place

Arlandabrug

Brug in Amsterdam-WestRijksweg 10
2021 Brug 121P, Arlandabrug (1)
2021 Brug 121P, Arlandabrug (1)

De Arlandabrug (brug 120P) is een brug in Amsterdam-West. Alhoewel genummerd als brug is er sprake van een viaduct. Ze is gelegen in de Rijksweg 10 (Ringweg Amsterdam) en voert over de Arlandaweg, waar ze haar naam aan dankt. Beide zijn vernoemd naar Luchthaven Stockholm-Arlanda (straat in 1989, brug in 2017). De geschiedenis van het bouwwerk loopt parallel aan die van de Haarlemmerwegbrug, die 85 meter ten zuiden van deze brug ligt. Daar waar die werd gebouwd in de ringweg over een brede Haarlemmerweg werd dit viaduct in de periode 1964-1966 gebouwd over de Spoorlijn Amsterdam - Haarlem. Treinen reden tijdens de bouw af en aan van en naar Station Sloterdijk. Bij herinrichting van het spoortracé dat in 1985 verlegd werd langs het nieuwe Station Amsterdam Sloterdijk verdwenen de treinsporen en werden vervangen door rails voor de trams die daarmee konden worden doorgetrokken naar het nieuwe station. In 2018 werd op de pijlers het kunstwerk Mirror, mirror aangebracht. De brug ging vanaf de oplevering naamloos door het leven. In december 2017 gaf de gemeente Amsterdam (bijna) alle bruggen en viaducten in beheer bij Rijkswaterstaat (vandaar de toevoeging P) namen.

Fragment uit het Wikipedia-artikel Arlandabrug (Licentie: CC BY-SA 3.0, Auteurs, Beeldmateriaal).

Arlandabrug
Ringweg-West, Amsterdam Nieuw-West

Geografische coördinaten (GPS) Adres Externe links Nabijgelegen plaatsen
placeToon op kaart

Wikipedia: ArlandabrugLees verder op Wikipedia

Geografische coördinaten (GPS)

Breedte Lengte
N 52.386130555556 ° E 4.8445833333333 °
placeToon op kaart

Adres

Arlandabrug

Ringweg-West
1014 AH Amsterdam, Nieuw-West
Noord-Holland, Nederland
mapOpenen op Google Maps

linkWikiData (Q109450443)
linkOpenStreetMap (1009269496)

2021 Brug 121P, Arlandabrug (1)
2021 Brug 121P, Arlandabrug (1)
Ervaringen delen

Nabijgelegen plaatsen

Coca-Colafabriek Sloterdijk
Coca-Colafabriek Sloterdijk

De Coca-Colafabriek te Sloterdijk was de eerste bottelarij van Coca-Cola in Nederland. Deze werd in 1930 in gebruik genomen in Sloterdijk (gemeente Amsterdam). De fabriek was gevestigd in een opvallend laag, maar wel langgerekt gebouw van wit gepleisterde baksteen. De fabriek stond aan de Haarlemmertrekvaart, tussen de Haarlemmerweg met de tramlijn, aan de dorpsstraat en de spoorlijn naar Haarlem. Coca-Cola werd in Nederland in 1928 geïntroduceerd ter gelegenheid van de Olympische Spelen van Amsterdam. Er bestonden tot 1940 twee fabrieken, die in Amsterdam en daarna ook in Rotterdam. In mei 1940 werd de fabriek in Rotterdam, nog geen tien jaar oud, door het bombardement volledig verwoest en bleef alleen de fabriek in Amsterdam over. Er werd daarom gewerkt in vier ploegendiensten omdat alle afnemers waren aangewezen op de fabriek in Amsterdam. Het was een voor die tijd moderne fabriek met onder meer een flessenspoelmachine. Er was nooit voorraad en de vele vrachtwagens stonden geduldig te wachten tot ze volgeladen konden worden. In 1952 was er een speciale opdracht voor de Olympische Spelen in Finland waarbij in verband met de suiker-accijns ook de douane eraan te pas kwam. Ook waren er eigen bestelauto's met het embleem, om de bestellingen rond te brengen in Amsterdam en omgeving. Na het verdwijnen van de tram in 1957 werd de Haarlemmerweg verbreed. In de loop van de jaren 1960 begon ook de aanleg van de Einsteinweg (onderdeel van de A10-west) waardoor het westelijk deel van het dorp met ook de fabriek moesten verdwijnen. Coca-Cola Amsterdam verhuisde naar de Joan Muyskenweg 25. Ter vervanging van de fabriek in Rotterdam was er in de jaren 1950 al een nieuwe bottelarij in Schiedam gekomen. De productie werd daar overgenomen. Sinds begin 21ste eeuw wordt alle Nederlandse Coca-Cola gemaakt in een fabriek te Dongen. Op de plaats waar vroeger de fabriek was staat nu de Haarlemmerwegbrug, een viaduct in de Rijksweg 10.

