Gaasperplas (metrostation)

De Kromwijkdreefbrug is een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. De brug is gelegen in de Kromwijkdreef. Die dreef is alleen toegankelijk voor snelverkeer en dat houdt in deze wijk in dat de weg op een dijklichaam ligt. De Kromwijkdreef doorsnijdt de K-buurt, waarvan echter de hoogbouw deels na de sanering begin 21e eeuw is vervangen door laagbouw. De brug overspant een siergracht aan de zuidrand van de K-buurt, waarnaast tevens een naamloos fietspad ligt (tussen 1e Kekerstraat en Klieverinkweg). De brug is ontworpen door Dirk Sterenberg werkend bij de Dienst der Publieke Werken, die eenzelfde brug ontwierp voor de brug 1077 in de Huntumdreef. De bouw begon in 1975; in juni 1976 was het werk klaar. Opvallend zijn de brugpijlers, die de vorm van een kristal lijken te hebben. De brug kreeg in 2018 haar naam, vernoemd naar de dreef die op zich vernoemd is naar een aantal patriciërshuizen in de provincie Utrecht, zoals Cromwijck. Direct ten westen van de Kromwijkdreefbrug ligt de Kekermetrobrug in de Metrolijn 53.

Brug 1169 is een voormalig bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. De brug werd omstreeks 1976 gebouwd in de zuidelijke expansie van deze wijk richting wat dan nog de zandbak was waar de Gaasperdammerweg op werd aangelegd. Het Gaasperparkpad, dat de wijk van noord naar zuid doorsnijdt, moest hier over een afwateringstocht behorend bij die zandbak neergelegd worden voor voetgangers en fietsers. Het bruggetje was eigenlijk net opgeleverd toen ze alweer afgesloten moest worden vanwege de aanleg van de Gaasperdammerweg, met name de kruising met de Kromwijkdreef. Het pand loopt parallel aan de dreef in de scheiding snel- en langzaam verkeer. Dat fietspad kwam onder de honingraatflat Klieverink vandaan en liep richting Nellestein. Toen de Gaasperdammerweg was opgeleverd sloot het bruggetje aan op een viaduct in de afslag en brug 143P onder de Gaasperdammerweg door. Er volgde een rustige periode voor deze brug totdat in de jaren tien van de 21e eeuw de werkzaamheden begonnen voor de bouw van de Gaasperdammertunnel. Ze verdween uit het stadsbeeld om niet meer terug te keren, maar er gebeurde hier meer. De snelweg dook onder de grond de tunnel in, de Kromwijkdreef werd afgebogen om aan te sluiten op de Loosdrechtdreef, het Gaasperparkpad kreeg hier een onderbreking en ook de honingraatflat Klieverink (de bijbehorende torenflat bleef staan) werd gesloopt en vervangen door laagbouw. Van brug 1169 is niets meer terug te vinden. Met sloop van de brug ging een creatie van architect Dirk Sterenberg van de Dienst der Publieke Werken verloren. Het uiterlijk van de brug bestond uit betonnen brugpijlers met als overspanning dikke houten balken, met daarop weer dikke houten balustraden en leuningen. Daarvan waren er tientallen in Amsterdam-Zuidoost. Een deel ging verloren omdat de binding-balusters en overspanning door weersomstandigheden wegrotte. Daar kreeg brug 1169 geen gelegenheid toe; de brug was al eerder gesloopt.

De Kekermetrobrug (brug 1614) is een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. De brug overspant een sierwater aan de zuidelijke grens van de K-buurt en werd geprojecteerd tussen hoogbouwflats, de zogenaamde honingraatflats. In de 21e eeuw ligt de brug tussen twee laagbouwwijken, die in de plaats kwamen van de hoogbouw. De brug is in 1973-1975 aangelegd voor de Metrolijn 53, deel van de Oostlijn. De kunstwerken in die lijn zijn ontworpen door Sier van Rhijn en Ben Spängberg van de Dienst der Publieke Werken..Het betreft hier een dubbelsporig spoorviaduct. Op 18 december 2018 besloten burgemeester en wethouders van Amsterdam het viaduct een naam te geven. Kekermetrobrug is vernoemd naar de drie straten ten westen van de brug (1e Kekerstraat, 2e Kekerstraat, 3e Kekerstraat), die vernoemd zijn naar de keker, kikkererwt.

