De Schakel (sociëteit)

De Plaquette Samuel Coster is een artistiek kunstwerk in Amsterdam-Centrum. Het betreft eigenlijk twee plaquettes. De bovenste daarvan betreft een portret van Samuel Coster, van huis uit arts, maar tevens bekend als oprichter van de Eerste Amsterdamse Schouwburg in 1617. Daaronder is een onderschrift geplaatst met de tekst: Stadsgeneesheer, Toneeldichter en, grondlegger van de, Eerste Amsterdamse,schouwburg: 1617 Die schouwburg was de voorganger van de Stadsschouwburg. De beide plaquettes zijn gemaakt door beeldhouwer Leo Braat. Wethouder Albert de Roos kwam op 3 december 1951 naar het Leidseplein om om 10 uur ’s morgens de herdenkingsplaquette(s) te onthullen. Of daartoe een specifieke aangelegenheid was is niet bekend. De plaquettes zijn geplaatst aan de noordoostelijke zijgevel van het theater aan het plein.

Het voormalige Paleis van Justitie in Amsterdam (waarin tot het voorjaar van 2013 het gerechtshof Amsterdam was gehuisvest), Prinsengracht 436, kwam tot stand in de periode 1825/'29. Stadsarchitect van Amsterdam Jan de Greef tekende voor het ontwerp. Hoewel als zodanig niet meer te herkennen betreft het hier in feite een grootscheepse verbouwing en uitbreiding van het uit 1663/'65 daterende Aalmoezeniersweeshuis, een weeshuis voor de allerarmste kinderen. De afronding van de werkzaamheden, vooral de inrichting van de diverse lokalen, zou nog zeven jaar in beslag nemen. Pas op 4 oktober 1836 werd het gebouw in gebruik genomen en verhuisde justitie van het Prinsenhof naar de nieuwe locatie aan de Prinsengracht.

De Sugarfactory was van 2005 tot 2019 een poppodium en club aan de Lijnbaansgracht in het centrum van Amsterdam. De Sugarfactory had als voornaamste doel om nieuw talent te programmeren in samenwerking met andere organisaties. De zaak was zeven dagen per week geopend en de grote zaal had een capaciteit tussen de 400 en 550 personen.

Het Leidseplein is een plein in het centrum van Amsterdam in het verlengde van de Leidsestraat. Het grenst aan de Marnixstraat, het Kleine-Gartmanplantsoen en de Singelgracht.

De Pieter Goemansbrug is een vaste brug in Amsterdam-Centrum. Hij is vernoemd naar tekstschrijver Pieter Goemans en stond eerder officieus bekend als Bestedelingenbrug en/of Bestedelingensluis naar het ooit nabijgelegen Bestedelingenhuis (opvang voor wezen en armoedzaaiers of te wel bestedelingen), dat in 1950 werd samengevoegd met het toenmalige Paleis van Justitie. De brug is gelegen in de Prinsengracht (westoever) en overspant de Leidsegracht. Ten noordwesten van de brug staat een aantal rijksmonumenten, zowel aan de Prinsengracht als aan de Leidsegracht. Er ligt hier al eeuwen een brug. De kaart van stadsarchitect Daniël Stalpaert uit 1662 laat hier een brug zien in de kade van de Prince Graft over De Leydesche graft. Wellicht lag de brug er al eerder, maar de Leidsegracht vormde daarvoor nog de grens van de Amsterdamse bebouwing. Op die kaart is wel al het Bestedelingenhuis (Aelmoeseniers Weeshuys) te zien. Stalpaert heeft de brug vermoedelijk dagelijks gezien aangezien hij werkzaam was in het gebouw Leidsegracht 108, de stadstimmertuinen. Frederik de Wit liet op zijn kaart van 1688 zien hoe snel de stad groeide. De gehele Leidsegracht, bij Stalpeart nog onbebouwd, is bijna geheel bebouwd en ook de wijken ten westen van de Leidsegracht staan al enkele kavels na vol. In 1866 lag hier een houten brug; een van de acht bruggen die vernieuwd zouden worden. Of de brug destijds daadwerkelijk werd vervangen is niet duidelijk. In 1894 werd opnieuw melding gemaakt van het vernieuwen van een vaste houten brug. Het was een ijzeren liggerbrug van de tekentafel van de Dienst der Publieke Werken. Voor de brug zou Willem Springer verantwoordelijk zijn geweest. In de jaren tien kwam de gemeente met het plan de Leidsegracht te dempen ten faveure van een route de stad uit. Het bleef bij plannen. In 1987 was de brug aan vervanging toe. De gemeente Amsterdam was destijds bezig met een omschakeling. De ijzeren liggerbruggen werden zoveel mogelijk vervangen door stenen boogbruggen, die beter in het 'oude' stadsbeeld zouden passen. Deze brug ontsnapte aan die wens en zo werd hier de ijzeren liggerbrug gereconstrueerd in staal. In 2007-2008 werd de brug vernoemd naar tekstschrijver Pieter Goemans. Ze kreeg toen een officieel groen naambord en in 2008 een plaquette over Goemans. Hij schreef onder andere Aan de Amsterdamse grachten (1949), onder meer gezongen door Wim Sonneveld en zou hier zijn inspiratie vandaan hebben gehaald.

