Dam bij het Klaphek

Klaphek is een buurtschap in de Nederlandse provincie Utrecht, in de streek Lopikerwaard, gemeente IJsselstein. De buurtschap bestaat uit één enkele straat. De buurtschap is ontstaan op de plaats waar de geindijk aansloot op de Lekdijk. Door de aanleg van de A2 en later ook een rioolwaterzuiveringsinstallatie werd de verbinding met de geindijk verbroken en is het restant "Het Klaphek" genoemd. De buurtschap Klaphek viel tot en met 30 juni 1971 onder de gemeenten Vreeswijk (het zuidelijke deel van de weg Het Klaphek) en Jutphaas (het noordelijk deel ervan). De buurtschap Klaphek is met de samenvoeging van de gemeenten Jutphaas en Vreeswijk per 1 juli 1971 aanvankelijk opgegaan in de nieuwe gemeente Nieuwegein. Met de herindelingen van 1989 is dit deel van Nieuwegein, dat aan de overkant van de A2 lag, naar de gemeente IJsselstein overgegaan. Tegelijkertijd is de watertoren van IJsselstein met omgeving, die oostelijk van de A2 aan de Nieuwegeinse kant was komen te liggen, naar de gemeente Nieuwegein overgegaan. De buurt ligt bij de locatie waar het verdwenen dorp Hoppenesse lag en heeft voor de geschiedenis van Zuid-Holland betekenis omdat hier in 1285 de bovenloop van de Hollandse IJssel werd afgedamd, waardoor het Hollandse veenland veel minder wateroverlast had en nog beter ontgonnen kon worden. Zie het boek over "De Dam bij Hoppenesse" bij het onderwerp Dam bij het Klaphek.

De Jan Blankenbrug is een brug over de Lek bij Vianen opgenomen in de A2. De brug is vernoemd naar Jan Blanken (1755-1838), de eerste Inspecteur-Generaal van de Waterstaat. Zijn voorganger, de oude Lekbrug, werd in het kader van het Rijkswegenplan 1927 gebouwd als boogbrug in 1936. Gedurende de Tweede Wereldoorlog werd de brug zwaar beschadigd door Britse bommen. In 1949 was de brug weer hersteld en opengesteld. Door de groei van het auto- en vrachtverkeer met de jaren, werd de capaciteit van de bestaande stalen boogbrug waarmee de rijksweg de rivier de Lek bij Vianen kruist te beperkt om de verkeersstroom in de 21e eeuw nog afdoende te kunnen verwerken. Het was een berucht punt dat hoog stond in de filelijsten. Besloten werd een nieuwe brug te bouwen naast de bestaande Lekbrug. In 1995 werd Zwarts & Jansma door Rijkswaterstaat gevraagd om met verschillende ontwerpen te komen. Uit deze voorfase kwam een zogenaamde uitbouwbrug als beste optie uit de bus. In 1999 is de nieuwe brug opgeleverd. De nieuwe brug heeft door de keuze van de draagconstructie een grotere doorvaarthoogte dan de oude boogbrug, met voordelen voor het scheepvaartverkeer, waaronder veel duwvaart. De oude Lekbrug bleef voorlopig in gebruik. Vanwege hoge renovatiekosten werd besloten de oude brug alsnog te vervangen en door een extra brug volgens hetzelfde ontwerp, naast de nieuwe brug. Deze werd in 2004 opengesteld en aangesloten op de A2. De twee nieuwe bruggen hebben ieder drie rijstroken, een weefstrook, een vluchtstrook en een rijstrook voor langzaam verkeer. De totale oeververbinding is 532 meter lang. De oude Lekbrug is in 2021 gesloopt in verband met de hoge onderhoudskosten. De Stichting Boogbrug Vianen wenste de brug als industrieel erfgoed te behouden, maar de brug kreeg geen monumentale status. Volgens Rijkswaterstaat moest de oude Lekbrug weg om gevaarlijke situaties te voorkomen.