Nellestein is een onderdeel van de wijk Gaasperdam in het Amsterdamse stadsdeel Zuidoost en is voor het grootste gedeelte gebouwd in de Polder Gein en Gaasp en voor een klein gedeelte in de Oost Bijlmerpolder. De wijk is gelegen in het noordoosten van de wijk en grenst in het noorden aan de Gaasperdammerweg en is verder geheel omsloten door de Gaasperplas en het Gaasperpark. In tegenstelling tot de rest van Gaasperdam bestaat de wijk aan de noordrand vrijwel uitsluitend uit hoogbouwappartementen maar dan in tegenstelling tot de Bijlmermeer niet uit honingraatflats maar uit los staande gebouwen met parkeergarages. Richting Gaasperplas zijn de appartementen minder hoog. De woningen staan in een parkachtige omgeving en er is veel groen. De eerste woningen in de wijk werden in 1977 opgeleverd en de laatste woningen werden in 1982 voltooid. Ook bestaat de woningvoorraad vooral uit duurdere koop- en huurwoningen. Er is één doorgaande weg, de Langbroekdreef, en verder zijn er alleen hoven, paden en pleinen die alle vernoemd zijn naar plaatsen met de letter L in de provincie Gelderland, Utrecht of Zuid-Holland. De wijk is per openbaar vervoer bereikbaar met metrolijn 53 die aan de oostkant van de wijk eindigt op metrostation Gaasperplas. Verder hebben de buslijnen 47 en 49 een halte bij het metrostation. Buslijn 47 rijdt langs de wijk naar Gein en verder. De wijk zelf heeft geen winkelvoorzieningen meer en de bewoners zijn aangewezen op het aan de andere kant van de Gaasperdammerweg gelegen winkelcentrum de Kameleon (voorheen Kraaiennest) of de winkelcentra in Reigersbos en Gein. Vroeger was er in de wijk één supermarkt, maar deze is verdwenen en het pand staat leeg.

Leksmondbrug (brug 1314) is een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. De vaste brug in de vorm van een viaduct is gelegen over het Nellesteinpad, een kilometers lang voet- en fietspad dat Zuidoost van noord naar zuid doorsnijdt. Het pad kwam hier jarenlang onder de Gaasperdammerweg vanuit de wijk Kelbergen de wijk Nellestein binnen. Daarvoor moest ze nog onder de Langbroekdreef door. De brug werd samen met de Leerdambrug (brug 1313) in 1976 ontworpen door Dirk Sterenberg voor de Dienst der Publieke Werken. Ook hier paste Sterenberg een ontwerp toe voor meerdere bruggen; bruggen met een dergelijk uiterlijk zijn ook elders in de stad te vinden (kanteelvormige balustraden), bijvoorbeeld de Meibergdreefbruggen. De overspanning van de Leksmondbrug is 14,8 meter en 16 meter breed. De constructie is bijna geheel van beton. De brug ging tot en met augustus 2018 naamloos door het leven. In één document vernoemde de gemeente Amsterdam talloze bruggen. In dit geval werd de brug vernoemd naar het Leksmondhof, dat ten zuiden van het viaduct in Nellestein is gebouwd. Het Leksmondhof is zelf vernoemd naar het Zuid-Hollands dorp Lexmond. Door een gemeentelijke en provinciale herindeling kwam het in 2019 in Utrecht te liggen.

Brug 1057 was een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. Brug 1057 maakte vanaf 1967 deel uit van de infrastructuur binnen deze nog te bouwen wijk. In die wijk kwam een soort rondweg in de vorm van Bijlmerdreef, 's-Gravendijkdreef en Karspeldreef. Deze dreven werden halfhoog aangelegd op een dijklichaam en waren alleen toegankelijk voor snelverkeer. Voetgangers en fietsers bewogen zich voornamelijk op maaiveldniveau. Door deze inrichting van de wijk moesten er tal van viaducten gebouwd worden om het langzame verkeer ongehinderd tussen de diverse wijkonderdelen te laten bewegen. Bij de ontwerpfase van de Bijlmermeer was dat nog niet zover. De brug werd ontworpen als "viaduct in de Bijlmermeer". Brug 1057 werd gebouwd in een aftakking aan de zuidkant van de Karspeldreef genaamd Kromwijkdreef richting wat vanaf 1982 de Gaasperdammerweg zou worden. In eerste instantie was het van 1977-1982 de tijdelijke ontsluitingsweg voor de bewoners van de wijk Nellestein. Die Kromwijkdreef komt dan nog aan de noordkant uit op de plaats waar op 30 september 1973 het busplatform Kraaiennest in gebruik werd genomen. Alhoewel hier alleen een voet- en fietspad liep met de naam Kantershofpad, werd toch geopteerd voor een lange overspanning. In een maquette uit 1965 voor het bouwkundig ontwerp rond de metrohalte Kraaiennest is te zien dat het winkelcentrum oorspronkelijk aan de zuidzijde van de Karspeldreef was voorzien. Ook staan er zes woontorens waarvan vier aan de noordzijde en twee aan de zuidzijde.Het ontwerp van het winkelcentrum en woontorens werd later in gewijzigde en afgeslankte vorm uitgevoerd waarbij het winkelcentrum aan de noordzijde werd gebouwd waardoor het viaduct langer dan noodzakelijk was. Dat pad liep parallel aan de Karspeldreef en moest hier tussen de flats Kempering (honingraat) en Klieverink (zowel toren (sinds 1975)- als honingraatflat) voor de wijkverbindingen zorgen. Het kruiste hier ook de oostlijn, die parallel loopt aan de Kromwijkdreef, het voet- en fietspad. De meer dan 75 meter lange overspanning moest door drie series van brugpijlers gedragen worden. Voor genoemde dreven ontwierp Dirk Sterenberg voor de Dienst der Publieke Werken een soort standaardprogramma voor viaducten. Ze hebben allemaal grotendeels hetzelfde uiterlijk met afgeronde randplaten, betonblokken op de randen van het wegdek, leuningen en betegeling keermuren. Ook de brugpijlers zijn bij meerdere kunstwerken van Sterenberg terug te vinden, net als de lantaarns op uiteinden van jukken. Het gescheiden verkeer werd hier vanaf begin jaren nul losgelaten. Er vond een ingrijpende sanering plaats waarbij het oostelijk deel van de rondweg werd afgegraven; de kruisingen werden verlaagd naar maaiveldniveau met bijvoorbeeld zebrapaden. Deze slag liep door tot eind jaren nul. Ook het deel van de Karspeldreef waar de Kromwijkdreef op uit komt werd afgegraven, waarbij brug 1057 van de kaart verdween. Er kwam een gelijkvloerse kruising op maaiveldniveau. De flats Kempering en het honingraatdeel van Klieverink verdwenen bij die sanering. Er werd hier meer veranderd. metrostation Kraaiennest schoof naar het noorden op, het gelijknamige winkelcentrum verdween net als het daartussen liggende platform voor openbaar vervoer. Het grootste bouwwerk alhier, de Bijlmerdreefmetrobrug bleef staan.

