Mopertingen

De Sint-Catharinakerk is de parochiekerk van Mopertingen, gelegen aan de Sint-Catharinastraat 11, in het zuiden (Haspengouw) van de provincie Limburg. Oorspronkelijk was er in Mopertingen een kapel, die onderhorig was aan de parochie van Eigenbilzen. In 1839 werd Mopertingen een zelfstandige parochie, en in 1840 kwam een neoclassicistische kerk tot stand, ontworpen door Lambert Jaminé. Van deze kerk rest slechts de toren. Daar werd in 1900 een nieuwe, neoromaanse kerk tegenaan gebouwd, die ontworpen is door Hyacinth Martens. Het is een bakstenen kruisbasiliek. Van het kerkmeubilair is een deel afkomstig uit de voormalige kapel, zoals een Sint-Barbara in gepolychromeerd hout (eind 16e eeuw) en een Onze-Lieve-Vrouw met de Rozenkrans en Sint-Dominicus. De communiebank is uit het 4e kwart van de 18e eeuw. Uit de 19e eeuw stammen een calvariegroep, biechtstoelen en altaren. De preekstoel is uit begin 20e eeuw.

Het Tankmonument is een oorlogsmonument in Mopertingen in de Belgische gemeente Bilzen. Dit tankmonument staat aan de Rademakerstraat en de Rode Kruislaan in het zuiden van het dorp. De Amerikaanse tank is van het type M4A4 Sherman.

De molen van Mopertingen was een windmolen te Mopertingen, gelegen aan de Windmolenstraat. Oorspronkelijk stond hier een standerdmolen, waarnaar verwezen wordt in 1604 in een voorraadboek van de Commanderij van Alden Biesen en die ook op de Ferrariskaarten van 1775 staat aangeduid als Moulin de Moperting. Al vóór 1842 werd op deze plaats een ronde stenen beltmolen gebouwd. Omstreeks 1924 werden kap en wieken verwijderd, aangezien het windbedrijf gedurende de 2e helft van de 19e eeuw geleidelijk verdrongen werd door een mechanische maalderij. Deze bevindt zich aan de nabijgelegen Redemptiestraat 1 en is tegenwoordig eveneens buiten bedrijf. De maalinrichting in dit gebouw is echter nog aanwezig. De overgebleven molenromp was in 1954 nog in goede staat, maar raakte in verval en werd kort na 1996 gesloopt.

De bandkeramische nederzetting van Rosmeer-Staberg is een van de vroegste vindplaatsen van het Neolithicum in België. Het ontstaansgebied van deze landbouwersgemeenschap situeert men in Centraal-Europa, aan de oevers van de Donau, omstreeks 5400 v.Chr. Van hieruit verspreidde deze cultuur zich zeer snel langs stromen en rivieren in westelijke en noordelijke richting. Rond 5300 v.Chr. vestigden deze boeren zich in Nederlands Limburg (Sittard, Geleen, Beek, Elsloo en Stein). Iets later staken ze de Maas over en vestigen zich te Rosmeer en omstreken. De nieuwe sedentaire levenswijze van de neolitische bandkeramiekers wordt het best geïllustreerd aan de hand van de site op de Staberg. Het was de eerste plaats in België waar de karakteristieke grondplannen van de BC-huizen werden gevonden.

Rosmeer is een dorp en deelgemeente in het zuiden (Haspengouw) van de Belgische provincie Limburg (arrondissement Tongeren). Rosmeer was een zelfstandige gemeente tot aan de gemeentelijke herindeling van 1971, waarna het korte tijd deel uitmaakte van de gemeente Mopertingen. Vanaf 1977 is het een deelgemeente van Bilzen. De bandkeramische nederzetting van Rosmeer-Staberg is een van de vroegste vindplaatsen van het Neolithicum in België en is als zodanig opgenomen in de Canon van Vlaanderen.

