place

Haarlemmerwegbrug

Brug in Amsterdam-WestRijksweg 10
Haarlemmerweg A10, westkant2
Haarlemmerweg A10, westkant2

De Haarlemmerwegbrug (brug 121P) is een brug in Amsterdam Oud-West. Alhoewel genummerd als brug is zij een combinatie van brug en viaduct. Ze is gelegen in de Rijksweg 10 (ringweg Amsterdam) en voert over de Rijksweg 200, in Amsterdam beter bekend als Haarlemmerweg in Stadsroute 103. Ze voert ook over de Haarlemmertrekvaart. Ten noordoosten van deze kruising lag het oude oude station Sloterdijk. Tot in de jaren twintig van de 20e eeuw was dit agrarisch gebied binnen de gemeente Sloten. In 1921 annexeerde de gemeente Amsterdam de gemeente Sloten in verband met benodigde stadsuitbreiding. In 1926 begon de gemeente Amsterdam met onteigening van gronden om het mogelijk te maken de Hoofdweg, die tot dan toe bij de Erasmusgracht (destijds nog Kattegat geheten) door te trekken naar de Haarlemmerweg. De aanleg van dit stuk weg wordt belangrijker om het te verwachten verkeer uit en naar het gebied ten westen van de stad buiten de stad te houden. Er werd drukte verwacht in verband met de komst van de Olympische Spelen 1928 met als hoofdtrekpleister het Olympisch Stadion. In 1927 en 1928 wordt dan ook gebouwd aan de Saïdja en Adindabrug over de Erasmusgracht. De weg schampt aan de westkant een verkeersplein, wat later het Bos en Lommerplein zat heten. Rond 1930 is de weg al zo belangrijk dat zij voorzien moet worden van steviger bestrating. Er ligt dan een gelijkvloerse kruising. Dat stuk Hoofdweg zou jarenlang de westgrens van de stad vormen, getuige de luchtfoto van 6 oktober 1950 in het bezit van Beeldbank Amsterdam. Rond 1950 werd de naam voor dit traject veranderd in Multatuliweg. Als het gebied ten westen van de Hoofdweg in de jaren vijftig steeds verder wordt volgebouwd wint de weg aan importantie, een gelijkvloerse kruising met de Haarlemmerweg blijft, maar krijgt een steeds uitgebreidere vorm ter behandeling van de verkeersstromen. In 1954 zijn er dan de eerste serieuze plannen de spoorlijn Amsterdam-Haarlem, de Haarlemmertrekvaart en de Haarlemmerweg te overspannen middels een viaduct. Er wordt dan gesproken bij de Publieke Werken over een 200 meter lang viaduct. Zaken worden opgehouden, men had het idee opgevat dat de Haarlemmerweg verlegd zou worden naar ten noorden van de trekvaart en de Coca-Colafabriek Sloterdijk staat in de weg. Wel verrijst ten oosten van de kruising de blikvanger Elseviergebouw van Willem Dudok en Robert Magnée (1964/1965). Maar dan spreekt men nog steeds over "het toekomstig viaduct". In 1963 beginnen vervolgens de voorbereidende werken. Er wordt 340.000 zand uit Muiden aangevoerd om het toekomstige traject Velserweg (ten noorden van de Haarlemmertrekvaart) tot aan de Wiltzanghlaan verhoogd aan te leggen. In januari 1964 volgde dan eindelijk de aanbesteding van vijf kunstwerken in het traject Coentunnel naar Multatuliweg (die dan nog steeds eindigt bij de trekvaart). De oplevering van het traject loopt vertraging op, er wordt namelijk overal in de stad gebouwd zodat er onvoldoende geschoolde arbeiders zijn te vinden en ook de strenge winter van 1963 gooit roet in het eten voor wat betreft de oplevering van de Coentunnel. Op 21 juni 1966 wordt het traject geopend en dus ook het viaduct over de Haarlemmerweg en -trekvaart. Die Coentunnelweg kreeg vanuit het noorden geen directe aansluiting op de Haarlemmerweg, alhoewel dat wel voor later jaren in de planning lag. Het zou er echter nooit van komen. Vanaf de oplevering klaagden omwonenden over geluidsoverlast op de ringweg, vandaar dat (een flink aantal) jaren later, geluidsschermen op het viaduct werden geplaatst. In 2018 ligt het knooppunt er net zo bij als in de jaren vijftig, op het viaduct na. De kruising heeft de vorm van een halve Haarlemmermeeraansluiting (noordpunt ontbreekt), waarin een soort rotonde onder het viaduct ligt. Vanaf 2017 tot eind 2019 wordt er weer gewerkt aan deze kruising. Vanaf het westen wordt het dijklichaam waarop de Haarlemmerweg ligt verhoogd en worden verkeersstromen (opnieuw) aangepast. De brug ging vanaf de oplevering naamloos door het leven. In december 2017 gaf de gemeente Amsterdam (bijna) alle bruggen en viaducten in beheer bij Rijkswaterstaat (vandaar de toevoeging P) namen.

