Kees de jongenbrug

Het Theo Thijssen Museum is een museum in Amsterdam, gewijd aan schrijver, onderwijzer en politicus Theo Thijssen. Het wordt beheerd door de Stichting Theo Thijssen en is gevestigd op de begane grond van Thijssens geboortehuis aan de Eerste Leliedwarsstraat 16.

Het Anne Frank Huis is een museum aan de Westermarkt 20 in Amsterdam ter gedachtenis aan Anne Frank en haar Joodse familie die tijdens de Tweede Wereldoorlog zaten ondergedoken. Het museum is gebouwd rond hun onderduikadres het Achterhuis aan Prinsengracht 263 waar Anne Frank haar beroemde dagboek Het Achterhuis schreef. Het museum heeft geen winstoogmerk en is ondergebracht in een stichting die gefinancierd wordt door de entreegelden en donaties. Het trekt meer dan 1 miljoen bezoekers per jaar, van wie bijna 90% uit het buitenland. In 2019 kwam er een recordaantal van 1,3 miljoen bezoekers. Die kwamen uit 95 landen. De grootste groep is tussen de 20 en 30 jaar oud (32 procent).

De Westertoren in Amsterdam is de toren van de Westerkerk, aan de Prinsengracht 279, bij de Westermarkt in Amsterdam-Centrum. De toren is eigendom van de gemeente Amsterdam. Vanaf februari 2023 zal de toren worden gerestaureerd. Dit zal naar verwachting ongeveer een jaar gaan duren.

Het Achterhuis is een woning aan de Prinsengracht 263 in Amsterdam waar de Joodse familie Frank zat ondergedoken tijdens de Tweede Wereldoorlog en Anne Frank haar beroemde dagboek Het Achterhuis schreef. Het pand Prinsengracht 263 bestaat uit een voorhuis en een achterhuis waar de onderduik plaatsvond. Het maakt als monument van de Holocaust in Nederland onderdeel uit van het hieromheen gevormde museum Anne Frank Huis.

De Westermarkt is een plein in Amsterdam-Centrum tussen de Keizersgracht (ter hoogte van nr. 198) en de Prinsengracht (ter hoogte van nr. 281). Het plein verbindt de Raadhuisstraat met de Rozengracht. Op het plein ligt de Westerkerk. Na de voltooiing van de kerk in 1631 kreeg het plein in de volksmond de naam Westermarkt. Die naam verdrong de bij de aanleg in 1616 door het stadsbestuur gegeven naam "Keizersmarkt". Vanaf 1619 stond op de Westermarkt aan de zijde van de Keizersgracht de Westerhal, een waag die in 1857 werd afgebroken. Op het plein, naast de Westertoren, niet ver van het Anne Frank Huis, staat een bronzen beeld van Anne Frank, gemaakt door Mari Andriessen. Het plein wordt soms verward met de Westerstraat-markt, die wekelijks in de nabijgelegen Westerstraat wordt gehouden. Op de Westermarkt zelf wordt geen markt gehouden.

De Westerkerk in Amsterdam is een kerk aan de Prinsengracht 279-281, op de Westermarkt, aan de rand van de Jordaan. De oorspronkelijk Nederduits Gereformeerde en sinds 1816 Nederlands Hervormde Westerkerkgemeente maakt sinds 2004 deel uit van de Protestantse Kerk in Nederland.

