Egeldonk (flatgebouw)

Brug 1121 is een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. De brug uit 1972 is gelegen op het binnenterrein van Geldershoofd en Gravestein. Deze flats, voor 1984 Gliphoeve geheten, omsluiten een binnenterrein met een parkje als ook parkeerplaatsen. Brug 1121 geeft als onderdeel van een dienweg voor gemotoriseerd verkeer toegang tot die parkeerplaatsen (bestemmingsverkeer), maar is ook geschikt voor fietsers en bromfietsers etc. De brug is gelegen over een gracht die onder Gravestein doorloopt. Ze was alleen voor gemotoriseerd verkeer, voetgangers konden gebruik maken van de galerijen in de flat. Toen die galerijen bij een nieuwe renovatie werden afgesloten, moest er voor voetgangers een nieuwe brug aangelegd worden. Brug 1121 vormt een setje met brug 1119 aan de andere zijde van de flat Gravestein. Ten tijde van de aanleg rond 1972 lagen de genummerde bruggen keurig op een rij (de wijk werd in de moderne tijd aangelegd). Bij de bouw van bijvoorbeeld Florijn is eenzelfde constructie toegepast met bruggen 1107 tot 1109. Hier bij Gravestein werd geopteerd voor twee in plaats van drie bruggen. In dat kader is het opvallend dat brug 1120, alweer gesloopt, elders lag; ten westen van Gulden Kruis. Brug 1121 is ontworpen door Dirk Sterenberg van de Dienst der Publieke Werken in een hele serie gelijke ontwerpen. Kenmerken zijn holle en iele leuningen en gaten in de borstweringen. De brug steunt op een betonnen paalfundering en bestaat uit betonnen liggers.

De Maria Aletta Hulshoffbrug (brug 1119) is een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. De voet- en fietsbrug werd aangelegd in circa 1970 in wat het Nellesteinpad zou worden. De brug ligt ter hoogte van de flat Gravestein, dat tijdens de bouw van de brug nog Gliphoeve heette. De brug maakt deel uit van de bruggen die het langzame verkeer van het snelle gescheiden hield. De brug ligt derhalve op maaiveldniveau (snelverkeer lag op verhoogd niveau). De brug voert over een gracht die in een betonnen bak onder Gravestein doorloopt en ligt aan de westelijke zijde van die flat. Het ontwerp voor de brug maakte ook al deel uit van een serie. Dirk Sterenberg tekende bij de Dienst der Publieke Werken een reeks bruggen met hetzelfde uiterlijk te herkennen aan de iele en holle leuningen, de gaten in de borstwering en een nummerplaatje in de leuningen. Het geheel staat op een betonnen paalfundering met daarop betonnen liggers; leuningen zijn van grijs en zwart geschilderd metaal. Deze brug heeft net als brug 1107 nog toevoegingen in abstracte betonnen blokjes (Sterenberg was ook kunstenaar). De brug werd in juni 2020 vernoemd naar Maria Aletta Hulshoff.

Geldershoofd en Gravestein, voorheen Gliphoeve II en I, respectievelijk, zijn twee flatgebouwen in Amsterdam-Zuidoost. Gliphoeve was bij een raadsbesluit van 25 juni 1969 vernoemd naar een buitenplaats en boerderij in De Glip. Gravestein is vernoemd naar een Surinaamse plantage en Geldershoofd naar de voormalige buitenplaats Gelders Hoofd bij Brummen in Gelderland.

Erectus is een beeldengroep staande in Amsterdam-Zuidoost, Het is een schepping van Erwin de Vries uit 1977, dat sinds 1978 staat op het binnenterrein van wat toen flat Gliphoeve heette. Die flat werd in 1984 vanwege de negatieve bekendheid omgedoopt tot Geldershoofd en Gravestein. Erectus bestaat uit drie grillig gevormde pylonen of zoals de Rijksakademie op de kaart het in 2020 omschreef: Drie pylonen met grillige vormen aan de oppervlakte. Het heeft daarbij qua titel en uitvoering veel weg van een verticale variant op Erotica. Net als dat grillige beeld is, is Erectus van aluminium. Het beeld is gesigneerd Erwin 1977 en verspreid over de beelden zijn cijfers te lezen.

