ENCI

Het Geologisch monument Typelocatie Maastrichtien is een geologisch monument in Nederlands Zuid-Limburg in de gemeente Maastricht. Het monument ligt ten zuiden van Maastricht en ten zuiden van Sint Pieter, niet ver van de Maas onder de hoeve en Kasteelruïne Lichtenberg. Deze kasteelruïne staat boven op een kale bergwand die grotendeels resteert als gevolg van het door de ENCI in de ENCI-groeve afgraven van de Sint-Pietersberg, onderdeel van het Plateau van Caestert.

Het Sint Pieters Museum op de Lichtenberg was een heemkunde museum gelegen op de Sint-Pietersberg in de Limburgse hoofdstad Maastricht. Op 4 november 2018 sloot het museum zijn deuren. Het museum was een initiatief van de in 1991 opgerichte Stichting Oud Sint Pieter, die zich ten doel stelt de geschiedenis van de Maastrichtse wijk Sint Pieter (tot 1920 een zelfstandige gemeente) te onderzoeken en te behouden. Het museum was gesitueerd in een van de gebouwen van de boerderij bij Kasteelruïne Lichtenberg. De collectie was verspreid over twee vleugels van de boerderij en bevatte informatie over de geschiedenis en de natuur rondom de Sint-Pietersberg. Items in de collectie varieerden van een bronzen zwaard uit 900 vr Christus tot attributen van een lokale champignonkweker. Een ander item was de pet van de vader van Greetje Blanckers, de laatste grotbewoonster van Nederland. In december 2019 werd de collectie van het museum overgedragen aan Vereniging Natuurmonumenten. De Stichting Oud Sint Pieter zelf is niet opgehouden te bestaan en daarna zich blijven inzetten voor het vastleggen en behouden van de geschiedenis van Sint Pieter en de Sint-Pietersberg.

De Sint-Rochuskapel is een kapel op de Sint-Pietersberg in het zuiden van de Nederlandse stad Maastricht. De 19e-eeuwse kapel is een rijksmonument. Ten zuidoosten van de kapel staat de Kasteelruïne Lichtenberg en ten noorden ligt het Slavantebos. Elders op de berg bevinden zich de Sint-Antoniuskapel en de Lourdesgrot Sint Pieter.

Kasteelruïne Lichtenberg is een ruïne van een kasteel gelegen op de Sint-Pietersberg in de Nederlandse gemeente Maastricht. Van de middeleeuwse hoogteburcht is slechts een ruïneuze donjon en een deel van de noordvleugel bewaard gebleven. De kasteelruïne vormt het noordelijk deel van de carrévormige bebouwing rondom de binnenplaats van de grotendeels uit de 18e eeuw daterende Hoeve Lichtenberg. In een deel van de kasteelhoeve was van 1991 tot 2018 het Sint Pieters Museum gevestigd.

Slavante is een gangenstelsel en voormalige Limburgse mergelgroeve in Nederlands Zuid-Limburg in de gemeente Maastricht. Het gangenstelsel ligt in de Sint-Pietersberg in het Plateau van Caestert ten zuidwesten van het dorp Sint Pieter. Het grootste gedeelte van het gangenstelsel is verdwenen in de cementmolen van de ENCI en ter plaats resteert de krater van de ENCI-groeve. Een klein gedeelte van het gangenstelsel bestaat nog met een aantal gangen onder de Kasteelruïne Lichtenberg en het Slavantebos. In het noorden heeft het stelsel van Slavante verbinding met het gangenstelsel Zonneberg en in het zuiden had Slavante verbinding met het Zuidelijk Gangenstelsel. Ten oosten van het gangenstelsel liggen de Keldertjes Slavante.

Het Kanaal Luik-Maastricht (Frans: Canal Liège-Maastricht of Canal de Maestricht; Maastrichts: de kenaar), aanvankelijk Lateraal Kanaal, werd tussen 1845 en 1850 aangelegd op de linkeroever van de Maas (vanaf 1847 ook op Nederlands gebied). Het omzeilde de wisselende waterstanden van de rivier vanaf Luik tot het Bassin in Maastricht. Het werd met de hand gegraven, met spade en kruiwagen, en niet alleen door mannen. Het waren botteressen uit het Luikse, die het sjouwwerk op zich namen. Het nieuwe kanaal zou in oktober 1850 feestelijk worden geopend, eerst in Luik, daarna in Maastricht. Op 11 oktober overleed echter Louise Marie van Orléans, de eerste koningin van België. Alle feestelijkheden werden afgelast; het Kanaal Luik-Maastricht werd geruisloos in gebruik genomen. Over het kanaal is niet veel bekend, mogelijk vanwege de bijzondere politieke constructie die het tot stand komen ervan mogelijk maakte. Aanleg, onderhoud en bediening werden namelijk geheel gefinancierd door België, ook op Nederlands gebied.

