Ministerie van Koloniën (Den Haag)

De Tweede Kamer der Staten-Generaal, kortweg Tweede Kamer, vormt samen met de Eerste Kamer de Nederlandse Staten-Generaal, het hoogste staatsrechtelijke orgaan van volksvertegenwoordiging in het Koninkrijk. Belangrijkste bevoegdheden zijn de zeggenschap over voorstellen van wetgeving die voor het hele Koninkrijk (Rijkswet) of voor Nederland gaat gelden, daaronder de begrotingshoofdstukken waarin de voorgenomen staatsuitgaven worden vastgelegd, en controle van de regering. Leden van de Tweede Kamer worden uiterlijk eens in de vier jaar gekozen door de kiesgerechtigde Nederlandse bevolking. De Tweede Kamer telt sinds 1956 150 zetels en de eerste zitting was op 21 september 1815. De basisregels zijn vastgelegd in de Grondwet. De Tweede Kamer kan wetsvoorstellen van de regering goed- of afkeuren, wijzigen en aanvullen en elk afzonderlijk lid kan zelf wetsvoorstellen ontwerpen en indienen, recht van initiatief genoemd. Een minister heeft geen juridische middelen om de Tweede Kamer te dwingen een wetsvoorstel in behandeling te nemen. Tevens controleert de Tweede Kamer het regeringsbeleid. Ministers en staatssecretarissen kunnen ter verantwoording worden geroepen en moeten de Kamer alle relevante informatie geven waar om wordt gevraagd. In de Tweede Kamer kunnen regeringscoalities worden gevormd, groepen (fracties) van Kamerleden die onderling afspreken een kabinet onder bepaalde voorwaarden hun vertrouwen te zullen geven, vaak in combinatie met het leveren van bewindslieden. Een minister of kabinet blijft niet aan zonder het vertrouwen te genieten van een meerderheid in de Tweede Kamer, maar dit is geen vastgelegde regelgeving; in de jaren zestig van de negentiende eeuw heeft zich dit proces ontwikkeld.

Het gebouw van de Hoge Raad aan het Plein in Den Haag was van 1860 tot 1988 de huisvesting van de Hoge Raad der Nederlanden. Het heeft daarna plaatsgemaakt voor de uitbreiding van de Tweede Kamer. Vanaf 1838 was de Hoge Raad gevestigd aan het Binnenhof. Het nieuwe gebouw werd gebouwd naast het Ministerie van Koloniën in de tuin van het voormalige Huygenshuis, dat in 1876 werd gesloopt om plaats te maken voor het Departement van Justitie. Het was ontworpen door rijksbouwmeester W.N. Rose. Door zijn aanzicht van pilaren met ronde bogen kreeg het de bijnaam het hondenhok.

Plein 26 is een gebouw aan het Plein in Den Haag op de hoek van de Korte Vijverberg. Het pand ontworpen door Jo Limburg is in 1930 gebouwd als uitbreiding van Sociëteit de Witte. Sinds 2014 maakt het deel uit van het aan de overzijde gelegen museum Mauritshuis. Het gebouw loopt niet haaks en daardoor heeft de architect ervoor gekozen de hoek uit te voeren met een ronde kamer en een stomp lopende buitenmuur. Vanwege door het Mauritshuis geuite bezwaren in 1927 over inperking van lichtval voor hun tentoonstellingeszalen is de gevel aan deze kant lager uitgevoerd dan de rest van het gebouw. Aan de zijde van het Plein is de gevel van de sociëteit een deel doorgetrokken in de uitbreiding om tot een volledige symmetrie van het oorspronkelijke sociëteitsgebouw te komen. Na de oorlog was de sociëteit te ruim bemeten en van 1964 tot 1984 werd het gebouw verhuurd aan een onderdeel van het ministerie van Defensie. Van 1989 tot 2007 werd het verhuurd aan uitgeverij Kluwer. Daarna huurde het Rijksmuseum Amsterdam het gebouw om er een dependance met aandacht voor de parlementaire democratie in te richten. Het was het eigen antwoord van het Rijksmuseum voor een Huis van de Democratie of een Nationaal Historisch Museum Door gebrek aan financiële partners werd dit later dat jaar stopgezet. Het Mauritshuis dat voor verschillende grote tentoonstellingen al genoodzaakt was bezoekers op te vangen op pontons in de hofvijver ging een samenwerking aan en vond Shell als sponsor. In 2014 werd het hoekpand verbonden met het Mauritshuis via een tunnel onder de Korte Vijverberg. Het in 1987 aangelegde depot onder het voorplein werd hierbij uitgebroken in een ruim licht foyer dat doorloopt tot onder de sociëteit, naar ontwerp van architect Hans van Heeswijk. Begin 2012 startten de werkzaamheden en sloot het museum. Het hoekpand is in langdurige bruik gegeven door de sociëteit die daarbij zorgdraagt voor diners en de ontvangsten. Het dient als tentoonstellingsvleugel voor wisseltentoonstellingen, kantoorruimte, bibliotheek en workshopruimte.

De Statenpassage is de centrale hal van de uitbreiding van de Tweede Kamer in Den Haag. De Statenpassage is dikwijls het decor voor interviews met Kamerleden, petitie-aanbiedingen en tentoonstellingen. De passage tussen Plein en Hofplaats is 100 meter lang en 24 meter hoog met een glazen dak – met licht dat symbool staat voor de openheid van de democratie. De vloer is gemaakt van twee verschillende kleuren marmer die abstract eb en vloed weergeven. Het is ontworpen door architect Pi de Bruijn, die ook de overige moderne aanbouw van de Kamer heeft ontworpen. De Bruijn had oorspronkelijk een vrije doorgang door de passage in gedachten, maar dit idee werd om veiligheidsredenen losgelaten.

