Bovenstverlaat

De hervormde kerk is een kerkgebouw in Appelscha in de Nederlandse provincie Friesland.

Appelscha (Fries: Appelskea, Stellingwerfs: Appelsche) is een dorp in de gemeente Ooststellingwerf, in de Nederlandse provincie Friesland. Het ligt ten zuidoosten van Drachten, tussen Oosterwolde en Dwingeloo. Op 1 januari 2023 kende het dorp 4.875 inwoners. Onder het dorp vallen ook de buurtschappen Aekinga, De Bult, Oude Willem (deels), Terwisscha en Willemstad.

Het Zonnepark Appelscha is een zonnepark van gemeente Ooststellingwerf. De gemeente heeft als ambitie om in 2030 energie-neutraal te zijn en dit park van 12,5 MW moet hier een grote bijdrage aan leveren. Het park is ontwikkeld door GroenLeven en zal voor 3600 huishoudens stroom leveren. Het zonnepark heeft een dubbelfunctie, het wordt namelijk ook gebruikt als grond waar schapen kunnen grazen.

Stokersverlaat is een sluis in de Opsterlandse Compagnonsvaart in Appelscha. De sluis is gebouwd in 1817, de huidige stenen sluis is van 1890. Het verval is 1,98 meter. De sluis wordt nog volledig met de hand bediend. In de volksmond heet hij de sluis bij café Hulst. De sluiskolk staat, als hij niet gebruikt wordt, vol. Naast de sluis staat een elektrische brug. Aan de benedenzijde van de sluis staat een stuwklep, die de waterstand in het achterliggende pand automatisch regelt. Tegen de sluis aan ligt een beweegbare brug.

vv Stânfries, opgericht op 12 mei 1931, is de voetbalafdeling van de omnisportvereniging AFC uit het Nederlandse Appelscha. De “Omnisportvereniging AFC” ontstond in 1998 als gevolg van de fusie tussen “A.V.V.L.O.” en “SV Friso”. De thuiswedstrijden worden op Sportpark De Steegde gespeeld. In de jaren 30 sloot “Stânfries” zich aan bij “SV Friso”, maar bleef tot 1981 onder de naam “Stânfries” in competitieverband spelen. Vanwege gewijzigde wetgeving was dit niet langer toegestaan. Na de fusie tot “AFC” kwam de voetbalafdeling weer onder de naam “vv Stânfries” uit in competitieverband.

Ravenswoud (Stellingwerfs: Raevenswoold; Fries: Ravenswâld) is een dorp in de gemeente Ooststellingwerf, in de Nederlandse provincie Friesland. Het ligt ten oosten van Oosterwolde en ten noordoosten van Appelscha. Op 1 januari 2023 telde het dorp 405 inwoners. De plaats is ontstaan nadat vanaf het einde van de 19e eeuw het Appelscha-Veen werd ontgonnen. Er ontstond een kleine kern van bewoning en deze werd Appelscha Derde Wijk genoemd. In 1939 werd er een wedstrijd uitgeschreven door de gemeente via de krant voor een nieuwe originele naam. Daarop kwamen veel reacties. Uit de inzendingen koos de gemeente voor Ravenswoud, een verwijzing naar het Ravensmeer dat er ooit was gelegen en naar de bosrijke omgeving. Officieel werd de plaatsnaam daarna Appelscha-Ravenswoud, het werd dan nog altijd als buurtschap beschouwd. In 1952 verkreeg het de dorpsstatus en verdween Appelscha uit de plaatsnaam. Het veenontginningsgebied van Ravenswoud werd in 2007 aangewezen als beschermd dorpsgezicht, een van de beschermde stads- en dorpsgezichten in Friesland. In Ravenswoud staat een uitkijktoren van Natuurmonumenten

Het verzetsmonument in Appelscha, ook bekend als Fallen foar it heitelân (Fries voor Gevallen voor het vaderland), is een monument ter nagedachtenis aan het Nederlands verzet in de Tweede Wereldoorlog.

Damsluis is een sluis in de Opsterlandse Compagnonsvaart tussen Appelscha en Smilde. De stenen sluis dateert van 1894. Het verval is 1,40 meter. De sluis wordt nog volledig met de hand bediend. De sluis is een bajonetsluis. Bij dit type liggen de sluisdeuren niet recht maar schuin tegenover elkaar. Het eerst invarende schip wordt als eerste doorgeschut. De sluis is genoemd naar de dam, die vroeger de Drentse en de Friese wateren scheidde. De sluis is ook de scheiding tussen de Opsterlandse Compagnonsvaart en de Witte Wijk. De sluis is voorzien van een brug die met de hand bediend wordt. De sluis is de waterscheiding tussen de Friese boezem en het Drentse water. Bij lage waterstanden in de Opsterlandse Compagnonsvaart laat de sluiswachter van Damsluis extra water in om het het water op peil te brengen. Bij de sluis staat een lattenkast, waarin de stokken worden opgeborgen, die nodig zijn om de sluis open te trekken en dicht te duwen. Naast de sluis staat een sluiswachterswoning. Tegenover de sluis ligt een naar de sluis genoemde hoeve uit 1938. Ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van de sluis in 1994, is er een herdenkingsmonument neergezet, in de vorm van een zwerfsteen. Hierop is een koperen plaat met een gedicht geplaatst. De oudheid zocht in scheiding kracht Deez' tijd eischt vrij verkeer Dies werd de sluis tot stand gebracht Die Friesland strekt tot eer Waar eeuwen na de Drentsche scheid En doorvaart werd gemist Was Frieslands wil en haar beleid Die 't lot des dams beslist De Staat en Drenthe werkten mee Door ruiming van den wijk Zoo is de oude scheidingsree Verdwenen uit het rijk

