Geldersekade (Amsterdam)

Chinatown is de Chinese buurt van Amsterdam. De buurt ligt rond de Geldersekade en Zeedijk in de oude binnenstad (Amsterdam-Centrum).

De Bantammerbrug (brug 298) is een vaste brug in Amsterdam-Centrum.

Café 't Mandje aan de Amsterdamse Zeedijk 63 was een van de eerste cafés waar homo's en lesbiennes hun ware aard niet hoefden te verbergen. Het bestond van 1927 tot 1983 en werd in 2008 heropend. Anders dan vaak wordt gedacht is 't Mandje niet het eerste homocafé van Amsterdam: al in het eerste kwart van de 20e eeuw waren er ongeveer vijf zaken die als specifieke homobar golden, met als bekendste The Empire aan de Nes.

De Zeedijk is een straat in het centrum van Amsterdam. De straat loopt vanaf de Prins Hendrikkade naar de Nieuwmarkt. De Zeedijk vormt het hart van Chinatown, de Chinese buurt van Amsterdam. Er zijn vele toko's en restaurants, zoals Chinees restaurant Nam Kee, bekend van de roman De oesters van Nam Kee. De tekst op straatnaambordjes in de omgeving van de Zeedijk en Nieuwmarkt is in zowel Nederlands als Chinese karakters uitgevoerd. Hoewel er geen prostitutie op de Zeedijk is, wordt de straat ook wel als onderdeel van de Amsterdamse Wallen gezien. In augustus vinden op de Zeedijk de Hartjesdagen plaats, met als hoogtepunt een bonte optocht van verklede deelnemers. De Zeedijkbuurt wordt ook wel het Nautisch Kwartier genoemd, vanwege het verleden als zeemansbuurt. De straat verloor in 1878 bijna haar naam, de gemeenteraad hield toen een voorstel tegen om de straat om te dopen in Prins Hendrikstraat (de kade kreeg in 1879 haar naam). Als reden werd gegeven, dat de straat op zich niet gewijzigd en of verbreed werd (de kade werd dat wel) en op andere bezwaren bij naamswijzigingen in straten, zoals administratie.

De Vredenburgerbrug (brug nr. 209) is een voetgangersbrug in Amsterdam-Centrum. Ze overspant de Oudezijds Achterburgwal in het Wallengebied en is daarmee de noordelijkste brug over die gracht voordat die samenstroomt met de Oudezijds Voorburgwal tot Oudezijds Kolk. De brug verbindt de Vredenburgersteeg met de Spooksteeg. De brug is net als de steeg vernoemd naar Vredenburgh. De brug ligt een beetje verscholen en is in de 21e eeuw alleen overdag toegankelijk. Opvallend is dat de OZ Achterburg aan de oostzijde zowel ten noorden als ten zuiden van de brug geen kades heeft, ook aan de westzijde ligt er ten noorden van de brug geen kade. Aan de andere kant van de Vredenburgersteeg ligt de veel langere en bredere Armbrug. Er ligt hier al eeuwen een bruggetje. Op de geschilderde plattegrond van Cornelis Anthonisz. uit 1538 is niet goed te zien of er een brug ligt, maar op zijn vernieuwde plattegrond van 1544 ligt er wel een bruggetje. Ook de plattegrond van Balthasar Florisz. van Berckenrode uit 1625 laat een brug zien, al heette de Vredenburgersteeg en Spooksteeg toen nog Sout Steech naar een zoutkoperij. Een oude bijnaam van de brug was dan ook Zoutkopersbrug. In 1893 moesten de stenen landhoofden van deze houten vaste brug vernieuwd worden. Wellicht werd toen tegelijkertijd of vlak daarna ook de overspanning vernieuwd. Op foto’s etc. is in 1888 nog een houten overspanning te zien, in 1905 is de overspanning van ijzer met de typisch Amsterdamse plaatconstructie.

De Bet van Beerenbrug (brug nr. 210, voorheen ook wel bekend als de Stormsteegbrug) is een brug over de Oudezijds Achterburgwal in het Wallengebied in Amsterdam. De brug verbindt de Korte Niezel met de (Korte) Stormsteeg. Er ligt hier al eeuwenlang een brug. Al op de kaart van Balthasar Florisz. van Berckenrode uit 1625 is hier een brug te zien, maar vermoedelijk lag er al eerder een brug. Die kreeg allerlei varianten, zoals van hout en een brug met een ijzeren overspanning. De brug bracht niet alleen verkeer naar de overkant, ze droeg ook jarenlang aan de noordzijde een enorme buis. In 1972 werd de brug gedurende vijf maanden geheel vernieuwd en kreeg een voor deze buurt afwijkend uiterlijk met een grijze betonnen overspanning; de enorme buis verdween eveneens. Opvallend is tevens dat de oostelijke oever van de OZ Achterburgwal hier geen kades heeft. De brug is in 2017 vernoemd naar de vroege voorvechtster van holebirechten Bet van Beeren, die iets verderop op de Zeedijk de uitspanning "Het Mandje" uitbaatte.

