Slot Babelsberg

Het Park Babelsberg (Nederlands: Babelsbergpark) is een 114 ha groot landschapspark in het noordoosten van Potsdam, zo'n 25 km ten zuidwesten van het centrum van Berlijn. Het park werd aangelegd in opdracht van de toenmalige prins Wilhelm I en zijn echtgenote prinses Augusta van Saksen-Weimar-Eisenach door landschapsarchitect Peter Joseph Lenné, die ook al voor de vader van Wilhelm I, Frederik Willem III van Pruisen opdrachten had uitgevoerd. De aanleg zou verder door Hermann von Pückler-Muskau uitgewerkt worden. Zijn jongere broer Karel had Schloss Glienicke, de oudere broer Frederik Willem IV had vervolgens Schloss Charlottenhof laten bouwen. Wilhelm I kreeg van zijn vader in 1833 de middelen voor de aanleg van Schloss Babelsberg en het Park Babelsberg. Het park en de monumenten worden beheerd door de Stiftung Preußische Schlösser und Gärten Berlin-Brandenburg (SPSG). In 1990 werd het Babelsbergpark door UNESCO als cultureel werelderfgoed erkend en opgenomen op de werelderfgoedlijst als onderdeel van de Paleizen en parken van Potsdam en Berlijn. In het park zijn naast het grote slot, nog enkele andere bouwwerken opgericht. Het Stoommachinehuis werd in de periode van 1843 tot 1845 naar een ontwerp van Friedrich Ludwig Persius gebouwd. Met de stoommachine werd het nodige water onder druk gebracht voor de irrigatie van het park en de werking van een aantal fonteinen. Tijdens de periode van de Berlijnse Muur lag het gebouw vlak aan het grensgebied en was ontoegankelijk. Het Kleine Slot was oorspronkelijk een eenvoudig tuinhuis dat na twee verbouwingen van Friedrich Ludwig Persius tussen 1833 en 1834, en tussen 1841 en 1842, op vraag van prinses Augusta werd omgebouwd tot een klein kasteel in Tudorstijl. De Gerichtslaube werd in 1871 naar een ontwerp van Heinrich Strack opgericht, met elementen van het middeleeuws Gerichtslaube uit het centrum van Berlijn. Het gebouw moest daar wijken voor de bouw van het Rotes Rathaus. Het Matrosenhaus werd in 1842 naar plannen van de architect Johann Heinrich Strack gebouwd aan de oever van de Havel. De Flatowturm staat op de locatie van een voormalige Nederlandse windmolen, die in 1848 afbrandde. Deze toren werd tussen 1853 en 1856 gebouwd, eveneens naar plannen van Strack.

De Glienicker Brücke, ook wel de 'spionnenbrug' genoemd, is een brug over de zuidelijke arm van de Havel tussen de Duitse steden Potsdam en het zuidwesten van Berlijn (stadsdeel Wannsee). De weg over de Glienicker Brücke is onderdeel van Bundesstraße 1. Tijdens de Koude Oorlog lag de grens tussen West-Berlijn en de Duitse Democratische Republiek precies op het midden van de brug. De brug kreeg wereldwijde bekendheid door de agentenruil op 11 februari 1986.

Het Karl-Liebknecht-Stadion is een voetbalstadion in de wijk Babelsberg van de Duitse stad Potsdam. Het dient als thuisstadion voor de voetbalclubs Turbine Potsdam (in het seizoen 2010/2011 uitkomend in de Bundesliga voor vrouwen) en SV Babelsberg 03 (in het seizoen 2010/2011 uitkomend in de 3. Liga). Het stadion beschikt over 10.499 plaatsen, waarvan 1472 zitplaatsen. Van de zitplaatsen zijn er 752 overdekt.

Toelichting bij de kaart in het kader: Babelsberg is rechtsonder (groen) op de kaart gesitueerd, wijken 51 t/m 53. Babelsberg is het grootste stadsdeel van de Duitse stad Potsdam, Brandenburg. Tot 1939 was Babelsberg een zelfstandige stad waarna het een deel van Potsdam werd. De plaats is bekend als mediaplaats. De oudste filmstudio ter wereld, het filmpark, de Hochschule für Film und Fernsehen Potsdam en het Babelsberger Filmgymnasium bevinden zich in de stad. Ook zendt de RBB onder andere vanuit Babelsberg uit. De voetbalclub SV Babelsberg 03 is de enige club uit Potsdam die op een nationaal niveau speelt.