Klieverink is een woontoren en voormalige honingraatflat en de Klieverinkweg een straat in Amsterdam-Zuidoost. De honingraatflat kreeg haar naam op 25 juni 1969 en werd vernoemd naar de boerderij Klievering/Klieverink in gemeente Losser.

Kouwenoord is een woontoren en voormalige honingraatflat en de Kouwenoordweg een straat in Amsterdam-Zuidoost. De honingraatflat kreeg haar naam op 25 juni 1969 en werd vernoemd naar diverse boerderijen in Nederland, onder meer in Kesteren. In het Rotterdamse stadsdeel IJsselmonde bestaat in de wijk Reyeroord ook een straat met de naam Kouwenoord.

Brug 1056 was een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. Brug 1056 maakte vanaf 1967 deel uit van de infrastructuur binnen deze nog te bouwen wijk. In die wijk kwam een soort rondweg in de vorm van Bijlmerdreef, 's-Gravendijkdreef en Karspeldreef. Deze dreven werden halfhoog aangelegd op een dijklichaam en waren alleen toegankelijk voor snelverkeer. Voetgangers en fietsers bewogen zich voornamelijk op maaiveldniveau. Door deze inrichting van de wijk moesten er tal van viaducten gebouwd worden om het langzame verkeer ongehinderd tussen de diverse wijkonderdelen te laten bewegen. Bij de ontwerpfase van de Bijlmermeer was dat nog niet zover. De brug werd ontworpen als "viaduct in de Bijlmermeer". Brug 1056 werd gebouwd op de plek daar waar een voet- en fietspad onder de Karspeldreef door ging. Het lag ter hoogte van de parkeergarage behorend bij honingraatflat Kleiburg met daarin ook Winkelcentrum Kraaiennest aan de noordzijde en Klieverink aan de zuidzijde. Voor genoemde dreven ontwierp Dirk Sterenberg voor de Dienst der Publieke Werken een soort standaardprogramma voor viaducten. Ze hebben allemaal grotendeels hetzelfde uiterlijk met afgeronde randplaten, betonblokken op de randen van het wegdek, leuningen en betegeling keermuren. Ook de lengtes van de overspanningen van dit soort viaducten was standaard (17 meter} met 12 meter breedte voor voet- en fietspad. In 1970 werd het viaduct verbreed (de tunnel werd langer). Het gescheiden verkeer werd hier vanaf begin jaren nul losgelaten. Er vond een ingrijpende sanering plaats waarbij het oostelijk deel van de rondweg werd afgegraven; de kruisingen werden verlaagd naar maaiveldniveau met bijvoorbeeld zebrapaden. Deze slag liep door tot eind jaren nul. Ook dit deel van de Karspeldreef werd afgegraven, daarbij werd brug 1056 gesloopt. Er kwam een gelijkvloerse kruising met een groenstrook. Kleiburg en de torenflat Klieverink werden gespaard bij die sanering, maar de honingraatflat Klieverink maakte plaats voor laagbouw. De parkeergarage en het winkelcentrum werden in 2013 gesloopt.

