De Coolen

Het Hof van Eggertingen of Spaanse Hoeve is een hoevecomplex aan de Langstraat 29 te Millen waarvan de oorsprong terug gaat naar de 13de eeuw. Omstreeks 1250-1275 werd er een middeleeuwse woontoren of donjon opgetrokken. Die werd in 1490 zwaar beschadigd tijdens een militaire strijd. Tussen 1546 en 1548 werd tegen de voorgevel van de oude ridderwoonst een prestigieus, gotisch vakwerkhuis gebouwd. Nadien werd de woning uitgebreid tot een omvangrijke boerderij Het was ooit de zetel van een kleine heerlijkheid, met een laathof en een kasteeltje. De heerlijkheid werd voor het eerst vermeld in 1367 (Johannes de Gelende ... relevavit ibidem unam assisiam, cum una turri dicta vulgariter blockehuys, cum suis appenditiis, jacentem in Millem) en was achtereenvolgens in bezit van de families Van Gelinden alias van Eggertingen (1367), Van Betho (1437) en Van Mettekoven (eind 15e-18e eeuw). Het Hof van Eggertingen is tegenwoordig een gerestaureerde hoeve, opgedeeld in verschillende woninggelegenheden. Centraal staat het grote vakwerkhuis, waarvan de vakken zijn opgevuld met een aantal regels en met Andreaskruisen. In de plint is een 17e-eeuwse grafsteen ingemetseld. Aan de achterzijde van het centrale vakwerkhuis bevindt zich de verbouwde donjon, uitgevoerd in mergelsteen op een plint van silex en met banden van kalksteen. De stallen hebben mogelijk een oude kern.

De Sint-Stefanuskerk is een kerkgebouw in Millen in de Belgische gemeente Riemst in Limburg. Rond de kerk ligt het ommuurde kerkhof en het gebouw staat aan de Sint-Stefanusstraat. Het gebouw is een in neogotische stijl opgetrokken kruisbasiliek die bestaat uit een driebeukig schip met drie traveeën en een ingebouwde westtoren, een transept en een koor met vijfzijdige sluiting en rechte travee. Aan weerszijden bevinden zich de sacristieën. De vierkante mergelstenen toren heeft drie geledingen, een neogotisch portaal, neogotisch venster in de westgevel, een rondboogvormig galmgat aan iedere zijde van de bovenste geleding en een met leien gedekte ingesnoerde naaldspits. Het schip en koor zijn in baksteen opgetrokken onder zadeldaken met leien en hebben hardstenen steunberen en spitsboogvensters. De zijbeuken hebben mergelstenen westgevels. Tussen de middenbeuk en de zijbeuken bevinden zich spitsboogarcades die worden geflankeerd door schalken. De ruimtes worden overwelft door kruisribgewelven met ribben opgevangen door colonnetten en het koor door een stergewelf op schalken. De kerk is de parochiekerk van het dorp en is gewijd aan Sint-Stefanus.

Meer is een dorp in Val-Meer, wat een deelgemeente is van Riemst. Meer verschijnt voor het eerst in een schenkingsakte uit 959, en wel als Mheer. Het patronaatsrecht van het kerkje werd toen aan het Sint-Martinuskapittel te Luik geschonken. Meer vormde in de feodale tijd, samen met Bolder, de heerlijkheid Meer en Bolder, waarvan de zetel zich in Bolder bevond. In 1796 werd deze heerlijkheid opgeheven en gesplitst in Bolder, wat bij de gemeente Zichen-Zussen-Bolder werd gevoegd, en Meer, wat bij de gemeente Val-Meer terechtkwam. In Val bevindt zich de Sint-Severinuskapel. Dit was een kwartkerk van de parochie van Millen, maar werd begin 19e eeuw een zelfstandige parochie, die echter in 1898 bij de parochie van Val werd gevoegd. In 1856 werd bij de (toenmalige) Sint-Severinuskerk een klooster gebouwd door de Zusters van Liefde. Zij verbleven er tot 1961. Vervolgens werd het klooster gekocht door de parochie van Val-Meer, maar weer doorverkocht aan particulieren. Het kerkje bleef echter, nu als kapel, een gebedshuis.