Haarlemmerwegbrug
Haarlemmerwegbrug

De Haarlemmerwegbrug (brug 121P) is een brug in Amsterdam Oud-West. Alhoewel genummerd als brug is zij een combinatie van brug en viaduct. Ze is gelegen in de Rijksweg 10 (ringweg Amsterdam) en voert over de Rijksweg 200, in Amsterdam beter bekend als Haarlemmerweg in Stadsroute 103. Ze voert ook over de Haarlemmertrekvaart. Ten noordoosten van deze kruising lag het oude oude station Sloterdijk. Tot in de jaren twintig van de 20e eeuw was dit agrarisch gebied binnen de gemeente Sloten. In 1921 annexeerde de gemeente Amsterdam de gemeente Sloten in verband met benodigde stadsuitbreiding. In 1926 begon de gemeente Amsterdam met onteigening van gronden om het mogelijk te maken de Hoofdweg, die tot dan toe bij de Erasmusgracht (destijds nog Kattegat geheten) door te trekken naar de Haarlemmerweg. De aanleg van dit stuk weg wordt belangrijker om het te verwachten verkeer uit en naar het gebied ten westen van de stad buiten de stad te houden. Er werd drukte verwacht in verband met de komst van de Olympische Spelen 1928 met als hoofdtrekpleister het Olympisch Stadion. In 1927 en 1928 wordt dan ook gebouwd aan de Saïdja en Adindabrug over de Erasmusgracht. De weg schampt aan de westkant een verkeersplein, wat later het Bos en Lommerplein zat heten. Rond 1930 is de weg al zo belangrijk dat zij voorzien moet worden van steviger bestrating. Er ligt dan een gelijkvloerse kruising. Dat stuk Hoofdweg zou jarenlang de westgrens van de stad vormen, getuige de luchtfoto van 6 oktober 1950 in het bezit van Beeldbank Amsterdam. Rond 1950 werd de naam voor dit traject veranderd in Multatuliweg. Als het gebied ten westen van de Hoofdweg in de jaren vijftig steeds verder wordt volgebouwd wint de weg aan importantie, een gelijkvloerse kruising met de Haarlemmerweg blijft, maar krijgt een steeds uitgebreidere vorm ter behandeling van de verkeersstromen. In 1954 zijn er dan de eerste serieuze plannen de spoorlijn Amsterdam-Haarlem, de Haarlemmertrekvaart en de Haarlemmerweg te overspannen middels een viaduct. Er wordt dan gesproken bij de Publieke Werken over een 200 meter lang viaduct. Zaken worden opgehouden, men had het idee opgevat dat de Haarlemmerweg verlegd zou worden naar ten noorden van de trekvaart en de Coca-Colafabriek Sloterdijk staat in de weg. Wel verrijst ten oosten van de kruising de blikvanger Elseviergebouw van Willem Dudok en Robert Magnée (1964/1965). Maar dan spreekt men nog steeds over "het toekomstig viaduct". In 1963 beginnen vervolgens de voorbereidende werken. Er wordt 340.000 zand uit Muiden aangevoerd om het toekomstige traject Velserweg (ten noorden van de Haarlemmertrekvaart) tot aan de Wiltzanghlaan verhoogd aan te leggen. In januari 1964 volgde dan eindelijk de aanbesteding van vijf kunstwerken in het traject Coentunnel naar Multatuliweg (die dan nog steeds eindigt bij de trekvaart). De oplevering van het traject loopt vertraging op, er wordt namelijk overal in de stad gebouwd zodat er onvoldoende geschoolde arbeiders zijn te vinden en ook de strenge winter van 1963 gooit roet in het eten voor wat betreft de oplevering van de Coentunnel. Op 21 juni 1966 wordt het traject geopend en dus ook het viaduct over de Haarlemmerweg en -trekvaart. Die Coentunnelweg kreeg vanuit het noorden geen directe aansluiting op de Haarlemmerweg, alhoewel dat wel voor later jaren in de planning lag. Het zou er echter nooit van komen. Vanaf de oplevering klaagden omwonenden over geluidsoverlast op de ringweg, vandaar dat (een flink aantal) jaren later, geluidsschermen op het viaduct werden geplaatst. In 2018 ligt het knooppunt er net zo bij als in de jaren vijftig, op het viaduct na. De kruising heeft de vorm van een halve Haarlemmermeeraansluiting (noordpunt ontbreekt), waarin een soort rotonde onder het viaduct ligt. Vanaf 2017 tot eind 2019 wordt er weer gewerkt aan deze kruising. Vanaf het westen wordt het dijklichaam waarop de Haarlemmerweg ligt verhoogd en worden verkeersstromen (opnieuw) aangepast. De brug ging vanaf de oplevering naamloos door het leven. In december 2017 gaf de gemeente Amsterdam (bijna) alle bruggen en viaducten in beheer bij Rijkswaterstaat (vandaar de toevoeging P) namen.

Het wiel (Jeroen Henneman)
Het wiel (Jeroen Henneman)

Het wiel is een artistiek kunstwerk in Amsterdam-Westpoort. Het is, zoals kunstenaar Jeroen Henneman zelf omschrijft, een staande tekening; lijnen in lucht. Henneman gebruikte die techniek vaker in zijn oeuvre, zie bijvoorbeeld De kus, De Schreeuw en een aantal wielen (stand of diagonaal etc.). Henneman benoemde het ook als Het wiel, maar oorspronkelijk is het een muntstuk op haar zijkant, waardoor een as is geplaatst; de as zou dan staan voor de Rijksbelastingdienst, gebruiker van het gebouw met bijnaam Boekhuis, Kingsfordweg 1, Westpoort, waarop het is geplaatst. Het werk staat dan wel op een gebouw, het is soort baken als men op de westelijke tak van de Rijksweg 10 (Ringweg-West) rijdt. Bovendien wijzigt de vorm continu als men er langs rijdt; vanuit een bepaalde hoek, blijft er niets van het beeld over, een verticale streep op een dak. Vanaf het maaiveld lijkt het kunstwerk zich op de rand van het gebouw te bevinden; het is gezichtsbedrog; het beeld staat op een sokkel achter de borstwering. Ook de as is gezichtsbedrog, want er is geen schijf waar ze doorheen kan. Henneman maakte ook een veel kleinere versie van het wiel (51 bij 37 bij 4 cm). De plaatsing werd behoorlijk opgehouden: aan de Kingsfordweg mocht wel hoog gebouwd worden, maar met haar 82 meter hoogte zat het gebouw tegen de limiet aan; iets erop plaats kon zonder wijziging in bestemmingsplannen niet; de opdracht was dan ook: maak een kunstwerk voor aan de gevel, maar in overleg met architect Abe Bonnema ontwierp hij iets voor erboven op; volgens Henneman wilde hij niet iets groots maken, want dan zou het gebouw als sokkel van het beeld gezien worden. in het beslissingstraject roerden ook de welstandscommissie en bouw- en woningtoezicht hun mond toen het geplaatst mocht worden, moest een van de twee in Europa aanwezige hijskranen van 120 meter hoogte besteld worden. De kunstenaar benoemde het negen meter hoge draadmodel van een schijf in 2001 als “een mooi ding”. Het wiel inspireerde dichter Maarten Doorman tot het gedicht Westring A10, waarbij hij analogie vond tussen deze ring en de ringweg.

De verdwenen boer
De verdwenen boer

De verdwenen boer is een artistiek kunstwerk in Amsterdam-West. Twintig jaar na de herinrichting van Molenwerf van stationsplein tot “normale straat” werd rond 2005 het beeld De verdwenen boer van Karel Gomes geplaatst. Gomes refereerde met het beeld aan de agrarische bedrijfstak die steeds verder werd teruggedrongen ten faveure van de oprukkende stad en haar bebouwing, zeker nadat het Algemeen Uitbreidingsplan van Cor van Eesteren werd uitgevoerd. Nadat de gemeente Amsterdam de gemeente Sloten al in 1921 had opgeslokt, bouwde het met name na 1950 dit grondgebied vol van de Admiraal de Ruijterweg tot aan de Ringvaart Haarlemmermeer. Alle landerijen en tuin- en kasbouwgebieden werden daaraan opgeofferd. Voor de financiering van het beeld werden diverse instanties ingeschakeld tot aan een "Stichting beeld voor de verdwenen boer" aan toe. In die stichting zaten onder meer nakomelingen van boeren die soms op niet al te prettige manier waren uitgekocht of onteigend. Het bronzen beeld van boer (en boerin) staat op een betonnen sokkel waarop aan de achterkant een plaquette is aangebracht. De tekst luidt De verdwenen boer van beeldhouwer Karel Gomes herinnert aan de boerenfamiliesdie duizend jaar lang woonden en werkten inhet veenweidegebied ten westen van destadsrand van Amsterdam.Nog in 1950 liep de grens tussen stad en plattelandongeveer hier. In de tweede helft vande twintigste eeuw schoof hij door tot aande ringvaart van de Haarlemmermeer. De oprichting van dit beeld is mogelijk gemaakt etc. juni 2005. Het beeld werd in juni 2005 onthuld door een 101-jarige Neeltje Salentijn-van den Broek, één van die nakomelingen. “Hun boerderij” moest plaatsmaken voor de afgravingen van de Sloterplas. De grondplaat van het beeld vermeldt in de hoek bij de boerin het monogram van de kunstenaar. Ook het beeld ontkwam niet aan de vernieuwingsdrang van Amsterdam. Molenwerf werd in 2016 opnieuw ingericht en het beeld moest verplaatst worden.