De Kokmeeuwbrug (brug 1212) is een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. Het viaduct ligt in de Daalwijkdreef en voert over het Kokmeeuwpad, haar naamgever en op zich vernoemd naar de kokmeeuw. Het viaduct maakt deel uit van het gescheiden verkeerspatroon in Zuidoost, snelverkeer op dijklichamen en langzaam verkeer op maaiveldniveau. De brug werd in 1971/1972 gebouwd naar een ontwerp van Dirk Sterenberg van de Dienst der Publieke Werken. Hij ontwierp voor Zuidoost soms bruggen in series, zo ook deze brug 1212, zie bijvoorbeeld de Frissensteinbrug. Karakteristieken zijn de leuningen, de betonnen randplaten, de landhoofden en het meest opvallende stukje: het stoelvormige schakelkastje. Oorspronkelijk lag de gemeentegrens tussen Amsterdam en Diemen midden over de Daalwijkdreef, en dus ook over de brug, tussen de Gooiseweg en de Elsrijkdreef. Oorspronkelijk diende de brug uitsluitend voor voetgangers die onder de brug door van het maaiveld bij Egeldonk de bushalte aan de noordkant van de Daalwijkdreef konden bereiken. Het Kokmeeuwpad en Bergwijkpark verschenen pas later, begin jaren tachtig. De brug kreeg op 21 augustus 2018 haar naam.

Eerbetoon Gliphoeve is een artistiek kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost aan de kopgevel van de flat Gravestein.

Verrijn Stuartweg is een metrostation van de Amsterdamse metro, maar gebouwd op het grondgebied van de gemeente Diemen. Het is gelegen op de grens van het industriegebied en aan de andere kant de voormalige kantorenwijk nu woonwijk Bergwijkpark en Holland Park.

Op het Metrostation Verrijn Stuartweg, Amsterdam-Zuidoost staat een titelloos artistiek kunstwerk. Het is een creatie uit 1980 van Jos Wong, die een beweeglijk kunstwerk ontwierp voor een winderige plaats. Het metrostation ligt op een dijklichaam, waarbij dit kunstwerk dan nog boven het station uitsteekt. Bovendien worden de windvangers ook in beweging gezet door turbulentie die ontstaat bij stoppende, vertrekkende en voorbijrijdende metrostellen. Het kunstwerk kwam bovendien rond 2009/2010 meer in de wind te staan, omdat hoogbouwflats zoals Egeldonk, die het enigszins in de luwte lieten staan werd afgebroken en vervangen door laagbouw. Het titelloze werk kreeg in de volksmond de namen als Molentjes, Windmolen, Windorgel en Windwijzer. Het is samengesteld uit 3 x 3 x 3 (lengte, breedte, hoogte) gemonteerde draaiende gebogen platen, staande op een op een sokkel van aluminium palen, vastgezet op een betonnen voetstuk.

Het Annie Romeinplein is een plein in Amsterdam-Zuidoost. Het plein kreeg op 13 mei 1997 haar naam; per raadsbesluit van Stadsdeel Zuidoost werd het vernoemd naar schrijfster Annie Romein-Verschoor. Het plein ligt ingeklemd tussen de flats Geldershoofd en Gravestein aan de noordkant en de Bijlmerdreef een zuidkant. Oorspronkelijk bevond zich hier sinds 1975 het winkelcentrum Ganzenhoef dat conform de voor de Bijlmermeer toen geldende stedebouwkundige inzichten, gelegen was in de ruimten onder de verhoogd liggende Bijlmerdreef en Elsrijkdreef maar ook onder de parkeergarages van Gliphoeve, Gerenstein, Groeneveen en Gooioord. De architect van het winkelcentrum en multifunctionele subcentrum was Evert Jelle Jelles. Na nog geen 21 jaar werd het verloederde winkelcentrum gesloopt in het kader van de vernieuwing van de Bijlmermeer Het plein ontstond na een grootscheepse sanering van het gebied en ligt iets westelijker dan het oude winkelcentrum en het winkelcentrum kreeg de naam Ganzenpoort. Hierbij werd het dijklichaam en de viaducten waarop de Bijlmerdreef en Elsrijkdreef hier lagen werd afgegraven en parkeergarages werden afgebroken. Ook een stukje bij de flats behorend groen werd opgeofferd om tot een overzichtelijk plein te komen. Het Nellesteinpad doorkruist het plein noord naar zuid; het Ganzenhoefpad van west naar oost. Aan het plein staan gebouwen genummerd 4 tot en met 55, maar de nummers 37 tot en met 40 ontbreken. Het betreft hier gebouwen neergezet tijdens de wederopbouw na de sanering begin 21e eeuw, circa 2002-2005. Ze staan rondom het plein met straten voor bestemmingsverkeer. De flats aan de noordzijde zijn de gerenoveerde flats die in de jaren slechts één naam hadden: Gliphoeve. Het middendeel van het plein biedt ruimte aan een markt die elke zaterdag wordt gehouden. Voor wat kunst in de openbare ruimte is het werk Handle with care op de zijgevel van Geldershoofd niet te missen. Openbaar vervoer is te vinden op de Bijlmerdreef, Elsrijkdreef en het metrostation Ganzenhoef.