De oude Lekbrug bij Vianen was een voormalige boogbrug over de Lek bij Vianen bij Rijnkilometer 951,700. Deze werd op 26 mei 1936 geopend en was tot 2003 onderdeel van de Rijksweg A2. Sinds de opening van de naastliggende tweede Jan Blankenbrug in 2004 is de boogbrug afgesloten voor al het verkeer. Na een aantal pogingen ter behoud werd de oude brug in 2021 definitief verwijderd.

Amaliastein was een kasteel aan de westzijde van de Nederlandse stad Vianen, provincie Utrecht.

De Middelwaard is een natuurgebied en uiterwaard bij de Lekbrug over de A2 bij Vianen. De Middelwaard ontstond als zandbank in de Lek en werd in de 19e eeuw door dammen toegevoegd aan het vasteland. In de Middelwaard ligt een grote recreatieplas en ook het oude riviergeultje de Kleine Lek. De recreatieplas was oorspronkelijk een zandwinplas voor de aanleg van de A2. Langs de Lek liggen zandstrandjes, wilgenvloedbosjes en rietlandjes. Rond de recreatieplas is een wandelroute uitgezet van 3 km.

Het Viaanse Bos is een natuurgebied bij Vianen. Het ligt tussen de A2, de Lekdijk, en de woonwijk Amaliastein en de Bentz-Berg. Het bos was onderdeel van het buiten Amaliastein dat gebouwd werd voor Amalia van Nieuwenaar-Alpen, de vrouw van Hendrik van Brederode, heer van Vianen. Het buitenhuis werd in 1830 gesloopt. Van Amaliastein zijn het omgrachte terrein waarop het huis stond en het Viaanse Bos de enige overblijfselen. Tot de jaren 50 van de twintigste eeuw was het bos in gebruik als hakgriend. Deze grienden werden eens na enkele jaren gehakt waarbij de wilgentakken voor andere doeleinden werden gebruikt. Nadat de hakhoutcultuur in onbruik raakte door de dalende houtprijzen, werden er populieren tussen het hakhout geplant. Het beheer door Utrechts Landschap bestaat voor een deel uit voortzetting van hakgriendbeheer. Een deel van het bos ontwikkelde zich vanuit doorgeschoten grienden spontaan tot een moerasbos. In het gebied liggen ook enkele boomgaarden, graslanden en struweel. Toen er in de 17e eeuw reigers nestelden in de bomen van het Viaanse bos ontstond de bijnaam van Vianen: Reigerstad.

De Hoge Landen is een wijk in Nieuwegein, in de Nederlandse provincie Utrecht. Het gebied ligt ten zuidwesten van het park Oudegein, waar het vaak mee in één adem wordt genoemd. Het wordt ingeklemd tussen de Hollandse IJssel, met aan de overkant de wijk Doorslag, de Kromme IJssel, met aan de overkant Oudegein en Hoog-Zandveld, en de A2, met aan de andere kant IJsselstein. Het gebied bestaat voornamelijk uit het IJsselbos en is een klein waterwinningsgebied waarvan het meest zichtbare gedeelte gevormd wordt door de monumentale Watertoren en omliggende gebouwen van het waterwinbedrijf aan het Hooglandse jaagpad. Tevens ligt in het gebied Verzorgingsplaats Jutphaas op de plaats waar de vroegere afrit Jutphaas van de A2 zich bevond. Tot 1989 was het gebied gelegen in de gemeente IJsselstein waarna het door een herindeling bij de gemeente Nieuwegein terechtkwam. Tegelijkertijd werd het gebied rond Het Klaphek van Nieuwegein naar IJsselstein ingedeeld. Door deze wijzigingen werd de A2 de logische grens tussen de gemeenten Nieuwegein en IJsselstein.

Het IJsselbos bij Nieuwegein in de provincie Utrecht is ongeveer 19 hectare groot en wordt begrensd door de Kromme- en Hollandse IJssel. Langs het riviertje Kromme IJssel heeft zich moerasbos ontwikkeld. Het gebied wordt beheerd door Staatsbosbeheer. Het bos is rond 1980 aangelegd als een uitvloeisel van een ruilverkaveling in de Lopikerwaard waar het deel van uitmaakt. Destijds zijn duizenden meest snelgroeiende bomen aangeplant. De bomen staan na verloop van jaren erg dicht op elkaar.

