Erectus

Geldershoofd en Gravestein, voorheen Gliphoeve II en I, respectievelijk, zijn twee flatgebouwen in Amsterdam-Zuidoost. Gliphoeve was bij een raadsbesluit van 25 juni 1969 vernoemd naar een buitenplaats en boerderij in De Glip. Gravestein is vernoemd naar een Surinaamse plantage en Geldershoofd naar de voormalige buitenplaats Gelders Hoofd bij Brummen in Gelderland.

Eerbetoon Gliphoeve is een artistiek kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost aan de kopgevel van de flat Gravestein.

Brug 1121 is een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. De brug uit 1972 is gelegen op het binnenterrein van Geldershoofd en Gravestein. Deze flats, voor 1984 Gliphoeve geheten, omsluiten een binnenterrein met een parkje als ook parkeerplaatsen. Brug 1121 geeft als onderdeel van een dienweg voor gemotoriseerd verkeer toegang tot die parkeerplaatsen (bestemmingsverkeer), maar is ook geschikt voor fietsers en bromfietsers etc. De brug is gelegen over een gracht die onder Gravestein doorloopt. Ze was alleen voor gemotoriseerd verkeer, voetgangers konden gebruik maken van de galerijen in de flat. Toen die galerijen bij een nieuwe renovatie werden afgesloten, moest er voor voetgangers een nieuwe brug aangelegd worden. Brug 1121 vormt een setje met brug 1119 aan de andere zijde van de flat Gravestein. Ten tijde van de aanleg rond 1972 lagen de genummerde bruggen keurig op een rij (de wijk werd in de moderne tijd aangelegd). Bij de bouw van bijvoorbeeld Florijn is eenzelfde constructie toegepast met bruggen 1107 tot 1109. Hier bij Gravestein werd geopteerd voor twee in plaats van drie bruggen. In dat kader is het opvallend dat brug 1120, alweer gesloopt, elders lag; ten westen van Gulden Kruis. Brug 1121 is ontworpen door Dirk Sterenberg van de Dienst der Publieke Werken in een hele serie gelijke ontwerpen. Kenmerken zijn holle en iele leuningen en gaten in de borstweringen. De brug steunt op een betonnen paalfundering en bestaat uit betonnen liggers.

Het Annie Romeinplein is een plein in Amsterdam-Zuidoost. Het plein kreeg op 13 mei 1997 haar naam; per raadsbesluit van Stadsdeel Zuidoost werd het vernoemd naar schrijfster Annie Romein-Verschoor. Het plein ligt ingeklemd tussen de flats Geldershoofd en Gravestein aan de noordkant en de Bijlmerdreef een zuidkant. Oorspronkelijk bevond zich hier sinds 1975 het winkelcentrum Ganzenhoef dat conform de voor de Bijlmermeer toen geldende stedebouwkundige inzichten, gelegen was in de ruimten onder de verhoogd liggende Bijlmerdreef en Elsrijkdreef maar ook onder de parkeergarages van Gliphoeve, Gerenstein, Groeneveen en Gooioord. De architect van het winkelcentrum en multifunctionele subcentrum was Evert Jelle Jelles. Na nog geen 21 jaar werd het verloederde winkelcentrum gesloopt in het kader van de vernieuwing van de Bijlmermeer Het plein ontstond na een grootscheepse sanering van het gebied en ligt iets westelijker dan het oude winkelcentrum en het winkelcentrum kreeg de naam Ganzenpoort. Hierbij werd het dijklichaam en de viaducten waarop de Bijlmerdreef en Elsrijkdreef hier lagen werd afgegraven en parkeergarages werden afgebroken. Ook een stukje bij de flats behorend groen werd opgeofferd om tot een overzichtelijk plein te komen. Het Nellesteinpad doorkruist het plein noord naar zuid; het Ganzenhoefpad van west naar oost. Aan het plein staan gebouwen genummerd 4 tot en met 55, maar de nummers 37 tot en met 40 ontbreken. Het betreft hier gebouwen neergezet tijdens de wederopbouw na de sanering begin 21e eeuw, circa 2002-2005. Ze staan rondom het plein met straten voor bestemmingsverkeer. De flats aan de noordzijde zijn de gerenoveerde flats die in de jaren slechts één naam hadden: Gliphoeve. Het middendeel van het plein biedt ruimte aan een markt die elke zaterdag wordt gehouden. Voor wat kunst in de openbare ruimte is het werk Handle with care op de zijgevel van Geldershoofd niet te missen. Openbaar vervoer is te vinden op de Bijlmerdreef, Elsrijkdreef en het metrostation Ganzenhoef.

