Stedelijk Museum Amsterdam

Replacement piece is een artistiek kunstwerk in Amsterdam-Zuid. Het is een werk van Ger van Elk, die bij vier wegdekken in Europa een stuk verving voor een “monochrome kleurendruk op een plaat van roestvast staal”. De eerste versie van het kunstwerk Replacement piece werd in 1969 neergelegd in een asfaltstrook voor de Kunsthalle Bern ten tijde van de tentoonstelling When attitudes becomes form. Dit werk ging ten onder aan verkeers- en weersinvloeden. Een tweede versie, daterend van rond 2011, kwam in handen van het Kröller-Müller Museum; het is een plaat van 1m² groot die het patroon heeft van de omliggende tegels van een voetpad en als afwijkende tegel nauwelijks opvalt. In de loop der jaren verbleekten echter de “natuurlijke” tegels, waardoor kleurnuances ontstonden. Een derde exemplaar kwam te liggen in Venetië toen daar dezelfde tentoonstelling in Bern daar plaatsvond, in het Fondazione Prada Venezia. Een relatief groot deel van het werk van Ger van Elk is terug te vinden in het Stedelijk Museum Amsterdam. Na een langdurige verbouwing kwam in 2012 een heropening waarbij werken van Van Elk uit het depot richting vaste opstelling verhuisden. Overleg tussen museum en kunstenaar leverde in 2014 een plaats op in de traverse tussen de nieuwe vleugel (Badkuip) en de ingang van de parkeergarage (Het oor). Die traverse heeft een dek van grijze plavuizen, die zich goed leende voor een herhaling van Replacement piece, aldus de kunstenaar. De onthulling van het door hem aan het museum geschonken werk maakte hij echter niet meer mee. Het werk wordt aangegeven door een infobord dat eveneens in de grond is weggewerkt, maar toch blijft het kunstwerk nauwelijks als zodanig onherkenbaar. Op 10 november 2014 werd het beeld “onthuld” in het bijzijn van zijn weduwe en zoon. In juli 2021 verklaarde kunsthistoricus Wieteke van Zeil het in het televisieprogramma Kunst op gevoel als een van de “eenzaamste kunstwerken”. Weinigen weten dat het er is en het is ook nog eens nauwelijks opvallend.

Sight point (for Leo Castelli) is een kunstwerk in Amsterdam-Zuid. Het kunstwerk is een creatie van de Amerikaanse kunstenaar Richard Serra (1938-2024). Het beeld vloeide voort uit een prijsvraag rond 1972 uitgeschreven door de Wesleyan University in Middletown (Connecticut). Ondanks dat hij de prijsvraag won, wilde de universiteit niet tot plaatsing overgaan vanwege de grootte van het object. Even later ontmoette de kunstenaar Edy de Wilde, directeur van het Stedelijk Museum Amsterdam. Hij zag wel mogelijkheden om het gigantisch werk te plaatsen in “zijn” museumtuin. Het werd er in 1975 geplaatst. Het was Serra’s eerste werk binnen een categorie grote beelden. Richard Serra maakte een plastiek van drie weervaste staalplaten. Weervast staal is daarbij een legering van koper, fosfor, silicium, nikkel en chroom. Deze legering heeft de eigenschap onder corrosie roodbruin te kleuren, hetgeen ook direct na plaatsing een aanvang nam, maar meer dan een jaar in beslag nam. De platen zijn elk 11,7 bij 3 meter elk en elk wegend 17.000 kilo. De platen staan scheef ten opzichte van elkaar maar raken elkaar aan de bovenzijde als in een driehoek. Samen met het contact met de grond houden de platen zich zodoende in evenwicht. Dit werd een handelsmerk van de kunstenaar, die zich lage tijd door een ingenieur liet begeleiden voor dit soort kunstwerken. Door rond of onder de platen te lopen verandert mede vanwege de grootte de indruk die de kijker krijgt van het beeld, er verschuift iets in het perspectief van het beeld. De museumtuin aan het Museumplein ging als gevolg van de herinrichting van dat plein aan het eind van de jaren negentig op de schop, waarmee ook dit beeld verdween. Die herinrichting werd gevolgd door de sloop van een deel van het Stedelijk Museum en de wederopbouw daarvan (bekend als De Badkuip) onder leiding van architect Mels Crouwel. Er was overeenstemming tussen de directeur (Gijs van Tuyl), de architect en de kunstenaar om het beeld vervolgens te plaatsen op een nieuw ontstaan plein aan de zuidoostelijke kant van het museum. In de nazomer van 2013 werd het beeld door middel van kranen teruggeplaatst, onder directeur Ann Goldstein.

