Eligenstraat

Het Universiteitsmuseum Utrecht (UMU) in de stad Utrecht is een onderzoeksmuseum dat de historische collecties van de Universiteit Utrecht beheert. De aangrenzende Oude Hortus Botanicus maakt deel uit van het museum. Het UMU is heropend op 4 september 2023.

Met de Oude Hortus wordt de tuin bedoeld, die van 1723 tot 1920 de botanische tuin (hortus botanicus) van de Universiteit van Utrecht was. De Oude Hortus is gelegen tussen de Lange Nieuwstraat en de Nieuwegracht.

De Beyerskameren zijn een rijksmonument in het Museumkwartier van de Nederlandse stad Utrecht.

De Kameren Maria van Pallaes is een rijtje van twaalf vrijwoningen in de Agnietenstraat in Utrecht die in 1651 werden gebouwd in opdracht van Maria van Pallaes. De kameren zijn sinds 1979 in bezit van het Utrechts Monumentenfonds. De patriciër Maria van Pallaes (1587–1664) had in 1649 geen erfgenamen meer en om te voorkomen dat het grote familiekapitaal zou vervallen aan de gemeenschap, besloot van Pallaes het geld te besteden aan armenzorg. Ze kocht een stuk land aan de Agnietenstraat en liet daarop de cameren met een refectiehuis bouwen voor onbetaalde bewoning door arme mensen die geen andere inkomsten hadden. Tevens kregen zij preuves in de vorm van voedsel en brandstof. De eenkamerwoningen waren voor die tijd vrij ruim en hadden een gezamenlijke tuin. Het beheer van de huisjes werd in handen gegeven van de Fundatie Maria van Pallaes die ook na haar dood huisjes voor armen bouwde. Het beheer werd in 1910 overgedragen aan de gemeente die uiteindelijk de zwaar verouderde en in de jaren 60 gekraakte panden voor een symbolisch bedrag overdroeg aan het Utrechts Monumentenfonds onder voorwaarde ze op te knappen. Boven iedere voordeur van de kameren zijn de familiewapens van Van Pallaes en haar man en het jaartal van bouw (1651) aangebracht. De huisjes sluiten aan de westzijde aan op de Beyerskameren door middel van een poort die toegang geeft tot de tuinen. Het refectiehuis staat op de hoek aan de oostzijde van de straat met de ingang aan de Nieuwegracht. Boven de monumentale classicistische toegang bevindt zich een gevelsteen met de volgende tekst: Maria van Pallaes door liefde Goodts gedrevenHeeft doen sy weduw’ was van d’Heere SchroyesteynDees Cameren gesticht eenich onderhout gegevenNiet achtend swerels gonst maer Plaets in chemels Pleyn De Fundatie bouwde later nog woningen in de Pallaesstraat, Minstraat en Wulpstraat.

De A.B.C.-straat is een straatje in het centrum van de Nederlandse stad Utrecht. De straat vormt over een afstand van circa 150 meter een verbinding tussen de Lange Nieuwstraat en Nieuwegracht. Bij deze gracht eindigt de straat op de Magdalenabrug. Mogelijk bestond het straatje reeds rond 1300 maar met zekerheid in 1485. Achter de noordelijke bebouwing van de A.B.C.-straat zijn nog deels de in de 15e eeuw gestichte Sionskameren bewaard gebleven. In het verleden bevonden zich aan de zuidzijde van de straat de vrijwoningen van de Fundatie van Thomas van Nijkerken. De bebouwing van het zuidelijk deel werd rond 1965 gesloopt ten behoeve van uitbreiding van het Wilhelmina Kinderziekenhuis. Het ziekenhuis vertrok in 1999. Op het vrijgekomen terrein werd nieuwbouw neergezet voor Victas, een centrum voor verslavingszorg. Het ontwerp won de Rietveldprijs 2013 voor architectuur. Bijzondere gebouwen in deze straat zijn nog drie gemeentelijke monumenten.

De Agnietenstraat is een straat in het Museumkwartier in Utrecht. De straat begint in het westen op de hoek van de Nicolaasstraat en Nicolaasdwarsstraat, loopt naast het Nicolaaskerkhof, waaraan de Nicolaïkerk staat, en eindigt in het oosten bij de Servaasbrug over de Nieuwegracht bij de Stadsbuitengracht en het Zocherpark. Zijstraat van de Agnietenstraat is de Lange Nieuwstraat. In 1420 werd hier het Sint-Agnietenklooster gevestigd dat minstens twee eeuwen bleef bestaan. Later werd het gebouw gebruikt als fabriek en vanaf 1764 diende het klooster als Ambachtskinderhuis voor driehonderd wezen en vondelingen. Later werd een deel en nog later het gehele klooster in gebruik genomen als kazerne. Sinds 1920 is het Centraal Museum in het gebouw gevestigd. Als gevolg van de reformatie kreeg het terrein van het klooster een andere bestemming. In 1650 werden de Beyerskameren uitgebreid naar de Agnietenstraat. In 1651 werden de Kameren Maria van Pallaes gebouwd en een jaar later de Gronsveltkameren, waardoor een straat ontstond die aansloot op de Nieuwegracht. In 1756 moesten de Gronsveltkameren plaatsmaken voor de Fundatie van Renswoude. In de volksmond was de Agnietenstraat synoniem met het dolhuis van Willem Arntsz dat hier gevestigd was. Later zetten het Willem Arntsz Huis en Altrecht de geestelijke gezondheidszorg op deze locatie voort, met ingang en nieuwbouw aan de Lange Nieuwstraat.

