De Grachtwacht

De Marebrug is een brug in de Nederlandse stad Leiden, over de Oude Vest. De huidige elektrische ophaalbrug stamt uit 1955 en is gemaakt van staal. Hij werd gebouwd als vervanging van een draaibrug. Door het openen van het Korte Vlietkanaal begin jaren '70 werd vrachtverkeer door de stad een uitzondering. De bruggen gelegen aan de Oude Vest hoefden daardoor niet meer open. De iets verderop gelegen Pauwbrug werd in 1971 meteen vervangen door een vaste brug. De Marebrug is nog altijd een ophaalbrug, maar gaat sedert lange tijd niet meer open. Op de brug staat een brugwachtershuisje, omdat de brug niet meer wordt bediend wordt deze voor andere doeleinden gebruikt. In 1973 begon dat met een bloemenwinkel. Sinds 2020 is het in gebruik genomen door stichting De Grachtwacht. In de ramen worden bijzondere vondsten uit de gracht tentoongesteld.

De Alkemadebrug is een vaste plaatbrug op de Oude Singel in de Nederlandse stad Leiden. Hij loopt parallel aan de Oude Singel en overspant de Nieuwe Mare. De huidige brug dateert uit 1956, toen de Lange Mare werd gedempt en als gevolg daarvan de Touwersbrug werd gesloopt, de Marebrug verlegd en de Alkemadebrug aangepast. Oorspronkelijk was het een vaste brug, maar tussen 1633 en 1956 was het een ophaalbrug. Voor 1850 was de naam van de brug Alkmaarse brug, waarschijnlijk doordat er een trekschuit in de buurt van de brug in de richting van Alkmaar vertrok, de huidige naam is een verbastering daarvan.

De Marekerk is een kerk gelegen aan de Lange Mare in de Nederlandse stad Leiden. De bouw begon in 1639 en werd in 1649 voltooid. Het ontwerp, in de stijl van het Hollands classicisme, is van Arent van 's-Gravesande en de bouw stond onder leiding van zijn leermeester Jacob van Campen. De zandstenen gevel van de kerk met de hoofdingang, gelegen aan de Lange Mare, is van iets later datum (na 1657). De Marekerk is een van de eerste kerken die voor de protestantse eredienst zijn ontworpen.

De Leidse Schouwburg is gevestigd aan de Oude Vest in de Zuid-Hollandse stad Leiden. Het in 1705 gebouwde theater is het oudste nog in gebruik zijnde van Nederland. De theaterzaal heeft een klassieke bonbonnièrevorm en biedt sinds een verbouwing in 2009 ruimte aan 541 bezoekers.

De Marepoortsbrug is een vaste stenen boogbrug in de binnenstad van de Nederlandse stad Leiden. De brug verbindt de Nieuwe Mare en de Korte Mare en overspant de Korte Mare.

Scheltema Leiden is een cultureel centrum in de Nederlandse stad Leiden, gevestigd in een voormalige dekenfabriek op de hoek van de Marktsteeg en de Oude Singel. In het gebouw worden onder meer voorstellingen, concerten, lezingen, congressen en tentoonstellingen georganiseerd. Het gebouw bevat onder andere een theaterzaal, atelierruimte, expositieruimten, een café en een restaurant. Het is de vaste locatie van muziektheaterensemble De Veenfabriek en het theatergezelschap Domino.

Het Sint Caeciliaklooster was een klooster in de binnenstad van de Nederlandse stad Leiden. Het klooster is vernoemd naar de heilige Cecilia (Latijn: Caecilia). Het gebouw wordt nu gebruik door het Rijksmuseum Boerhaave.

