Hemonystraat 9

Het complex Stadhouderskade 145-146/Hemonystraat 1 bestaat uit een drietal panden aan de Stadhouderskade/Singelgracht hoek Hemonystraat te Amsterdam-Zuid, De Pijp. De architect(-en) van dit complex met drie woonhuizen is vooralsnog onbekend. Ze zijn opgetrokken in de Eclectische bouwstijl, die veelvuldig werd toegepast aan de Stadhouderskade. De toegangspoorten zijn daarbij hoog aangesneden, hetgeen aan die kade vaker voorkomt. Tevens zijn aan de kant van de Stadhouderskade per pand twee balkonnetjes geplaatst die ontbreken. Het opvallendst is hier echter wat er niet is. Bijna alle hoekpanden aan de Stadhouderskade zijn voorzien van afgesneden hoeken waarop erkers geplaatst zijn. Hier ontbreekt zowel de schuine afsnijding als de erkers, als of de bouwers van plan waren er aan de westkant andere panden tegen aan te bouwen. Aan de zijde van de Hemonystraat is een blinde raamgang. De gebouwen dien(d)en voornamelijk tot bewoning met hier en daar een kantoor. In het verleden zat op nummer 145 Huize Jacobs, een pension voor niet al te vermogende mensen. Er was voorts eind 1965 het Comité Verzoekschrift Staten-Generaal gevestigd dat handtekeningen verzamelde tegen de werkwijze van de regering (lees goedkeuringswet) inzake het huwelijk van Prinses Beatrix en Claus von Amsberg. Tegen het huwelijk bestond bij de leden geen bezwaar, ook al heerste er "een groot onbehagen". Het comité bestond alleen in september, oktober, november en december 1965, waar bij het zichzelf ophief. Het aantal in te zamelen handtekening werd ingeschat op meer dan 500.000, er kwamen er circa 65.000. Dit werd mede veroorzaakt doordat een aantal kranten weigerde een advertentie voor het comité te plaatsen. Bovendien was er ook direct een tegencomité opgericht. Op nummer 146 zat voor en na de Tweede Wereldoorlog enige tijd het Dr. Aletta Jacobshuis (geen familie) dat voor de oorlog geleid werd door de arts Bernard Premsela (omgebracht in Auschwitz). Het gebouw 146 vertoont in 2016 enige mate van verzakking.

De Hemonystraat is een straat in Amsterdam-Zuid, De Pijp. De straat kreeg in 1880 haar naam en is genoemd naar Pieter en François Hemony, klokkengieters. De Hemonystraat loopt haaks op de Hemonylaan, die tien jaar later haar naam kreeg. Er zijn opvallende verschillen tussen de straten: de straat is nauw, zoals meerdere straten in De Pijp; de laan is breed de straat loopt noord-zuid, de laan west-oost de straat kent normale bouw voor de tijd waarin die aangelegd is; de laan heeft luxe huizen als bebouwing in de straat heeft sloop en grootschalige renovatie plaatsgevonden; in panden aan de laan was/is dat niet nodig de straat kent in Hemonystraat 9 en Hemonystraat 22 twee gemeentemonumenten; de laan kent geen monument het voormalige GEB-gebouwtje Hemonystraat 4 werd in 2018 bewerkt door kunstenaar Hugo Kaagman De Hemonystraat begint aan de Stadhouderskade en eindigt bij de Ceintuurbaan. Er is echter ter plaatse geen doorgaand verkeer mogelijk. Delen van de straat zijn eenrichtingsverkeer en het middendeel is voetgangersgebied. Over de Stadhouderskade/Singelgracht gaat de straat verder als Oosteinde. Aan de zuidkant liep de straat ooit “stuk” op de Sint-Willibrorduskerk buiten de Veste, na de sloop van die kerk op een speelplaats. De straat mist huisnummers 2 tot en met 10, behalve nummer 4 dat een kleine kiosk is. Ter plaatse waar de nummers 2 tot en met 10 hadden kunnen staan, is sprake van een open ruimte (teruggetrokken rooilijn). Kunstenaar Sjoerd Kuperus heeft in de jaren vijftig een portret gemaakt van bezoekers aan het postkantoor gevestigd op Hemonystraat 45. Het postkantoor werd eind 20e eeuw gesloten. De Hemonybrug ligt niet in de buurt van straat of laan. Zij overspant de Leidsegracht, nabij de plaats waar de broers hun werkplaats hadden.

