place

Uilenburg (Amsterdam)

Amsterdam-CentrumAmsterdams eilandHistorische geografieKunstmatig eiland in NederlandWijk in Amsterdam
Willem Witsen Pakhuizen aan een Amsterdamse gracht op Uilenburg
Willem Witsen Pakhuizen aan een Amsterdamse gracht op Uilenburg

Uilenburg in Amsterdam is een kunstmatig eiland in het oosten van de binnenstad, dat wordt begrensd door de Oudeschans, Oostersekade, Rapenburgwal, Uilenburgergracht en Houtkopersburgwal. Sinds een stadsuitbreiding rond 1593 ligt het binnen de muren van de stad. De naam Uilenburg is mogelijk afkomstig van een hier gelegen gebied dat in 1470 Uylenbraeck werd genoemd. De eilanden Rapenburg en Valkenburg kwamen in dezelfde periode tot stand, eveneens door het aanplempen van moerasgrond in het IJ, maar zijn door herindelingen niet meer door water omringd. Uilenburg was een van de eerste stadsvernieuwingsgebieden van Amsterdam. In de jaren twintig van de 20e eeuw zijn meerdere pakhuizen tussen de Uilenburger-voor- en achterstraat afgebroken en werd de Uilenburgerstraat de bredere Nieuwe Uilenburgerstraat.

Fragment uit het Wikipedia-artikel Uilenburg (Amsterdam) (Licentie: CC BY-SA 3.0, Auteurs, Beeldmateriaal).

Uilenburg (Amsterdam)
Nieuwe Uilenburgerstraat, Amsterdam Centrum

Geografische coördinaten (GPS) Adres Nabijgelegen plaatsen
placeToon op kaart

Wikipedia: Uilenburg (Amsterdam)Lees verder op Wikipedia

Geografische coördinaten (GPS)

Breedte Lengte
N 52.370277777778 ° E 4.905 °
placeToon op kaart

Adres

Uilenburger Synagoge

Nieuwe Uilenburgerstraat
1011 LT Amsterdam, Centrum
Noord-Holland, Nederland
mapOpenen op Google Maps

Willem Witsen Pakhuizen aan een Amsterdamse gracht op Uilenburg
Willem Witsen Pakhuizen aan een Amsterdamse gracht op Uilenburg
Ervaringen delen

Nabijgelegen plaatsen

Gedenksteen restauratieatelier Uilenburg
Gedenksteen restauratieatelier Uilenburg

