Klokhuistoren

ML is een restaurant in de Nederlandse stad Haarlem. De naam verwijst naar de eerste letters van de voornamen van de oorspronkelijke eigenaren (Mark Gratama en Liane Grootveld). Het restaurant is gevestigd op de locatie van het voormalige hotel-restaurant Stempels aan het Klokhuisplein, een pand dat oorspronkelijk gebouwd is voor de drukkerij en lettergieterij van Koninklijke Joh. Enschedé.

PHIL Haarlem, voorheen bekend als de Philharmonie, is een muziekhuis in Haarlem. De PHIL ligt op de hoek van het Klokhuisplein en de Lange Begijnestraat in het centrum van de stad. Tot 2001 was het gebouw bekend als het Concertgebouw.

De Appelaar is een gebouwencomplex in het centrum van Haarlem. Het terrein van de drukkerij Johan Enschedé in het centrum van Haarlem werd in de jaren 80 gekocht met het doel het gebied opnieuw te ontwikkelen. Het terrein bleek ernstig vervuild te zijn na meer dan 250 jaar te zijn gebruikt door de drukkerij. De plannen zijn meermaals gewijzigd waarbij in 1996 geplande hoogbouw werd vervangen voor een bescheidener plan.

Het Klokhuisplein, van oudsher de Coolmarkt, is een plein in de binnenstad van Haarlem. Het ligt achter de Grote of St.-Bavokerk, gezien vanaf de Grote Markt. Op het plein komen de Riviervismarkt, Lange Begijnestraat, Damstraat en Lange Veerstraat uit. Tevens grenst de Oude Groenmarkt aan het plein. Het plein is vernoemd naar de Klokhuistoren, een houten klokkentoren die in 1479 werd gebouwd. Deze toren, waarin de klokken van de voorganger van de Grote of St.-Bavokerk hingen, werd in 1804 door het stadsbestuur afgebroken wegens financiële omstandigheden. De huidige klokhuistoren is in 1918 gebouwd door Koninklijke Joh. Enschedé, dat zich in 1761 aan de toen nog zo geheten Coolmarkt vestigde. Deze drukkerij van onder meer bankbiljetten en postzegels heeft hier 229 jaar gezeten. In 1990 werden de laatste afdelingen verplaatst naar het bedrijventerrein Waarderpolder. Op de hoek met de Damstraat staat het opvallende Joh. Enschedécomplex van de drukkerij. In dit pand is het restaurant ML gevestigd. Op de hoek met de Lange Begijnestraat staat sinds 1873 het Concertgebouw, dat sinds 2001 de Philharmonie heet. Achter het Klokhuisplein ligt rondom het Simon de Vrieshof (vernoemd naar rabbijn Simon de Vries) de Rechtbank Noord-Holland die hier zijn hoofdvestiging heeft. De toegang tot dit hof geschiedt via de Wagenpoort of de Nauwe Appelaarsteeg. Het maakt deel uit van het gebouwencomplex De Appelaar dat in de jaren 1990 is gerealiseerd,

De synagoge van Haarlem was een synagoge van de Nederlands Israëlitische Gemeente in de Nederlandse stad Haarlem. De synagoge bevond zich in het centrum aan de Lange Begijnestraat. De synagoge werd in 1943 door de Holocaust buiten gebruik gesteld en werd gelijktijdig als papieropslag in gebruik genomen door drukkerij Joh. Enschedé. In 1953 is het gebouw bij een brand verloren gegaan. Op de plaats bevindt zich de Schuur.

De Schuur, tot 1 september 2021 bekend als de Toneelschuur, is een theater en filmtheater in het centrum van Haarlem. De organisatie realiseert ook eigen voorstellingen onder de naam Toneelschuur Producties. Voor het filmgedeelte van de Toneelschuur werd vaak de naam Filmschuur gebruikt. Schuur neemt deel aan het samenwerkingsverband Cineville. De Toneelschuur bevindt zich sinds 2003 in de Lange Begijnestraat, naast PHIL Haarlem. In het gebouw bevinden zich twee theaterzalen, twee filmzalen, een foyer en een café. Het ontwerp van het pand is van Joost Swarte en Mecanoo. Het gebouw is onderdeel van het Appelaar-project op het voormalige Enschedé-terrein. De Toneelschuur begon eind jaren zestig als actiegroep Toneelschuur om avantgardistische theatervernieuwing in Haarlem te verwezenlijken. 2 maart 1970 werd een eigen vlakke zaal op de bovenverdieping van Smedestraat 23 geopend die plaats bood aan 80 bezoekers. In 1976 kregen ze de beschikking over de benedenverdieping met een zaal die plaats bood aan 162 bezoekers.

De Riviervismarkt is een smal plein in de Noord-Hollandse stad Haarlem. Het vrij smalle plein ligt in het centrum van de stad en ligt in het verlengde van de Grote Markt en kan dan ook als versmalling van dit centrale stadsplein gezien worden. De Riviervismarkt loopt vanaf de kruising met de Jansstraat tot aan het Klokhuisplein waar deze de Lange Begijnstraat kruist.

