't Huis te Poort

De Korte Haven is een gracht met een lengte van ongeveer 400 meter in het westen van het centrum van de Zuid-Hollandse plaats Schiedam. De Korte Haven werd in 1577 gegraven en vormt de verbinding tussen de Nieuwe Haven (Westvest) in het westen en de Lange Haven in het oosten. Aan de westzijde stond de Vlaardinger poort, die in 1862 werd gesloopt.

Lange Haven 141 is een Nederlands koopmanshuis in de gemeente Schiedam en heeft de beschermde status van rijksmonument (33208). Het hoge koopmanshuis met rijk geprofileerde kroonlijst en hardstenen vensterdorpels staat op de hoek van de Lange Haven met de Korte Haven. Het pand heeft een curieuze winkelpui en binnenpui. Ervoor staat nog één stoeppaal. De gevel is in het 4e kwart van de 18e eeuw gebouwd, terwijl het pand zelf mogelijk van oudere datum is. Het huidige systeem van huisnummering is pas aan het einde van de 19e eeuw ingevoerd. In de periode daarvoor is het pand aangeduid met Lange Haven, wijk A, nr. 150.

De Schiedammer Korenbeurs of Koopmansbeurs is een rijksmonument uit 1786-'92. In de Korenbeurs werden moutwijn, granen en spoeling verhandeld. Deze handel stond in direct verband met de in Schiedam gevestigde stokerijen voor jenever. De Beurs wordt gezien als een van de monumenten van de Schiedamse jeneverindustrie.

Het Zakkendragershuisje is een voormalig gildehuis van het zakkendragersgilde in Schiedam. Het werd in 1725 gebouwd. Het gebouw heeft een toren met bijhorende klok.

De Korte Havenbrug is een dubbele ijzeren ophaalbrug in het centrum van de Zuid-Hollandse gemeente Schiedam. De brug is gelegen over de Korte Haven, direct langs de linkeroever van de Lange Haven. De brug is vervaardigd in 1849 door ijzergieterij Nering Bögel uit Deventer. De brug is een rijksmonument onder nummer 33148.

De Vrijheid is een windmolen in Schiedam. De molen aan de Noordvest 40 is de "buurmolen" van molen De Noord en werd gebouwd in 1785 opdracht van een aantal branders als stenen stellingmolen tussen de molen De Noord en de voormalige molen De Star (uit 1716, uitgebrand en gesloopt in 1823), maar tegen de zin van verschillende andere branders. Zij waren bang dat de nieuwe molen de windvang voor andere molens zou belemmeren door zijn breedte en grootte. De molen maalde voor de branderijen tot 1917. Sinds 1917 kreeg de molen een andere maalactiviteit voor de nieuwe eigenaar, Cornelis Antonius Knock en begon met het malen van veevoeder. In 1939 moest de molen worden gerestaureerd. Gedurende de hongerwinter in 1944/1945 maalde de molen erwten en bonen voor de gaarkeuken. Na de oorlog werden de activiteiten stopgezet en in 1960 kocht de gemeente Schiedam de molen. Na een grondige restauratie door een groep vrijwilligers was de molen in 1974 weer maalvaardig en kwam de molen in vol bedrijf. De Vrijheid is compleet ingericht als een meelfabriek en uitgerust met drie koppel stenen, waarvan één met elektrische hulpaandrijving, div. mengketels, silo's, reiniger, pletwals enz. De Vrijheid is eigendom van Stichting De Schiedamse Molens. De molen is nog dagelijks in bedrijf voor diverse bakkers, branderijen, horeca, en molenwinkels. De molenaar is aangesloten bij het Ambachtelijk korenmolenaarsgilde (AKG).

Het Stadscentrum van Schiedam is het historische centrum van de jeneverstad Schiedam. Het centrum wordt begrensd door de Noordvest in het noorden, de Nieuwe Haven (met de Westvest) in het westen en de Buitenhaven en de Broersvest in het oosten. Het centrum van Schiedam telt ruim 4300 inwoners.

Schiedam () is een stad en gemeente in de Nederlandse provincie Zuid-Holland. Het gemeentebestuur neemt deel aan de gemeenschappelijke regeling Metropoolregio Rotterdam-Den Haag. Schiedam is gelegen tussen Rotterdam en Vlaardingen, oorspronkelijk aan de Schie en later ook aan de Nieuwe Maas. Op 1 januari 2024 had de gemeente 81.855 inwoners (bron: CBS). De stad is bekend om haar jeneverproductie, de historische binnenstad met historische havens (in andere steden worden dat 'grachten' genoemd) en de hoogste windmolens ter wereld.

De Zaalkerk in Schiedam is een kerkgebouw dat werd gebouwd voor de plaatselijke afdeling van de Nederlandse Protestantenbond. De kerk werd ontworpen door architect Henri Evers en is ingewijd op 26 december 1909. De kerk met bijgebouw is ontworpen op een terrein op de hoek van de Westvest en de Walvischsteeg. In 1930 is de Walvisschsteeg hernoemd tot Walvisstraat. Het gebouw heeft zo'n 500 zitplaatsen, waarvan ± 90 op een gaanderij tegenover de kanselnis. Muren en pijlers zijn als kokers gebouwd en oorspronkelijk voor centrale verwarming benut. Deze constructie functioneerde weliswaar redelijk, maar het systeem (hete lucht vanuit blaaskasten achter in de kerk) bleek achteraf desastreus voor alle houten onderdelen en in het bijzonder het orgel. Bij het ontwerp is rekening gehouden met de breedte van de Walvischsteeg en met de wind, die niet uit de wieken van de molen verderop mag verdwijnen. Er is de laatste jaren groot onderhoud gepleegd aan de kerk. Zo zijn de vloer, de glas-in-loodramen, de kap en de banken gerestaureerd. Ook de oude koperen plaatsnaambordjes zijn zo veel als mogelijk was teruggebracht. In 2008 is er groot onderhoud uitgevoerd aan het orgel. In de zomer van 2010 zijn naast een nieuwe installatie die verwarming, koeling en luchtvochtigheid reguleert, ook nieuwe en meer toiletten gemaakt, twee nieuwe keukens, een vleugelkelder met een gecontroleerd klimaat, een nieuwe garderobe-annex-koffiehoek gebouwd en is het interieur van het bijgebouw geheel vernieuwd. Het gebouw is in 1909 door aannemer I.J. Kanters te Rotterdam aangenomen voor f 30.300.