De Sint-Bertiliabron is een bron te Rosmeer, gelegen naast de pastorie in de Rosmeerstraat en op korte afstand van de kerk. Tegenwoordig is dit een bronnetje dat zich bevindt in een betonnen koepel die voorzien is van een hekwerk. De Sint-Bertiliabron is Rosmeer was een belangrijk en eeuwenoud bedevaartsoord dat tot in de eerste helft van de 20ste eeuw duizenden pelgrims trok uit het hele land. De heilige Bertilia zou probaat helpen tegen ziekten van mens en dier. Op de eerste zondag in mei lopen de bedevaartgangers zevenmaal van de kerk naar de bron en terug. De bron speelde een belangrijke rol bij de aanroeping. Er werden stukjes stof van de kleding van de zieken in het water gegooid. Als het lapje bleef drijven, dan was het gebed verhoord, maar als het zonk moest men zich wenden tot een andere heilige. De oudste vermelding van de Sint-Bertiliaput in Rosmeer is van 1638 maar de verering van Sint-Bertilia is ouder, die werd al vermeld in de 13de eeuw. De Sint-Bertilia van Rosmeer werd in de volksdevotie beschouwd als de moeder van de Heilige Drie Gezusters: Sint-Genova, Sint-Bertilia en Sint-Eurotropia die ook vereerd worden in Zuid-Limburg (Genoveva in Zepperen, Bertilia in Brustem en Eutropia in Rijkel) en die vaak in één bedevaart bezocht werden. Waarschijnlijk heeft hun verering een oorsprong in een verchristelijking van de verering van heidense, mogelijk Keltische, moedergodinnen. Mogelijk gaat ook de verering van Sint-Bertilia in Rosmeer terug op een heidense cultus ter plaatse.

De Sint-Pieterskerk is de parochiekerk van Rosmeer, gelegen aan de Kerkstraat, toegewijd aan apostel Petrus.

De watertoren aan de Bandstraat in het Belgische Rosmeer (Bilzen) werd in 1986 gebouwd. De witte betonnen constructie heeft een hoogte van 32 meter. Het reservoir heeft een capaciteit van 1500 kubieke meter. De hoogte in de kuip bedraagt 6 meter en de bodem bevindt zich op 146,25 meter boven zeeniveau. Het water is afkomstig van het waterproductiecentrum in Waltwilder en bestemd voor Riemst en delen van Bilzen. Binnenin de toren bevindt zich een spiltrap van 154 treden (127 van het gelijkvloers tot boven). De toren werd in 1988 in dienst genomen.

Amelsdorp is een gehucht van Waltwilder in de Belgische gemeente Bilzen. Het is een zeer oud gehucht en het was zelfs een autonome gemeente gedurende de Franse tijd (1795-1815). De landbouw was in Amelsdorp nog belangrijker dan in Waltwilder zelf. Belangrijke families waren hier vroeger op tal van monumentale boerderijen gevestigd. Amelsdorp werd, tijdens de Tachtigjarige Oorlog, waarschijnlijk verwoest door de Spanjaarden Amelsdorp ligt vlak bij het gehucht Dries bij Kleine-Spouwen, maar heeft vrijwel steeds tot Waltwilder behoord. De verbindingsweg naar Kleine-Spouwen was tot het begin van deze eeuw onbebouwd. Het gehucht behield vrij gaaf zijn oorspronkelijk stratenpatroon. Op Amelsdorp 51, 53 en 88 bevinden zich monumentale hoeven.

De Sint-Albanuskerk is een kerkgebouw in Vlijtingen in de Belgische gemeente Riemst in Limburg. De kerk ligt verhoogd aan de Sint-Albanusstraat en wordt omgeven door een kerkhof. De toren van de parochiekerk van Sint-Albanus domineert het dorp. De kerk is de parochiekerk van het dorp en is vanouds gewijd aan de Heilige Albanus. Niet bekend is of daarmee Albanus van Mainz of Albanus van Engeland wordt bedoeld.

Vlijtingen is een dorp en deelgemeente van de gemeente Riemst in het zuidoosten van de Belgische provincie Limburg, het was een zelfstandige gemeente tot aan de gemeentelijke herindeling van 1977. Vlijtingen is gelegen in de regio Haspengouw en behalve het dorp zelf maakt ook het gehucht Lafelt er deel van uit. In het lokale dialect wordt het dorp Vlètegge genoemd. Flétange is de Franse benaming en Flétindje de Waalse. De dorpel van de Sint-Albanus kerk ligt 85,10 meter boven de zeespiegel.

Hees is een dorp in de Belgische provincie Limburg en een deelgemeente van de stad Bilzen, het was een zelfstandige gemeente tot aan de gemeentelijke herindeling van 1977. Hees was steeds een typisch Haspengouws landbouwdorp en evolueerde in de laatste decennia van de 20e eeuw tot een woonplaats van pendelaars, waaronder veel Nederlanders.