Strandeiland

De Gerda Tarobrug (brug 2125) is een bouwkundig kunstwerk in aanbouw in Amsterdam-Oost. Vanaf augustus 2021 werd gewerkt aan de bouw van deze brug die de verbinding moet leggen tussen het Centrumeiland en Strandeiland in IJburg. De brug komt te liggen over de Merdekagracht. Als met de bouw begonnen wordt is Centrumeiland nog niet afgebouwd en het Strandeiland eigenlijk één groot strand (zandvlakte). De Merdekagracht is een modderachtige sloot. Een maand voordat de bouw begon gaf de gemeente Amsterdam deze brug haar naam, een vernoeming naar oorlogsfotografe Gerda Taro. De brug is ontworpen door Benthem Crouwel Architekten, die al eerder een aantal bruggen voor IJburg ontwierp. Zo is ook de naamloze brug 2030 door dat kantoor ontworpen. De brug gaat in de periode 2023-2025 dienen voor de uitleg van nutsvoorzieningen en woningbouw. Ballast Nedam bouwt de brug, die valt in de serie buitenwaterbruggen op IJburg. De overspanning wordt gedragen door pijlers in de vorm van de ribben van een op de punt staande piramide. In het ontwerp kreeg de brug twee rijbanen met aan weerszijden twee voet/fietspaden.

Het Centrumeiland is een woonwijk en kunstmatig eiland in het IJmeer, dat deel uitmaakt van IJburg in Amsterdam-Oost.

De Lee Millerbrug (brug 2080) is een nog te bouwen brug in Amsterdam-Oost. De brug wordt in 2023 en 2024 gebouwd en zal in de Pampuslaan de verbinding verzorgen tussen het Centrumeiland en het Strandeiland binnen de wijk IJburg. De brug overspant dan de Merdekagracht. De brug werd echter al op 6 juli 2021 vernoemd naar fotografe en oorlogscorrespondente Lee Miller. Het ontwerp van deze brug is geleverd door het bureau van Nicholas Grimshaw, die voor IJburg ook de Enneüs Heermabrug ontwierp. Het kantoor is ook verantwoordelijk voor het ontwerp van de Annemie Wolffbrug tussen Haveneiland en Centrumeiland die in dezelfde periode wordt gebouwd. Volgens het ontwerp krijgt de brug een vrij lange aanloop. Onder het brugdek zijn bedrijfsruimten gepland, die verhuurd kunnen worden aan bedrijven die zich op het gebied van watersport bevinden. De bedrijven zijn bereikbaar via een steiger, die aansluit op een voetpad onder de brug door. De brug wordt ook geschikt gemaakt als ecologische verbinding met een aparte constructie die onder het brugdek hangt. Bovendien worden de borstweringen uitgerust met ruimten voor vogelnestjes en vleermuizen. Aan de noordwestzijde van de brug komt een strand. De brug wordt opgedeeld in aparte rijdekken voor snel- en langzaam verkeer.

Het PEN-eiland, ook wel de Diemer Vijfhoek genoemd, is een grotendeels kunstmatig schiereiland van 80 hectare in het IJmeer naast de elektriciteitscentrale Diemen in Over-Diemen, het oostelijk deel van de gemeente Diemen. Het vijfhoekige eiland is ontstaan in de jaren 1970, toen er een bouwput gebaggerd werd voor de aanleg van de elektriciteitscentrale, die door het Provinciaal Elektriciteitsbedrijf van Noord-Holland (PEN) gebouwd werd. De bagger werd buitendijks geloosd en vormde een moerassig eiland dat later van dijken werd voorzien. Op de centrale, hogergelegen delen ontstond een wilgenbroek. De lager gelegen delen bestaan vooral uit rietland. De Diemerzeedijk loopt aan de zuidkant over het eiland. Aan de westkant ligt aan deze dijk een kleiner kunstmatig eiland waarop Fort Diemerdam ligt, een onderdeel van de Stelling van Amsterdam. Tegenwoordig loopt de oostelijke toegangsweg naar IJburg over het westen van het eiland. Afgezien daarvan is het een gebied waar de natuur vrij haar gang mag gaan. Het gebied wordt beheerd door Staatsbosbeheer en maakt deel uit van het "natuurlint" langs het IJmeer.

Wooncoöperatie De Warren is de eerste gerealiseerde zelfbouw-wooncoöperatie van Amsterdam. Zij won in april 2018 de tender voor de pilot-wooncoöperatie, uitgeschreven door de Gemeente Amsterdam. Het gebouw is begin 2023 opgeleverd op Centrumeiland, een nieuw deel van IJburg.