De Bijlmerweidemetrobrug (brug 1612) is een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. Het viaduct voor de Amsterdamse Metro ligt boven een uitloper van de Bijlmerweide. In 1970 was hier nog niets te zien. Tussen de soms nog in aanbouw zijnde honingraatflats was ruimte open gehouden voor de metro, maar de Elsrijkdreef en Bijlmerdreef vormde toen de grens tussen bebouwing en braakliggend terrein. Het noordoostelijk kwadrant van de kruising liet voornamelijk zand en modder zien. Wanneer er in 1975 een luchtfoto wordt genomen is dat kwadrant volgebouwd met de complexen Gouden Leeuw en Groenhoven en is er een brede afwateringstocht met aan beide zijden voet- en fietspaden, de noordelijke behorende bij de “weide”. Ten zuiden van het viaduct ligt het in aanbouw zijnde metrostation Ganzenhoef. Het kunstwerk in deze tak van de oostlijn is ontworpen door Sier van Rhijn en Ben Spängberg. Het is een viaduct met betonnen liggers op betonnen juk op een betonnen brugpijler. Ook de balustrades zijn van beton. Van Rhijn en Spängberg ontwierpen (hier) binnen de stijl van het brutalisme, hetgeen het duidelijkst naar voren komt in de brugpijler en landhoofden, waarin de vormen van de bouwbekisting nog zichtbaar zijn. Ook de taludtegels met grind wijzen in die richting. De enige versiering aan het viaduct zijn twee rode strepen onder de overspanning. De brug kreeg in 2017 haar naam; in één vergadering werden (bijna) alle metrobruggen van een naam voorzien, vaak vernoemd naar onderliggende infrastructuur; hier dus een park. Ten noorden van dit viaduct ligt het net zo kleine Provincialewegmetrobrug, ten zuiden van station Ganzenhoef ligt de veel langere Bijlmerdreefmetrobrug.

Brug 1609 heeft een Amsterdams brugnummer maar ligt op het grondgebied van de gemeente Diemen. De betonnen brug werd aangelegd door het GVB tijdens de bouw van de Oostlijn (baanvak 11) in de opzet van de Amsterdamse metro. Ze werd in de jaren 1971/1972 samen met Metrostation Verrijn Stuartweg in ruwbouw gebouwd en later voltooid. In 1973 was het viaduct in gebruik toen er testritten werden gehouden op een deel van het traject van wat later de metrolijn 53 (Gaasperplaslijn) zou worden. De brug is gelegd over een voet- en fietspad gaande van de openbare weg naar de lijnwerkplaats. Die toegang is ook toegankelijke voor nooddiensten, echter de voertuigen mogen niet hoger zijn dan 3,10 meter. Aansluitend ten zuiden van de brug ligt het metrostation, dat dus ook in Diemen ligt. Het zuidelijk landhoofd van de brug biedt ruimte aan de ingang/uitgang van genoemd station, waarbij de zogenaamde slurf (roltrappen naar het perron) vrijwel direct begint. Door inpassing van die in- en uitgang bestaat brug 1609 uit twee enkelsporige viaducten. Het noordelijk landhoofd is een betonnen muur, waarbij de bekisting nog deels zichtbaar is, een teken van brutalisme waarin het ontworpen is. Het ontwerp inclusief station is van Sier van Rhijn en Ben Spängberg van de Dienst der Publieke Werken in Amsterdam. Op 23 december 2017 kregen vrijwel alle kunstwerken in de Amsterdamse metrolijnen naast hun nummer ook een naam. De brugnaam zou volgens de gemeente Amsterdam makkelijker terug te vinden zijn en kon worden opgenomen in de Basisadministratie Adressen en Gebouwen. Bruggen in de reeks 1605-1610 kregen tijdens die actie geen naam omdat ze in Diemen liggen.

Yellow wings is een artistiek kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. Het kunstwerk kwam tot stand in de periode 2011-2015. De Bijlmermeer is dan onderhevig aan een grootscheepse sanering waarbij sommige wijken een heel andere indeling kregen.