Fragment uit het Wikipedia-artikel Haarlemmerwegbrug (Licentie: CC BY-SA 3.0, Auteurs, Beeldmateriaal).

Haarlemmerwegbrug
Ringweg-West, Amsterdam West

Geografische coördinaten (GPS) Adres Nabijgelegen plaatsen
placeToon op kaart

Wikipedia: HaarlemmerwegbrugLees verder op Wikipedia

Geografische coördinaten (GPS)

Breedte Lengte
N 52.384819444444 ° E 4.8445555555556 °
placeToon op kaart

Adres

Ringweg-West
1061 HT Amsterdam, West
Noord-Holland, Nederland
mapOpenen op Google Maps

Haarlemmerweg A10, westkant2
Haarlemmerweg A10, westkant2
Ervaringen delen

Nabijgelegen plaatsen

Coca-Colafabriek Sloterdijk
Coca-Colafabriek Sloterdijk

De Coca-Colafabriek te Sloterdijk was de eerste bottelarij van Coca-Cola in Nederland. Deze werd in 1930 in gebruik genomen in Sloterdijk (gemeente Amsterdam). De fabriek was gevestigd in een opvallend laag, maar wel langgerekt gebouw van wit gepleisterde baksteen. De fabriek stond aan de Haarlemmertrekvaart, tussen de Haarlemmerweg met de tramlijn, aan de dorpsstraat en de spoorlijn naar Haarlem. Coca-Cola werd in Nederland in 1928 geïntroduceerd ter gelegenheid van de Olympische Spelen van Amsterdam. Er bestonden tot 1940 twee fabrieken, die in Amsterdam en daarna ook in Rotterdam. In mei 1940 werd de fabriek in Rotterdam, nog geen tien jaar oud, door het bombardement volledig verwoest en bleef alleen de fabriek in Amsterdam over. Er werd daarom gewerkt in vier ploegendiensten omdat alle afnemers waren aangewezen op de fabriek in Amsterdam. Het was een voor die tijd moderne fabriek met onder meer een flessenspoelmachine. Er was nooit voorraad en de vele vrachtwagens stonden geduldig te wachten tot ze volgeladen konden worden. In 1952 was er een speciale opdracht voor de Olympische Spelen in Finland waarbij in verband met de suiker-accijns ook de douane eraan te pas kwam. Ook waren er eigen bestelauto's met het embleem, om de bestellingen rond te brengen in Amsterdam en omgeving. Na het verdwijnen van de tram in 1957 werd de Haarlemmerweg verbreed. In de loop van de jaren 1960 begon ook de aanleg van de Einsteinweg (onderdeel van de A10-west) waardoor het westelijk deel van het dorp met ook de fabriek moesten verdwijnen. Coca-Cola Amsterdam verhuisde naar de Joan Muyskenweg 25. Ter vervanging van de fabriek in Rotterdam was er in de jaren 1950 al een nieuwe bottelarij in Schiedam gekomen. De productie werd daar overgenomen. Sinds begin 21ste eeuw wordt alle Nederlandse Coca-Cola gemaakt in een fabriek te Dongen. Op de plaats waar vroeger de fabriek was staat nu de Haarlemmerwegbrug, een viaduct in de Rijksweg 10.

Individualiteit tegenover collectiviteit
Individualiteit tegenover collectiviteit