Nam Kee is een keten van drie Chinese restaurants in Amsterdam, Nederland. Het originele restaurant opende aan de Zeedijk in 1981 (tegenwoordig: nr 111-113), gevolgd door restaurants aan de Geldersekade 117 bij de Nieuwmarkt in 1992 en aan het Marie Heinekenplein 4 in 2010. De naam betekent "Vriend Nam" in het Chinees, naar de eigenaar Nam Chan. Nam Kee wordt bezocht door veel Amsterdammers; bekende Nederlanders als wijlen Rijk de Gooyer en Joop Braakhekke en sterren van Goede tijden, slechte tijden alsmede bankdirecteuren en andere bekende Amsterdammers waren en zijn er kind aan huis. Nam Kee werd landelijk bekend in Nederland nadat Kees van Beijnum in 2000 zijn boek De Oesters van Nam Kee uitbracht waar twee jaar later ook een film van verscheen. Het restaurant aan de Zeedijk werd in 2002 door de Keuringsdienst van Waren bekeurd vanwege de slechte hygiëne. In 2009 werd Nam Kee in een bespreking van The New York Times omschreven als een "city icon".

Brug 297 is een vaste brug in Amsterdam-Centrum. Ze is gelegen in de oostelijke kade van de Geldersekade en voert over de Recht Boomssloot. Rondom de brug, sinds 1995 zelf een gemeentelijk monument, staat zowel aan de kade als aan de sloot een aantal gemeentelijke en rijksmonument. Het bekendste gebouw in de omgeving van de brug is echter De Waag, ongeveer 50 meter ten zuidwesten van de brug. Op de kaart van Jacob van Deventer uit 1560 (gemaakt voor koning Philips II van Spanje) zijn de contouren van de kade en sloot wel zichtbaar en er is een oeververbinding, maar waarschijnlijk een aarden wal. Toen Pieter Bast zijn plattegrond afgaf in 1599 is hier een ophaalbrug ingetekend. Een afgemeerde schip met hoge mast laat zien dat er in iedere geval een beweegbare brug moest liggen. Ook Gerrit de Broen tekende een dergelijke brug in op zijn kaart van 1737. Jan ten Compe legde die brug vast in een tekening rond 1743, Jan de Beijer volgde niet veel later. Weer een eeuw later volgde Johan Rieke. Tot 1884 lag hier een ijzeren ophaalbrug naar een ontwerp van stadsarchitect Bastiaan de Greef van de Dienst der Publieke Werken. Die brug werd nog een aantal jaren gebruikt als brug 142 (1884-1908). In 1884 werd hier een vaste brug neergelegd waarvan het ontwerp van dezelfde man kwam al dan niet in samenwerking met Willem Springer. Een nieuwe brug was nodig omdat deze oostelijke kade aanzienlijk verbreed werd. Het werd een ijzeren liggerbrug met balustrades die aan de bruggen 295 en 296 doet denken met haar vakwerkmotief. Opvallend daaraan is de afwisseling in balusters van volumineus tot slank. In 1904 is de brug acht weken gesloten voor verkeer, waarschijnlijk moest de brug verstevigd worden in verband met de komst van de elektrische tram, op latere foto’s zijn tramrails te zien. Tranmlijnen 8 (1905-1942), 26 (1946-1948) en 11 (1946-1955) hebben over de brug gereden. In tegenstelling tot andere bruggen uit die tijd heeft de brug ook al een wegdek van klinkers. In 1965 is het wegdek hier nog vernieuwd. En ook in latere tijden is het wegdek steeds aangepast aan de verkeersstromen. De landhoofden zijn daarbij vermoedelijk eind 20e, begin 21e eeuw nog gerestaureerd (tussen 1988 en 2004 kwam er een gescheiden fietspad aan de westkant van de brug te liggen). Als er in 2017 foto’s worden gemaakt zijn die landhoofden wit uitgeslagen van de zoutschade, die in de laat jaren tachtig van de 20e eeuw nog niet zichtbaar is. De brug had tot april 2016 de bijnaam Gelderschebrug, verwant aan de kade. In die maand schrapte de gemeente alle officieuze en bijnamen van bruggen. Sindsdien gaat ze alleen met haar brugnummer door het leven.