De Verlosserkerk (Duits: Heilandskirche am Port von Sacrow) is een luthers kerkgebouw in Potsdam. De kerk staat ten zuiden van het voormalige dorpje Sacrow, dat tegenwoordig een deel vormt van Potsdam, op een landtong aan de oever van de Havel. Zowel vanwege de ligging als vanwege de Italiaanse bouwstijl is dit een buitengewone kerk. Het bouwwerk met zijn vrijstaande campanile stamt uit 1844 en werd gebouwd naar tekeningen van de Pruisische koning Frederik Willem IV. Deze koning, die bekendstaat als „Der Romantiker auf dem Thron“ (De romanticus op de troon), liet de uitvoering over aan zijn hofarchitect Ludwig Persius. De kerk ligt ongeveer 300 m ten zuiden van het Slot Sacrow en maakt deel uit van het in de jaren 1840 door Peter Joseph Lenné opnieuw ingerichte park dat dit slot omringt. Zowel de kerk als het slot werden in de jaren na de Duitse eenwording gerestaureerd en zijn deel van het Havellandschap. Dit cultuurlandschap vol parken en paleizen strekt zich uit van het Pauweneiland tot aan Werder en staat sinds 1990 als ensemble onder de naam Paleizen en parken van Potsdam en Berlijn onder bescherming van de UNESCO als werelderfgoed. Het pittoresk gelegen dorpje Sacrow ligt ingeklemd tussen de door Theodor Fontane vaak beschreven Havel, die hier uitmondt in het Jungfernmeer, het meer van Sacrow en uitgestrekte bossen. Sinds 1939 hoort het dorp bij het zuidwestelijk gelegen Potsdam. Door de Fuchsberge wordt het dorp gescheiden van het drie kilometer noordoostelijker liggende Kladow, dat een deel is van het Berlijnse district Spandau.

Het Marmerpaleis (Duits: Marmorpalais) is een paleis aan het Heilige Meer in de Nieuwe Tuin in de Duitse stad Potsdam. Het paleis werd in de jaren 1787-1792 in opdracht van koning Frederik Willem II van Pruisen gebouwd door architect Carl von Gontard en vanaf 1789 door Carl Gotthard Langhans, de architect van de Brandenburger Tor in Berlijn.

Cecilienhof (Duits: Schloss Cecilienhof) is een paleis met 176 vertrekken, gelegen in het noordelijke deel van de Nieuwe Tuin in de Duitse stad Potsdam, dicht bij de oever van de Jungfernsee. Het paleis is tussen 1914 en 1917 gebouwd voor de laatste Duitse kroonprins Wilhelm van Pruisen en zijn echtgenote Cecilie, in de stijl van een Engels landhuis, naar het ontwerp van de architect Paul Schultze-Naumburg. Cecilienhof is bekend vanwege de Conferentie van Potsdam die daar in 1945 plaatsvond en waar de geallieerden onderhandelden over de verdeling van het verslagen Derde Rijk. Het akkoord van Potsdam werd uiteindelijk ondertekend door Truman (de opvolger van Roosevelt), Churchill en Stalin. De grenzen van Duitsland werden opnieuw vastgelegd, in Berlijn werd een Geallieerde Controleraad opgericht. Bij de Conferentie van Jalta was Duitsland (en Berlijn) al verdeeld in vier bezettingszones. Cecilienhof is het gehele jaar geopend voor bezichtiging, maar is 's maandags gesloten. De gehele dag zijn de vertrekken waar de conferentie is gehouden vrij te bezoeken (via een audiogids, behalve in de winter). De privévertrekken van kroonprins Wilhelm en kroonprinses Cecilie zijn met een rondleiding te bezoeken waarvan de laatste om 16:00 uur vertrekt. Het gebouw behoorde voor de Tweede Wereldoorlog tot privébezit van de Hohenzollerns. De afgezette vorstenfamilie heeft het bezit na de val van de monarchie teruggekregen. Bij de opmars van de Russen in 1945 is prinses Cecilie gevlucht naar het westen. De inrichting werd in mei 1945 in een gebouw in de omgeving in veiligheid gebracht. Daar ging de complete inventaris in juni alsnog bij een brand verloren. De communistische regering van Oost-Duitsland heeft het gebouw onteigend. Het deel waar de conferentie gehouden werd, is opengesteld voor het publiek en in de bediendenvleugels is een luxe-hotel ingericht. Na de val van de muur heeft de familie Hohenzollern het gebouw weer opgeëist, maar deze claim is door de rechtbank afgewezen.