De Sint-Severinuskapel is een kapel en voormalige parochiekerk, gelegen in Meer. De kapel is gelegen aan de Bergstraat.

Hoeve "De Lexhy" is een carréboerderij te Millen, gelegen aan Peperstraat 20. De hoeve heeft een oude mergelstenen kern die vermoedelijk tot de 17e eeuw teruggaat. In 1804 werd de hoeve door brand verwoest en in 1813 heropgebouwd in baksteen, waarin nog een aantal mergelstenen delen van het oudere gebouw werden opgenomen. De herbouw werd gememoreerd in het opschrift: De Waleff heeft het hier loffelyk hermaekt 1813. De familie De Waleff is lange tijd eigenaar van de hoeve geweest.

Millen is een dorp en deelgemeente van de gemeente Riemst in het zuidoosten van de Belgische provincie Limburg. Het was een zelfstandige gemeente tot aan de gemeentelijke herindeling van 1977. Millen is gelegen nabij de N79 (Tongeren - Maastricht) en de E313.

De Waterburcht is een kasteel te Millen, gelegen aan de Kattestraat.

Val-Meer is een plaats en deelgemeente van de gemeente Riemst in het zuidoosten van de Belgische provincie Limburg, het was een zelfstandige gemeente tot aan de gemeentelijke herindeling van 1977. Val-Meer bestaat uit twee dorpskernen Meer en Val.

De Sint-Stefanuskerk is een kerkgebouw in Val-Meer in de Belgische gemeente Riemst in Limburg. De kerk staat aan de Bampstraat en achter de kerk (noordoosten) ligt de begraafplaats. De kerk is de parochiekerk van het dorp en is gewijd aan Sint-Stefanus. Zo'n 800 meter ten noorden van de kerk staat de Kwartjesboom.

Val is een dorp in de deelgemeente Val-Meer, behorende tot de gemeente Riemst. Het dorp werd in 1147 voor het eerst vermeld, en wel als Falla. Dit betekent vermoedelijk: helling. Val was een afzonderlijke heerlijkheid, die behoorde bij het Graafschap Loon, dat later onderdeel werd van het Prinsbisdom Luik. In 1796 werd Val gevoegd bij het nabijgelegen Meer, om aldus de gemeente Val-Meer te vormen. De parochiekerk is de Sint-Stefanuskerk. Oorspronkelijk was dit een kwartkerk, ondergeschikt aan de parochie van Millen. Begin 19e eeuw werd deze verheven tot parochiekerk, en in 1898 werd de parochie van Meer bij de parochie van Val gevoegd.

Dries is een gehucht ten noorden van Millen. Dries is een oude landbouwnederzetting, vernoemd naar een vierkant plein, waar onder meer de veestapel werd verzameld. Dit pleintje werd begrensd door de huidige Millerdries, Van den Boschstraat en Peperstraat. Het gehucht is gelegen op de noordflank van hetzelfde droogdal op de zuidflank waarvan Millen zich bevindt. Een kerkpad, de Papesteeg genaamd, loopt van Dries naar de Sint-Stefanuskerk te Millen. Het pleintje werd in de 19e eeuw verkaveld.

De Kwartjesboom is een boom in Val-Meer in de gemeente Riemst in de Belgische provincie Limburg. De boom staat aan de noordoostzijde van het dorp aan het verlengde van de Bodemstraat. De boom staat op zo'n 800 meter ten noorden van de Sint-Stefanuskerk. De Kwartjesboom is een linde met op een bord een houten kruis met corpus. Op de boom zijn oude kwartjes getimmerd, muntstukken van 0,25 Belgische frank, en de boom vormde daarmee een soort spijkerboom. Deze kwartjes werden door mensen met tandpijn op de boom getimmerd om zo de pijn over te dragen aan de boom en er zelf van af te komen. In de jaren 1960 vond de lokale pastoor dit onacceptabel bijgeloof en preekte hiertegen. Ook vond er in die tijd een verspreiding van betere mondhygiëne plaats door de komst van de tandenborstel en betere technieken om mensen te verdoven bij de tandarts. Het ritueel raakte toen in onbruik. In recentere tijden hebben lokale inwoners nieuwe kwartjes in de boom geslagen om dit stukje volksgeloof weer zichtbaar te maken.