Our land

Vijzelgracht is een van de metrohaltes van metrolijn 52, ook wel de Noord/Zuidlijn genoemd. Het station, een ontwerp van Benthem Crouwel Architekten, is gelegen onder de Vijzelgracht, een in 1933 gedempte gracht tussen de Vijzelstraat en Prinsengracht en Weteringschans. Het station heeft een eilandperron van 125 meter lang en circa 9 meter breed. Er zijn twee toegangen, een voor het Maison Descartes en een ten noorden van het Weteringcircuit. De laatste toegang heeft twee uitgangen naar straatniveau, een aan de zuidwestzijde van de Vijzelgracht en een die uitkomt op de Weteringschans, ter hoogte van de haltes van de tramlijnen 1, 7, 19 en 24. Het bouwwerk ligt op een diepte van 26 meter onder NAP. Men verwacht dat het station een aantal van 22.000 in- en uitstappende reizigers per dag krijgt te verwerken. Het perron is alleen toegankelijk per lift en via roltrappen. De grote ondergrondse ruimte tussen beide toegangen is geschikt te maken voor een automatische parkeergarage. Dit zal voorlopig nog niet gerealiseerd worden. Indien in de verre toekomst een Oost/Westlijn via Weteringschans of Singelgracht wordt aangelegd, zal deze het station aan de zuidzijde passeren, boven de tunnels van de Noord/Zuidlijn langs en onder de zuidelijke entreehal door. Op circa 11 meter onder NAP is voor de Oost/Westlijn een station met kantperrons gedacht. In 2010 werd bij het station door onbekende kunstenaar(s) het beeld van de saunaman geplaatst. Dit is later weer verwijderd. In 2015 werden bovengronds zogenaamde Bögl-bankjes geplaatst met teksten van Anna Enquist. In 2020 kregen die gezelschap van Street Art Frankey's versie van een Rubiks kubus.

De Vijzelgracht is een gedempte Amsterdamse gracht tussen de Prinsengracht en de Lijnbaansgracht. Tussen de Lijnbaansgracht en de Weteringschans ligt de Nieuwe Vijzelstraat. De Vijzelgracht grenst aan de grachtengordel en is onderdeel van een van de belangrijkste stadsradialen voor het openbaar vervoer en het wegverkeer. Deze doorgaande route leidt via de Vijzelstraat, het Rokin, de Dam en het Damrak naar het Centraal Station. Sinds 2018 ligt onder de straat het metrostation Vijzelgracht.

De Parkeergarage Vijzelgracht is een ondergrondse parkeergarage in Amsterdam-Centrum.

Brug 86 is een vaste Brug in Amsterdam-Centrum. De verkeersbrug waarover ook openbaar vervoer rijdt is gelegen in de Nieuwe Vijzelstraat en overspant de Lijnbaansgracht. Alhoewel de brug in Amsterdam-Centrum ligt, is de geschiedenis van de brug beperkt. Net ten oosten van haar plek, lag hier een brug over de Vijzelgracht in de oostelijke kade van de Lijnbaansgracht. Die laatste gracht was tot circa 1865 de buitenkant van de stad. In circa 1872 werd er een verbinding nodig tussen de binnenstad en de Weteringschans met een doortrekking naar de Singelgracht.. In 1903 moest de brug wijken voor een nieuwe, er kwam hier een gemeentetram te rijden en de toenmalige brug kon dat niet aan. Ook de brug over de Singelgracht moest aangepast worden. In 1929 gaat de gemeente bekijken hoe er een belangrijke radiaalweg kan worden gemaakt, waartoe ook de Vijzelgracht zal moeten worden gedempt. In dat plan zit dan ook een aanmerkelijke verbreding van brug 86. Er komt een uitgebreide discussie op gang onder leiding van Wichert Arend de Graaf (die voor demping is) en buurtbewoners, die de gracht liever open houden. Pas in 1932 kan de Dienst der Publieke Werken aan de gang, er wordt gedempt en de nieuwe bredere brug komt er (ook die over de Singelgracht moet verbreed worden.) Jo van der Mey had al uniforme ontwerpen gemaakt voor bruggen van alle uitvalswegen (Leidsestraat, Utrechtsestraat etc.), maar doordat de verbreding van de Vijzelstraat lange tijd in beslag nam, werd het ontwerp steeds aangepast, waardoor de bruggen steeds verder van elkaar gingen verschillen. Ook brug 86 werd aangepast en wel door de opvolger van Van de Mey, Piet Kramer. In 1933/1934 werd er aan de brug gebouwd. De bouw vond in twee fasen plaats om het verkeer toch doorgang te kunnen blijven bieden. Zomer 1934 was de brug klaar. Kramers invloed is met name terug te vinden aan de einden van de balustrades waar natuurstenen zuilen het einde van de brug aangeven. In de 21e eeuw is de brug tot 2016 weinig zichtbaar, rondom de brug vinden uitgebreide werkzaamheden plaats voor de Noord-Zuidlijn. De brug stond bekend als Bakkerijbrug. Op de oever van de Lijnbaansgracht stond sinds 1857 een meel- en broodfabriek. In 2016 besloot de gemeente een eind te maken aan alle officieuze benamingen van bruggen, sindsdien gaat de brug anoniem (dat wil zeggen alleen met nummer) door het leven.

De Nieuwe Vijzelstraat is een ultrakorte straat van circa 20 meter lengte in Amsterdam-Centrum.

Aan de Vijzelgracht in Amsterdam-Centrum staat een titelloos kunstwerk. Het betreft dichtregels van Anna Enquist aangebracht op aantal zitbanken op een voetgangersgebied op het terrein van de in 1933 gedempte gracht. Na de herinrichting en herbestrating van de Vijzelgracht werd hier een aantal zitbankjes geplaatst. In 2015 werd op elk van de zes bankjes op een leuninglat een metaalplaat met daarop een tekst de stadsdichteres geplaatst. De tekst luidt: Je moet maar durven. In de diepte razen de treinen en torsen de trappen het reizende volk. Graven en boren deed huizen beven; je balanceert op een leegte van dertig meter. Siddert de grond nog? Stad boven stad, leven op leven, stenen, wolk. Uit de krochten gekropen, het wonder van de tunnels doorkruist? Dwars door geschonden plaveisel naar boven; heeft daglicht je ogen belegerd, regen je wangen gekust? Reiziger kijk omhoog en ga zitten. Passant, zet je tas neer en rust. De zinnen volgend op "Graven en boren" zijn een verwijzing naar een grond- en huizenverzakking tijdens de aanleg van de Noord/Zuidlijn. De initiatiefnemer van de straatpoëzie was Max Bögel, hoofdaannemer van de Noord/Zuidlijn. De bankjes staan in de directe omgeving van Metrostation Vijzelgracht en staan boven de metrotunnel. De straatpoëzie werd geplaatst in het kader van De Rode Loper. Eenzelfde kunst met andere teksten is zichtbaar op banken op de Ferdinand Bolstraat en het Rokin.

Patisserie Holtkamp is een banketbakker die sinds 1969 is gevestigd aan de Vijzelgracht in Amsterdam. In 1886 richtte George van Nie in dit voormalige herenhuis koek- en banketbakkerij Van Nie op en in 1928 gaf zijn zoon de winkel het huidige aanzien en het art deco-interieur. In 1954 werd de zaak overgenomen en sinds 1969 is dit het familiebedrijf van de Holtkamps, waar dochter Angela sinds 2002 de dagelijkse leiding heeft. Het winkelpand is door de gemeente Amsterdam aangemerkt als gemeentelijk monument. Het is voorzien van een houten puilijst in de stijl van de Amsterdamse School.

De Nieuwe Looiersstraat 68-70 te Amsterdam is een gebouw te Amsterdam-Centrum, Weteringbuurt. Het gebouw dateert uit circa 1940. De Nieuwe Looiersstraat laat een mengeling zien van allerlei bouwstijlen, in de loop der jaren verdween de originele bebouwing, maar ook de daaropvolgende gebouwen doorstonden de tand des tijds niet allemaal. Deze portiekwoningen uit 1940 zijn ontworpen door Pieter Rinze Bloemsma en Justus Hendrik Scheerboom. Het gebouw op zich is niet van bijzondere architectuur binnen de stijl het Nieuwe Bouwen. Wel valt het op door de toepassing van die bouwstijl binnen de Amsterdamse grachtengordel en de daardoor opvallende moderniteit in deze straat, die zeker tot 1940 veel 19e eeuwse gebouwen bevatte. Het gebouw heeft een betegelde portiek, inpandige garens en is strak rechthoekig vormgegeven. Een andere bijzonderheid is niet vanaf de straat te zien. Een aantal huizen aan de Nieuwe Looiersstraat is verbonden met de huizen in de achterliggende Fokke Simonszstraat. Dat geldt ook voor dit pand, op de Fokke Simonszstraat 27-29 staat een broertje, maar dan met een lagere portiek. De duopanden werden in november 2006 tot gemeentelijk monument verklaard. Het adres aan de Fokke Simonszstraat heeft een “eerste steen” in de gevel.

De Fokke Simonszstraat 27-29 te Amsterdam is een gebouw te Amsterdam-Centrum, Weteringbuurt. Het gebouw dateert uit circa 1940 en heeft dus de periode dat de Fokke Simonszstraat nog Nieuwe Looierssloot was niet meegemaakt (demping 1873). De Fokke Simonszstraat laat een mengeling zien van allerlei bouwstijlen, in de loop der jaren verdween de originele bebouwing, maar ook de daaropvolgende gebouwen doorstonden de tand des tijds niet allemaal. De portiekwoningen uit 1940 zijn ontworpen door Pieter Rinze Bloemsma en Justus Hendrik Scheerboom. Het gebouw op zich is niet van bijzondere architectuur binnen de stijl het Nieuwe Bouwen. Wel valt het op door de toepassing van die bouwstijl binnen de Amsterdamse grachtengordel en de daardoor opvallende moderniteit in deze straat, die zeker tot 1940 veel 19e eeuwse gebouwen bevatte. Het gebouw heeft een betegelde portiek, inpandige garages en is strak rechthoekig vormgegeven. Een andere bijzonderheid is niet vanaf de straat te zien. Een aantal huizen aan de Fokke Simonszstraat is verbonden met de huizen in de achterliggende Nieuwe Looiersstraat. Dat geldt ook voor dit pand, op de Nieuwe Looiersstraat 68-70 staat een broertje, maar dan met een hogere portiek. De duopanden werden in november 2006 tot gemeentelijk monument verklaard. Het adres aan de Fokke Simonszstraat heeft een "eerste steen" in de gevel.

Het Weteringsplantsoen in Amsterdam is een verzamelnaam voor plantsoenen, weg en rotonde in Amsterdam-Centrum. Het is geen officiële naam in de zin van de Basisregistratie Adressen en Gebouwen. Het Weteringplantsoen ontstond rond 1845 als groenvoorziening op het voormalige bolwerk De Wetering; de bijbehorende molen zou tot 1873 blijven staan. Het was een langgerekt park lopend van oost naar west. De naam komt van een wetering die liep vanaf het Spui naar buiten de stad; in later tijden nog terug te vinden in de Boerenwetering. Het park werd aangelegd aan de zuidkant van de Weteringschans ook vernoemd naar de Boerenwetering en aan de noordzijde van de Singelgracht, eind van de stad. In de loop der jaren verloor het park oppervlak aan gebouwen en wegen.

De Fokke Simonszstraat is een straat in Amsterdam-Centrum.

Vijzelgracht 1 is een gebouw in Amsterdam-Centrum. Het gebouw staat op de hoek Vijzelgracht en Prinsengracht. Het staat aan de Vijzelgracht tegenover Vijzelgracht 2a. Het gebouw is sinds 7 juni 1978 opgenomen in het monumentenregister, die het gebouw als volgt omschreef: Hoekpand uit de 17e eeuw met klokgevel, voorzien van hoekvoluten en bekronen gebogen fronton. Er is een houten onderpui uit de tweede helft 19 eeuw. Het pand is bij de restauratie in de oude vorm herbouwd (gegevens 14 maart 2019). Op de kaart van Jacob Bosch met een plattegrond met de vierde uitleg, die omstreeks 1680 is uitgeven is het terrein onbebouwd, terwijl een plattegrond uit 1675 het gebouw wel al laat zien. Het gebouw bleef er al die tijd staan en zag de Vijzelgracht rond 1933 gedempt worden. Dit betekende kennelijk het begin van de onttakeling van het gebouw. Allereerst verloor het rondom die tijd haar oorspronkelijke klokgevel. Op een foto uit 1942 is te zien dat alleen nog het onderstuk van het gebouw overgebleven is; het gebouw is boven de houten onderpui afgebroken. In 1962 is ook dat deel in zo’n deplorabele staat dat het wordt afgebroken. In 1968 wordt Stadsherstel Amsterdam in de gelegenheid gesteld de hele hoek te kopen (Vijzelgracht 1-5 en Prinsengracht 646 en 648) om vervolgens de panden in hun oude luister terug te bouwen. Architect Gerard Prins (1929-2017) begeleidde de (her)bouw; hij was via Stadsherstel betrokken bij meerdere van dit soort projecten. Het was destijds het 1000e pand dat Stadsherstel zou bezitten. In 1971 werd de hoek opgeleverd. Rond mei 1971 werd er aan de zijde van de Prinsengracht een gevelsteen geplaatst met ”Int root schaep“, een eerbetoon aan C.P. Schaap, opzichter bij de voorloper van Bureau Monumenten en Archeologie, betrokken bij de herbouw destijds. De gevelsteen is afkomstig van het gesloopte pand Sint Nicolaasstraat 2-4. In juni 2018 werd voor het pand het metrostation Vijzelgracht in gebruik genomen.