Meinerswijk (kasteel)

De heerlijkheid Meinerswijk (ook: Meijnerswijk) was een heerlijkheid in het uiterwaardengebied van de stad Arnhem, gelegen op de zuidelijke oever van de Rijn. ‘t Huys Meinerswijk, ook wel kasteel van Arnhem genoemd, was het centrale punt van de heerlijkheid. Het kasteel heeft twee belangrijke bewoners gekend. De eerste was legeraanvoerder Maarten van Rossum die van ongeveer 1514 tot 1543 voor de Gelderse zaak vocht tegen de Habsburgers. De tweede was Barthold van Gent, die als onderhandelaar in 1648 namens Gelderland de Vrede van Münster ondertekende, waarmee een einde kwam aan de Tachtigjarige oorlog tussen Nederland en Spanje. In 1826 kocht bankier graaf Van Ranzow het landgoed Meinerswijk inclusief 't Huys Meinerswijk van de stad Arnhem. In 1850 was het huis verhuurd aan S. Murkens, die bij het gebouw een theetuin had gemaakt, waar welgestelde Arnhemse gezinnen graag vertoefden. Het huis werd in 1853 afgebroken. In Meinerswijk is niets meer te vinden van 't Huys Meinerswijk. Een pentekening van Jan de Beijer uit 1742 is een van de weinige weergaven van het gebouw. In het Nederlands Openluchtmuseum is een grenspaal van het jachtgebied van de heerlijkheid opgesteld. Inscriptie op de paal: "HEERLIJKHEID MEIJNERSWIJK JACHTPAAL". Deze paal heeft oorspronkelijk gestaan waar nu de Spoorbrug Oosterbeek is. Een tweede paal stond bij de Schipbrug Arnhem.

Het Huis Hulkestein (Hulckesteijn) was een versterkt voorraad- en woonhuis of 'spijcker', aan de Rijn ten westen van Arnhem. Het werd voor 1533 door hertog Karel van Gelre gebouwd. De buitenplaats werd verwoest door de oorlogshandelingen rond de slag om Arnhem in september 1944. Volgens het Gelders Archief is de naam ontleend aan een vaartuig van de hertog, "de Hulk" genaamd, dat in 1537 aldaar moest worden afgebroken. Het grondgebied was ommuurd aan de noordzijde en grensde aan de hoofdweg naar Utrecht. Rond 1650 was er een 'scharlakenververij' gevestigd, opgezet door de gebroeders Kuffeler. Deze werkten met een nieuw procedé, uitgevonden door hun schoonvader Cornelis Drebbel. In 1648 verkreeg een van de broers Kuffeler, Gillis, het recht om het stadswapen te gebruiken voor zijn producten. Het was ook een ontmoetingsplaats voor veel alchemisten/scheikundigen, vaak van calvinistische stromingen, die Hulkestein gebruikten als thuisbasis. Vanaf 1657 werd de zaak overgenomen door Johann Moriaen, die er echter geen succes van wist te maken. Hulkestein was sinds 1666 eigendom van de rijke regentenfamilie Brantsen en zou 160 jaar eigendom van dit patriciërsgeslacht blijven. In de 18e eeuw verfraaide de familie Brantsen de buitenplaats. Een familiedrama vond plaats op 6 augustus 1826. Hulkestein werd bewoond door de weduwe van jhr. mr. Johan Brantsen, de douarière Maria Leopoldina Catharina van Hasselt en haar twee kinderen. Door het omslaan van een roeiboot kwamen dezen en vier andere inzittenden om het leven. Van de buitenplaats Hulkestein is alleen het hekwerk over. Het hekwerk is een rijksmonument. Het toegangshek hiervan staat sinds 1936 bij de kruidentuin van het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem en is eveneens een rijksmonument.

Stadsblokken-Meinerswijk is een uiterwaardengebied gelegen op de zuidelijke oever van de Rijn tegenover het centrum van de stad Arnhem. De vroegste sporen van bewoning van het gebied gaan terug tot de tijd van het Romeinse Keizerrijk. In het gebied ligt een aantal cultuur-historische objecten en een buurtschap De Praets. De gemeente Arnhem is, samen met Kondor Wessels Projecten bezig met een renovatie en herbestemming van delen van het gebied.

Lombok is een wijk aan de westkant van Arnhem. De wijk wordt ingesloten door spoorlijnen aan de noordkant en de Neder-Rijn in het zuiden. Enkele prominente gebouwen in de wijk zijn de Koepelgevangenis in de Wilhelminastraat en het Elisabeths Gasthuis, een voormalig ziekenhuis, op de Utrechtseweg.

Het Elisabeth Gasthuis (ook: Sint Elisabeths Gasthuis) is een voormalig ziekenhuis in de Nederlandse stad Arnhem. Het ziekenhuis is in 1878 gesticht door de Arnhemse pastoor J.H. van Basten Batenburg als rooms-katholiek ziekenhuis. In 1893 maakte architect J.W. Boerbooms het ontwerp van het gebouw in neorenaissance stijl. Het ziekenhuis werd vernoemd naar de heilige Elisabeth van Thüringen, waarbij het medisch personeel langere tijd bestond uit Franciscaner nonnen uit Münster. Tijdens de Slag om Arnhem stond het ziekenhuis midden in het strijdgebied, waardoor het een tijd in Britse handen was, maar daaropvolgend op 19 september 1944 weer werd heroverd door de Duitsers. Voor de ingang van het ziekenhuis hing de vlag van het Rode Kruis. In het ziekenhuis werd ten tijde van de slag doorgegaan met opereren van zowel Britse als Duitse troepen. Nadat de Duitsers het gasthuis definitief weer in handen hadden gekregen, werden de gewonde Britten krijgsgevangenen en later getransporteerd naar Apeldoorn. Evenwel werd op 24 september 1944 een twee uur durende wapenstilstand overeengekomen, waarbij gewonde Britse militairen naar het Elisabeths Gasthuis werden overgebracht. Zij werden eveneens krijgsgevangen gemaakt. Burgerpatiënten werden naar andere ziekenhuizen van Arnhem gebracht, waarbij zij eveneens de vlag van het Rode Kruis droegen. Na de Tweede Wereldoorlog is het een pelgrimsoord geworden voor veteranen, nabestaanden en andere belangstellenden aangaande de Slag om Arnhem.

De Overval op de koepelgevangenis te Arnhem was de geslaagde bevrijding op 11 mei 1944 van de verzetsstrijders Frits Slomp ("Frits de Zwerver") en Henk Kruithof door een team vanuit de KP-Twente en KP-Utrecht van Rein van der Haar, onder leiding van Liepke Scheepstra ("Bob").

De koepelgevangenis van Arnhem is een in de periode van 1882 - 1886 gebouwde voormalige gevangenis, die door Johan Metzelaar werd ontworpen. De koepel in Arnhem was onderdeel van de penitentiaire inrichting De Berg. Op 22 maart 2013 kwam het nieuws dat deze inrichting gesloten zou worden. Het complex diende daarna niet meer als gevangenis, maar als huis van bewaring. In september 2015 wees het COA de voormalige gevangenis aan als opvangcentrum voor de vele vluchtelingen die de EU binnenkwamen. Het complex is geregistreerd als rijksmonument. In juni 2018 kreeg het complex nieuwe eigenaren, die in het complex rondleidingen organiseren, een escaperoom exploiteren, een kartbaan faciliteren en rondom de koepel een GPS-game aanbieden

Het castellum Meinerwijk was een fort in Romeins Nederland, dat bij archeologische opgravingen in 1978 en later in 1991 is ontdekt in de uiterwaarden van de Rijn bij Meinerswijk bij Arnhem. Het castellum bij Meinerswijk werd vermoedelijk tussen het jaar 10 en 20 gebouwd door de Romeinse generaal Germanicus (zoon van Nero Claudius Drusus) aan de zuidzijde van de Rijn. Dit houten fort beschermde de Romeinse scheepvaart over de Rijn en mogelijk lag hier (een van) de Drususgrachten, die vanuit de Rijn naar het noorden gegraven waren. In de Romeinse tijd stroomde de Oude IJssel vanaf Doesburg naar het zuiden om bij het Castellum in de Rijn te stromen. Halverwege de eerste eeuw werd het fort herbouwd, mogelijk door de Romeinse bevelhebber Gnaius Domitius Corbulo. Corbulo gebruikte de Drususgracht namelijk om zijn troepen snel naar het noorden te kunnen vervoeren in zijn strijd tegen de Frisii en Chauken. Een gedeelten van het 5e legioen Alaudae was in die tijd gestationeerd in dit castellum. In 69 werd het tijdens de Bataafse Opstand door de Bataven in brand gestoken, maar meteen nadat de opstand was neergeslagen werd het strategisch gelegen fort herbouwd en vergroot. Vermoedelijk werd het fort rond 120 onder keizer Hadrianus opnieuw herbouwd en versterkt. Rond 220 werd het castellum weer herbouwd, ditmaal in steen. De oprichting van het Gallische keizerrijk in 260 door de usurpator Postumus zorgde ervoor dat het castellum werd verlaten. Mogelijk werd in de tweede helft van de vierde eeuw het fort herbouwd in het kader van versterking van de Rijngrens. Rond 400 werd het fort definitief door de Romeinen verlaten. Bodemvondsten tonen aan dat er daarna een Frankisch kasteel heeft gestaan. In de 8e eeuw stond het gebied bekend als Meginhardeswich ("dorp van Meginhard").

