Keimpemastins

Nijehove was een Fries terpdorp, dat samen met Hoek en Oldehove op 3 augustus 1435 Leeuwarden werd. Dit werd besloten door het landsbestuur van Oostergo en Westergo. In datzelfde jaar kreeg Leeuwarden stadsrechten. Nijehove was de eerste van de drie dorpen die Leeuwarden werd genoemd, al werd het destijds Liowerd genoemd. Volgens een bepaalde bron was dit al rond 1190. Een Duitse oorkonde noemt Oud-Leeuwarden (Nijehove) al in 1285 een stad. Er zijn echter geen documenten gevonden waarin dit wordt bevestigd. Het genoot in ieder geval enig stedelijk aanzien vanwege de stadsgrachten die tegenwoordig de binnengrachten (oa. Voorstreek en de Eewal) vormen en deels gedempt zijn. Nijehove was volgens een oorkonde in 1333 kerkelijk gezien zelfstandig geworden. Later werd Liowerd verenigd met de naburige dorpen Hoek en Oldehove. Toen de drie dorpen nog afzonderlijk bestonden werd er Fries gesproken. Later toen de stad één werd, werd de nationale taal gebruikt. Pas laat in de 16e eeuw begon men er weer meer Fries te praten. Er wordt ook een eigen dialect van stadsfries gesproken (Liwwadders). Op Nijehove stond de Sint-Mariakerk van Nijehove.

De grafkelders van de Friese Nassaus bevinden zich in de Grote of Jacobijnerkerk in Leeuwarden. De in Leeuwarden en Groningen residerende stadhouders van Friesland en Groningen, de graven van Nassau-Dietz, bezaten sinds 1591 onder het koor van de kerk een grafkelder, die in 1640 en in 1696 werd uitgebreid. Hier werden tussen 1588 en 1765 twaalf lijkkisten bijgezet. In de kapel boven de kelder stonden nog eens zes kisten. Leeuwarden behoort met Delft en Breda tot de drie Nederlandse steden met een koninklijke grafkelder.

De Grote of Jacobijnerkerk in Leeuwarden is de grootste van de middeleeuwse kerken in deze stad.

De Sint-Mariakerk was een van de drie middeleeuwse parochiekerken in de Nederlandse stad Leeuwarden (de andere twee waren de Sint-Vituskerk van Oldehove en de Sint-Catharinakerk van Hoek).

De Waalse kerk is een kerkgebouw in Leeuwarden in de Nederlandse provincie Friesland.

Het Boshuisengasthuis is een rijksmonument in Leeuwarden in de Nederlandse provincie Friesland.

De Eewal is een straat in de binnenstad van Leeuwarden in de Nederlandse provincie Friesland.

Het Natuurmuseum Fryslân is een natuurmuseum in de stad Leeuwarden in de Nederlandse provincie Friesland.

Leeuwarden (; Stadsfries en Stellingwerfs: Liwwadden of Leewadden; Fries: Ljouwert ([’ljɔ.ṷ(ə)t], [’lɔ.ṷət]), Bildts: Luwt) is een stad in het noorden van Nederland en de hoofdstad van de provincie Friesland, de hoofdplaats van de gelijknamige gemeente Leeuwarden en een van de oudste steden van Noord-Nederland. Belangrijke sectoren in de stad zijn de financiële en zakelijke dienstverlening, de overheid en de non-profitsector. De stad is de grootste van de Friese elf steden. In 2023 telde de stad 95.890 inwoners. In het postcodegebied van de stad liggen de buurtschappen Barrahuis en Vierhuis. Ook verschillende andere plaatsen zijn in Leeuwarden opgenomen, zoals het voormalige dorp Huizum en de voormalige buurtschap Schilkampen. Als agglomeratie telt de stad 151.812 inwoners (per 2020).

Gezicht Leeuwarden is een van rijkswege beschermd stadsgezicht in de binnenstad van Leeuwarden in de Nederlandse provincie Friesland. De procedure voor aanwijzing werd gestart op 4 oktober 1979. Het gebied werd op 21 oktober 1982 definitief aangewezen. Het beschermd gezicht beslaat een oppervlakte van 92,9 hectare. Panden die binnen een beschermd gezicht vallen krijgen niet automatisch de status van beschermd monument. Wel zal de gemeente het bestemmingsplan aanpassen om nieuwe ontwikkelingen in het gebied te reguleren. De gezichtsbescherming richt zich op de stedenbouwkundige en cultuurhistorische waardering van een gebied en wil het toekomstig functioneren daarvan veiligstellen.

Us Heit is een standbeeld van de beeldhouwers Bart van Hove en Willem Molkenboer in de Nederlandse stad Leeuwarden.

Het Stadhouderlijk Hof te Leeuwarden is een voormalig paleis van de koninklijke familie en was in haar bezit tot 1971.