De Maria Aletta Hulshoffbrug (brug 1119) is een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. De voet- en fietsbrug werd aangelegd in circa 1970 in wat het Nellesteinpad zou worden. De brug ligt ter hoogte van de flat Gravestein, dat tijdens de bouw van de brug nog Gliphoeve heette. De brug maakt deel uit van de bruggen die het langzame verkeer van het snelle gescheiden hield. De brug ligt derhalve op maaiveldniveau (snelverkeer lag op verhoogd niveau). De brug voert over een gracht die in een betonnen bak onder Gravestein doorloopt en ligt aan de westelijke zijde van die flat. Het ontwerp voor de brug maakte ook al deel uit van een serie. Dirk Sterenberg tekende bij de Dienst der Publieke Werken een reeks bruggen met hetzelfde uiterlijk te herkennen aan de iele en holle leuningen, de gaten in de borstwering en een nummerplaatje in de leuningen. Het geheel staat op een betonnen paalfundering met daarop betonnen liggers; leuningen zijn van grijs en zwart geschilderd metaal. Deze brug heeft net als brug 1107 nog toevoegingen in abstracte betonnen blokjes (Sterenberg was ook kunstenaar). De brug werd in juni 2020 vernoemd naar Maria Aletta Hulshoff.

Egeldonk is een (voormalig) flatgebouw in Amsterdam-Zuidoost. De naam is ontleend aan een boerderij in Zundert (Noord-Brabant).

Brug 1054 was een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost.

De Bijlmerweidemetrobrug (brug 1612) is een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. Het viaduct voor de Amsterdamse Metro ligt boven een uitloper van de Bijlmerweide. In 1970 was hier nog niets te zien. Tussen de soms nog in aanbouw zijnde honingraatflats was ruimte open gehouden voor de metro, maar de Elsrijkdreef en Bijlmerdreef vormde toen de grens tussen bebouwing en braakliggend terrein. Het noordoostelijk kwadrant van de kruising liet voornamelijk zand en modder zien. Wanneer er in 1975 een luchtfoto wordt genomen is dat kwadrant volgebouwd met de complexen Gouden Leeuw en Groenhoven en is er een brede afwateringstocht met aan beide zijden voet- en fietspaden, de noordelijke behorende bij de “weide”. Ten zuiden van het viaduct ligt het in aanbouw zijnde metrostation Ganzenhoef. Het kunstwerk in deze tak van de oostlijn is ontworpen door Sier van Rhijn en Ben Spängberg. Het is een viaduct met betonnen liggers op betonnen juk op een betonnen brugpijler. Ook de balustrades zijn van beton. Van Rhijn en Spängberg ontwierpen (hier) binnen de stijl van het brutalisme, hetgeen het duidelijkst naar voren komt in de brugpijler en landhoofden, waarin de vormen van de bouwbekisting nog zichtbaar zijn. Ook de taludtegels met grind wijzen in die richting. De enige versiering aan het viaduct zijn twee rode strepen onder de overspanning. De brug kreeg in 2017 haar naam; in één vergadering werden (bijna) alle metrobruggen van een naam voorzien, vaak vernoemd naar onderliggende infrastructuur; hier dus een park. Ten noorden van dit viaduct ligt het net zo kleine Provincialewegmetrobrug, ten zuiden van station Ganzenhoef ligt de veel langere Bijlmerdreefmetrobrug.

Brug 1081 was een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. Van de meeste voormalige kunstwerken in deze wijk die in de loop van de jaren negentig van de 20e eeuw en jaren nul van de 21e eeuw zijn verdwenen, is dit een brug waarvan nog maar weinig over bekend is. De omschrijving die de gemeente hanteert stamt uit 1970 en geeft: "viaduct gesloopt: oostelijk toegangsviaduct garage C6 situatie met twee bushalten". In 1970 waren de namen van de dreven en paden nog grotendeels niet bekend, ook hadden de meeste flats nog geen naam. Wel bekend is dat C6 de aanduiding was voor wat later de parkeergarage van Gliphoeve zou worden. Die flat werd gebouwd naast de kruising van de Bijlmerdreef (de naam was toen wel al bekend) en Elsrijkdreef (die in 1971 haar naam kreeg). Op die Elsrijkdreef kwamen ter hoogte van de nog te bouwen flat Gliphoeve aan weerszijden van de dreef bushaltes te liggen.Om de voetgangers aan en af te kunnen voeren werden twee voetgangersbruggetjes gebouwd, vermoedelijk naar een ontwerp van architect Dirk Sterenberg van de Dienst der Publieke Werken. De bruggetjes werden namelijk gekoppeld aan de relatief grote brug 1017 van die architect, die de kruising Bijlmerdreef en Elsrijkdreef droeg. Dit viaduct ging verloren in de vernieuwingsdrang die hier in de jaren negentig doorgevoerd werd. Het grote viaduct werd afgebroken en de halfhoog aangelegde dreven kwamen op maaiveldniveau te liggen. Dit betekende ook het eind van deze voetgangersbruggetjes.

