Kathedrale basiliek Sint Bavo

De represailles aan de Westergracht op 26 oktober 1944 waren een vergelding van de Duitse bezetter voor de aanslag door het Haarlems verzet op politieagent Fake Krist. Als represaillemaatregel werden tien Nederlanders op de Westergracht te Haarlem gefusilleerd en werden vier huizen in brand gestoken. Krist was lid van de NSB en was een medewerker van de Duitse Sicherheitsdienst. Het verzet wist dat zijn executie, die op 25 oktober was uitgevoerd, niet zonder gevolgen zou blijven. Vooral omdat gedurende het laatste oorlogsjaar de confrontatie tussen verzet en bezetter steeds grimmiger werd. Een dag na de aanslag, stopten 's morgens vroeg twee Duitse militaire vrachtwagens bij het plantsoen achter de Bavo. De ambtenaar Johan van Rijn zag het vanuit zijn slaapkamerraam gebeuren. Voorbijgangers werden verplicht om toe te zien hoe de Duitsers wraak namen. De verzetsstrijdster Truus Oversteegen was daar bij. Met anderen werd ze aangehouden toen ze toevallig passeerde. Vijf mannen sprongen geboeid uit een van de vrachtwagens. Ze werden voor het hekje van het plantsoen opgesteld. Toen de geweren aan de schouders werden gezet begon een oude man aarzelend het Wilhelmus te zingen. Een mitrailleursalvo klonk en de mannen waren gedood. Direct daarop ondergingen vijf andere mannen hetzelfde lot. De tien mannen (Todeskandidaten) waren afkomstig uit het Amsterdamse Huis van Bewaring aan de Weteringschans: W. De Boer (26 jaar) W. Böhler (49 jaar) C. Erends (32 jaar) G. Fambach (32 jaar) R. Loggers (29 jaar) F. Maaswinkel (33 jaar) K. Tempelman (31 jaar) Cornelis Vlot (37 jaar) J. de Vries (27 jaar) Jo Wüthrich (40 jaar) Als bijkomende represaillemaatregel werden vier huizen op de hoek Leidsezijstraat-Westergracht verwoest. Ze moesten binnen drie kwartier worden ontruimd en gingen in vlammen op. De inwoners konden niet veel meer meenemen dan wat kleding die ze inderhaast van de kapstok hadden gegrist.

De Treurende vrouw is een Nederlands oorlogsmonument in Haarlem.

Het Hofje van Codde en Beresteijn is een hofje in de Nederlandse stad Haarlem. Het huidige hofje dateert uit 1968 en is een samenvoeging van twee elders gesloopte hofjes: het Hofje van Codde en het Hofje van Beresteijn. Het Hofje van Codde en Beresteijn is gelegen aan de Jos Cuypersstraat in de Geschiedschrijversbuurt in Haarlem Zuid-West, vlak bij de Kathedrale basiliek Sint Bavo.

De Leidsebrug is een brug in de Noord-Hollandse stad Haarlem. De brug verbindt de Raamvest met de kade van de Leidsevaart die het overspant. De brug betreft een gemeentelijk monument en is een ontwerp van Jacques Leijh. De brug is in de periode 1880 - 1881 aangelegd. Vlak voor de brug ligt in het centrum de Stadsschouwburg aan het Wilsonsplein.

De Koninginnebuurt is een buurt in de Haarlemse wijk Haarlemmerhoutkwartier in stadsdeel Haarlem Zuid-West. In deze buurt zijn de straatnamen onder andere vernoemd naar het Koninklijk Huis zoals; Prins Clausstraat, Wilhelminapark, Noorder- en Zuider Emmakade, Julianastraat, Pr. Amaliaplaats, Soestdijkstraat, Koninginneweg. Maar ook straten zoals de Tempeliersstraat, Olieslagerslaan, Van Eedenstraat, Lorentzplein en Wagenweg. De buurt telt zo'n 2.945 inwoners. De noordelijke grens van de buurt wordt bepaald door de Raamsingel, de oostelijke door het Houtplein en Wagenweg, de zuidelijke door de Schouwtjeslaan en de westelijke door de Leidsevaart.

De Stadsschouwburg Haarlem is een schouwburg en rijksmonument aan het Wilsonsplein in het centrum van Haarlem. De bouwstijl van het gebouw is die van de neorenaissance, maar dan in de Hollandse variant. Kenmerken ervan zijn onder andere trapgevels, speklagen, horizontale lijnen, blokken en kruiskozijnen. Het ontwerp is van architect J.A.G. van der Steur. De nieuwbouw verving de in 1849 opgerichte schouwburg aan de Jansweg. Het gebouw werd gefinancierd door een destijds anonieme geldgever, J. Knol van de Deli maatschappij.

Het Coen Cuserhof is een rijksmonumentaal woongebouw aan de Olieslagerslaan in Haarlem. Het is gelegen in de Koninginnebuurt in stadsdeel Haarlem Zuid-West. Het is in de jaren 1907-1908 gebouwd als locatie voor het Gereformeerd of Burgerweeshuis en ter vervanging van de locatie in het Oudemannenhuis aan het Groot Heiligland.