De Oude Singel (op sommige kaarten aangegeven als Oude Vest) is een gracht en straat in de noordelijke binnenstad van de Nederlandse stad Leiden. De Oude Singel is gesitueerd tussen het Galgewater in het westen en de Haven (onderdeel van de Oude Rijn) in het oosten. Voor het wegverkeer wordt de noordelijke kade de Oude Singel genoemd, en de zuidelijke kade de Oude Vest. Het water tussen de Beestenmarkt en de Turfmarkt/Prinsessekade behoort ook tot de Oude Singel. Zoals de naam al doet vermoeden was de Oude Singel ooit aangelegd als singel en toenmalige noordgrens van de stad. De straatnaam Oude Vest verwijst naar de vestingwerken die hier gesitueerd waren. Deze verdwenen toen de stad in noordelijke richting werd uitgebreid met als nieuwe grens de Maresingel en Herensingel. Er zijn een groot aantal historische gebouwen en musea aan de Oude Singel gelegen, waaronder De Grachtwacht, het Stedelijk Museum De Lakenhal (Oude Singel), het Scheltema Complex (Oude Singel), de Groeneveldstichting (Oude Vest) en de Leidse Schouwburg (Oude Vest). Daarnaast vestigt zich sinds 1725 op Oude Singel 68 het studentenhuis “Schijn Bedriegt”. De inwonende studenten behoren inmiddels al ruim 150 jaar tot de Leidse Studenten Vereniging Minerva (LSV Minerva).

De Marktsteeg is een smal straatje in de binnenstad van de Nederlandse stad Leiden, met aan weerskanten voormalige fabriekspanden. Het straatje vormt een verbinding tussen de Oude Singel en de Lammermarkt.

De Groeneveldstichting is een van de jongste hofjes van de Nederlandse stad Leiden. Het hofje is gelegen aan de Oude Vest nabij de Leidse Schouwburg. Het hofje werd gesticht in 1878 door Eduard Cornelis Groeneveld en gebouwd in 1882. Nog steeds is de Groeneveldstichting in gebruik als tehuis voor oudere predikantsweduwen.

Het Van Woudendorphofje was een hofje aan de voormalige Brandewijnsteeg (nu de Vrouwenkerkkoorstraat) in de binnenstad van de Nederlandse stad Leiden. Het hofje met zeven huisjes werd gesticht door Jan Willemszoon van Woudendorp die het bestemde voor arme kinderloze mannen of vrouwen van de Gereformeerde Religie. Hij was rijk geworden in de graanhandel. Afstammelingen van de stichter kregen voorrang bij de toedeling van de huisjes. Generaties van de aangetrouwde familie Plu woonden hier en waren op een gegeven moment zo dominant aanwezig dat ook wel van het Plu-hofje werd gesproken. Tot de Tweede Wereldoorlog waren de huisjes van het hof permanent bewoond. Doordat de regenten over onvoldoende financiële middelen beschikten werd het onderhoud echter steeds meer verwaarloosd. In 1953 verlieten de laatste bewoners het hofje. Sloop volgde in 1954. Het complex uit 1986 van C&A aan de Haarlemmerstraat strekt zich aan de achterzijde uit tot het terrein van het voormalige hofje. Hoewel er nog sprake is geweest van een plan om de naam levend te houden door die toe te kennen aan een nieuw te bouwen hofje is daar niets van terechtgekomen. De stichter had aangegeven, dat boven de poort en vóór de huisjes een gedenksteen moest worden aangebracht met drie korenaren en zijn en zijns huisvrouws wapen. Dat is ook gedaan, inclusief de vermelding van zijn initialen: JWVW. Bij de sloop van het hofje is de gevelsteen bewaard gebleven. Later is die aangebracht in een nieuwe bakstenen gevel van het pand Nieuwe Beestenmarkt 3. Onder de cartouchevormige steen staat de tekst: AFKOMSTIG VAN HET WOUDENDORPHOFJE.

De Bethlehemskerk is een kerkgebouw op de hoek van de Lammermarkt en de Marktsteeg in de Nederlandse stad Leiden. Het gebouw is ontworpen door de Nederlandse bouwkundige Arent van 's-Gravesande.