Hemonystraat 4 is een gebouwtje aan de Hemonystraat, Amsterdam, De Pijp.

Stadhouderskade 149-150 betreft een tweetal (bijna) gelijke panden aan de Stadhouderskade/Singelgracht te Amsterdam-Zuid, de Pijp. De panden zijn symmetrisch ontworpen door de aannemers, architecten en makelaars Jan Willem Hartgerink en Hendrik Dirks Kramer, die hier veel panden hebben neergezet. In 1884 plaatsten ze advertentie voor twee eerste klasse herenhuizen met huurprijzen van 1800 tot 2000 gulden. De gebouwen vertonen gelijkenis met meerdere gebouwen aan de Stadhouderskade. Zo zijn er bakstenen versieringen onder de dakplinten, die ook te vinden zijn aan Stadhouderskade 137-139 en Hemonystraat 7. Deze twee gebouwen zijn echter luxueuzer met hun relatief grote erkers, de heren woonden hier namelijk in eerste instantie zelf (Hartgerink op 149, Kramer op 150). Andere details zijn de wit uitgevoerde pilasters In het gebouw Stadhouderskade 149 hebben twee gezinnen gewoond die het Naziregime uit de Tweede Wereldoorlog niet hebben overleefd: het gezin rond Alice Prins (zie daar) en dat van Mouritz de Vries. Mouritz en Griet de Vries-Polak werden op 16 april 1943 omgebracht in vernietigingskamp Sobibór. Ook Jacob Pieter Moltzer, bestuurslid van de Nieuw-Malthusiaanschen Bond en rechtsgeleerde, woonde hier enige tijd. In gebouw Stadhoudeerskade 150 voerde huisarts Rijk Kramer (zoon van de architect) enige tijd praktijk. Voor hem is een inscriptie in de gevel gemaakt. Hij volgde een van de eerdere huurders op belastingcontroleur Johannes Hermanus Simon.

Het pand Hemonystraat 22 is een gebouw aan de Hemonystraat in De Pijp te Amsterdam-Zuid. Het is een van de twee gemeentemonumenten in die straat, het ander staat op Hemonystraat 9. De woonhuizen Hemonystraat 18, 20 en 22 zijn ontworpen door makelaar, timmerman en architect Pieter Peereboom. Op nummer 18 vestigde hij zijn timmerwerkplaats. De gebouwen waren in hun oorspronkelijke staat niet interessant als gemeentemonument. Zulke panden treft men vaak aan in De Pijp. Na verbouwing tot winkel/woonhuis werd met name de begane grond van nummer 22 een opvallende verschijning in de straat, met een zwart houten symmetrische pui en een plint van hardsteen. In die pui is glas-in-lood verwerkt alsmede een klok en het Wapen van Amsterdam. De klok is een verwijzing naar de naamgevers van de straat, Pieter en François Hemony, Amsterdamse klokkengieters. De winkelpui werd in 2012 voorgedragen als gemeentemonument en in 2014 kreeg het die status. De voorgevel is waarschijnlijk vervaardigd voor tabakswinkel “De klok van Hemony”, die rond 1910 zijn intrek nam in het pand. In 2015 is er een reparatiebedrijf in strijkinstrumenten in het gebouw gevestigd. De status monument werd ook gegeven vanwege het oorspronkelijke interieur (na de verbouwing) van de begane grond. Het pand moet dan nog wel voorzien worden van een nieuwe fundering, waarbij de originele inrichting bewaard moet blijven (situatie 2015).