Willem Sandbergplein is een plein in Amsterdam-Zuid. Het voetgangersgebied werd op 13 maart 1996 vernoemd naar Willem Sandberg. Hij was tussen 1945 en 1963 directeur van het Stedelijk Museum Amsterdam. Het Willem Sandbergplein is gelegen tussen de Paulus Potterstraat en het Museumplein, tussen het eerder genoemde Stedelijke Museum en het Van Gogh Museum. Het plein ligt daarbij op het profiel van een voormalig deel van de Van de Veldestraat, die aan de overkant van de Paulus Potterstraat ligt. De Van de Veldestraat liep in de tijden dat er nog een ijsclub op het Museumplein gevestigd was door tot aan dat plein. Er waren nog plannen om een aansluiting te realiseren met de Ternierstraat. Dat plan uit 1889, opgemaakt door architecten Karel Muller en Jonas Ingenohl, vond geen doorgang. Volgens de definitie die de gemeente Amsterdam hanteert begint het plein aan de rooilijn tussen beide musea en loopt ongeveer veertig meter richting het Museumplein. Volgens die gegevens haalt ze qua lengte niet eens de eindgevels van beide gebouwen. Volgens de definitie van de Basisadministratie Adressen en Gebouwen begint ze aan de stoeprand van de Paulus Potterstraat en eindigt ze op het Museumplein. Het plein kent met die twee gebouwen toch slechts één huisnummer. Dat huisnummer 1 is gekoppeld aan een zijingang van het Van Goghmuseum, dat afhankelijk van welke gegevens men hanteert, al niet meer tot het gebied behoort. Voor de verwerking van dat adres kreeg de straat een postcode: 1071DB. Om tot die zijingang te kunnen dienen zijn er in het trottoir verankerde dranghekken geplaatst en zijn er borden voor eventuele mededelingen richting de museumbezoekers. Deze werden in december 2018 verwijderd.

De Van Baerlestraat is een straat in Amsterdam-Zuid. De Van Baerlestraat kreeg haar naam per raadsbesluit 29 september 1875; ze werd vernoemd naar de predikant, redenaar, schrijver en hoogleraar Caspar van Baerle, beter bekend onder zijn Latijnse naam Barlaeus.

De Vredesraket (ook Vredesbeeld 21 november 1981) was een sculptuur van de Joegoslavische kunstenaar Slavomir Miletić, dat van 1981 tot 1995 op het Museumplein in Amsterdam heeft gestaan.

Brasserie Keyzer, voor intimi "Keyzer" en voorheen "Bodega Keyzer", is een van de oude grand-cafés van Amsterdam, daterend van begin 1900. Het café-restaurant is gevestigd aan de Van Baerlestraat 96, naast het Concertgebouw en wordt voor en na afloop van concerten gefrequenteerd door musici en publiek. Vanaf juli 2002 is het pand grondig gerestaureerd door horecatycoon Sjoerd Kooistra, die er van werd beschuldigd de verbouwing aan te grijpen om ouder, dus duurder, personeel op die manier goedkoop te lozen. In september 2004 werd de bodega heropend voor publiek na de nodige schermutselingen tussen Kooistra en stadsdeel Zuid. In april meldde RTL Z dat Kooistra Keyzer had verkocht aan een onbekend gebleven partij. De verkoop ging blijkbaar niet door, want in december van dat jaar verkocht Kooistra de bodega aan de HME Groep en topkok Ron Blaauw. De bodega heeft een van de oudste leestafels van Amsterdam, waar intellectuelen, musici en andere artiesten zich graag lieten en laten zien. Zoals nog op de ramen geschilderd staat, is de Sole Meunière, de door het molenaarsmeel gehaalde en in boter gebakken zeetong, dé specialiteit van de keuken.