De Benno Premselabrug is een vaste brug over het IJmeer, ontworpen door Wim Quist, die het Centrumeiland van de Amsterdamse wijk IJburg verbindt met de Diemer Vijfhoek. De brug is vernoemd naar de vormgever en binnenhuisarchitect Benno Premsela. Alhoewel de brug voor 75 % in de gemeente Diemen ligt heeft ze een Amsterdams brugnummer (2005). De brug werd in 2004 geopend en was oorspronkelijk uitsluitend bestemd voor het bouwverkeer, hulpdiensten en fietsers van Diemen naar IJburg. De brug maakt na de ingebruikname deel uit van de stadsroute s114 en van de Oostelijke Ontsluiting IJburg (OOIJ), en ligt tussen de Muiderlaan op IJburg en de Fortdiemerdamweg in Diemen. De brug heeft voor het verkeer in beide richtingen een rijstrook en een busbaan, en aan de zuidzijde een tweerichtingsfietspad. De brug ligt conform de opdracht van de gemeente Amsterdam laag over het water; Wim Quist omschreef het als een “mat die over het water is uitgerold. De brug past in het ontwerp van de gehele OOIJ, dat als eenheid werd ontworpen. De brug is gelegd over brugpijlers waarop jukken. Die jukken (dwarsbalken) die aan weerszijden van de brug uitsteken dragen de naar binnen staande lichtmasten/lantaarns. De brug kent in het midden een kleine verhoging met pleziervaart mogelijk te maken (Quist noemde het een hupje). Op 24 augustus 2009 werd de brug ook in gebruik genomen door GVB-buslijn 66 die hiermee een verbinding tussen IJburg en de Bijlmermeer tot stand bracht. Daar het andere verkeer geen gebruik mocht maken van de brug werd aan het begin van de brug een hek met bussluis geplaatst. Tussen de Diemer Vijfhoek en het Maxis-terrein werd via de met klinkers bestrate Overdiemerweg, ook bekend als Nuon-weg, de dienstweg van de elektriciteitscentrale Diemen van Nuon (vroeger PEN, nu Vattenfall), gereden. Sinds 15 december 2024 rijdt ook R-net lijn 360 over de brug. Omdat automobilisten uit IJburg in verband met filevorming bij de Enneüs Heermabrug massaal toch van de brug gebruik maakten waarbij het hek werd verwijderd en om de bussluis heen werd gereden besloot men later alsnog dat ook het gewone verkeer van de brug gebruik mocht maken. Eind juli 2014 is de tijdelijke verbinding via de Overdiemerweg, in het kader van het plan Oostelijke Ontsluiting IJburg, vervangen door een nieuwe route via de Fortdiemerdamweg met daarin de Uyllanderbrug over het Amsterdam-Rijnkanaal naar het verkeersknooppunt Diemen. Vanaf dan was de Overdiemerweg weer voor particulier gebruik gesloten. Echter, deze weg is in 2020 opgeknapt en opnieuw opengesteld vanwege de wenselijkheid van een snelle verbinding met Maxis Muiden en Muiden.

Blijburg was het eerste stadsstrand van Nederland, opgericht door Stanja van Mierlo en Britt Stegerhoek. Het strand met strandtent heeft bestaan van 2003 tot 2018. Het was een tijdelijk strand aan de noordzijde van het Haveneiland in IJburg (Amsterdam). Blijburg is in 15 jaar vier keer verhuisd, de grond volgend die werd aangelegd voor de bouw van de nieuwe stadswijk IJburg. Blijburg voorzag in een strand waar gezwommen kon worden, en in een culturele programmering dat een podium bood aan diverse kunstenaars en muzikanten. Op Blijburg hebben verscheidene feesten en festivals plaatsgevonden, waaronder het Droomfestival, CostadelSoul, Zeezout, Oranjebloesem, de Zon, Apenkooi en Vrijland. Blijburg moest in oktober 2018 sluiten omdat de stad tien jaar eerder dan afgesproken met de onderneming versneld land ging klaarmaken om woningen te bouwen. Blijburg kon die bouwput en het verlies van strand niet overleven. In 2019 is er echter wel een nieuw, openbaar zandstrand geopend aan de westkant van Strandeiland, aan de IJburgbaai, niet ver van de laatste locatie van Blijburg. In het stedenbouwkundig plan van Strandeiland staat dat dit strand er definitief zal blijven. Sinds september 2021 zit op dit nieuwe openbare strand een vestiging van restaurant De Japanner, voor een deel gebruik makend van de oude keet van Blijburg.