De Melkfabriekbrug (brug 1900) is een vaste brug in Amsterdam-Centrum. De brug werd rond 1949 neergelegd voor de N.V. Amsterdamse Melkinrichting O.V.v.V. Ze had aan de onbewoonde kant van de Lijnbaansgracht (lees de kant van de Marnixstraat) een melkfabriek staan, aan de andere kant waren er de kantoren, laboratoria, spoelruimtes en pakhuizen (voorheen van suikerfabriek De Granaatappel). Om het personeel van de ene naar de andere kant te kunnen laten lopen was een overloop geconstrueerd. Deze verdween, het personeel zou dan moeten omlopen om de Stadsschouwburg en daarom kwam deze brug om de weg te bekorten. Het was een zilverkleurige ophaalbrug uit Wolvega die die dienst zou verlenen. De directeur van de fabriek had haar zelf naar Amsterdam “gehaald”. Schepen met aan- en af te melk konden toen nog aanleggen voorbij de brug tot aan die Stadsschouwburg. In 1969 verdween hier de melkfabriek, de pakhuizen werden omgebouwd tot muziektempel Melkweg en sindsdien dient te brug als toegang tot dat zalencomplex. Na 1969 is de situatie rondom dit stukje Lijnbaansgracht geheel gewijzigd. Tweedederde van de panden werd gesloopt en vervangen door een politiebureau (1975-1977) en bioscopencomplex Cinecenter (geopend in 1979). Bovendien breidde de Stadsschouwburg naar achteren uit en begin 21e eeuw kwam hier de Rabozaal, een nieuwe concertzaal. De brug is dan echt als brug doelloos en onbeweegbaar en alleen de naam Melkfabriekbrug verwijst nog naar waar ze ooit voor diende. Even ten zuiden van de brug duikt de Lijnbaansgracht via een duiker onder de Stadsschouwburg en vervolgens het Kleine-Gartmanplantsoen door om vervolgens bij brug 198 pas weer zichtbaar te worden.

Auberge was een restaurant in Amsterdam, Nederland. Het had één Michelinster in de jaren 1980 en 1981. Chef-kok was John Halvemaan. John Halvemaan en zijn vrouw Esther (als restaurantmanager) openden het restaurant onder de naam Auberge in 1976. Het sloot in 1981 in verband met problemen rond de verlenging van de huur. Reeds in 1975 hadden zij het restaurant overgenomen, toen nog onder de naam L'Auberge Privé.

De Stadsschouwburg Amsterdam (SSBA) is een theatergebouw aan het Leidseplein in Amsterdam en tevens de naam van enkele inmiddels verdwenen hoofdstedelijke schouwburgen aan de Keizersgracht en het Leidseplein. Het huidige gebouw dateert uit 1894 en is sinds 1982 een rijksmonument. Hoofdbespeler van de Stadsschouwburg is Toneelgroep Amsterdam. Per 1 januari 2018 vormen beide instellingen één organisatie, onder de naam ITA (Internationaal Theater Amsterdam).

