Watertoren (Rosmeer)

De Sint-Pieterskerk is de parochiekerk van Rosmeer, gelegen aan de Kerkstraat, toegewijd aan apostel Petrus.

Rosmeer is een dorp en deelgemeente in het zuiden (Haspengouw) van de Belgische provincie Limburg (arrondissement Tongeren). Rosmeer was een zelfstandige gemeente tot aan de gemeentelijke herindeling van 1971, waarna het korte tijd deel uitmaakte van de gemeente Mopertingen. Vanaf 1977 is het een deelgemeente van Bilzen. De bandkeramische nederzetting van Rosmeer-Staberg is een van de vroegste vindplaatsen van het Neolithicum in België en is als zodanig opgenomen in de Canon van Vlaanderen.

De Sint-Bertiliabron is een bron te Rosmeer, gelegen naast de pastorie in de Rosmeerstraat en op korte afstand van de kerk. Tegenwoordig is dit een bronnetje dat zich bevindt in een betonnen koepel die voorzien is van een hekwerk. De Sint-Bertiliabron is Rosmeer was een belangrijk en eeuwenoud bedevaartsoord dat tot in de eerste helft van de 20ste eeuw duizenden pelgrims trok uit het hele land. De heilige Bertilia zou probaat helpen tegen ziekten van mens en dier. Op de eerste zondag in mei lopen de bedevaartgangers zevenmaal van de kerk naar de bron en terug. De bron speelde een belangrijke rol bij de aanroeping. Er werden stukjes stof van de kleding van de zieken in het water gegooid. Als het lapje bleef drijven, dan was het gebed verhoord, maar als het zonk moest men zich wenden tot een andere heilige. De oudste vermelding van de Sint-Bertiliaput in Rosmeer is van 1638 maar de verering van Sint-Bertilia is ouder, die werd al vermeld in de 13de eeuw. De Sint-Bertilia van Rosmeer werd in de volksdevotie beschouwd als de moeder van de Heilige Drie Gezusters: Sint-Genova, Sint-Bertilia en Sint-Eurotropia die ook vereerd worden in Zuid-Limburg (Genoveva in Zepperen, Bertilia in Brustem en Eutropia in Rijkel) en die vaak in één bedevaart bezocht werden. Waarschijnlijk heeft hun verering een oorsprong in een verchristelijking van de verering van heidense, mogelijk Keltische, moedergodinnen. Mogelijk gaat ook de verering van Sint-Bertilia in Rosmeer terug op een heidense cultus ter plaatse.

Het Tankmonument is een oorlogsmonument in Mopertingen in de Belgische gemeente Bilzen. Dit tankmonument staat aan de Rademakerstraat en de Rode Kruislaan in het zuiden van het dorp. De Amerikaanse tank is van het type M4A4 Sherman.

Amelsdorp is een gehucht van Waltwilder in de Belgische gemeente Bilzen. Het is een zeer oud gehucht en het was zelfs een autonome gemeente gedurende de Franse tijd (1795-1815). De landbouw was in Amelsdorp nog belangrijker dan in Waltwilder zelf. Belangrijke families waren hier vroeger op tal van monumentale boerderijen gevestigd. Amelsdorp werd, tijdens de Tachtigjarige Oorlog, waarschijnlijk verwoest door de Spanjaarden Amelsdorp ligt vlak bij het gehucht Dries bij Kleine-Spouwen, maar heeft vrijwel steeds tot Waltwilder behoord. De verbindingsweg naar Kleine-Spouwen was tot het begin van deze eeuw onbebouwd. Het gehucht behield vrij gaaf zijn oorspronkelijk stratenpatroon. Op Amelsdorp 51, 53 en 88 bevinden zich monumentale hoeven.

De Sint-Catharinakerk is de parochiekerk van Mopertingen, gelegen aan de Sint-Catharinastraat 11, in het zuiden (Haspengouw) van de provincie Limburg. Oorspronkelijk was er in Mopertingen een kapel, die onderhorig was aan de parochie van Eigenbilzen. In 1839 werd Mopertingen een zelfstandige parochie, en in 1840 kwam een neoclassicistische kerk tot stand, ontworpen door Lambert Jaminé. Van deze kerk rest slechts de toren. Daar werd in 1900 een nieuwe, neoromaanse kerk tegenaan gebouwd, die ontworpen is door Hyacinth Martens. Het is een bakstenen kruisbasiliek. Van het kerkmeubilair is een deel afkomstig uit de voormalige kapel, zoals een Sint-Barbara in gepolychromeerd hout (eind 16e eeuw) en een Onze-Lieve-Vrouw met de Rozenkrans en Sint-Dominicus. De communiebank is uit het 4e kwart van de 18e eeuw. Uit de 19e eeuw stammen een calvariegroep, biechtstoelen en altaren. De preekstoel is uit begin 20e eeuw.