Het complex Stadhouderskade 142-144/Hemonylaan 25a bestaat uit een drietal panden aan de Stadhouderskade/Singelgracht te Amsterdam-Zuid, De Pijp. Het complex staat op de hoek van de Hemonystraat, maar met een teruggetrokken rooilijn aan die straat. De ontstaansgeschiedenis van deze drie panden is onduidelijk, maar direct verbonden aan de demping van de Zaagmolensloot tot Albert Cuypstraat/Hemonylaan. De gebouwen zijn opgetrokken in de eclectische bouwstijl. Deze stijl komt over de volle lengte van de Stadhouderskade voor. De makelaars en architecten Jan Willem Hartgerink en Hendrik Dirks Kramer bouwden grote delen van dit deel van de kade vol, maar het is onbekend of ze ook verantwoordelijk zijn voor dit gebouw. In het Algemeen Handelsblad van 23 april 1891 werd melding gemaakt dat de panden 143 en 144 toen in eigendom waren van houthandelaar Abraham Mensing (van Stadhouderskade 140-141) waren en dat hij ook graag de omliggende terreinen wilde hebben. B & W zagen geen mogelijkheid de omliggende terreinen (op korte termijn) te bebouwen en waren voor verkoop. Door diverse leden werd echter bezwaar gemaakt omdat op die wijze in hun ogen er een onwenselijk plein zou ontstaan. Anderen vonden dit juist een goed idee, zij zagen hier mogelijkheden tot het laten rijden van een toekomstige paardentram, zodat enige open ruimte wenselijk was. In 1917 werd het complex nog verkocht als woonhuizen, samen met het buurpand Stadhouderskade 141, dat wel van bouwer Hartgerink is. De notaris J.A. von Stein Callenfels was rond 1900 hier gevestigd. In 1906 was er op huisnummer 144 een filiaal van de Rijkspostspaarbank gevestigd. In de jaren twintig kwam hier eerst het bedrijf Tasche & Co (handel in vrachtwagens) en daarna het garagebedrijf van Sieberg gevestigd. Hij was Ford- en Rover-handelaar. In 1983 stond het complex te koop voor 1.650.000 gulden. Automobielbedrijf De Singel ging hier toen verder, maar paste daarbij het bedrijfsadres aan tot Hemonylaan 25a, de voormalige achteringang. Eind 20e eeuw nam supermarktketen Lidl intrek in het totale vloeroppervlak van de begane grond.

Van Gendtbrug (brug 247) is een vaste brug op de grens van Amsterdam-Centrum en Amsterdam-Zuid. Ze overspant de Singelgracht en is de laatste brug voordat de gracht overgaat in de Amstel. Aan de noordzijde bevindt zich de straat Oosteinde en de Sarphatikade, de plaatselijke kade van de Singelgracht. Aan de zuidkant bevindt zich de Stadhouderskade (plaatselijke kade van de Singelgracht en de Hemonystraat. Ten noordwesten van de brug staat het gebouw van de De Nederlandsche Bank.

Stadhouderskade 140-141 bestaat uit een tweetal gelijkwaardige gebouwen aan de Stadhouderskade/Singelgracht in De Pijp te Amsterdam-Zuid. De twee panden zijn ontworpen door Jan Willem Hartgerink en Hendrik Dirks Kramer, die dit gedeelte van de Stadhouderskade bijna met zijn tweeën volbouwden. Hartgerink en Kramer bedienden zich van de eclectische bouwstijl. De twee balkons vallen op alsmede de witte versieringen en vrij grote dakplint. De twee gebouwen in spiegelbeeld van elkaar gebouwd vallen in begin 21e eeuw op, doordat de begane grond in een afwijkende roodachtige kleur is geschilderd. De eigenaren van de gebouwen zouden destijds Hartgerink zelf, en de heren Abraham Hemsing en Willem Boon zijn. Zij hadden ook ruimte gekocht aan de Herengracht en Overtoom. Op de bouwtekening wordt tevens gerefereerd aan het complex Stadhouderskade 137-139.