De Margaret Bourke-Whitebrug (Amsterdamse brugnummer 2030) is een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Oost. De brug werd in de periode 2018 tot 2021 gebouwd en werd aangelegd om in IJburg het Haveneiland en het Centrumeiland met elkaar te verbinden. Het is een van de zogenaamde buitenwaterbruggen in een serie vaste bruggen die architectenbureau Benthem Crouwel Architects voor die wijk ontwierp. Het brugnummer sluit aan in de eerder gebouwde reeks, maar door de bankencrisis werd de verdere bouw van IJburg vertraagd en zo dus ook van deze brug. De brug overspant een naamloos water dat langs de Wim Noordhoekkade loopt; aan de overzijde ligt de Muiderlaan. In het verlengde ligt de Strandeilandlaan, in 2021 ingericht ter ondersteuning van bouwverkeer. Bij de afbouw van de wijk Strandeiland zal in het verlengde van deze brug de Gerda Tarobrug van dezelfde architecten neergelegd worden. De brug vertoont dan ook gezien haar korte geschiedenis overeenkomsten met andere bruggen op het eiland, bijvoorbeeld brug 2012. Overeenkomsten zijn te vinden in de gebruikte materialen en enigszins naar binnen staande balustrades en leuningen. Ook de open constructie van de brug lijkt op haar voorgangers. Afwijkend is echter dat deze brug een zwaardere constructie heeft; ze moet in tegenstelling tot andere zwaar vervoer kunnen tillen. Jan Benthem verdeelde de brug in drie vlakken, een centrale rijweg wordt geflankeerd door twee voet- en fietspaden. De bruggen worden getild door vier stalen brugpijlers, die twee aan twee met elkaar verbonden zijn door middel van stalen balken. Boven de waterlijn splitsen die pijlers in vier diagonaal staande steunen waarvan twee voor voet- en fietspaden en twee voor het rijwegdek. Het rijwegdek wordt dus door acht steunen gedragen; de voet- en fietspaden door vier. Op de pijlers staan ook de vier verlichtingskolommen. Ten tijde van de oplevering was de gracht nog een doodlopend water en lag er ten oosten van de brug een dam waarop de werkplaatsen en wegverbinding. Die dam werd na oplevering afgegraven, in september 2021 staat de brug in open water.

Buiteneiland is het laatste in aanleg zijnde eiland in de wijk IJburg in Amsterdam-Oost ten zuiden van Vuurtoreneiland. Het eiland maakt deel uit van de tweede fase van IJburg en is het laatste eiland dat wordt toegevoegd aan IJburg. Het eiland zal door middel van een dam worden verbonden met het Strandeiland. De aanleg van het eiland begon in 2023 met de constructie van werkdijken die de uiteindelijke contouren van het eiland zullen vormen. Daar tussen liggen dan twee grote waterbassins die met grond, die daarvoor geschikt is, afkomstig van andere bouwprojecten in de stad opgehoogd worden en laag voor laag gecreëerd. Naar verwachting zal dit ca. 15 jaar in beslag nemen waarna met de inrichting kan worden begonnen. In tegenstelling tot de andere eilanden wordt het een natuureiland van ongeveer 400.000 vierkante meter groot. Er zal een groot park ongeveer net zo groot als het Vondelpark worden aangelegd met veel natuur, groen maar ook ruimte voor sportvelden en een zonnepark met zonnnepanelen. Over de precieze invulling moet nog worden besloten. Er is niet voorzien in woningbouw, maar de mogelijkheid wordt wel opengehouden voor de bouw van maximaal 500 woningen. Het eiland is naar verwachting ergens tussen 2045 en 2050 volledig ingericht.

De Annemie Wolffbrug (brug 2060) is een nog te bouwen brug in Amsterdam-Oost. De zestig meter lange brug wordt in 2023 en 2025 gebouwd en zal in de Pampuslaan de verbinding verzorgen tussen het Haveneiland en het Centrumeiland binnen de wijk IJburg. Alhoewel de brug nog gebouwd moest worden kreeg ze al in 2018 haar naam, een vernoeming naar fotografe Annemie Wolff. Het adviesorgaan dat de namen (CNOR, in 2021 opgeheven) beheert zag er in eerste instantie niets in, toch werd de naam overgenomen. Net als de verderop gelegen Lee Millerbrug is de brug ontworpen door het bureau van Nicholas Grimshaw, die eerder al de Enneüs Heermabrug ontwierp. De brug zal behalve auto-, voet- en fietsverkeer ook tramlijn 26 (IJtram) moeten dragen.

Het Plan Pampus is de naam van een door het architectenbureau van Jaap Bakema in 1964-1965 gemaakt voorstel voor een stadsuitbreiding van Amsterdam. Het plan voorzag in een langgerekte eilandengroep die oostelijk van de stad in het IJmeer gebouwd had moeten worden en zich tot voorbij het eiland Pampus had moeten uitstrekken. In zekere zin kan het plan gezien worden als een voorloper van IJburg, maar waar dit stadsdeel slechts 24.000 bewoners herbergt, voorzag het plan Pampus een huisvesting van 350.000 mensen.

Het Fort Diemerdam, officieel Kustbatterij bij Diemerdam is een 19e-eeuws militair verdedigingswerk van de Stelling van Amsterdam. Het is gelegen in het oostelijk deel van de gemeente Diemen aan de Diemerzeedijk. Het is, net als de evenknie bij Kustbatterij bij Durgerdam, een open kustbatterij en daarom qua bouwstijl afwijkend van de andere forten. Het bouwwerk mag eigenlijk ook geen fort heten; 'Fort Diemerdam' is een in de volksmond ontstane naam. Er zijn twee officiële namen voor het verdedigingswerk: Werk aan het IJ voor Diemerdam en Kustbatterij bij Diemerdam waarbij de laatste tegenwoordig de voorkeur heeft.