Hoog-Zandveld of Hoogzandveld is een wijk van Nieuwegein, in de Nederlandse provincie Utrecht. De wijk heeft 2.995 inwoners (2023).. De schrijfwijzen met of zonder Koppelteken komen beiden voor. De wijk grenst met de klok mee aan het gebied de Hoge Landen, park Oudegein, de wijken Zandveld en Lekboulevard, en aan het buitengebied de Hoge Landen. In het westen loopt de A2. De wijk is omgeven door veel groen. De straten in de wijk zijn allen vernoemd naar plantsoorten.

De Lekboulevard is een wijk van Nieuwegein, in de Nederlandse provincie Utrecht. Zoals de naam al zegt ligt de wijk aan de rivier de Lek die, om precies te zijn, ten zuiden van de wijk stroomt, ervan gescheiden door de uiterwaarden. In het noorden grenst de langgerekte wijk aan de wijken Hoog-Zandveld en Zandveld, in het oosten aan het Merwedekanaal, met aan de overkant Vreeswijk, en in het westen aan de A2. De wijk heeft 1713 inwoners (2018).

Helsdingen is een buurtschap behorende tot de gemeente Vijfheerenlanden, in de provincie Utrecht. Het ligt ten westen van de stad Vianen aan de A2. Ook voor de postadressen valt Helsdingen onder Vianen. Aan de Helsdingense voorweg staat de voormalige Kapel van Helsdingen. Deze werd vermoedelijk in de 12e of 13e eeuw gesticht door monniken van de Sint-Laurentiusabdij van Oostbroek. In de 12e eeuw is sprake van een curtis (uithof) in 'Hulsdinhen'. Het huidige gebouw is afgaand op de bouwkenmerken vermoedelijk gebouwd in de 15e eeuw. Ergens daarna is de kapel verbouwd tot woning. Er zijn geen historische bronnen over de tijd als kapel bekend.

Geyne (ook wel ('t) Gein) is een voormalige plaats met stadsrechten in de huidige Nederlandse gemeente Nieuwegein. De naam was afgeleid van het riviertje de Geine dat vanaf het huidige Oudegein naar de IJssel stroomde. Na het graven van de Vaartsche Rijn in 1127 werd het deel van een belangrijke waterverbinding met de stad Utrecht. Geyne kreeg stadsrechten in 1295 van de Utrechtse bisschop Jan van Sierck. Daarop werd om de plaats een gracht gegraven maar een doorontwikkeling naar een ommuurde stad bleef hoogstwaarschijnlijk uit. Na het graven van kanaal de Doorslag in 1295 verlandde de Geine; een restant bevindt zich nog in het huidige park Oudegein. In 1333 werd de plaats door de Hollanders verwoest toen de graaf van Holland het Sticht Utrecht wilde veroveren, nadat bisschop Jan van Diest het door zijn wanbeleid verzwakt had. De functie van voorhaven voor de stad Utrecht werd vervolgens overgenomen door de plaats Vreeswijk. Geyne kwam vervolgens niet meer tot bloei. Begin 15e eeuw kwam het hier nogmaals tot verwoestingen en de plaats werd grotendeels verlaten. In 1423 is er het klooster Nazareth gesticht. In 1572 werd het klooster verlaten en bleef er alleen een buurtschap over, genaamd Geinoord en een gelijknamige weg. De voormalige buurtschap en weg zijn sinds het ontstaan van Nieuwegein onderdeel van de wijk en het park Oudegein. Deze laatste is vernoemd naar Huis Oudegein, welk zijn oorsprong heeft in de tijd van Geyne. Toen in 1971 de gemeentes Jutphaas en Vreeswijk fuseerden kreeg de nieuwe gemeente de naam Nieuwegein ('Nieuw Gein'). De plaatselijke voetbalvereniging SV Geinoord is vernoemd naar de buurtschap.