Vliegende vogels

Het Calandlyceum is een school voor het voortgezet onderwijs in Amsterdam Osdorp, in het stadsdeel Nieuw-West. De school is gelegen aan de Pieter Calandlaan tussen Louis Davidsstraat en Hoekenes.

Papieren vliegtuigpijl is een kunstwerk in Amsterdam Nieuw-West. Na een selectieperiode besteedde het stadsdeel Osdorp een kunstwerk aan bij kunstenaar Henk Hesselius. Hesselius vond een "oud aandoend" beeld geen optie voor deze relatief jonge wijk en nog jongere bestuurseenheid. Het kwam te staan voor het stadsdeelkantoor, dat in 1981/1982 opgeleverd werd. Het beeld werd op 17 september 1982 onthuld/overgedragen. De kunstenaar kwam met een speels ontwerp in de vorm van een papieren vliegtuig, maar dan uitgevoerd in roestvast staal. Hijzelf hield alle mogelijkheden open, maar gaf wel aan dat hij het idee had dat dit vliegtuig vanuit De Meervaart richting stadsdeelkantoor was geworpen. Kunstwacht Amsterdam meldt nog dat tijdens de installatie van het kunstwerk kinderen papieren vliegtuigjes naar het beeld mochten gooien. Hetzelfde stadsdeel had later moeite met de plaats; ze had in 2007 plannen een nieuw stadsdeelkantoor te (laten ) bouwen op de oevers van de Sloterplas. Die plannen werden vanwege protesten van omwonenden nooit gerealiseerd. Het stadsdeel fuseerde later en in 2018 schafte de gemeente stadsdelen af. Het kunstwerk staat sindsdien voor het stadsloket op dezelfde plaats. Henk Hesselius was destijds (vice-)voorzitter van de Nederlandse Kring van Beeldhouwers. In het nabijgelegen Sloterpark zag de bevolking in het kunstwerk Groot landschap van Wessel Couzijn een ander neergestort vliegtuig.

Jongen met haan is een artistiek kunstwerk in Amsterdam Nieuw-West. Ruth Brouwer maakte voor de Montessorischool aan Hoekenes een bronzen beeld op betonnen sokkel waarop een jongen speels een haan vasthoudt. Het beeld wordt weleens gezien als een reactie op het Gedenkteken Maria Montessori uit 1953 van Gerarda Rueter in de Corellistraat, Amsterdam-Zuid. Sommigen zien in de beelden de tegenstelling tussen de beeldhouwkunst in de beginjaren vijftig (strenge moraal) en eind jaren zestig (lossere moraal). Brouwer, net als Rueter leerlinge van Piet Esser, beeldt een speelse jongen met haan af; Rueter is behoudender. Daartussenin zit Jan Wolkers met zijn Jongen met haan, ook voor een school.

De Pieter Calandlaan is een straat in Amsterdam Nieuw-West.

Op de zuidwestelijke oever van de Sloterplas staat sinds 2003 een titelloos kunstwerk, daterend uit 1988. Het is een 5 meter hoge zuil van kunstenaar Frans Mossou uitgevoerd in cortenstaal. Die zuil wordt gedragen door een betonnen plaat met daarop een afscheiding van hetzelfde materiaal. De zuil is uitgevoerd in de stijl van Frans Mossou, weergave van de tegenstelling tot donker en licht ofwel materie en het ontbreken daarvan. Dit thema is terug te vinden in de uitvoering waarbij de zijden van de langwerpige kolom aan de uiteinden naar buiten wijken en dus niet op elkaar aansluiten, waardoor licht tussen de stalen platen doorschijnt. Het beeld stond in eerste instantie op het Osdorpplein. Toen het Amsterdams Fonds voor de Kunst in 1995 een inventarisatie hield onder de kunst in de openbare ruimten werd het afgedaan als "kwalitatief zeer matig" en het AFK stelde voor het af te voeren. De kunstenaar was het daar niet mee eens en vond dat het in een park beter tot zijn recht zou kunnen komen. De Gemeente Amsterdam en de kunstenaar kwamen in 1996 overeen het te behouden en in 2003 werd het verplaatst naar de zuidoever van de Sloterplas, waarbij het langs het voetpad van de Cornelis Lelylaan staat, nabij Meer en Vaart. Het is gepositioneerd op het verhoogde binnengebied van een soort voetpaden-rotonde nabij het Wegwerphuisje van Herman Makkink. De kunstenaar vond dit een goede plek, midden tussen bloemen en planten.