De Heilige Geestkerk (Duits: Heilig-Geist-Kirche) was een barok kerkgebouw aan de rand van de historische binnenstad van Potsdam.

De Berliner Tor is een grotendeels verdwenen stadspoort in de Duitse stad Potsdam. De poort was gelegen aan de Berliner Straße/hoek Türkstraße. Oorspronkelijk lag de poort aan het eind van de Charlottenstrasse, maar bij het verschuiven van de stadsmuur in 1752 werd de poort opnieuw gebouwd onder leiding van de Nederlander Jan Bouman. In 1945 werd de poort bij bombardementen zwaar beschadigd. Tegenwoordig is alleen nog een zijvleugel over.

De Sint-Petrus-en-Pauluskerk van Nikolskoë (St. Peter und Paul auf Nikolskoe) is een kerkgebouw ten noorden van het Berlijnse park Klein-Glienicke aan de rand van de Stolper Berg. De geloofsgemeenschap van de kerk maakt deel uit van de Evangelische Kirche Berlin-Brandenburg-schlesische Oberlausitz.

De Franse kerk (Duits: Französische Kirche, Frans: Temple de Potsdam) in Potsdam is een van de laatste bouwwerken van de architect Georg Wenzeslaus von Knobelsdorff. In het Edict van Potsdam (1685) had de keurvorst van Brandenburg-Pruisen de uit Frankrijk verdreven hugenoten een nieuw vaderland aangeboden in Pruisen. In 1752/53 werd de kerk gebouwd voor de groeiende Frans-Gereformeerde gemeente van Potsdam. Sinds de zware verwoesting van de stad in de Tweede Wereldoorlog is de Franse Kerk het oudste kerkgebouw in de historische oude stad.

Holländisches Viertel is een unieke stedebouwkundig ensemble. Een wijk in Potsdam gebouwd in de periode van 1733 tot 1740 naar een ontwerp van Jan Bouman. De wijk bestaat uit 134 woningen gebouwd in rode baksteen. De Hollandse Wijk ontstond na 1730 als huisvestingsproject voor Nederlandse handwerkslieden. De opdrachtgever, de voor die tijd progressieve Pruisische koning Frederik-Wilhelm I, was tijdens een reis in de Lage Landen onder de indruk geraakt van de Hollandse metselaars en timmerlui. Hij hoopte Nederlanders over te kunnen halen om naar zijn residentie in Potsdam te komen. Om heimwee te voorkomen, kregen de 134 huizen een typisch uiterlijk met rode bakstenen, punt- en tuitgevels en groenwitte luikjes naast de ramen. De wijk, eigenlijk vier blokken van woningen op een kruising van twee straten, bleek geen succes. Hollanders vestigden zich nauwelijks in de voor die tijd ruim opgezette woningen, ontworpen door de geëmigreerde Nederlandse bouwvakker Jan Bouman. Vooral inheemse ambtenaren, kunstenaars en soldaten betrokken de op palen gebouwde huizen in de snel groeiende garnizoensstad. Na de Tweede Wereldoorlog kwam Potsdam in de DDR te liggen. Voor de communistische machthebbers was de wijk aanvankelijk niets bijzonders. Door de woningschaarste bleven de steeds meer vervallen en niet onderhouden huizen echter goed bewoond. Pas in het midden van de jaren zeventig zag het stadsbestuur in dat de Hollandse Wijk toch eigenlijk iets heel bijzonders was, namelijk “het grootste aaneengesloten voorbeeld van de Nederlandse architectuur buiten het koninkrijk in Europa ”. Vrijwel alle huizen zijn tegenwoordig gerenoveerd..