place

Zonder titel (Jos Wong)

Beeld in Amsterdam-Zuidoost
Windmolen kunstwerk 1980 13 mei 2017
Windmolen kunstwerk 1980 13 mei 2017

Op het Metrostation Verrijn Stuartweg, Amsterdam-Zuidoost staat een titelloos artistiek kunstwerk. Het is een creatie uit 1980 van Jos Wong, die een beweeglijk kunstwerk ontwierp voor een winderige plaats. Het metrostation ligt op een dijklichaam, waarbij dit kunstwerk dan nog boven het station uitsteekt. Bovendien worden de windvangers ook in beweging gezet door turbulentie die ontstaat bij stoppende, vertrekkende en voorbijrijdende metrostellen. Het kunstwerk kwam bovendien rond 2009/2010 meer in de wind te staan, omdat hoogbouwflats zoals Egeldonk, die het enigszins in de luwte lieten staan werd afgebroken en vervangen door laagbouw. Het titelloze werk kreeg in de volksmond de namen als Molentjes, Windmolen, Windorgel en Windwijzer. Het is samengesteld uit 3 x 3 x 3 (lengte, breedte, hoogte) gemonteerde draaiende gebogen platen, staande op een op een sokkel van aluminium palen, vastgezet op een betonnen voetstuk.

Fragment uit het Wikipedia-artikel Zonder titel (Jos Wong) (Licentie: CC BY-SA 3.0, Auteurs, Beeldmateriaal).

Zonder titel (Jos Wong)
Eekholt, Amsterdam

Geografische coördinaten (GPS) Adres Nabijgelegen plaatsen
placeToon op kaart

Wikipedia: Zonder titel (Jos Wong)Lees verder op Wikipedia

Geografische coördinaten (GPS)

Breedte Lengte
N 52.328586111111 ° E 4.9667861111111 °
placeToon op kaart

Adres

Verrijn Stuartweg

Eekholt
1103 BA Amsterdam, Zuidoost
Noord-Holland, Nederland
mapOpenen op Google Maps

Windmolen kunstwerk 1980 13 mei 2017
Windmolen kunstwerk 1980 13 mei 2017
Ervaringen delen

Nabijgelegen plaatsen

Brug 1609
Brug 1609

Brug 1609 heeft een Amsterdams brugnummer maar ligt op het grondgebied van de gemeente Diemen. De betonnen brug werd aangelegd door het GVB tijdens de bouw van de Oostlijn (baanvak 11) in de opzet van de Amsterdamse metro. Ze werd in de jaren 1971/1972 samen met Metrostation Verrijn Stuartweg in ruwbouw gebouwd en later voltooid. In 1973 was het viaduct in gebruik toen er testritten werden gehouden op een deel van het traject van wat later de metrolijn 53 (Gaasperplaslijn) zou worden. De brug is gelegd over een voet- en fietspad gaande van de openbare weg naar de lijnwerkplaats. Die toegang is ook toegankelijke voor nooddiensten, echter de voertuigen mogen niet hoger zijn dan 3,10 meter. Aansluitend ten zuiden van de brug ligt het metrostation, dat dus ook in Diemen ligt. Het zuidelijk landhoofd van de brug biedt ruimte aan de ingang/uitgang van genoemd station, waarbij de zogenaamde slurf (roltrappen naar het perron) vrijwel direct begint. Door inpassing van die in- en uitgang bestaat brug 1609 uit twee enkelsporige viaducten. Het noordelijk landhoofd is een betonnen muur, waarbij de bekisting nog deels zichtbaar is, een teken van brutalisme waarin het ontworpen is. Het ontwerp inclusief station is van Sier van Rhijn en Ben Spängberg van de Dienst der Publieke Werken in Amsterdam. Op 23 december 2017 kregen vrijwel alle kunstwerken in de Amsterdamse metrolijnen naast hun nummer ook een naam. De brugnaam zou volgens de gemeente Amsterdam makkelijker terug te vinden zijn en kon worden opgenomen in de Basisadministratie Adressen en Gebouwen. Bruggen in de reeks 1605-1610 kregen tijdens die actie geen naam omdat ze in Diemen liggen.