Mopertingen is een dorp en voormalige Belgische gemeente in het zuiden (Haspengouw) van de provincie Limburg (arrondissement Tongeren), het was een zelfstandige gemeente tot aan de gemeentelijke herindeling van 1977. Mopertingen is qua oppervlakte de kleinste deelgemeente van de stad Bilzen.

De Sint-Lambertuskerk is de parochiekerk van de Belgische plaats Grote-Spouwen, gelegen aan Pastorijstraat 13. Het patronaatsrecht en het tiendrecht van deze parochie was oorspronkelijk in handen van de Abdij van Hocht. Op deze plaats stond ooit een gotische kerk, waarvan slechts de 15e-eeuwse toren nog aanwezig is. Het gotische gebouw werd in 1772 vervangen door een classicistisch bouwwerk. In 1840 kwam een neoclassicistische kerk tot stand, die in 1926 nog werd vergroot met een sacristie en zijkoren. Het betreft een driebeukige zaalkerk met ingebouwde vlakopgaande 15e-eeuwse westtoren, uitgevoerd in mergelsteen en gedekt door een ingesnoerde naaldspits. De toren heeft een neoclassicistisch portaal, waarvoor 18e-eeuwse kalkstenen fragmenten werden hergebruikt. Boven het portaal bevindt zich een oculus. In de plint van de toren werd een fragment van een vroeg-gotische grafsteen uit 1280 ingemetseld met opschrift lig.Godefri..., wellicht betrekking hebbend op een plaatselijke heer.

Grote-Spouwen is een dorp in het zuiden (Haspengouw) van de Belgische provincie Limburg en een deelgemeente van de stad Bilzen, het was een zelfstandige gemeente tot aan de gemeentelijke herindeling van 1971. Ten zuidwesten van de dorpskern bevindt zich het gehucht Weert.

De Sint-Aldegondiskerk is de parochiekerk van Kleine-Spouwen, gelegen aan de Sint-Aldegondisstraat. De kerk heeft een gotische mergelstenen toren uit de 14e eeuw, die een neogotisch portaal bezit en gedekt wordt door een ingesnoerde naaldspits. Het gotische kerkgebouw werd in 1896 zeer ingrijpend verbouwd in neogotische stijl onder architectuur van Mathieu Christiaens. Ook in 1960 werd de kerk nog aanmerkelijk vergroot in een meer neoromaans aandoende stijl.

Kleine-Spouwen is een dorp en voormalige Belgische gemeente in het zuiden (Haspengouw) van de provincie Limburg (arrondissement Tongeren), het was een zelfstandige gemeente tot aan de gemeentelijke herindeling van 1971. Kleine-Spouwen werd in 1970 met Grote-Spouwen en Rijkhoven samengevoegd tot de fusiegemeente Spouwen, die op haar beurt in 1977 werd gefuseerd met de stad Bilzen.

De bandkeramische nederzetting van Rosmeer-Staberg is een van de vroegste vindplaatsen van het Neolithicum in België. Het ontstaansgebied van deze landbouwersgemeenschap situeert men in Centraal-Europa, aan de oevers van de Donau, omstreeks 5400 v.Chr. Van hieruit verspreidde deze cultuur zich zeer snel langs stromen en rivieren in westelijke en noordelijke richting. Rond 5300 v.Chr. vestigden deze boeren zich in Nederlands Limburg (Sittard, Geleen, Beek, Elsloo en Stein). Iets later staken ze de Maas over en vestigen zich te Rosmeer en omstreken. De nieuwe sedentaire levenswijze van de neolitische bandkeramiekers wordt het best geïllustreerd aan de hand van de site op de Staberg. Het was de eerste plaats in België waar de karakteristieke grondplannen van de BC-huizen werden gevonden.