Brug 1079 was een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost.

Brug 1016 was een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. Ze maakte vanaf 1966 deel uit van de infrastructuur van deze toen nog toekomstige woonwijk. In de woonwijk werd een systeem van gescheiden verkeersstromen geïntegreerd. Snelverkeer werd afgewikkeld via dreven op een dijklichaam, langzaam verkeer werd afgewikkeld op straten en paden op maaiveld niveau. Om dit te kunnen realiseren was een groot pakket aan bruggen en viaducten nodig. Deze werden voor het merendeel ontworpen door architect Dirk Sterenberg voor of in samenwerking met de Dienst der Publieke Werken. Voor de ongelijkvloerse kruising dreef en pad werd veelal gebruik gemaakt van een standaard ontwerp. Dat geldt ook voor deze brug 1016, die werd neergelegd in de Bijlmerdreef over het laaggelegen fietspad behorende bij de hooggelegen Groesbeekdreef. De viaducten van Sterenberg zijn te herkennen aan de afgeronde randplaten, de standaard leuningen, de betegeling van de taluds en betonblokken op het wegdek. Bij nieuw inzicht in de jaren negentig zag de Gemeente Amsterdam liever dat het oostelijke stuk van de Bijlmerdreef vanaf de Gooiseweg geen weg voor snelverkeer meer bleef, maar een brede stadsstraat. Het dijklichaam werd afgegraven en de kruising Bijlmerdreef en Groesbeekdreef kwam daar ook op maaiveldniveau te liggen. Hoogbouwflats maakten plaats voor laagbouw woningen. Het viaduct werd dus overbodig en verdween uit het straatbeeld. Elders in het stadsdeel zijn de bruggen van Sterenberg behouden gebleven, bijvoorbeeld de Putterbrug (brug 1014), 650 meter naar het westen in hetzelfde ontwerp in dezelfde dreef; de tussenliggende brug 1015 verdween tegelijk met brug 1016. Ook een viaduct in de Groesbeekdreef werd overbodig en afgebroken. De kruising werd een rotonde.

Brug 1031 was een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. Ze maakte vanaf 1966 deel uit van de infrastructuur van deze toen nog toekomstige woonwijk. Het viaduct stond er jarenlang redelijk ongebruikt bij. In de woonwijk werd een systeem van gescheiden verkeersstromen geïntegreerd. Snelverkeer werd afgewikkeld via dreven op een dijklichaam, langzaam verkeer werd afgewikkeld op straten en paden op maaiveld niveau. Om dit te kunnen realiseren was een groot pakket aan bruggen en viaducten nodig. Deze werden voor het merendeel ontworpen door architect Dirk Sterenberg voor of in samenwerking met de Dienst der Publieke Werken. Sterenberg ontwierp daarbij viaducten en bruggen in allerlei maten. Brug 1031 werd nog getekend als viaduct in de Bijlmermeer, de straatnamen waren nog allemaal niet bekend. Brug 1031 werd gebouwd in wat uiteindelijk de Groesbeekdreef werd, een verbindingsweg tussen de Bijlmerdreef en Karspeldreef. Samen met de 's-Gravendijkdreef vormt het een rechthoek in de G- en K-buurt. Brug 1031 kwam daarbij een voet- en fietspad te liggen dat parallel liep met de Bijlmerdreef tussen Gulden Kruispad en Gooioord. Het viaduct is al te zien op een maquetteplattegrond uit 1965. De viaducten van Sterenberg zijn te herkennen aan de afgeronde randplaten, de standaard leuningen, de betegeling van de taluds en betonblokken op het wegdek, zo ook hier. Zelfs de lengte van de brug (17 meter) is “standaard” voor de wijk voor overspanningen in dreven over paden. Bij nieuw inzicht vanaf de jaren negentig zag de Gemeente Amsterdam dat delen van genoemde rechthoek liever geen weg voor snelverkeer meer bleef, maar een brede stadsstraat. Dit had tot gevolg zowel de Groesbeekdreef en de Bijlmerdreef ter plekke werden afgegraven en op maaiveldniveau kwam te liggen. Het viaduct werd een prooi voor de slopershamer. Voorts werd er rond 1995 aan de overzijde van de honingraatflat Gooioord aan de Groesbeekdreef een nieuw woonwijkje gebouwd, waardoor het genoemde voet- en fietspad ook verdween; er kwam even zuidelijker alleen nog een oversteekplaats voor voetgangers. Fietsers moeten sindsdien omrijden via het Gulden Kruispad, dat door een poort in flat Gooioord een doorgaande route heeft.