Stadhouderskade 151-154 betreft een viertal (bijna) gelijke panden aan de Stadhouderskade/Singelgracht te Amsterdam-Zuid, de Pijp.

Het pand Stadhouderskade 155 is een gebouw aan de Stadhouderskade/Singelgracht in De Pijp te Amsterdam-Zuid. Het voormalige herenhuis is opgetrokken naar een ontwerp van Jan Willem Hartgerink, en Hendrik Dirks Kramer, die bijna dit gehele gedeelte van de Stadhouderskade volbouwden. De bouwstijl is eclectisch, Hartgerink en Kramer waren van huis uit geen echte architecten. Het gebouw heeft dezelfde uiterlijke kenmerken als Stadhouderskade 154 en Stadhouderskade 156. In 2016 is de begane grond al enige tijd tussen de nummer 154 en 155 doorgebroken om huis te bieden aan een sportschool, daarvoor waren er ook al bedrijven gevestigd. De eerste huurder van het pand was ambtenaar Frederik Rudolf Seelig (geboren Batavia 20 mei 1853) en Henriëtte Catharina Geertruida Pluijgers (1842-1908). Zij kregen hier zoon Johan Carl Louis Jules. F.R. Seelig werkte bij Wijnhandelaars De Vos en Ter Meulen aan het Rokin. Seelig ging in 1889 failliet en tevens onvindbaar. In 1892 was er een kleine binnenbrand in het gebouw. Rond 1930 was hier woonachtig de familie Hartog Joël van Frank en Francina (Fransje) Davidson. Van Frank was ook de makelaar die de bovenwoning in 1931 te huur zette voor 1400 gulden per jaar. Zij stierven beiden voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog. Hun kinderen Josina van Frank (1910-1943) en Irene van Frank (1916-1945) werden omgebracht door Nazi-Duitsland. Ook de directie familie Fransje Davidson werd daar omgebracht.

Het pand Stadhouderskade 156 is een gebouw aan de Stadhouderskade/Singelgracht in De Pijp te Amsterdam-Zuid. Het voormalige herenhuis is opgetrokken naar een ontwerp van Jan Willem Hartgerink, en Hendrik Dirks Kramer, die bijna dit gehele gedeelte van de Stadhouderskade volbouwden. De bouwstijl is eclectisch, Hartgerink en Kramer waren van huis uit geen echte architecten. Het gebouw heeft dezelfde uiterlijke kenmerken als Stadhouderskade 155. Het huis werd in eerste instantie verkocht aan een particulier. Later waren er ook bedrijven gevestigd, zoals het hoofdagentschap van Sanatogen (sterkt lichaam en zenuwen; geneesmiddel voor overspannen huisvrouwen en “kwijnende kinderen”) en een kaashandel Formageries Gervais, maar ook seksclubs genaamd Mistinquett, Huize Veronique en Peggy en Blow Up (jaren zeventig, de namen wisselden per maand) waren hier gevestigd. Men kon er discreet ontvangen, er was een achteruitgang aan de Hemonylaan. In 2015 dient het gebouw tot kantoor en woningen.

Het pand Stadhouderskade 157 is een gebouw aan de Stadhouderskade/Singelgracht in De Pijp te Amsterdam-Zuid. Het voormalige herenhuis is opgetrokken naar een ontwerp van Christiaan Posthumus Meyjes sr.. De bouwstijl is eclectisch alhoewel ook stijlkenmerken zijn te vinden uit de Lodewijk XVI-stijl. In het gebouw hebben zich onder de woningen meestal kantoren gevestigd, maar ook een studentensociëteit (Unitas-Studiosorum Amstelodamensium). De gevel van de begane grond heeft waarschijnlijk in verband met de wisseling van bestemmingen een vernieuwd uiterlijk gekregen, waardoor het meteen niet meer als monument ingeboekt kon worden. In de jaren tien van de 20e eeuw was hier gevestigd Van der Linde en Teves met haar fusiepartner Stokvis; zij zouden later de basis leggen voor Lindeteves-Jacoberg.