Het beeld van Anne Frank op de Westermarkt in Amsterdam is een standbeeld van het Duits-Joodse meisje Anne Frank dat op vijftienjarige leeftijd tijdens de Holocaust omgekomen is. Door haar dagboek is Anne Frank wereldwijd het symbool geworden van de slachtoffers van de Holocaust. Het beeld is in 1975 ontworpen door Mari Andriessen en in 1977 onthuld door de burgemeester Amsterdam Ivo Samkalden en Otto Frank, de vader van Anne Frank. Bij de onthulling werd een gelijkenis opgemerkt met het beeld van Anne Frank in Utrecht van Pieter d'Hont. Ook bij dit beeld staat Anne Frank fier rechtop met haar handen op de rug. Waar d'Hont Anne Frank met beide voeten uit elkaar stevig op de grond neerzette, laat Andriessen haar zien als een jonge vrouw die ze graag had willen worden, maar nooit heeft kunnen zijn. Op het voetstuk van het beeld staat het monogram van Andriessen (MA). Het beeld is tot stand gekomen op initiatief van uitgeverij Contact, de uitgever van het dagboek van Anne Frank en geschonken aan de stad Amsterdam. Het Frans Halsmuseum in Haarlem heeft een staand en een zittend voorontwerp in de collectie. Het beeld bevindt zich voor de zuidelijke zijgevel van de Westerkerk. Het beeldje bevindt zich dus aan de andere zijde van de Westerkerk, dan waar het Anne Frank Huis staat. Een ander beeld van Anne Frank bevindt zich aan het Merwedeplein bij haar ouderlijk huis, waar ze ruim acht jaar woonde voordat ze met haar familie onderdook.

De Leliesluis (brug nr. 61) is een vaste brug in Amsterdam-Centrum. Ze overspant de Prinsengracht en verbindt de noordoever (even zijde) van de Leliegracht met de overzijde van de Prinsengracht in de westelijke grachtengordel. Daar waar de Prinsensluis niet aansluit op een weg verder naar het westen, sluit de Leliestraat hier juist min of meer aan op de brug. Van deze brug heeft men een goed zicht op de drie rijksmonument het Anne Frank Huis, de Westerkerk en Gunters & Meusersgebouw. Er ligt hier al eeuwen een brug. Balthasar Florisz. van Berckenrode tekende hier al een brug in op zijn kaart uit 1625. De verbinding komt dan tot stand tussen de Lely Graft, over de Prince Graft naar de Nieuwe Lely Straet. Er zou toen (circa 1645) een houten brug hebben gelegen die vernieuwd werd naar stenen brug. De bouw bleek niet goed te zijn geweest, de brug stortte in 1656 in, waarbij tien mensen verdronken. Jan Spaan heeft een tekening van de brug gemaakt, die gedateerd wordt op tussen 1765 en 1770. Daarop is een welfbrug met drie doorvaarten te zien. Herman Schouten kwam niet veel later met een brug met vier bogen. De brug draagt aan de zuidzijde twee datumstenen met “Anno 1785”. In 1864 is hier nog steeds een boogbrug te zien op een foto van Paul Gaston Braun. In 1883 namen Burgemeester en wethouders het besluit om deze brug en de buurbrug brug 62 te verlagen, het landverkeer nam toe, de scheepvaart nam juist af. Schippers ageerden tegen het besluit, maar deden dat veel te laat, B&W had de voorraad ijzer voor de vernieuwing al ontvangen, het is dan mei 1885. B&W kregen meer verzoeken om de verlaging achterwege te laten maar liet het landverkeer prevaleren. Er werden op een dag 450 karren of handwagens, 250 rijtuigen en 22.600 personen geteld die tegen de brug op moesten. Er ontstond een discussie, maar bij de stemming waren er 26 stemmen voor de verlaging en 9 tegen. In februari 1886 was de klus geklaard. In 1929 werd melding gemaakt van een schipper, die bekneld geraakt was tussen de kolenkist op zijn schip en het brugdek; hij werd opgenomen in het Binnengasthuis. In 1930 meldde de Sumatra Post (!) met foto een soortgelijk ongeluk zonder persoonlijk letsel. In 1941 was de brug is een dermate slechte staat, dat zij gerenoveerd moest worden. De renovatie werd vanwege de Tweede Wereldoorlog eenvoudig gehouden. Later werd zij nog voorzien van een nieuw wegdek. De brug is vernoemd naar de Leliegracht, die weer vernoemd is naar de Oude Leliestraat, die op haar beurt is vernoemd naar het huis "In de Witte Lelye" aan de Singel. Het achtervoegsel sluis voert terug op de Amsterdamse aanduiding voor een stenen brug. Anders dan elders is in de stad ligt hier op steenworp afstand wel een voormalige sluis, eveneens de Leliesluis (Lely Sluys) genoemd. De contouren van die sluis zijn nog zichtbaar in de Leliegracht.