Individualiteit tegenover collectivisme (Individualism vs collectivism) is een artistiek kunstwerk in Amsterdam Oud-West. Het betreft een gevelbrede muurschildering door Munir de Vries, die ook elders in de stad en in Utrecht muurschilderingen heeft geplaatst. Aan het eind van de Sara Burgerhartstraat bevindt zich een losstaand gebouw nr 80-82, dat gekoppeld is aan de bebouwing van de Willem Leevendstraat 28. De bebouwing sluit daarbij niet geheel op elkaar aan (fysiek en stilistisch), waardoor een grote blinde muur ontstond. In het kader van de "Muren van West" werd aan De Vries een ontwerp gevraagd voor deze muur. De Vries kwam met de afbeelding van een groot opengewerkt persoon, waarbinnen allerlei mensen samenwerken. Een ander deel van de blinde gevel werd voorzien van enkele beeltenissen die sterk lijken op Oud-Egyptische hierogliefen, een hobby van de kunstenaar. Het verwijst naar Bos en Lommer waarvan de "L" is afgebeeld als leeuw. Met enige vertraging werd de schildering op 12 november 2022 onthuld. "Muren van West" gaf als voorwaarde dat het verhaal achter de schilderingen moeten terugvoeren naar de buurt. De weergave zou daardoor mede geïnspireerd zijn op problemen met Lgbt-vlaggen en ten gevolge daarvan brandstichting in de tegenover liggende flat Zaanstad. Studenten kregen onderdak bij de tegenoverliggende moskee. Andere schilderingen in het project zijn Het toverbos aan De Rijpstraat en Samen bij De Boeg. Eerder maakte Munir de Vries een afbeelding Ode aan verbinding voor Amsterdam-Zuidoost. De Vries constateerde in augustus 2023 dat de muurschildering wellicht geen eeuwigheidswaarde heeft; er waren sloopplannen voor dit gebouw, maar onbekend is of dat daadwerkelijk uitgevoerd wordt en zo ja, wanneer.

Zaanstad (gebouw)
Zaanstad (gebouw)

Zaanstad (officieel West-Kantoor) is een gebouw in Amsterdam-West. Het is ontworpen door Willem Dudok (hij was al met pensioen) en Robert Magnée. Het gebouw werd neergezet op initiatief van een projectontwikkelaar, die een kantoorgebouw wilde plaatsen op een terrein dat eenvoudig te bereiken was. Voor de toegang (dan op het westen) lag de Multatuliweg nog in een parkachtige omgeving; de Haarlemmerweg lag even ten noorden van het kantoor en ook Station Amsterdam Sloterdijk lag op loopafstand. De projectontwikkelaar wilde als eigenaar een soort Vereniging van Eigenaars, maar dat bleek niet haalbaar. Belegger Blaauwhoed en het pensioenfonds van Koninklijke Shell (samen Blauwfonds) stapten in. In het gebouw kwamen allerlei huurders af, waarvan McCann-Erikson, Hoechst en Reed Elsevier de bekendsten waren. Er werd veel gewisseld, maar die laatste huurder gaf tot 2005 het gebouw zijn bijnaam Elseviergebouw. De bouw ging gepaard met administratieve moeilijkheden. Bouwplannen mochten alleen tot uitvoer worden gebracht als er voldoende gebruikers zich hadden gemeld. De gebruikers wachtten echter op de goedkeuring voordat ze tot die beslissing konden overgaan. Er werd van 1964 tot en met 1967 gebouwd door NV Amsterdamse Ballastmaatschappij. Het kantoorgebouw valt op omdat in de omgeving slechts woningen staan met vier of vijf bouwlagen; terwijl het kantoorgebouw twaalf verdiepingen heeft en veertig meter hoog is. Het kantooroppervlak was 13.000 m². Oorspronkelijk hadden Eggink (bekend van het Europahuis), Dudok en Magnée een hoger gebouw (18 lagen) voor ogen, maar de gemeente Amsterdam keurde dat niet goed; het gebouw zou een veel te grote aanzuigende werking hebben op automobilisten. Dudok en Magnée waren teleurgesteld, want de verlaging kwam de geometrische verhoudingen niet ten goede. De eerste paal ging in september 1964 de grond in onder toezicht van wethouder Joop den Uijl. Men verwachtte 2,5 jaar met de bouw op een vloeroppervlak van 3500 m² bezig te zijn; kostprijs 5 a 6 miljoen gulden. In de tijd met kantorenoverschot kwam ook dit gebouw leeg te staan. In de periode 2012 tot en met 2015 werd het in het kader van herbestemming omgebouwd tot flatgebouw met studio’s, appartementen en penthouses. Begeleidend architectenbureau was Knevel Architecten (WRK Architecten). De Multituliweg was al tijdens de bouw uitgegroeid tot de Rijksweg 10 (Ringweg-Amsterdam). Bij de verbouwing werd waarom de originele toegang verplaatst naar de Krelis Louwenstraat en de kopse kant van de flat kreeg ramen en balkons. De zijde van de flat aan de Rijksweg 10 kreeg geluidsisolatie. Op 25 juni 2019 werd het tot gemeentelijk monument verklaard. Het is ook dan een van de hoogste gebouwen in de omgeving.