Farmaceutisch laboratorium

De voormalige custoswoningen in de Vreewijk in de Nederlandse stad Leiden zijn naar een ontwerp van Rijksbouwmeester Jacobus van Lokhorst voor de Rijksuniversiteit Leiden in 1899 gebouwd. De dubbele dienstwoning voor de custos oftewel conciërges, staat naast het voormalige Farmaceutisch laboratorium en is gebouwd in een typisch laat-negentiende-eeuwse, aan de neogotische en neorenaissance verwante stijl, die aansluit bij de kenmerken van de nabijgelegen laboratoriumgebouwen, van het voormalige universitaire complex.

Vreewijk is een wijk net buiten de singels, aan de zuidzijde van de stad Leiden, in de Nederlandse provincie Zuid-Holland. Op 1 januari 2023 telde de wijk 2.420 inwoners. De wijk wordt begrensd door de spoorlijn Leiden-Utrecht in het westen, het Noordeinde in het noorden, het water van de Witte Singel in het oosten en het water van de Jan van Goyenkade in het zuiden. Oorspronkelijk hield de wijk Vreewijk op bij de Gerrit Doustraat. Sinds circa 1980 behoort ook het gedeelte tot en met de Rijn- en Schiekade en het Noordeindeplein tot Vreewijk. Vreewijk was in 1881 de eerste planmatige uitbreiding van Leiden buiten de singels, toen nog op grondgebied van de gemeente Zoeterwoude. Vreewijk maakt als 'buurt 50' formeel deel uit van het Bos- en Gasthuisdistrict in het stadsdeel Zuid. Per april 2011 is Vreewijk als onderdeel van de Zuidelijke Schil aangewezen tot beschermd stadsgezicht.

Het voormalig Laboratorium voor Organische Chemie in de Vreewijk in de Nederlandse stad Leiden is ontworpen door Rijksbouwmeester Jacobus van Lokhorst voor de Rijksuniversiteit Leiden. De bouw was in 1896-1898, de bouwstijl is een menging van neogotiek en neorenaissance. Het oorspronkelijk vanuit een U-vormige plattegrond opgetrokken gebouw was onder meer voorzien van een laboratorium voor medici, een laboratorium voor chemici, een collegezaal en een dienstwoning. In 1910 is het laboratorium verdubbeld naar een ontwerp van Van Lokhorsts opvolger ir. J.A. Vrijman, die een vergelijkbaar gebouw spiegelbeeldig tegen het oude plaatste, waardoor het een geheel omsloten binnenhof kreeg. Een tweede grote uitbreiding - in de vorm van een aanbouw aan de achterzijde - dateert van 1930. In 1949 is rechts (noordzijde) van het Organisch Chemisch Laboratorium een uitbreiding toegevoegd. Het complex was tot 1968 in gebruik als laboratorium en vervolgens tot september 2004 als juridisch studiecentrum Hugo de Groot door de Juridische Faculteit (Faculteit der Rechtsgeleerdheid) van de Rijksuniversiteit Leiden. Hierna is het gebouw afgestoten en herontwikkeld tot appartementencomplex. Het trappenhuis uit 1910 van J.A.W. Vrijman is bewaard gebleven, maar beide dependances zijn gesloopt, waardoor het gebouw nu weer vrij staat. Voor de hoofdingang is een verzonken parkeersysteem aangelegd.

De Jan van Goyenbrug is een stalen trapjesbrug (kwakel) met houten dek, die ligt over de Vliet in de Nederlandse stad Leiden en de Hugo de Grootstraat (Vreewijk) verbindt met de Stadhouderslaan (Staalwijk).

Huize Vreewijk (Vreewijkstraat 8, Leiden) werd ca. 1775 gebouwd als buitenplaats. Het is naamgever van de buurt Vreewijk in Leiden.

De Schelpenkade is een straat in de Tuinstadwijk van de Nederlandse stad Leiden en is een van de beeldbepalende straten in het beschermd stadsgezicht Zuidelijke Schil.

De Vreewijkbrug in de Nederlandse stad Leiden verbindt sinds 1901 de Vreewijk met de binnenstad.

Het Ehrenfesthuis (Witte Rozenstraat 57, Leiden) werd in 1913-1914 gebouwd naar ontwerp van Tatiana Afanassjewa in op het Russische neoclassicisme geïnspireerde vormen. Het diende als woonhuis voor haarzelf en haar echtgenoot, de hoogleraar Paul Ehrenfest. Hun kinderen, de latere wiskundige Tatjana Pavlovna Ehrenfest, Galinka Ehrenfest, die bekend werd als illustrator, en hun twee jongere, in Leiden geboren, broers Paul jr. en Wassik brachten hier hun jeugd door. Het huis is tot de jaren tachtig in familiebezit gebleven.