De Damstraat is een straat in Haarlem, die loopt vanaf het Spaarne en de rivier de Spaarne tot aan de Lange Veerstraat, Klokhuisplein en de Oude Groenmarkt tegenover de Grote of Sint-Bavokerk. Er bevinden zich veel monumentale panden in de Damstraat. Waaronder het Teylers Fundatiehuis, dat onderdeel is van het nabij gevestigde Teylers Museum, en de 16e-eeuwse Waag op de hoek met het Spaarne. Ook het gebouw van de Rechtbank Haarlem prijkt aan de Damstraat, dat onderdeel is van het begin 21e eeuw gebouwde nieuwbouwcomplex de Appelaar. Dit complex is gebouwd de gronden waar eerder drukkerij Joh. Enschedé was gevestigd. Onder de Damstraat en het gebouw van de rechtbank is een grote parkeergarage aangelegd. Tot aan 1867 stroomde de Haarlemse Beek door de straat en die uitmondde in het Spaarne. Het gewelf van de monding van deze beek is anno 2024 nog zichtbaar in de kade. Ter hoogte van de Waag heeft lang een kraan gestaan om goederen te kunnen laden en lossen van schepen die aan de kade van het Spaarne lagen aangemeerd.

De Oude Groenmarkt is een plein in de Binnenstad van Haarlem. Het plein ligt achter de Grote of St.-Bavokerk, ziende vanaf de Grote Markt. Aan het plein grenzen de straten Damstraat, Lange Veerstraat, Warmoesstraat, Spekstraat en de Lepelstraat. Tevens grenst het Klokhuisplein aan de Oude Groenmarkt. Op de Oude Groenmarkt ligt het kunstwerk A tot Z ter nagedachtenis aan de in 2002 overleden Lennaert Nijgh. Op de hoek met de Spek- en Lepelstraat staat de achterkant van de Vleeshal. Over de Oude Groenmarkt stroomde ooit de Haarlemse Beek die via de Damstraat uitmondde op het Spaarne, deze beek is later overwelft. Tegels in het straatmeubilair wijzen de voormalige loop van de beek aan. In november 2006 is langs de kerk een borstbeeld van Samuel Ampzing geplaatst. Aan de Oude Groenmarkt liggen 9 rijksmonumenten.

Pieter Teylers Huis, eerder Teylers Fundatiehuis genoemd, staat in de Damstraat 21 in de Nederlandse stad Haarlem. In dit huis woonden Pieter Teyler van der Hulst en zijn vrouw Helena Wijnand Verschaave. Daarvoor woonden zij in het huis De Hulst, dat ligt tussen het Klokhuisplein en de Damsteeg in. Pieter Teyler was een rijke Haarlemmer die zijn vermogen en huis naliet aan een stichting ter bevordering van kunst en wetenschap. Daaruit kwam Teylers Museum voort, dat in 1784 opende en hiermee het oudste museum van Nederland is. De Ovale Zaal van Teylers Museum (geopend in 1784) grenst aan het huis. Sinds 1878 is de ingang van het museum om de hoek op het Spaarne. Het huis staat nog steeds in verbinding met het museum. Door zijn erfenis is dat tot op de dag van vandaag in stand gebleven, alsook het Fundatiehuis waarvan bij testament is vastgelegd dat dit niet verkocht mag worden. In de Grote Zaal van het huis vinden traditioneel de vergaderingen plaats van zowel Teylers Stichting als van Eerste en Tweede Genootschap. Het Pieter Teylers Huis werd vanaf 2013 gerestaureerd en in maart 2021 opgeleverd voor herinrichting. Op 30 november 2021 opende Koningin Máxima het huis voor publiek.

Het Johan Enschedé Hof is een Haarlems hofje opgeleverd in 2007, het hofje is te vinden aan de Korte Begijnestraat in het centrum van Haarlem. Het hofje is ontworpen door Joost Swarte en Henk Döll die al eerder samenwerkten bij de bouw van de nieuwe Toneelschuur. De binnentuin is naar ontwerp van Ipv Delft. Het hofje ligt naast het op een na oudste hofje van Haarlem, het Hofje van Bakenes. De regenten van het Hofje van Bakenes en Woonmaatschappij Haarlem zijn de initiatiefnemers voor de bouw van dit hofje en beheren het hofje ook. Het hofje bestaat uit 10 woningen, 8 voor vrouwen ouder dan 65 jaar en 2 voor bejaarde stellen. Het hofje maakt deel uit van het het complex De Appelaar en is vernoemd naar de drukkerij Joh. Enschedé die eerst op deze plaats gevestigd was. Aan de voorzijde van het hofje (zijde Korte Begijnestraat) is een glas-in-loodraam te vinden dat is ontworpen door Joost Swarte. Het hofje is toegankelijk voor publiek, overdag, maar niet in de weekends.

Het Sint Barbaragasthuis was een gasthuis en later een hofje aan de Jansstraat in de Binnenstad van de Noord-Hollandse stad Haarlem. Het enige dat resteert van het gasthuis is de voormalige toegangspoort. Het gasthuis werd in 1435 gesticht door Hugo van Assendelft volgens een chronogram geschreven op de poort gebouwd in 1624 door Lieven de Key: "OM dat WII oVt ende ingewikkelde sChenen verLatenHeeft HVgo Van AffendeLf hIer gestICht tonfer baten" De hoofdletters in deze chronogram zijn Romeinse cijfers (de W wordt gelezen als VV). Bij optelling van deze cijfers resulteert dit in het jaar van oprichting van het gastenhuis: 1 x M + 3 x C + 2 x L + 6 x V + 5 x I = 1435. Toen de functie als gasthuis in latere eeuwen werd geconsolideerd tot het Sint Elisabeth Gasthuis, werd het voormalig gasthuis een hofje. Dit hofje raakte echter in verval en werd verlaten. Het hofje werd in 1845 afgebroken, waarbij de voormalige toegangspoort als gedenkteken achterbleef.