Wijk A is de voormalige benaming voor een gedeelte van de binnenstad van de Nederlandse stad Utrecht. De grenzen van de wijk kwamen ongeveer overeen met die van het zuidoostelijk deel van het huidige Museumkwartier. Vanaf 1573 heette de wijk Oranjestam. Na de Bataafse Revolutie werd zij in 1795 omgedoopt tot Eijkestam. Na de annexatie door het Franse Keizerrijk in 1811 werden de wijken echter met een letter aangeduid vanwege de problematische uitspraak van de oude wijknamen voor de Franse bezetter. Wijken in de huidige historische binnenstad kregen een letter die liep van A tot en met H. De buitenwijken kregen er een die liep van I tot en met M (J werd niet gebruikt). Wijk A werd ruwweg begrensd door de Hamburgerstraat, de Herenstraat, de Stadsbuitengracht en de Oudegracht. Tot 1898 werd de wijknaam Wijk A gebruikt.

De Fundatie van Renswoude is een Nederlandse stichting met als doel weesjongens een goede opleiding te geven. In 1754 overleed Maria Duyst van Voorhout. Zij stierf rijk en kinderloos en in haar testament bepaalde zij dat haar geld aangewend moest worden voor het onderwijs aan schrandere wezen. In drie plaatsen werd een aparte stichting opgericht, te weten in Delft, Den Haag en Utrecht. In deze instellingen werd lesgegeven in onder andere waterbouw, scheepsbouw en wiskunde. Tegenwoordig is de Fundatie van Renswoude geen onderwijsinstelling meer, maar talentvolle jongeren tot ongeveer dertig jaar met te weinig financiële middelen, kunnen bij de Fundatie een beurs aanvragen.

De Magdalenabrug is een rijksmonumentale boogbrug in het centrum van de Nederlandse stad Utrecht. De brug overspant de Nieuwegracht en heeft een enkelvoudige overspanning. Aan de brug grenzen werven. Op de Magdalenabrug lopen de Magdalenastraat en A.B.C.-straat aan. In vroegere eeuwen stond in het gebied ten oosten van de brug het Maria Magdalenagasthuis.

Het Centraal Israëlitisch Weeshuis in Utrecht was een landelijk weeshuis voor Joodse kinderen vanaf zes jaar. Het pand aan de Nieuwegracht 92 werd op 1 augustus 1871 geopend. Het stond toen nog bekend als "Onder De Linden" met wijkhuisnummer A 923. Er woonden ook verscheidene halfwezen, die waren opgenomen omdat hun ouder niet (meer) voor hen kon zorgen. Zij konden hier tot hun 21e verjaardag blijven en kregen een opleiding. Omstreeks 1884 maakte de architect Albert Nijland een nieuw ontwerp voor het weeshuis. Op 8 september 1940 bepaalde de bezetter dat Duitse vluchtelingenkinderen die ouder waren dan vijftien jaar niet in het kustgebied mochten wonen. De kinderen in het Joods weeshuis in Den Haag moesten deze instelling verlaten. De meeste kinderen kwamen naar het Centraal Israëlitisch Weeshuis in Utrecht. In het begin van 1942 had het weeshuis ongeveer veertig pupillen, tien verzorgers en dertig gastkinderen die na de Kristallnacht uit Duitsland waren gevlucht.

De Sionskameren is een deels bewaard gebleven hofje in de Nederlandse stad Utrecht. Het hofje is vanuit de middeleeuwen gelegen aan de Nieuwegracht/ A.B.C.-straat.

De Servaasbrug is een brug in de Nederlandse stad Utrecht. De vaste brug is uitgevoerd in steen en is gelegen in de zuidoosthoek van het Museumkwartier in de Utrechtse binnenstad. Daar vormt het de zuidelijkste brug over de Nieuwegracht die onder de brug uitmondt in de Stadsbuitengracht. De naam van de Servaasbrug houdt verband met de verdwenen Sint-Servaasabdij die er vanaf de middeleeuwen direct oostelijk van lag. De Servaasbrug is een gemeentelijk monument. Aan deze brug grenst vandaag de dag de Abstederbrug, die de Stadsbuitengracht overspant. Vanuit westelijke richting loopt de Agnietenstraat op de Servaasbrug aan. In de tijd dat Utrecht nog verdedigingswerken met onder meer stadsmuren direct om de stad had, stond boven de uitmonding een waltoren die de Sint-Servaastoren, de Toren op het Servaashek of ook wel Klotenburg werd of wordt genoemd. Onder in de toren was een hek aangebracht waarmee de toegang tot de Nieuwegracht kon worden versperd. Met de afbraak van de verdedigingswerken en de aanleg van het Zocherpark is de toren omstreeks 1840 gesloopt.