De Walvisch is een stellingmolen in Schiedam. De molen aan de Westvest werd gebouwd in 1794 en de eerstesteenlegger was A. Nolet. (De familie Nolet is nog steeds bekend in Schiedam om haar jenever en de hoogste stenen molen De Nolet.) De molen is benaamd naar de Groenlandse walvisvaart die aan het eind van de 18e eeuw een bloeiperiode kende. De Walvisch werd gepacht door 26 stokers. Hij maalde granen voor de jenever. Rond 1900 verloor de molen tijdens een storm een stuk binnenroede; acht maanden heeft het geduurd voor hij weer 4 wieken had. In 1928 werd hij verkocht aan de toen nog jonge vereniging De Hollandsche Molen uit Amsterdam. In december 1938 was er brand in De Walvisch. Na de brand ging de molen weer malen. De Walvisch maalde een tijdje zelfs magnesium; dit levert een medicijn en zuiver koolzuurgas op, dat werd verkocht aan de priklimonadefabriekjes die Schiedam in die jaren kende. In de jaren ’50 ging molenaarsfamilie Kluit er een molenaarsbedrijf in beginnen. Bijzonder was dat zij ook in de molen woonden. Kluit kwam van molen De Noord in Rotterdam die op het Oostplein stond en in 1954 was afgebrand. In het begin van de jaren ’70 moest de balie worden gerestaureerd en de buitenkant van de wieken en een geheel nieuwe kap werd geplaatst. Na onderzoek in 1982 was een nieuw bovenwiel nodig en geplaatst. - Ze gingen in De Walvisch kant en klare broodbakpakketten produceren. Tot 14-02-1996 was dat bedrijf in De Walvisch, want op die dag brandde hij door kortsluiting af. Alleen de romp bleef staan. Dankzij vele acties van Schiedamse bedrijven, instellingen en burgers was de restauratie van De Walvisch mogelijk gemaakt. In 1999 was De Walvisch weer draaivaardig en 2002 weer maalvaardig. De molen heeft drie maalkoppels, die voorzien zijn van een pennetjeswerk. Sinds 2002 is in de molen een molenwinkel gevestigd. De Vereniging De Hollandsche Molen heeft de molen overgedragen aan Stichting De Schiedamse Molens. Deze stichting begon in 2017 met een grote verbouwing, waarna in februari 2018 De Walvisch de functie van museummolen kreeg, in plaats van molen De Nieuwe Palmboom.

De Vlaardingse Poort of Vlaerdingsche Poort was een stadspoort in Schiedam. Het poortgebouw was gesitueerd ter hoogte van de huidige "Vlaardingerstraat" en "Westvest" aan de westkant van de vesting. De poort dankt haar naam aan het feit dat hier de hoofdweg naar Vlaardingen liep, daarbij werd de stenenweg (de doorgaande weg vanuit de poort) in de 16e eeuw de "Vlaardingsedyck" genoemd en in de 18e eeuw de "Vlaardingerstraat". Sinds de stenen ommuring en vestingwerken van 1578-1580 was de poort, samen met de "Kethel poort", "Overschiesche poort" en de "Rotterdamsche poort" een van de vier hoofdpoorten van Schiedam. Cornelis van Crabbendam geb. 16-11-1661 ( Schiedams geslacht Krabbendam) werkte als poorter op De Vlaerdingse Poort en overleed 01-08-1722. Zijn vrouw Judict Dirks van Canterbergh die zijn taak als poorter had overgenomen, overleed op 13-11-1730 nadat zij de sleutel van de poort had opgehaald en verdronk nadat zij in het water was gevallen. De plaats waar de Vlaerdingse Poort was gevestigd is thans de Kethelbrug ter hoogte van de Damlaan en Westvest.

De Noordvest is een singel met een lengte van ongeveer 900 meter in het centrum van de Zuid-Hollandse plaats Schiedam. De Noordvest vormt de verbinding tussen de Schiedamse Schie ter hoogte van de Broersvest en de Westvest. Op 2 augustus 1346 verleende gravin Margaretha van Holland en Henegouwen Schiedam het recht om vesten om de stad aan te leggen. De Noordvest werd rond 1350 gegraven. Over de Noordvest liggen drie bruggen: De Doelebrug, voor fietsers en voetgangers aan de oostkant van de Noordvest De Spoelingbrug tussen het Spinhuispad en de Parkweg De Kethelbrug in de Damlaan. Het gedeelte tussen de Kethelbrug en de Westvest is bekend als Vellevest. Aan de Noordvest staan een viertal molens: De Kameel De Palmboom De Vrijheid De Noord Ook zijn aan de Noordvest een tiental branderijen bewaard gebleven.