De balpenaffaire (ten onrechte soms aangeduid als balpenmoord) is de naam van een Nederlandse gerechtelijke dwaling uit de periode 1991–1996, waarbij een student uit Leiden ten onrechte werd veroordeeld voor de vermeende moord op zijn moeder. Op 25 mei 1991 werd in haar woning in de Witte Rozenstraat te Leiden het lichaam gevonden van de 53-jarige Mary de Meijere. Bij sectie door het Gerechtelijk Laboratorium in Rijswijk werd geconstateerd dat een balpen via de rechteroogkas in de schedelholte van het slachtoffer was gedrongen. De pen was van buitenaf niet zichtbaar meer. De rechtbank en de verdediging verschilden van mening over de wijze waarop de pen in de hersenen terecht was gekomen. Hoewel deskundigen van mening waren dat het slachtoffer met de pen in de hand op een ongelukkige wijze was komen te vallen, ging de Leidse politie, en ook de rechtbank, uit van moord.

Het Van der Klaauw Laboratorium, gelegen aan de Kaiserstraat 63 en de Sterrewachtlaan 1-4, in de Nederlandse stad Leiden, bestond uit een torengebouw uit 1957 en een singelgebouw uit 1962. De ook wel als Kaisertoren of Van der Klaauwtoren aangeduide hoogbouw was met een hoogte van 40 meter een van de hoogste gebouwen in het oude stadscentrum van Leiden, op de Meelfabriek na. Tot 2009 diende het complex als zoölogisch laboratorium met college- en practicumzalen van de Universiteit Leiden. Het rechthoekige torengebouw, naar ontwerp van het Leidse architectenbureau H.A. van Oerle en J.J. Schrama, is in 1957 opgeleverd en genoemd naar Cornelis Jakob van der Klaauw, die in 1934 hoogleraar was in de Algemene Zoölogie. Het aangebouwde Singelgebouw of Paviljoen naar een ontwerp van Van Oerle, Schrama en Bos werd in 1962 geopend door minister Jo Cals. Het poortgebouw aan de Sterrewachtlaan 1-3 is een gemeentelijk monument. Sinds juli 2009 stonden toren en singelgebouw leeg. Het Vastgoedbedrijf van de Universiteit Leiden liet de gebouwen slopen om de grond met bouwplan en bouwvergunning te verkopen. Ondanks dat de toren in 2011 de winnaar was van de ‘Jonge Leidse Monumentenprijs 2011’ kregen de gebouwen geen beschermde status.

Het Justus Carelhuis is het jongste hofje in de Nederlandse stad Leiden. Het is gelegen aan de Witte Rozenstraat 51a in de Vreewijk. De uit Den Haag afkomstige (vermogende) broers Carel en Justus Pape studeerden in de 19e eeuw rechten in Leiden. De band die zij met de stad vormden hield stand en resulteerde in verschillende belangrijke schenkingen. Mr. Carel Pape was regent van het Barend van Namenhof en liet in 1915 op eigen kosten de vervallen huisjes van het hofje afbreken om een nieuw hofje te bouwen. Na zijn overlijden liet Mr. Carel Pape zijn verzameling schilderijen aan de stad na met de bedoeling dat die ondergebracht zou worden in het Stedelijk Museum De Lakenhal. Om de daarvoor noodzakelijke uitbreiding mogelijk te maken schonk Mr. Justus Pape daartoe een bedrag van fl. 50.000 en later nogmaals fl. 400.000. De nieuwe Pape-vleugel werd in 1921 geopend. Bij het overlijden van Mr. Justus Pape ging een legaat van fl. 70.000 naar de regenten van het Barend van Namenshof, waarvan een hofje moest worden gebouwd ter huisvesting van Protestantse echtparen of dames uit de betere stand. Naar een ontwerp van de Leidse architect B. Buurman (1883-1951) van het Architectenbureau B. Buurman en ir. M.P. Schutte, werd in 1936 het Justus Carelhuis (vernoemd naar de beide voornamen van broers Pape) gebouwd. Het sobere doch functionele complex bestaat uit een twaalftal woningen waarvan de tuintjes grenzen aan de Trekvliet. Het beheer van het hofje wordt nog steeds gevoerd door de regenten van het Barend van Namenshof.

't Kasteeltje is een woonhuis bij de Trekvliet in de Leidse wijk Vreewijk, dat gesitueerd is op een eilandje. Het tweelaagse huis met een vierkante plattegrond is gebouwd in rode strengperssteen en gedekt met een schilddak. Daarbovenuit steekt een op de zuidwesthoek gelegen, veelhoekige, drielaagse torenaanbouw. Kenmerkend zijn verder de met enige rondbogen geopende loggia op de eerste verdieping van de zuidoosthoek en een erker in het westen. De in Leiden zeer actieve aannemer Botermans bouwde het huis, dat in 1911 werd voltooid. In 1913 kreeg het ontwerp een eervolle vermelding in een gevelwedstrijd die was uitgeschreven door het B & W in Leiden.