Brug 62 is een vaste brug in Amsterdam-Centrum. De brug is gelegen in de oostelijke kade van de Prinsengracht en voert over de Leliegracht. De brug vorm het eind van de Leliesluis, een voormalig sluiscomplex uit de tijd dat de Prinsengracht de rand van de stad vormde. De naam van de sluis ging daarna niet over naar deze brug, maar naar de brug 61, die hier de Prinsengracht overspant. Hier ligt al eeuwen een brug. Balthasar Florisz. van Berckenrode tekende hier al een brug in op zijn kaart van 1625. Ze ligt dan over de Lely Graft in de Prince Graft. Ze deelt de geschiedenis met brug 61, voor wat vernieuwing en renovatie. Dit is terug te vinden in de uiterlijke gelijkenis van de brug, al heeft brug 62 één doorvaart en brug 61 drie, de Prinsengracht is nu eenmaal veel breder dan de Leliegracht. Zo heeft ook eind 19e eeuw een verlaging tot een discussie geleid, is er door de schippers tegen geageerd en stemde de gemeenteraad toch voor verlaging om het landverkeer te vergemakkelijken. De brug had een niet te traceren vernoeming. Ze stond tot april 2016 bekend als de Grote Brouwerssluis. Toen besloot de gemeente Amsterdam, dat niet te achterhalen vernoemingen werden geschrapt, de brug gaat sindsdien naamloos door het leven. Daarbij zal meegespeeld hebben dat Amsterdam ook een Brouwersgracht en een Brouwerssluis heeft, die echter een kilometer noordelijker liggen.

De Anne Frankboom was de bijnaam van een witte paardenkastanje (Aesculus hippocastanum) die in het centrum van Amsterdam stond. De boom bevond zich in de tuin van het pand Keizersgracht 188 en geniet bekendheid doordat hij beschreven is in Het Achterhuis, het dagboek dat Anne Frank in de Tweede Wereldoorlog bijhield. Zij had vanuit het zolderraam van haar onderduikadres aan de Prinsengracht uitzicht op de boom. De boom waaide op 23 augustus 2010 om.

De Hilletjesbrug (brug nr. 125) is een vaste brug in Amsterdam-Centrum. Ze overspant de Egelantiersgracht in de Jordaan in Amsterdam. De brug verbindt de Eerste Leliedwarsstraat met de Tweede Egelantiersdwarsstraat. Er ligt hier waarschijnlijk al een brug sinds de aanleg van de gracht. De huidige brug (2017) is een bouwwerk uit 1921, naar een ontwerp van de Publieke Werken, waar toen architect J.M. van der Mey verantwoordelijk was voor de bruggen. Zijn naam ontbreekt echter op het ontwerp, de brug wordt opgegeven als "van het bureau van". Van der Mey’s hand is terug te vinden in de Amsterdamse school-elementen bij de landhoofden en de uitkragende walkanten. De balustrades zijn typisch 18e-eeuws smeedwerk. In 1943 was de brug even buitendienst vanwege vernieuwing van het brugdek, maar voor de rest is de brug meer dan honderd jaar ongewijzigd. De brug is een zusje van brug 126. Gerrit Haverkamp heeft in 1919 de vorige brug in een ets vastgelegd. De brug wordt onder meer afgebeeld in de leader van de televisieserie Baantjer. De Hilletjesbrug is sinds 1995 gemeentelijk monument. De brug is trouwens zelf omringd door gemeentelijke en rijksmonumenten. Over de naam wordt gespeculeerd dat deze afkomstig is van een buurtbewoonster die Hilletje heette.

De Nieuwe-Wercksbrug (brug nr. 63) is een vaste brug in Amsterdam-Centrum. De brug verbindt de Westermarkt met de Rozengracht. Ze overspant de Prinsengracht ter hoogte van de Oude Wester.