Parkeergarage Museumplein is een ondergronds bouwwerk uit 1999 aan de Van Baerlestraat onder het Museumplein in Amsterdam. Het bevat een parkeergarage voor personenauto's, een voor touringcars, een supermarkt en een museumdepot.

Van Baerlestraat 27 is een gebouw aan de Van Baerlestraat in Amsterdam-Zuid op de rand van het Museumkwartier. Tussen 1901 en 1977 huisvestte het gebouw het hoofdkantoor van de Rijkspostspaarbank. Vanaf 1985 vestigde het Sweelinck Conservatorium zich in het gebouw, waar het tot 2008 zou blijven. Sinds 2011 is het gebouw in gebruik als het Conservatorium Hotel.

Het Gedenkteken Joodse Musici is een monument geplaatst in het Koninklijk Concertgebouw in Amsterdam. Het bevindt zich op de eerste verdieping achter Grote Zaal), achter het orgel en nabij een portretbuste van Gustav Mahler. Binnenhuisarchitect Evelyne Merkx en graficus René Knip maakten het monument, beiden waren toen al jaren betrokken bij verbouwingen en (her)inrichtingen in het Concertgebouw. Zo werd onder leiding van Merkx zes jaar gewerkt aan de verplaatsing van de hoofdingang naar de oorspronkelijke ingang aan de Van Baerlestraat. Zij maakten het gedenkteken ter nagedachtenis van zeventien Joodse musici die in de Tweede Wereldoorlog op last van de Duitse bezetter plots vanwege de arisering (geen joodse musici meer in het orkest) werden ontslagen.

De Van de Veldestraat is een relatief korte straat in het Museumkwartier Amsterdam-Zuid. De straat werd op 10 juni 1880 per raadsbesluit vernoemd naar de broers en schilders Adriaen van de Velde (bekend van landschappen) en Willem van de Velde de Jonge (zeegezichten). De gehele straat is voetgangersgebied.

Het Koninklijk Concertgebouw, geopend op 11 april 1888, is een gebouw met diverse concertzalen, gelegen aan de Van Baerlestraat tegenover het Museumplein in Amsterdam. Het is de thuisbasis van het Koninklijk Concertgebouworkest. Het Concertgebouw heeft vier concertzalen: de Grote Zaal, de Kleine Zaal, de Koorzaal en de Spiegelzaal. Sinds een grote renovatie en verbouwing in 1988 is de hoofdentree niet langer aan de Van Baerlestraat, maar aan het Concertgebouwplein nr. 2. Tijdens de viering in 2013 van het 125-jarig bestaan kreeg het Concertgebouw het predicaat Koninklijk. Sindsdien is de officiële naam Het Koninklijk Concertgebouw.

Het concertorgel van het Koninklijk Concertgebouw in Amsterdam bevindt zich in de concertzaal, bekend als de Grote Zaal. Als titulair organist is Leo van Doeselaar aangesteld. Het orgel werd gebouwd in 1891 door Michaël Maarschalkerweerd. De orgelkas werd ontworpen door A.L. van Gendt, de architect van het gehele Concertgebouw. De bekroning van de middentoren is identiek aan de muziekkiosk die in de beginjaren in de tuin van het gebouw stond. In de jaren vijftig van de twintigste eeuw beviel de klank van het orgel niet meer. Daarom werd vanaf 1954 een verbouwing uitgevoerd door orgelbouwer Sanders uit Utrecht, die in 1961 werd afgerond door Ernst Leeflang uit Apeldoorn. Deze verbouwing was door geldgebrek matig uitgevoerd. Al gauw traden er mankementen op en vanaf 1983 was het orgel totaal onbespeelbaar. In 1992 werd het orgel gerestaureerd door Flentrop Orgelbouw. Om het krachtiger te maken is het daarbij uitgebreid van 46 naar 59 registers. Het orgel beschikt over drie klavieren en een vrij pedaal. De dispositie is als volgt: