place

Doorlaatbrug Eldensedijk

Brug in ArnhemRijksmonument in Arnhem
Doorlaatburg te Arnhem WLM 2011 wardvanwanrooij
Doorlaatburg te Arnhem WLM 2011 wardvanwanrooij

De Doorlaatbrug in de Eldensedijk is een brug en beweegbare waterkering in Arnhem. Het bouwwerk is niet meer als waterkering in gebruik, en heeft de status van rijksmonument. Op een verhoging van de zuidelijke Rijnoever tegenover het centrum van Arnhem lagen in de jaren dertig onder meer de Arnhemsche Stoomsleephelling Maatschappij (ASM) en twee havens. Toen van 1933-1935 in de polders tegenover Arnhem de Malburgsedijk werd aangelegd, met als de doel de daarachter gelegen Malburgsche Polder in te dijken, had de rivier bij hoogwater te weinig ruimte tussen deze verhoging en de Rijnkade. Om dit te compenseren werd de Groene Rivier aangelegd: een strook land van ongeveer 200 meter breed die bij een hoge waterstand van de Rijn overstroomde. Bij een lage waterstand stond het land droog en vormde zo een groene rivier tussen de Malburgsedijk en de ophoging van de ASM. De groene rivier begon oostelijk van de Oude Rijnbrug en liep door tot in Meinerswijk. De Eldensedijk, die liep van het dorp Elden naar de buurtschap De Praets, moest vlot gepasseerd kunnen worden. De twee doorlaatbruggen die daar na 1752 gebouwd waren werden vervangen door één afsluitbare doorlaatbrug. Deze moest afsluitbaar zijn om zo Meinerswijk bij een hoge waterstand in de zomer droog te kunnen houden. Bij de Drielsedijk aan de andere kant van Meinerswijk staat ook een doorlaatbrug, deze is gebouwd om te voorkomen dat water bij hoogwater in de zomer vanuit het westen de polder instroomde. Ook deze brug is een rijksmonument. De brug heeft 37 ijzeren schuiven van elk 2 ton die omhoog en omlaag kunnen worden geschoven in ijzeren sponningen. De schuiven rusten op een vloer van gewapend beton, met een fundering van gewapend betonnen palen. De schuiven werden opgetrokken met behulp van een kraanwagen op de brug. In gesloten stand ligt de bovenkant van de schuiven op 12,50 meter boven NAP. De brug is oostelijk van de oude doorlaatbrug gebouwd, waarmee de Eldensedijk iets naar het oosten is verlegd. Bij een waterstand van 11,35 meter boven NAP moesten de schuiven in ieder geval worden opgetrokken. De brug heeft eind jaren negentig zijn waterkerende functie verloren. Tegenwoordig zijn de schuiven permanent opgetrokken omdat Meinerswijk een natuurpark is.

Fragment uit het Wikipedia-artikel Doorlaatbrug Eldensedijk (Licentie: CC BY-SA 3.0, Auteurs, Beeldmateriaal).

Doorlaatbrug Eldensedijk
Eldenseweg, Arnhem

Geografische coördinaten (GPS) Adres Externe links Nabijgelegen plaatsen
placeToon op kaart

Wikipedia: Doorlaatbrug EldensedijkLees verder op Wikipedia

Geografische coördinaten (GPS)

Breedte Lengte
N 51.973805555556 ° E 5.8956916666667 °
placeToon op kaart

Adres

Doorlaatbrug Eldensedijk

Eldenseweg
6841 BM Arnhem
Gelderland, Nederland
mapOpenen op Google Maps

linkWikiData (Q1814542)
linkOpenStreetMap (948291103)

Doorlaatburg te Arnhem WLM 2011 wardvanwanrooij
Doorlaatburg te Arnhem WLM 2011 wardvanwanrooij
Ervaringen delen

Nabijgelegen plaatsen

Nelson Mandelabrug (Arnhem)
Nelson Mandelabrug (Arnhem)

De Nelson Mandelabrug in Arnhem is een brug over de rivier de Nederrijn die de Arnhemse binnenstad en Arnhem-Noord via de Eldenseweg (voorheen onderdeel van de N225) verbindt met Arnhem-Zuid. De brug ligt aan de westkant van het centrum en wordt door veel Arnhemmers nog altijd de Nieuwe Brug genoemd, in tegenstelling tot de Oude Brug (de John Frostbrug) die oostelijk van het centrum is gelegen. Tot 1987 heette de brug Roermondspleinbrug. Door de groei van Arnhem op de zuidelijke oever van de Rijn kon de Oude Rijnbrug het toenemende verkeer tussen Arnhem-Noord en Arnhem-Zuid niet meer aan. Daarom werd in 1965 besloten tot de bouw van een tweede brug over de Rijn. Er werd gekozen voor de plek waar van 1603 tot 1936 de schipbrug Arnhem lag en na de oorlog een pontje voer, tussen het Roermondsplein en De Praets. In 1968 verscheen het definitieve bouwrapport maar het duurde tot 1974 voordat de bouwopdracht was afgegeven. Op 18 december 1977 werd de Roermondspleinbrug in gebruik genomen. Door de aanleg van de brug waren aanpassingen nodig aan het Roermondsplein, Nieuwe Plein en Willemsplein. In 1987 werd de brug hernoemd naar Nelson Mandela. De Arnhemse beslissing om het gezicht van de anti-apartheidsbeweging in Zuid-Afrika te eren was in de jaren tachtig omstreden. Tijdens het evenement Sonsbeek '93 werd de brug een kunstobject. Rémy Zaugg plaatste op de zijkant van de brug in neonverlichting (in 2021 vervangen door ledverlichting) in wit acrylglas de woorden HUIZEN - WIND - DE STROOM - DE VERTE - DE UTOPIE - INDONESIE - DE BOTEN - DE ZEE - BLAUWE LUCHT Het kunstwerk zou voltooid worden op de John Frostbrug, maar dat riep zoveel emoties op dat het stadsbestuur daarvan afzag. In de nacht van 1 juli 2013 heeft een onbekende kunstenaar een portret van Nelson Mandela geschilderd op een van de brugpijlers op de zuidelijke rivieroever. Vanwege veel positieve berichten van burgers over dit kunstwerk, heeft de gemeente besloten om het portret niet te verwijderen. In 2016 begon de Giro d'Italia in Gelderland. In de 2e en 3e etappe van de Giro kwam het peloton over de Nelson Mandelabrug.

Utrechtsestraat (Arnhem)
Utrechtsestraat (Arnhem)

De Utrechtsestraat in Arnhem is een straat van circa 500 meter lang die overgaat in de Utrechtseweg. Het is een toegangsweg tot de stad. Het behoort tot het Arnhemse stadsdeel centrum. Op de vroegste plattegronden van Arnhem is de Utrechtsestraat al te herkennen. De weg was onderdeel van een doorgaande verbinding met de stad Utrecht over de stuwwallen van de Veluwe en de Utrechtse Heuvelrug langs de noordoever van de Rijn. Na de sloop van de vestingmuren in Arnhem werd de straat geleidelijk aan bebouwd. Deze 19de-eeuwse bebouwing is voor een deel verwoest tijdens de Tweede Wereldoorlog en vervangen door wederopbouwarchitectuur. De straat kenmerkt zich door het oplopende hoogteniveau omdat zij op een stuwwal is aangelegd. Het hoogteverschil tussen de stuwwal en de naastgelegen Rijn is op het hoogste punt, bij het Museum Arnhem, circa 30 meter. De Utrechtsestraat werd daarom vroeger 'Bovenover' genoemd en de straat langs de Rijn 'Onderlangs'. De zuidelijke gevelrij vanaf Utrechtsestraat nr. 59 kenmerkt zich door smalle, lange overwoekerde tuinen die steil langs de stuwwal naar beneden lopen. De 19de-eeuwse huizen aan de Utrechtsestraat hebben bijna allemaal de status van gemeentelijk monument. Zij vormen een goed beeld van hoe de ontwikkeling van de stad zich eind 19de eeuw na de aanleg van de spoorlijn manifesteerde in nieuwe buurten waar rijken hun huizen lieten bouwen. Niet alleen stedenbouwkundig is de straat van belang maar ook stilistisch omdat de huizen een goede afspiegeling vormen van het toen heersende neoclassicisme.