Mata Hari is een rijksmonument op de Amsterdamse Wallen. Het complex bestaat uit enkele onderling verbonden panden aan de Oudezijds Voorburgwal 27 en 29 en een pand aan de Oudezijds Achterburgwal 20-22-24. Het complex dankt zijn naam aan een berucht illegaal gokpaleis, dat hier sinds begin jaren 70 van de vorige eeuw werd gevestigd. In 2007 werd het inmiddels leegstaande pand op aandringen van de gemeente Amsterdam gekocht door woningcorporatie Ymere, om te voorkomen dat hierin opnieuw illegale of schimmige activiteiten zouden worden ontplooid.

Vredenburgh is een rijksmonument in Amsterdam, gelegen aan de Vredenburgersteeg, op de noordelijke punt van het Oudezijds Eiland in het centrum van Amsterdam, waarvan de oudste delen uit de 15e eeuw dateren.

De Fo Guang Shan He Hua Tempel (FGS He Hua Tempel) van de Fo Guang Shan is een boeddhistische tempel aan de Zeedijk nummers 108 tot 116, Amsterdam Chinatown te Amsterdam. De naam wordt uitgesproken als "gguh ggwaa", en betekent lotusbloem in het Chinees. Dit is de grootste tempel in Europa die in de traditionele Chinese paleisstijl is gebouwd. Het complex is ontworpen door een Nederlander, de architect Fred Greven, in opdracht van Buddha's Light International Association uit Taiwan. Dit is een organisatie in het Chinees boeddhisme. Het initiatief tot de bouw is genomen door Frank Man, een uit Hongkong afkomstige Chinees-Amsterdamse zakenman. De tempel staat op de plaats waar in de middeleeuwen een cellezustersklooster was gevestigd (1475). De laatste resten van dit klooster, Zeedijk 108-112, werden in 1944 gesloopt, nadat de joodse eigenaren van de beide winkelpanden waren gedeporteerd. De panden 114-118 stortten later dat jaar in. Decennialang was Zeedijk 106-118 een open plek op de Zeedijk. In de jaren vijftig werd hier een door Aldo van Eyck ontworpen kinderspeelplaats gerealiseerd. Toen de Zeedijk twee decennia later als gevolg van de heroïneproblematiek verpauperde, werd de speelplaats een geliefde plek voor junks. In 1994 werd besloten op deze locatie een boeddhistische tempel te bouwen. De bouw begon enkele jaren later met een grondbreekceremonie. Op 15 september 2000 werd de tempel door koningin Beatrix officieel geopend. Het complex bestaat uit de eigenlijke tempel, die achter een voorhof parallel aan de Zeedijk ligt, geflankeerd door gebouwen die een overgang moeten vormen naar de Hollandse architectuur van de rest van de Zeedijk. In deze gebouwen verblijven de nonnen van de tempel en is de bibliotheek gevestigd. Zeedijk 118, ook deel uitmakend van het complex, is historiserende nieuwbouw; de geveltop komt van het gesloopte pand Haarlemmer Houttuinen 105. In de voorhal van de tempel, die Kuan Yin Shrine heet, staan beelden van Sangharama (Guan Yu), Guanyin en Skanda. De hoofdhal bevat drie aparte altaren van Ksitigarbha, Sakyamuni Boeddha en Guanyin. Deze hal bevindt zich onder het Kuan Yin Shrine en is voor bezoekers alleen toegankelijk op bepaalde boeddhistische feestdagen, zondag en op de eerste en de vijftiende dag van de Chinese kalender. Op deze dagen worden lessen gehouden over het boeddhisme door middel van oude boeddhistische geschriften. Op elke derde zondag van de maand worden hier meditatielessen gehouden. De Taiwanese dakpannen bleken niet bestand tegen het Nederlandse klimaat. Omdat er delen naar beneden vielen werd de dakbedekking op last van de autoriteiten ingepakt in steigerdoek. Er wordt jaarlijks groots het vesak gevierd. Hierbij komen vele Chinezen uit heel Nederland naar de tempel om wierook te branden voor de vele boeddha's en boeddhistische heiligen. Ook wordt het beeld van Gautama Boeddha uit de tempel gedragen en in een processie naar de Nieuwmarkt gedragen. Op de Nieuwmarkt staan dan ook kraampjes met vegetarische hapjes en informatiekramen over de verschillende boeddhistische stromingen.

De Armbrug (brug 208) is een vaste brug in Amsterdam-Centrum. De brug vormt de verbinding tussen de Oudezijds Armsteeg en de Vredenburgersteeg. Ze overspant daarbij de Oudezijds Voorburgwal net voor de plaats waar die samenstroomt met de Oudezijds Achterburgwal en verder gaat als Oudezijds Kolk. Opvallend is dat de oostelijke kade van de OZ Voorburgwal ten zuiden van de brug ophoudt, de noordoostelijk van de brug gelegen gebouwen staan direct aan het water.