place

Papiermolensluis

Brug in Amsterdam-CentrumGemeentelijk monument in Amsterdam
Papiermolensluis01a
Papiermolensluis01a

De Papiermolensluis is een welfbrug in Amsterdam-Centrum. Sluis in de “oude” aanduiding voor stenen brug, alhoewel er hier ook een sluis heeft gelegen. De verkeersbrug vormt de verbinding tussen de oostelijke kade en oneven zijde van de Prinsengracht en de dito kade en zijde van de Korte Prinsengracht. Ze voert daarbij over de Brouwersgracht. Deze kruising van de Brouwersgracht en Prinsengracht ligt ook in de toevoerroute van het Westerdok en het IJ naar de stad, met als gevolg dat dit een van de drukste waterknooppunten van de stad is. De brug, zelf een gemeentelijk monument sinds 1995, wordt omringd door gemeentelijke en rijksmonumenten. Ze deelt de zuidwestelijke kademuur met de Lekkeresluis, ook gemeentelijk monument. Er ligt hier al eeuwen een brug. Balthasar Florisz. van Berckenrode tekende hier al een brug over de Brouwers Graft in de Prince Graft. Ze vormde vanuit de stad gezien het eind van de Brouwerssluis. Of de brug er toen, rond 1625 al lag is onbekend, de invulling van de noordelijke kavels aan de Brouwersgracht was verre van compleet, er lagen overal open terreinen. Als in 1662 de kaart van Joan Blaeu volgt is de gehele buurt ingericht en zijn er drie bruggen ingetekend op dit waterkruispunt. Frank V. Smit meldde in zijn boek dat er in 1781 een stenen brug werd geplaatst. De brug werd regelmatig gecontroleerd op zijn houdbaarheid, met een steeds toenemend landverkeer en afnemend scheepvaartverkeer (vrachtschepen). In 1946 werd er door de Dienst der Publieke Werken nog een onderzoek gedaan, waarbij werd geconstateerd dat deze 160-jaar oude brug het toenmalige verkeer nog aan kon. Daarbij werd voorts meegenomen, dat er na de Tweede Wereldoorlog nog maar beperkt geld was voor het opknappen van bruggen en ook dat een nieuwe brug het karakter van de buurt wellicht zou kunnen aantasten. In 1976 moest de brug wel verstevigd worden, ze kreeg een betonnen overspanning en in 1991 volgde opnieuw aanpassingen. Het brugnummer is te zien op in de bovenste boogsteen. De brug in 2017 heeft slechts één, relatief smalle, overspanning over de Brouwersgracht. De naam is afkomstig van een uithangbord dat ooit op het hoekhuis aan de Brouwergracht gehangen heeft; een papierhandelaar die daar zijn negotie hield had een bord met daarop "de Papiermolen" hangen, de brug is daarnaar vernoemd. De brug heeft ook wel bekendgestaan onder de naam Oliekoekensluis, naar de olie- en pannenkoekenbaksters hier ooit hun kraampjes hadden.

Fragment uit het Wikipedia-artikel Papiermolensluis (Licentie: CC BY-SA 3.0, Auteurs, Beeldmateriaal).

Papiermolensluis
Papiermolensluis, Amsterdam Centrum

Geografische coördinaten (GPS) Adres Externe links Nabijgelegen plaatsen
placeToon op kaart

Wikipedia: PapiermolensluisLees verder op Wikipedia

Geografische coördinaten (GPS)

Breedte Lengte
N 52.380394444444 ° E 4.8886361111111 °
placeToon op kaart

Adres

Papiermolensluis
1015 GC Amsterdam, Centrum
Noord-Holland, Nederland
mapOpenen op Google Maps

linkWikiData (Q15880471)
linkOpenStreetMap (1040054612)

Papiermolensluis01a
Papiermolensluis01a
Ervaringen delen

Nabijgelegen plaatsen

Lekkeresluis
Lekkeresluis

De Lekkeresluis (brug 59) is een vaste brug in Amsterdam-Centrum. De brug is gelegen in de zuidelijke kade van de Brouwersgracht en overspant de Prinsengracht. De brug ligt op de plek waar de Prinsengracht uitmondt in die Brouwersgracht, aan de overkant van de Brouwersgracht gaat zij nog verder onder de naam Korte Prinsengracht. De plek geeft een uitzicht op de Westertoren. In 1995 is de brug uitgeroepen tot gemeentelijk monument. Er ligt hier al eeuwen een brug. Op de kaart uit 1649 van Joan Blaeu is de brug al terug te vinden. De huidige brug stamt uit 1754, links en rechts van de middelste doorvaart van de drie zijn aan de noordkant van de brug twee stenen met “Anno” en “1754”. Het nummer van de brug is aan diezelfde kant in de bovenste steen van het middengewelf uitgehakt. Ook aan die kant is een trapje te vinden naar het wateroppervlak. Hoewel de brug gedurende de eeuwen heen zware lasten moest tillen werd in 1946 nog geconstateerd dat ze er goed bijlag. Alhoewel de gemeente probeerde de auto’s uit de binnenstad te verdrijven, werd het verkeer zwaarder en zwaarder. In 1976 werd daarom de brug versterkt met gewapend beton en in 1991 moest de brug opnieuw verstevigd worden. De brug is omsloten door gemeentelijke (de Papiermolensluis) en rijksmonumenten (huizen). De naam zou verwijzen naar bakkers/baksters die op de brug hun etenswaren aanprezen. Een andere minder gangbare bijnaam is Papeneilandbrug, naar het plaatselijk café Prinsengracht 2.