Gezicht Haarlem Zuidwest is een van rijkswege beschermd dorpsgezicht in Haarlem in de Nederlandse provincie Noord-Holland. De procedure voor aanwijzing werd gestart op 27 januari 2006. Het gebied werd op 5 oktober 2011 definitief aangewezen. Het beschermd gezicht beslaat een oppervlakte van 44,8 hectare. Panden die binnen een beschermd gezicht vallen krijgen niet automatisch de status van beschermd monument. Wel zal de gemeente het bestemmingsplan aanpassen om nieuwe ontwikkelingen in het gebied te reguleren. De gezichtsbescherming richt zich op de stedenbouwkundige en cultuurhistorische waardering van een gebied en wil het toekomstig functioneren daarvan veiligstellen.

De Raambrug is een vaste brug in de Noord-Hollandse Haarlem. De brug overspant de Raamsingel. De brug verbindt de Raamvest, Wilsonsplein en Wilhelminastraat in het centrum met het Tuinlaantje, Koninginneweg, Raamvest en Van Eedenstraat in Haarlem Zuid-West. De brug ligt in een belangrijke doorgaande route tussen centrum en de N205. Tot omstreeks 1870 bevond zich ter hoogte van deze brug de Raampoort, een voormalige stadspoort. De brug werd ook wel Wilsonsbrug genoemd. Met het slechten van de Raampoort in 1870, dat al meer tot een hek met portierswoning was geworden werd ook een nieuwe vaste rijbrug aangelegd. Deze brug werd rechter gelegd en sloot zo aan op het Molenpad, thans Koninginnenweg. Vanaf 1899 maakte de Ceintuurbaan, een tramlijn en ringlijn van de Eerste Nederlandsche Electrische Tram-Maatschappij mede gebruik van de brug. Per 1 januari 1929 werd de oostelijke tak opgeheven en vormde het lijn 4 tussen Stationsplein en Leidsevaart via deze brug. Op 6 september 1934 werd ook deze lijn opgeheven. Op 2 juni 1902 vond een ongeluk plaats waarbij een tramwagon van de Ceintuurbaan te water raakte. De brug is meermaals verbreed te weten in 1919 en 1990. In 1919 had de brug een breedte van 7,1 m dit werd verbreed 12,7 m, zodat er rijvlak van 8,3 m ontstond met aan blijde kanten een trottoir van 2,2 m. Deze verbreding werd noodzakelijk geacht door het toenemende verkeer naar de in 1918 gebouwde Stadsschouwburg aan het Wilsonsplein.

De Leidsebuurt is een buurt in Haarlem. Het is onderdeel van de wijk Zijlwegkwartier. De buurt is begrensd door de Westergracht in het zuiden, de Brouwersvaart in het noorden en aan de westkant loopt de buurt tot spoorbaan Haarlem–Leiden. Aan de oostkant ligt de wijk tegen de Leidsevaart aan. Aan de noordkant grenst de wijk aan de Hasselaersbuurt. Het Leidseplein ligt centraal gelegen in de buurt. De buurt is opgezet als arbeiderswijk aan het einde van de negentiende eeuw. De buurt kenmerkt zich nog door kleine huizen en dichte bebouwing.

De Raamsingel en de Raamvest zijn een tweetal straten en een singel in de Noord-Hollandse stad Haarlem. De Raamsingel bevindt zich in de zuidwesthoek van Haarlem-Centrum en begint bij de trekvaart naar Leiden, de Leidsevaart. Hier heet de noordelijke kade Raamvest, en de zuidelijke het Tuinlaantje. Dit gedeelte is het meest recente gedeelte van de singel. De singel wordt in oostelijke richting gekruist door de Wilhelminastraat nabij het Wilsonsplein. Deze straat is aangelegd op de voormalige Westelijke Singelgracht of Oude Zijlsingel, ook stond aan het einde van deze straat de voormalige Raampoort. Bij het plein loopt de singel onder de Raambrug door, waar de singel verder loopt tot aan de Grote Houtbrug. Bij deze brug die aan het einde van de Grote Houtstraat en aan het begin van het Houtplein ligt was vroeger de Grote Houtpoort gelegen. De singel gaat vanaf de Grote Houtbrug verder als de Gasthuissingel. De singel maakte deel uit van de Stadsbuitensingel. Sinds 1890 werd jaarlijks de oudste potjesmarkt, een luilakmarkt aan de Raamsingel en -vest gehouden. Deze markt ging traditiegetrouw tot in de late nacht, of soms wel tot de vroege ochtend (Luilak).

De Raampoort was een stadspoort in de Nederlandse stad Haarlem. De poort was gelegen op het Wilsonsplein bij de Raambrug en de stadsschouwburg. De Raampoort werd geslecht in 1849 samen met de afbraak van de stadsmuren van Haarlem. Op de plaats van de Raampoort kwam het Raamhek, een simpel hekwerk met portierswoning. Het Raamhek met portierswoning werd in 1870 gesloopt.