Aekinga (Stellingwerfs: Aekinge, Fries: Aakingea) is een buurtschap in de gemeente Ooststellingwerf, in de Nederlandse provincie Friesland. Het ligt ten zuidwesten van Appelscha, waar het officieel onder valt. De buurtschap ligt aan de rand van het Nationaal Park Drents-Friese Wold. De gelijknamige hoofdweg van de buurtschap Aekinga loopt van het oude kern van Appelscha, de Boerenstreek naar de N381 waarop het doodloopt. In 1530 werd de buurtschap vermeld als 'Auckijnge in den kerspell van Appelssche', in de 17e eeuw als Aeckinga, in 1861 als Aekinga en in 1877 als Akinga. De plaatsnaam is waarschijnlijk afgeleid van de familie Aekinga, wiens naam dan weer afgeleid is van het feit dat het lieden waren van ene Aeke. In de buurtschap stond er lang een jongensinternaat, het internaat Aekinga. Eind 1947 opende het diens deuren. Het was een valkinternaat. De laatste leerlingen verlieten in 2002 de vakschool nadat in 2000 definitief werd besloten dat het complex gesloten zou worden als internaat. Het internaat bestond uit diverse gebouwen, die over de jaren heen er zijn bijgebouwd en verbouwd. Het complex staat tussen de camping en een vakantiepark in.

De Lycklamavaart (Stellingwerfs en officieel: Lycklemevaort) is een kanaal in de Nederlandse provincie Friesland. Het kanaal loopt langs de zuidelijke grens van het Fochteloërveen. De Lycklamavaart is aangelegd door leden van het Friese vervenersgeslacht Lycklama à Nijeholt, eigenaren van de Opsterlandse Veencompagnie. Het kanaal diende voor de ontwatering van het Fochteloërveen en de afvoer van turf. De vaart was verbonden via de Nieuwe Vaart met de Opsterlandse Compagnonsvaart en daardoor ook met de Drentsche Hoofdvaart. Het kanaal heeft zijn oorspronkelijk functie verloren en behoort nu tot het natuurgebied Fochteloërveen. Ten noorden van de vaart is een deel van de oorspronkelijke wijkenstructuur nog goed te zien (zie: afbeelding). Ook de veenputten zijn duidelijk in het landschap te onderscheiden. Ten zuiden van de Lyckamavaart is het laatste veen nog in 1961 ontgonnen. De veengebieden aan de Friese zijde waren in het bezit van de familie Lycklama a Nijenholt, aan de Drentse zijde was het veengebied van de Maatschappij van Weldadigheid. Voor het eerst in 250 jaar broeden er weer Europese kraanvogels in Fochteloërveen. Ook aan de Lycklamavaart heeft een kraanvogelpaartje twee jongen grootgebracht.

Fochteloërverlaat is een sluis in de Opsterlandse Compagnonsvaart tussen Oosterwolde en Appelscha. In 1816 is de eerste sluis gebouwd, de huidige stenen sluis is van 1895. Het verval is 1,41 meter. De sluis wordt nog volledig met de hand bediend. De sluis is een bajonetsluis. Bij dit type liggen de sluisdeuren niet recht maar schuin tegenover elkaar. Het eerst invarende schip wordt als eerste doorgeschut. De schutkolk staat, als hij niet gebruikt wordt, leeg. De sluis is voorzien van een fietsbruggetje, dat met de hand bediend wordt. Aan de bovenzijde is de sluis voorzien van een rinket. Aan de benedenzijde is de sluisdeur voorzien van vier rinketten. Afwatering geschiedde vroeger via deze rinketten. Dit gebeurt nu automatisch via een stuwklep die aan de bovenzijde van de sluis staat. Naast de sluis staat een sluiswachterswoning. De woning is nog steeds in eigendom van provincie Friesland en staat op de rijksmonumentenlijst.

FC Fochteloo is een op 20 mei 1977 opgerichte amateurvoetbalvereniging uit het Nederlandse Fochteloo. De vereniging beschikt over een wedstrijdveld aan het Zuideinde.