Theo Thijssen (beeld)
Theo Thijssen (beeld)

Theo Thijssen is een artistiek kunstwerk in Amsterdam-Centrum. Beeldhouwer Hans Bayens portretteerde de schoolmeester Theo Thijssen en zijn eeuwige leerling Kees de jongen. Theo zit daarbij nonchalant zittend op de lessenaar, de Kees ploeterend zittend achter de lessenaar. Het tafereel is uit brons gegoten en geplaatst op een granieten sokkel. In het graniet is de tekst uitgespaard:Theo Thijssen 1879-1943, schrijver en schoolmeester. Het beeld zou 70.000 gulden hebben gekost, opgebracht door particulieren, vakbondsleden (onder andere onderwijspersoneel) en politieke partijen. Er was een comité bestaande uit onder meer Geert van Oorschot (de uitgever), Remco Campert, Simon Carmiggelt, Rob Grootendorst en Gerben Hellinga. Ook was er een bijdrage van periodiek De Engelbewaarder. Bayens heeft het werk gesigneerd. Het beeld werd neergezet op een open ruimte van de Lindengracht (dan allang geen gracht meer) en de Brouwersgracht (nog altijd een gracht). Het beeld werd er op 16 juni 1979 onthuld door burgemeester Wim Polak ter gelegenheid van de 100ste geboortedag van de meester en schrijver. De onthulling werd aangegrepen om te protesteren tegen gemeentelijk dat wel landelijk onderwijsbeleid ("geen onderwijs de Pijp uit"). Tegelijkertijd werd De liefde van Kees de jongen uitgebracht met litho’s van Bayens. Een replica van het beeld kwam later terug als “bijlage” van de Theo Thijssenprijs. Of Bayens bij de onthulling aanwezig was is niet bekend, op de morgen van dezelfde dag werd zijn De man met de schuiftrompet naar C.C.S. Crone in Utrecht onthuld door Simon Carmiggelt. Het beeld op zich werd naamgever van Café Thijssen, dat in 1994 haar naam kreeg.

Pastoorsbrug
Pastoorsbrug

De Pastoorsbrug (brug 55) is een vaste brug in Amsterdam-Centrum. De brug is gelegen in de zuidelijke kade van de Brouwersgracht en voert over de Keizersgracht. Het is daarmee de noordelijkste brug over die gracht die aan de andere zijde van de Brouwersgracht niet verder gaat. De brug, zelf vanwege haar relatief jonge leeftijd geen monument, is omringd door rijksmonumenten. De brug deelt de kademuur met brug 56, een gemeentelijk monument. Hier lag al eeuwen een brug. Op een kaart van 1616/1617 waarop de verkaveling is aangegeven staat al een brug aangegeven. Ook de kaart van Balthasar Florisz. van Berckenrode uit 1625 laat hier een brug zien over de Keysers Graft in de Brouwers Graft. De moderne geschiedenis van de brug begint in juni 1884. Er lag toen een houten brug. De gemeente schreef een aanbesteding uit voor het "vernieuwen in ijzer van de loopbrug" en de "levering van ruim 5 ton balkijzer". De ijzeren brug met houten planken op ijzeren jukken was begin 1885 gereed. De brug zorgde steeds meer voor oponthoud in het doorgaande verkeer op de Brouwersgracht. De situatie met de voetgangers- en fietsersbrug hield echter aan tot juni 1963. Pas toen greep de gemeente Amsterdam in en maakte een budget van 360.000 gulden vrij voor de aanleg van een verkeersbrug. Er werd toen besloten een welfbrug met drie doorvaarten aan te leggen. Deze zou beter in het stadsbeeld passen dan een moderne brug. Het bleek volgens Frank V. Smit achteraf een goede ingreep te zijn geweest. De gebouwen rondom de brug werden eveneens gerenoveerd, waarbij oog bleef bestaan voor het oude karakter van de gebouwen. Hij omschreef het als "terugrestaureren". Waar de naam van Pastoorsbrug vandaan komt is niet (meer) duidelijk, men vermoedt dat het te maken kan hebben een nabijgelegen schuilkerk op nummer 22 uit circa 1663 en haar vervanger de Sint Ignatiuskerk (ook wel De Zaaier) uit 1837. Een andere bijnaam voor de brug is Kippenbrug, dat terugvoert op de algemene term voor voetgangersbruggen in Amsterdam.