De Gedenksteen restauratieatelier Uilenburg is een gedenktekentje aangebracht in Nieuwe Uilenburgerstraat in Amsterdam-Centrum. Het terrein van de Uilenburger Synagoge wordt door een muur afgescheiden van de overige bebouwing aan de Nieuwe Uilenburgerstraat. In die bakstenen muur zijn twee gevelstenen te vinden. Een daarvan is al eeuwenoud, draagt het wapen van Amsterdam en is afkomstig uit de gerenoveerde Haarlemmersluis. De andere is van veel recentere datum: 1974. Het terrein van de synagoge was namelijk na de Tweede Wereldoorlog een aantal jaren in gebruik als opslag-, werk- en restauratieplaats van de "Gemeentelijk Bureau Monumentenzorg" in Amsterdam. In de werkplaats leerden ambachtslui beschadigde oude tot zeer oude gevelonderdelen te restaureren, denk bijvoorbeeld aan klauwhamers, gevelstenen etc. Dat gebeurde eerst in allerlei kunstenaarsateliers, maar daar konden de kunstenaars niet gezamenlijk vakkennis opdoen. Kunstenaar Hans 't Mannetje kwam daarop met het idee, dat centraal te regelen en zodoende kwam er in 1969 een centrale opslag- en werkplaats. Bijkomend voordeel was dat er ook op verzoek nieuwe gevelstenen konden worden ontworpen en gemaakt in de oude traditie. Het atelier kreeg enigszins naam in de herstelwerkzaamheden. Het was echter van korte duur want de gemeente Amsterdam liet de aandacht al snel weer verslappen. Het bestuur maakte er in 1974 een eind aan. Hans 't Mannetje zette vervolgens het atelier zelf voort (Stichting Restauratieatelier Uilenburg), daarin gesteund door het Nederlands Instituut voor Nijverheid en Techniek (NINT; het latere NEMO Science Museum) en van het Nederlands Openluchtmuseum, onderdeel Ambachten en Bedrijven. Tegen de verwachting in groeide de interesse weer, in 1980 had ’t Mannetje twintig man personeel. De faam van het atelier bereikte ook het buitenland, zo werd het ingeschakeld bij restauratiewerken aan de Al-Aqsamoskee in Jeruzalem. Toch zou het atelier in 1986 opgeheven worden. De oorzaken werden gevonden in een tweestrijd binnen monumentenbeheer; de ene kant wilde de oude situatie herstellen, de andere kant wilde zich daar juist van losmaken en niet terug naar oud vakmanschap. Een andere reden was (de nadering) van de economische recessie van de jaren tachtig. Hetzelfde lot hing boven de gemeentelijke monumentenzorg. Het atelier zag opdrachten en inkomsten afnemen en sloot in 1986 haar deuren. 't Mannetje vertrok zelfs uit de stad. Het gedenkteken komt in de vorm van een fors uitgevallen plaquette in de muur, geplaatst boven de aparte ingangsdeur tot het terrein. 't Mannetje zette er de volgende tekst op en noemde het een zerk: 1974Zeshonderd negenennegentigjaar bestaat de staddie d’ambachtsman vervaardigd hadNog één jaar en hij is klaardie’t vak nog willen leren kunnenbeter ommekerendie komt met werk-gaat onderdeze zerk Het 1974 is in Hebreeuwse typografie geplaatst. Verderop in de straat zijn nog twee gevelstenen van Hans 't Mannetje te vinden, de Kroonlantaarn en Ritterlantaarn.

Oudeschans (Amsterdam)
Oudeschans (Amsterdam)

De Oudeschans of Oude Schans, oorspronkelijk Nieuwe Gracht, is een brede gracht in het oostelijk deel van de binnenstad van Amsterdam. De gracht loopt in het verlengde van de Zwanenburgwal via de Sint Antoniessluishoogwaterkering en Sint Anthoniesluis (tussen Sint Antoniesbreestraat en Jodenbreestraat) naar het Oosterdok, dat met het IJ verbonden is. Aan de gracht, die men soms de Montelbaansgracht noemt, staat de 16e-eeuwse Montelbaanstoren. De gracht vormt de westelijke oever van het stadseiland Uilenburg op de grens van de Lastagebuurt. De kades ter weerszijden van de gracht heten Oudeschans, met uitzondering van het deel tussen de Waalseilandgracht en het Oosterdok, bij de Prins Hendrikkade. Daar heet de noordoostelijke kade de Kalkmarkt en de tegenoverliggende kade het 's-Gravenhekje. Naast huisnummer 10 bevindt zich een "gang" naar een achterliggend terrein, waarop de Speeltuin De Waag is gevestigd; kunstenaar Su Tomesen ontwierp daarvoor de toegangspoort. De Rechtboomssloot en de Waalseilandgracht monden uit in de Oudeschans. De oneven zijde van de Oudeschans ligt op het eiland Uilenburg, dat slechts bereikbaar is via drie bruggen: Vanuit de richting Nieuwmarkt via de Keizersbrug (brug nr. 286) bij de Korte Koningsstraat. Vanuit de richting Jodenbreestraat via Steenvoetsluis (brug 291) bij de Nieuwe Uilenburgerstraat/Houtkopersburgwal, Vanuit de richting Prins Hendrikkade /Rapenburg via de Peperbrug (brug 281) bij de Nieuwe Uilenburgerstraat/Peperstraat. De Montelbaansbrug (brug nr. 280) ligt in het verlengde van de even zijde van de Oudeschans over de Waalseilandsgracht bij de Oude Waal en de Binnenkant. De Kikkerbilssluis (brug nr. 279) overspant het water van de Oudeschans bij de Prins Hendrikkade.