Heijenoord en Lombok is een wijk in het westen van Arnhem-Noord. De wijk omvat de buurten Lombok, Brouwerijweg en omgeving (ook wel oud-Heijenoord genoemd) en Heijenoord. De spoorlijnen Arnhem-Nijmegen en Arnhem-Utrecht en een naastgelegen spoorwegemplacement snijden de wijk doormidden. Heijenoord en Brouwerijweg liggen noordelijk van dit emplacement, Lombok ligt ten zuiden ervan. De brug over het spoor in de Oranjestraat verbindt Lombok met Heijenoord.

De TenneT-toren of KEMA-toren is een straalverbindingstoren in de Gelderse provinciehoofdstad Arnhem. Het bouwwerk op Arnhems Buiten meet inclusief mast in totaal 149 meter. Na de sloop van de 155 meter hoge schoorsteen van de Elektriciteitscentrale Gelderland in Nijmegen op 5 maart 2022, werd de TenneT-toren het hoogste gebouw in de provincie Gelderland. De toren is in 1969 door het samenwerkingsverband van nutsbedrijven SEP (in 2000 opgevolgd door netbeheerder TenneT) gebouwd voor communicatie tussen onderstations in het hoogspanningsnet. Tegenwoordig functioneert het bouwwerk als doorgiftestation van digitale radio- en televisiesignalen. De toren doet dienst als zendmast van onder andere Radio 538 en tot het voorjaar van 2009 van Arrow Classic Rock. Ook worden er via deze toren mobiele diensten aangeboden van KPN. Sinds juni 2011 ook voor Vodafone en sinds maart 2017 ook voor T-Mobile.. Deze FM-zenders zenden er uit: 87,8 MHz 100% NL 88,9 MHz Omroep Gelderland 89,6 MHz RADIONL 90,5 MHz Yoursafe Radio 90,9 MHz Radio Veronica 92,1 MHz NPO Klassiek 92,9 MHz NPO Radio 2 96,5 MHz NPO 3FM 97,7 MHz Radio 10 98,6 MHz NPO Radio 1 99,9 MHz BNR Nieuwsradio 100,9 MHz Qmusic 101,5 MHz Sky Radio 102,4 MHz Radio 538 104,1 MHz Joe De bijnaam KEMA-toren is te danken aan het feit dat de toren is gebouwd op het bedrijventerrein waar de KEMA gevestigd is in het westen van Arnhem.

De Doorlaatbrug Meinerswijk is een brug en beweegbare waterkering in de polder Meinerswijk in de Nederlandse gemeente Arnhem. Het bouwwerk is niet meer als waterkering in gebruik, en heeft de status van rijksmonument. Het bouwwerk is een rijksmonument omdat men dacht dat het gebouwd was in 1935 en onderdeel was van de IJssellinie. De brug is echter gebouwd in 1966, nadat al begonnen was met ontmanteling van de linie. Tezamen met de doorlaatbrug in de Eldensdedijk is hier wel een doorlaatwerk gebouwd in 1935-1936, maar deze werd in 1952 vervangen door een vaste overlaat bedekt met asfalt. Deze overlaat maakte wel deel uit van de IJssellinie. Nadat in 1964 besloten werd de IJssellinie te ontmantelen is de nu aanwezige doorlaatbrug teruggebouwd als compensatie voor de eerdere brug. De brug heeft 40 ijzeren schuiven van elk 2,5 ton die omhoog en omlaag kunnen worden geschoven in ijzeren sponningen. Naast de brug liggen nog de met asfalt beklede overlaten.

Onderlangs is een park en een straat in het centrum van de Nederlandse stad Arnhem, aan de oever van de Rijn. Het park ligt gedeeltelijk tegen een stuwwal. De naam verwijst naar de gelijknamige straat die onderlangs loopt, in tegenstelling tot de Utrechtsestraat die over de stuwwal loopt en vroeger bovenover werd genoemd. Het Museum voor Moderne Kunst Arnhem en de ArtEZ Academie voor beeldende kunsten Arnhem liggen in dit park.