Heineken Hoek was een horeca-etablissement in Amsterdam-Centrum. Het gebouw werd gezien als een van de markantste gebouwen van het Leidseplein en het Kleine-Gartmanplantsoen. Het was in de loop der jaren door talloze verbouwingen het scharnierpunt geworden van beide pleinen met de kopse gevel aan het Leidseplein 9 en de strekgevel aan het plantsoen 1-5. Het begon als horecagelegenheid in het hoekpand, maar brak steeds verder door langs het plantsoen richting Citybioscoop. Het historisch begin is niet geheel bekend, maar het was vermoedelijk al in de 18e eeuw een plek voor horeca. Met de komst van de Stadsschouwburg groeide de potentie. In 1843 maakte danser Frans Stemmerik dat hij eigenaar was geworden van een koffijhuis (koffiehuis) schuin tegenover die schouwburg. Een grootscheepse verbouwing vond plaats in 1907/1908 toen Gerardus Johannes de Boer het pand ombouwde tot café-restaurant en tabakswinkel (Café Moderne). In de jaren twintig werd het gebouw opgesierd door een flinke lichtreclame van winkelketen De Gruyter. In 1937 stapte Heineken bier in; het gebouw werd eind jaren vijftig bekend als Heineken Hoek/Heinekenhoek. Ongeveer gelijktijdig begonnen ook de discussies over wat er met het gebouw moest gebeuren. Sloopplannen kwamen op en gingen van tafel. Één van de tegenstanders de Vereniging Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad roerde zich dermate dat de sloopvergunning uit de jaren tien van de 21e eeuw ook in de prullenbak belandde. Even later gaf de Gemeente Amsterdam toch toestemming om het gebouw af te breken. Opnieuw kwamen en rechtszaken, dit maal tot de Hoge Raad der Nederlandenen toe en deze gaf de uitslag dat sloop toegestaan was; het was 2019. Ook de buurt roerde zich, maar dat kon niet voorkomen dat vanaf januari 2021 het gebouw langzaam tegen de vlakte ging, maar niet eerder dan dat de overbekende reclame van Heineken (twee bierglazen in neon) van de daken was gehaald. Na de sloop begon de bouw van een nieuw gebouw, dat onder beheer staat van zakenmannen Won Yip en Martin Nijdam samen met Q Hospitality (EMH Group). De naam Heineken Hoek zou daarbij weer terugkeren voor het café-restaurantgedeelte. Het gebouw kreeg de titel The Diamond Amsterdam (diamantvormen van de Koh-I-Noor in de buitengevel), naar het ontwerp van MVSA. Bij de onthulling van de contouren van het nieuwe gebouw ontstond er weer discussie omtrent hoe het mogelijk was een dergelijk nieuw gebouw hier neer te zetten. Tegelijkertijd waren diverse “kenners” er zich van bewust dat ook de nieuwbouw zich wellicht kon ontwikkelen tot markant punt. Architectuurhistorici Wouter van Elburg en Hanneke Ronnes (Amsterdam sloopt) en architectuurrecensent Jaap Huisman hadden er net als de bewoners een hard hoofd in; het gebouw had in dat stadium al de bijnamen "Bijenkorfkoffertje" en "Snelwegtoilet". Het gebouw kreeg zes bouwlagen boven een kelder. Opening van het geheel werd verwacht in voorjaar 2024.

De Boerderij was een restaurant in Amsterdam, Nederland. Het had één Michelinster in de perioden 1961-1967 en 1980-1985. In de eerste Michelin ster-periode was Herman Wunneberg de chef-kok. Hij had De Boerderij in 1956 gekocht en daarna van een bar veranderd in een restaurant. In de tweede ster-periode was zijn zoon Ruud Wunneberg de chef-kok en eigenaar van het restaurant. Hij sloot het restaurant in 1985. Onder de koks die hun opleiding kregen bij De Boerderij was Jonnie Boer. Hij werkte en leerde daar van 1982 tot de sluiting van het restaurant in 1985. De kaart was Frans georiënteerd. Het restaurant waar vader en zoon Wunneberg kookten maakte reclame met de belofte dat diepvries en blik, tenzij geheel onvermijdelijk, "taboe" waren en uitsluitend verse groenten werden geserveerd. In die tijd werd in veel Nederlandse restaurants doperwtjes en haricot verts uit blik geserveerd. Dat waren indertijd de "restaurantgroenten" bij uitstek.