Parkbrug Nellesteinpad (werktitel parkbrug 21C) is een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost.

De Moskee Taibah of Djame Masjid Taibah is een (Surinaams-Hindoestaanse) moskee in Amsterdam-Zuidoost. Ze is gelegen aan de Karspeldreef ten zuiden van metrostation Kraaiennest. De moskee is na grote wens van pionier Mohammed Radja Imamdi, beter bekend als Mustafa en met steun van Imam Shah Ahmed Noorani Siddiqui gerealiseerd door de in Suriname geboren Mohamed Idris Luqman (1950-1999) en de gemeenschap van Amsterdam Zuidoost. De moskee Taibah is een moskee voor moslims, uit Suriname, India en Pakistan. Het gebouw wordt gesierd met ronde koepels en grote minaretten. De bouwkunst is geïnspireerd door de moskeeën uit Pakistan en India. Het gebouw is dan ook een combinatie van uitheemse islamitische kenmerken en moderne materialen en vormen. De moskee is ontworpen door de Nederlandse architect Paul Haffmans en kwam in 1985 gereed. Veel bezoekers en bewoners zijn trots en noemen het gebouw dan ook ‘de witte parel van de Bijlmer’. Later bleek echter de huidige ruimte, waar ongeveer 500 bezoekers in konden, te klein te zijn. Het aantal bezoekers nam in de jaren negentig flink toe. In 1998 vond daarom met veel dank aan Mohammed Joenoes Abdul-Gaffar een grootscheepse verbouwing plaats. Daarbij werden drie extra koepels geplaatst en de minaretten verbouwd. De extra koepels zorgen voor een betere akoestiek in het gebouw, waardoor de imam een grotere menigte zonder stemverheffing kan toespreken. Na de verbouwing biedt de moskee plaats aan zo’n duizend bezoekers. Op een gemiddelde dag ligt het aantal bezoekers voor het middaggebed op de zevenhonderd, met feestdagen zijn dat er altijd meer. De moskeeruimte is naar Mekka gericht. Het gebouw is opgetrokken in een betonskelet. Haffmanns combineerde een traditioneel moskeegebouw (met minaretten, koepel en mihrab) met moderne bouwmaterialen.

Brug 1058 was een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. Brug 1058 maakte vanaf 1966 deel uit van de infrastructuur binnen deze nog te bouwen wijk. In die wijk kwam een soort rondweg in de vorm van Bijlmerdreef, 's-Gravendijkdreef en Karspeldreef. Deze dreven werden halfhoog aangelegd op een dijklichaam en waren alleen toegankelijk voor snelverkeer. Voetgangers en fietsers bewogen zich voornamelijk op maaiveldniveau. Door deze inrichting van de wijk moesten er tal van viaducten gebouwd worden om het langzame verkeer ongehinderd tussen de diverse wijkonderdelen te laten bewegen. Bij de ontwerpfase van de Bijlmermeer was dat nog niet zover. De brug werd ontworpen als "viaduct in de Bijlmermeer". Brug 1058 werd in de Karspeldreef gebouwd op de plek daar waar hij onder de Bijlmerdreefmetrobrug duikt en waar de eerste versie van metrostation Kraaienest op het viaduct werd gebouwd. Voor genoemde dreven ontwierp Dirk Sterenberg voor de Dienst der Publieke Werken een soort standaardprogramma voor viaducten. Ze hebben allemaal grotendeels hetzelfde uiterlijk met afgeronde randplaten, betonblokken op de randen van het wegdek, leuningen en betegeling keermuren. Ook de lengtes van de overspanningen van dit soort viaducten was standaard (17 meter}, maar hier werd drie maal die lengte neergelegd (54 meter in totaal). Om deze lengte te bereiken waren drie series brugpijlers noodzakelijk, identiek aan de viaducten elders in de wijk. In midden jaren zeventig werd vanaf de brug met bushalte in westelijke richting een verbindingsbrug gemaakt met de hal behorend bij metrostation. Dat gebouw was toen al geheel omringd door een busplatform. Het gescheiden verkeer werd hier vanaf begin jaren nul losgelaten. Er vond een ingrijpende sanering plaats waarbij het oostelijk deel van de rondweg werd afgegraven; de kruisingen werden verlaagd naar maaiveldniveau met bijvoorbeeld zebrapaden. Deze slag liep door tot eind jaren nul. Ook dit deel van de Karspeldreef werd afgegraven, daarbij werd brug 1058 gesloopt, zo ook de verbindingsbrug, waarvan de aansluiting nog wel enige periode zichtbaar was. Het metrostation werd naar het noorden verplaatst en kreeg een nieuwe ontvangstruimte; de oude werd gesloopt. Van al het vorenstaande is niets meer terug te vinden in het landschap behalve het hooggelegen metroviaduct.