Wandelend muurtje is een beeld van Nederlands beeldend kunstenaar Jan Snoeck (1927-2018) in Amsterdam. Het werk is een keramische sculptuur in twee delen: een rechthoekige blauwe poort en een rode figuur met gedraaide benen. Het werk stond sinds 1984 in het trottoir voor een Montessorischool aan de Polderweg (1) in de wijk Oostpoort (recente, 21e-eeuwse naam, in de 20e eeuw bekend als Polderweggebied) in Amsterdam-Oost. In maart 2019 is het herplaatst in het Amsterdamse stadsdeel Nieuw-West, in een grasveld tussen de Slotervaart en de Plesmanlaan, ten noordoosten van de rotonde/kruising van deze weg met de Louis Davidsstraat. Op 27 maart 2019 werd het officieel onthuld door een stadsdeelbestuurder.

Brug 754 is een vaste brug in Amsterdam Nieuw-West. De brug is gelegen in de Pieter Calandlaan en voert over de Hoekenesgracht. Die naam kreeg de gracht pas na de aanleg. Ten noordwesten van de brug ligt het Stadspark Osdorp met daarin opgenomen de Pauluskerk. Ten noordoosten stond van 1976 tot 2003 het gebouw van de eindschool van het Calandlyceum, toen nog Osdorper Schoolgemeenschap geheten. In 2003 werd dit gebouw vervangen door woningbouw en kwam een nieuw gebouw voor de school meer naar het oosten aan de Pieter Calandlaan. Het kunstwerk is in 1959 ontworpen door Dick Slebos van de Dienst der Publieke Werken in Amsterdam. Op 2 november 1959 volgde een openbare aanbesteding voor deze brug en bijbehorende werken. De oplevering volgde in het voorjaar van 1961. De brug wordt gedragen door 192 betonnen heipalen en is opgebouwd uit beton, graniet (pijlersteunen) en staal. De leuningen kregen een spel met de kleuren marineblauw en Ardennengrijs, te leveren door Vettewinkel aan de Prins Hendrikkade 80, Amsterdam. Bij oplevering werden vier bloembakken en een sokkel voor een beeld geïntegreerd op de landhoofden. Bovendien was er aan de zuidoostkant een terrasje met drie bankjes. Het terras leidde mede tot een PTT/GEB-ruimte onder de brug. Deze extra’s (een beeld heeft er waarschijnlijk nooit gestaan) verdwenen bij een herinrichting van de omgeving. Tramlijn 1 werd in 2001 verlegd en verlengd richting De Aker en rijdt sinds december van dat jaar over de brug. Ten tijde van de bouw van brug 754 werd nog rekening gehouden met de komst van een verlengde Cornelis Lelylaan, die ook een brug over de Hoekenesgracht zou krijgen. Die verlenging vanaf Meer en Vaart werd nooit aangelegd. In 2018 is de verdeling van het brugdek van zuid naar noord: voetpad richting stad fietspad richting stad een baan voor autoverkeer richting stad middenberm met tramhaltes van tramlijn 1 (beide richtingen) met bijbehorende voetgangersruimten een baan voor autoverkeer richting west een fietspad richting west een voetpad richting west.

De Slotervaart is een midden 20e eeuw gegraven waterweg in Amsterdam Nieuw-West.

De Muurschildering Osdorpplein is een kunstwerk in Amsterdam Nieuw-West. De muurschildering werd in 1983 geplaatst door de Chileense kunstenaar Jorge Kata Nuñez. Hij werkte destijds met kunstenaarscollectief Brigada Ramona Parra. In Amsterdam zouden zestig muurschilderingen van zijn hand zijn geweest, maar veel van zijn werk is vernietigd dan wel overgeschilderd of ten prooi gevallen aan sloop. Ook deze muurschildering op een muur van een winkelpand aan het Osdorpplein verdween uit zicht, toen er gebouwen tegen aan werden gezet. In 2018 werden er weer werkzaamheden verricht in de buurt, waarbij grote delen van de omgeving (alweer) gesloopt werden en de muurschildering werd in oktober 2018 weer zichtbaar. De projectontwikkelaar heeft toen de kunstenaar weten te achterhalen, die op het moment van herontdekking toevallig in Nederland was om een kunstwerk van hem in Rotterdam te herstellen. Het contact kwam via het Centrum Beeldende Kunst in Rotterdam. Nunez maakte de muurschildering, inclusief "zijn" vogels en vissen, tijdens het dictatoriaal bewind van Augusto Pinochet in zijn thuisland. Hij was zelf gevangene van het bewind en werd verbannen. De kunstenaar vestigde zich als politiek vluchteling in Nederland. De kunstenaar: de paardenkop staat voor kracht van het volk; de ster, gedragen door man en vrouw is een teken van hoop. Hij vermeldde ook de tekst: Nee tegen fascisme (no al fascismo naast de Chileense vlag). De projectontwikkelaar was bereid het zicht op de muurschildering zichtbaar te houden door plaatsing van een glaswand in het dan nog nieuw te bouwen stadsloket. Of de door derden geplaatste tags daarbij verwijderd worden is onbekend. In hetzelfde jaar werd op de Centrale Markthallen al een Muurschildering van Keith Haring teruggevonden.

Meervaart is een theater en een congrescentrum in Amsterdam Nieuw-West. Meervaart is een eigentijds grootstedelijk theater waar publiek en makers met uiteenlopende achtergronden, smaakvoorkeuren en ambities met elkaar in contact komen. De Meervaart verbindt de buurt, de stad en de wijdere wereld met elkaar. Dit doet zij als podium, als broedkamer van talent, als centrum voor vrijetijdsbesteding, als plek voor sociaal-artistieke projecten en als kenniscentrum voor grootstedelijke podiumkunst. Daarnaast trekt haar locatie externe partijen aan die een congres of evenement organiseren. Zij zien een meerwaarde in de artistiek-maatschappelijke context van het theater. De interactie van deze activiteiten maakt de Meervaart tot een cultureel knooppunt dat geworteld is in het hart van Amsterdam Nieuw-West. Meervaart heeft als allround theater een brede toegankelijke programmering met bijzondere aandacht voor de representatie van de grootstedelijke samenleving. Haar kracht schuilt in de interactie tussen genres, disciplines en de presenterende en educatieve activiteiten. De Meervaart is een instelling die verbanden legt en samenwerkingen initieert. Ze geeft nieuwe makers een centrale rol en creëert rijkere ervaringen rond uitvoeringen die variëren van themamaaltijden tot lezingen. Dit doet de Meervaart om kansen te creëren voor nieuwe makers en culturele uitingsvormen, waarmee het eveneens aansluit op de behoeftes van een breed en nieuw publiek. In 1966 werden al de eerste plannen gemaakt voor de bouw van een vrijetijdscentrum in de toen nog nieuwe tuinstad Osdorp. Het centrum bestaat sinds 1977 en is vernoemd naar de straat Meer en Vaart, waaraan het is gelegen. Aanvankelijk werd het grotendeels door vrijwilligers draaiend gehouden. In 1981 ging het beheer over naar het toenmalige stadsdeel Osdorp. Ook vonden er in die tijd rechtstreekse televisie-uitzendingen plaats, zoals Sonja's goed nieuws show en Sonja op... In 1986 begon hier het kinderfilmfestival Cinekid. In 1999 werd de Meervaart grondig verbouwd, waarbij het oorspronkelijke gebouw tot op het skelet werd gestript. Er werden nieuwe zalen, vergaderruimten en een toneeltoren toegevoegd. Het complex heeft nu een grote zaal met 800 plaatsen (de rode zaal) en een kleinere zaal met 250 plaatsen (de blauwe zaal), die beide zowel voor voorstellingen als congressen kunnen worden gebruikt. Daarnaast is er nog een aantal vergaderzalen. Meervaart kent drie kerntakken: 1. Theater, 2. Educatie & Talentontwikkeling (Meervaart Jong (voorheen 4West) en Meervaart Studio (voorheen Studio West)) en 3. (Niet-)Culturele Verhuur. Het theater ligt buiten het centrum van de stad vlak bij de ring A10. De programmering bestaat uit ca. 350 voorstellingen per jaar: cabaret, muziek, toneel, show, wereldmuziek, dans, jeugd- en familievoorstellingen. Jaarlijks worden er ca. 150 congressen in de Meervaart gehouden. Op 1 februari 2019 werd Yassine Boussaid directeur van Meervaart. Eerdere directeuren waren: Andreas Fleischmann, Bert Liebregs, Hans Brouwer, Pieter Erkelens en Han Hogeland.

Brug 772 is een vaste brug in Amsterdam Nieuw-West. Ze is gelegen in de wijk Osdorp en overspant de Slotervaart. Alhoewel ze nabij brug 773 ligt is ze van aanmerkelijk jongere datum. Die brug dateert uit de jaren 1964/1965, op een foto uit april 1973 van deze buurt is de brug 772 nog niet te zien. De brug met lichte welving, gelegen direct ten zuidoosten van het Jan van Zutphenplantsoen, steunt tussen de landhoofden op stalen brugpijlers die weer staan op betonnen plateaus. Plateaus en pijlers worden beschermd door remmingwerk. De brug is alleen bestemd voor voetgangers en fietsers.

Het Osdorpplein is een plein in Amsterdam Nieuw-West, dat ligt tussen Meer en Vaart en Tussen Meer. Het plein is in 1962 vernoemd naar de tuinstad Osdorp waar het een centrumfunctie vervult. Op het plein bevindt zich sinds 1964 een kinderspeelbad omgeven door het door Gerrit Bolhuis ontworpen kunstwerk "Schaapjes", ook wel "de Lammetjes" genoemd, als speelobject voor kinderen. Volgens de oorspronkelijke plannen zou de Geer Ban als verhoogd liggende autostadsweg het plein aan de oostzijde met een groot viaduct kruisen, over het grote parkeerterrein heen. In 1978 werd dit plan geschrapt en in de jaren negentig werd het oostelijke deel van het plein bebouwd met een uitbreiding van het winkelareaal maar ook woningen, tot aan Meer en Vaart. Ook aan de zijde van Tussen Meer kwam uitbreiding met zowel winkels als woningen. Aan het Osdorpplein liggen theater De Meervaart, het stadsloket en winkelcentrum Westmarket. Het winkelcentrum heeft een multicultureel karakter dankzij de lokale ondernemers. Aan de ene zijde van Westmarket zit naast kleinere winkels met een grote diversiteit in aanbod, ook een foodcourt waar alle smaken van de wereld bij elkaar komen. De andere helft van Westmarket is ingevuld door TK Maxx, een Amerikaanse discountketen. Het winkelcentrum Osdorp omvat naast het Osdorpplein ook de aangrenzende Tussen Meer, waar op dinsdag een weekmarkt wordt gehouden. In verband met nieuwbouwplannen rondom het Osdorpplein bedacht het stadsdeel dat de naam van dit gebied "Centrum Nieuw-West" zou moeten gaan worden. Men kwam hiervan terug en in 2019 werd een verkiezing gehouden voor een nieuwe naam. De naam die door bewoners en gebruikers werd gekozen was: "Osdorpplein".