Dikker & Thijs is een hotel gevestigd op de hoek van de Prinsengracht en de Leidsestraat in de Nederlandse hoofdstad Amsterdam. In het hotel waren eerder een delicatessenzaak en toprestaurant gevestigd. Het gebouw waarin het hotel gevestigd is, is een rijksmonument. Het is in 1914-1915 gebouwd als kantoor van verzekeringsmaatschappij "De Nederlanden" naar een ontwerp van B.J. Ouëndag. In 1895 legde Frederik Wilhelm Dikker (1865-1916) met de opening van zijn delicatessenwinkel de basis voor wat later Dikker & Thijs zou gaan heten. Henri Thijs, die jaren bij de Franse meesterkok Auguste Escoffier werkte werd in 1915 zijn partner. Zij openden in 1915 in de Kalverstraat hun eerste gezamenlijke delicatessenzaak. In 1921 openden de compagnons een tweede zaak op Leidsestraat 96 om een jaar later te verhuizen naar nummer 82 op de hoek met de Prinsengracht. Hier was eerder de gemeentelijke toonzaal voor huishoudelijk gasgebruik gevestigd. Op de eerste verdieping van het pand begon de firma Dikker & Thijs een restaurant voor oesters, kreeft en kaviaar, dat in de jaren 1950 grote naam en faam verwierf. Bij de eerste uitreiking van Michelinsterren in Nederland, in 1957, kreeg het restaurant een ster die het behield tot en met 1962. Delicatessen en primeurs die in de winkel beneden te koop waren, werden in de keuken van het restaurant boven bereid. In 1964 werd restaurant De Prinsenkelder geopend. Het was gevestigd in het aangrenzende pakhuis uit 1737 en was een zelfstandig restaurant met eigen keuken. In 1994 sloten het restaurant op de eerste verdieping en brasserie Dikker & Thijs. Het hotel bleef geopend, maar veranderde in 1995 van eigenaar. In 2001 werd het uitgebreid tot 42 kamers en in 2011 werd restaurant Thijs geopend waar eerder De Prinsenkelder was. Dit restaurant is eind 2018 gesloten.

Lijnbaansgracht 219 is een gebouw in Amsterdam-Centrum en dient tot onderdak van het Politiebureau Lijnbaansgracht. In de jaren zeventig kwamen twee politiebureaus in de omgeving van het Rembrandtsplein en het Leidseplein in aanmerking voor vervanging. Ze werden beide te krap. Er werd besloten om een nieuw politiebureau te bouwen dat de uitgebreide vraag aankon. Een aantal jaren daarvoor vertrok een melkfabriek uit de binnenstad en die liet een leeg complex achter. De gebouwen waren in matige staat, op een sierlijke erker na die ooit de hoek Lijnbaansgracht/Leidsegracht sierde. Na sloop van de gebouwen in januari 1975 diende het terrein nog even als openbare parkeerplaats. Het ontwerp werd geleverd door de Dienst der Publieke Werken. Op dat moment was daar als architect werkzaam Anna Clasina van Hattem. Zij ontwierp ook de Sporthallen Zuid op het IJsbaanpad, de Pedagogische Academie aan de Prinses Irenestraat en een aantal wooncomplexen aan bijvoorbeeld Beemsterstraat en Ingelandenweg. In december 1977 werd het politiebureau officieel geopend door de commissaris van de Koningin. Al daarvoor was een arrestante in een van cellen overleden. Het politiebureau werd een van de drukste in de stad; ze bestreek het uitgangsgebied tussen Amstel, Singelgracht, Rozengracht en Kostverlorenvaart. Het bureau werd tevens voorzien van een cellencomplex in het souterrain. Het gebouw kostte circa 8.000.000 gulden, een gezamenlijke investering van gemeente en rijk. Aan de buitengevel hangt een metershoge plastiek van Harry Karssen (1933-2004). In 1984 moest het gebouw tijdelijk dicht; er was een vlooienplaag. Gerard Toorenaar was enige tijd districtchef aan die bureau.