Zonder titel (Tim Rodermans, metrobrug)
Zonder titel (Tim Rodermans, metrobrug)

Onder de metrobrug brug 1608 te Diemen zijn de wanden beschilderd met een titelloos artistiek kunstwerk. Die brug 1608 uit de jaren zeventig werd destijds uitgevoerd in grijs beton. Bij de (her-)ontwikkeling van de buurten eromheen, werd deze onderdoorgang als onveilig gevoeld. De gemeente Diemen vroeg aan drie kunstenaars Jan van der Ploeg, Tim Rodermans en Studio Giftig een ontwerp voor een muurschildering in te sturen. De inzendingen werden in december 2020 ter (mede)beoordeling aan de buurtbewoners gezonden, waarbij de bijdrage van Tim Rodermans won. Meegewogen had dat de gemeente Diemen en haar bewoners positieve reacties hadden gekregen op zijn beschildering van een oude Spoorbrug die over de Hartveldseweg/Muiderstraatweg hangt. Rodermans gebruikte daarbij deels de geschiedenis van Diemen tot aan het gemeentewapen aan toe. Bovendien was de algemene gedachte dat zijn dieptewerking zou bijdragen aan een aangenamere beleving. In januari 2021 werd bekend dat inderdaad Rodermans (zelf wonend in Diemen) aan de slag mocht. In de zomer van 2021 was hij met collega’s drie weken bezig zijn schildering van 660 m² aan te brengen. Rodermans mengt in zijn schildering Piet Mondriaanachtige taferelen met natuurbeelden. In de directe omgeving is de Piet Mondriaansingel een grachtje in Diemen, dus die schilder moest geciteerd worden vond Rodermans. Bovendien staat er de flat De Stijl. Uiteraard ontbreken de waterhoen en de zwaan niet; fietspaden met die naam lopen onder het viaduct door. Naast deze twee onderwerpen zijn ook kruiden en insecten afgebeeld. Tot slot lijkt Rodermans een eerbetoontje aan architecten Sier van Rhijn en Ben Spängberg achtergelaten te hebben. Hier en daar lijkt Mondriaan zich achter de betonnen wand in bouwstijl brutalisme (de bekistingsprofielen zijn nog te zien) te bevinden.

Brug 1608
Brug 1608

Brug 1608 heeft een Amsterdams brugnummer maar ligt op het grondgebied van de gemeente Diemen. Het bouwkundig kunstwerk werd rond 1971/1972 gebouwd in een nog grotendeels verlaten gebied. Het belangrijkste teken van leven was een industrieterrein onder de naam Verrijn Stuartweg in Diemen. Door de aanleg van de Oostlijn zou het gebied een gedaantewisseling ondergaan. Er werd niet alleen gebouwd aan het proeftraject van het metrostation Venserpolder, de voorloper van de metrolijn, naar het metrostation Verrijn Stuartweg met bijbehorende infrastructuur maar ook aan de aansluiting van de toen nog toekomstige werkplaats van het GVB voor onderhoud aan de metrostellen. Die werkplaats moest natuurlijk aansluiting hebben op het railnetwerk van de Oostlijn. Komend vanaf Amsterdam-Centrum werd er voor gekozen de metrolijn op dan nog Amsterdams grondgebied te laten lopen met uitwaaierende rails naar de werkplaats, die tegen het industrieterrein kwam te liggen. Om verbinding te krijgen werden er al vast openingen in het dijklichaam met metrorails gehouden. Een van die openingen werd overspannen door Brug 1608. Het ontwerp van alle infrastructuur was in handen van Sier van Rhijn en Ben Spängberg van de Dienst der Publieke Werken. De grond in de oksel van de bocht zou nog jaren onbebouwd blijven, dichtstbijzijnde straat was Eekholt. In de volgende jaren kwam er wel een kantorenpark met bijbehorende wegennet en een voet- en fietspad onder het viaduct door (Zwanenpad en Waterhoenpad). Omdat hier nauwelijks verkeer was kreeg het spoorviaduct een sobere uitstraling; het was één en al grijs beton wat de klok sloeg. Daar waar er soms nog wat versieringen werden aangebracht werden (alle stations kregen kunstobjecten) is hier alleen sprake van betonnen kokers met een metalen balustrade erop, zoals te zien op de site van Peter Korrel. In de jaren tien van de 21e eeuw had Diemen “de oksel” nodig voor verdere uitbreiding van woon-, opleidings- en kantoorgebied. Een groot deel van het Bergwijkpark werd bestemd tot woonwijk Holland Park en in snel tempo uit de grond gestampt. Het werd aangesloten op genoemde fietspaden, maar die leken door die werkplaats en het industrieterrein nergens naar toe te gaan, zeker door het naargeestig uiterlijk van de viaduct. In 2021 beschilderde Tim Rodermans het tunnelcomplex met een muurschildering.