De Drie Poorten of Drei Looker was de hoofdingang van het Gangenstelsel Slavante van de Sint-Pietersberg in Nederlands Zuid-Limburg in de gemeente Maastricht. De ingang lag ten zuiden van Slavante op de oostelijke helling van de Sint-Pietersberg en het Plateau van Caestert in de westelijke helling van het Maasdal. De ingang Drie Poorten was gelegen achter Chalet Lichtenberg dat gelegen was op de plaats waar later de directeurswoning van de ENCI werd gebouwd. De ingang lag even voor de in de 21e eeuw nog bestaande trap die het plateau oploopt vanaf Casino Slavante omhoog.

Het Slavantebos is een bos in Nederlands Zuid-Limburg in de Nederlandse gemeente Maastricht. Het hellingbos ligt ten zuidwesten van Sint Pieter op de oosthelling van de Sint-Pietersberg op het Plateau van Caestert in de overgang naar het Maasdal. Aan de noordzijde wordt het bos begrensd door de Zonnebergweg, ten noordoosten ligt de Ursulinenweg en ten zuidwesten de ENCI-groeve. Deels door het bos loopt de Lichtenbergweg. Het Slavantebos is grofweg gelegen tussen de Hoeve Zonneberg in het noorden, de voormalige Chalet Lichtenberg en Slavante in het oosten en de Kasteelruïne Lichtenberg in het zuiden. Aan de zuidzijde van het bos staat de Sint-Rochuskapel. Ten oosten van het bos ligt Slavante, de plaats waar vroeger een Observantenklooster stond en nog enkele kloostergebouwen, de Sint-Antoniuskapel en Buitengoed Slavante staan. Het bos is eigendom van Natuurmonumenten.

Het Zuidelijk Gangenstelsel is een gangenstelsel en voormalige Limburgse mergelgroeve in Nederlands Zuid-Limburg in de gemeente Maastricht. Het gangenstelsel ligt in de Sint-Pietersberg in het Plateau van Caestert ten zuidwesten van het dorp Sint Pieter tegen de grens met België. Een gedeelte van het gangenstelsel is verdwenen in de cementmolen van de ENCI en ter plaats resteert de krater van de ENCI-groeve. Een ander deel draagt de stortheuvel van D'n Observant. In het noorden had het stelsel verbinding met het gangenstelsel Slavante en in het zuiden heeft het een verbinding met de Caestertgroeve op Belgisch grondgebied.

De Keldertjes Slavante zijn voormalige Limburgse mergelgroeven in Nederlands Zuid-Limburg in de gemeente Maastricht. De ondergrondse groeven liggen in de westelijke dalwand van het Maasdal en op de oostelijke helling van de Sint-Pietersberg en het Plateau van Caestert. De twee groeven liggen aan de rand van het Slavantebos bij buitengoed Slavante met ingangen in de keermuur naast de parkeerplaats. Op ongeveer 150 meter naar het noorden ligt de Grotwoning De Kluis en ten westen van de keldertjes ligt het gangenstelsel Slavante.

De Sint-Antoniuskapel of Slavantekapel is een barokke kapel opgedragen aan de heilige Antonius van Padua in de gemeente Maastricht in Nederlands Zuid-Limburg. De kapel staat aan de rand van het Slavantebos op de oostelijke helling van de Sint-Pietersberg en het Plateau van Caestert, tevens de westelijke dalwand van het Maasdal. Direct ten noorden van de kapel ligt het buitengoed Slavante. Naast de kapel liggen de wit geschilderde restanten van de oostelijke vleugel van het voormalige Tweede Observantenklooster. Elders op de Sint-Pietersberg bevinden zich de Sint-Rochuskapel en de Lourdesgrot Sint Pieter.

D'n Observant of stortheuvel 2 is een kunstmatige heuvel op het plateau van de Sint-Pietersberg in de Nederlandse gemeente Maastricht met als hoogste punt +170,8 m NAP. De naam is afgeleid van het franciscaanse observantenklooster (Slavante), dat zich vroeger op de Sint-Pietersberg bevond, en verwijst tevens naar de mogelijkheid om vanaf de top de omgeving te observeren. Stortheuvel 1 ligt op ongeveer een kilometer naar het noordwesten onder het ENCI-bos. Onder d'n Observant ligt een grotendeels ingestorte kalksteengroeve, het Zuidelijk Gangenstelsel; door het gewicht van de opgeworpen grond hebben de steunpilaren het begeven. Ooit liep hier een ondergrondse smokkelroute van Nederland naar België.