De beeldengalerij was een beeldengroep in de Statenpassage van de Tweede Kamer, geplaatst in 2000 en verwijderd in 2018. De beeldengroep bestaat uit achttien borststukken van wit marmer in bruikleen uit verschillende Nederlandse musea.

De Mauritspoort of Grenadierspoort is de oostelijke toegangspoort tot het Binnenhof in Den Haag. De poort is gebouwd in 1634 samen met de nabijgelegen Binnenpoort en had destijds een ophaalbrug over een binnengracht. De katrolgaten zijn nog zichtbaar aan de buitenzijde. Meester steenbeeldhouwer Jan Arentsz kreeg de opdracht voor het beeldhouwwerk. Hij kreeg de opdracht omdat hij enkele jaren daarvoor een nieuwe wapensteen voor de Gevangenpoort had vervaardigd, die bijzonder in de smaak was gevallen. De naam Mauritspoort is afkomstig van het naastgelegen Mauritshuis. De poort verving een eerdere poort die bij het torentje aan de hofvijver gelegen was. Deze poort verbond het Binnenhof met de kooltuin die op het tegenwoordige Plein lag en moest wijken voor de bouw van het Mauritshuis. In 1860 is de hofgracht onder de brug gedempt. Naast de poort zijn in latere jaren twee voetgangersdoorgangen gecreëerd.

De kunstbunker in het Mauritshuis is een versterkte kelder in het Mauritshuis in Den Haag waar tijdens de Tweede Wereldoorlog Nederlandse kunst lag opgeslagen. Een dag nadat op 24 augustus 1939 in Nederland de voormobilisatie werd afgekondigd sloot het Rijksmuseum Amsterdam uit voorzorg. Er werden maatregelen bedacht om het nationaal kunstbezit te beschermen. Besloten werd tot het construeren van vochtvrije en bomvrije bergplaatsen. Er werden daartoe speciale opslagplaatsen gebouwd in het duingebied voor de Nederlandse kunst. In afwachting van de oplevering van deze onderkomens werden verschillende andere onderkomens geschikt gemaakt voor de opslag van de Nederlandse kunst. In het Mauritshuis bevond zich al een ondergrondse kelder. Hiervan werden de muren verzwaard tussen augustus en oktober 1939. Tijdens de bouw werden bijna 200 kisten met schilderijen op veilige plekken in Den Haag verborgen. In de bomvrije kelder van het Mauritshuis werden vooral schatten uit de Hofstad opgeslagen. Veel schilderijen uit de collectie waren toen al in veiligheid gebracht in Kunstbunker Sint-Pietersberg bij Maastricht.

Het Mauritshuis (officieel Koninklijk Kabinet van Schilderijen Mauritshuis) in Den Haag is sinds 1822 een museum met voornamelijk schilderijen uit de Gouden Eeuw. Tot de vaste collectie behoren Meisje met de parel en Gezicht op Delft van Johannes Vermeer, 'Soo voer gesongen, soo na gepepen' van Jan Steen, De stier van Paulus Potter en De anatomische les van Dr. Nicolaes Tulp van Rembrandt van Rijn. Het Mauritshuis is oorspronkelijk een stadspaleis, gebouwd voor Johan Maurits prins van Nassau-Siegen in de 17e eeuw. De architectuur van het gebouw, ontworpen door de schilder-architect Jacob van Campen, is vele malen nagevolgd. Het gebouw aan de Hofvijver is eigendom van de Nederlandse staat en behoort tot de 'Top 100 van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg' uit 1990.

De uitbreiding van de Tweede Kamer is een gebouwencomplex uit 1992 ontworpen door Pi de Bruijn waarmee de verschillende bestaande monumentale gebouwen van de Tweede Kamer in en rond het Binnenhof in Den Haag aan elkaar verbonden zijn. In de uitbreiding zijn tevens de commissiezalen, de perstoren en de plenaire vergaderzaal gevestigd. De centrale entree is de Statenpassage. De Statenpassage heeft twee aparte ingangen: een publieksingang aan Lange Poten en een ingang aan het Plein voor geregistreerde bezoekers. Via de passage zijn de plenaire vergaderzaal en commissiezalen te bereiken. Op de eerste verdieping liggen de grote plenaire vergaderzaal en diverse kleinere vergaderruimtes voor bijvoorbeeld commissievergaderingen. In de Statenpassage bevinden zich diverse toegangen tot het beveiligde deel van de Kamer, waar zich de fractieruimtes bevinden. De grote commissievergaderzalen zijn vernoemd naar Thorbecke, Groen van Prinsterer en Troelstra, die de verschillende politieke stromingen uit de 19e eeuw vertegenwoordigen. De zalen op de begane grond zijn vernoemd naar vrouwelijke politici, zoals Marga Klompé, Aletta Jacobs en Christine Wttewaall van Stoetwegen. Op de eerste etage bevinden zich diverse vergaderzalen vernoemd naar toonaangevende partijleiders, zoals Marcus Bakker, Pieter Zandt en Herman Schaepman.

Het Torentje is een gebouw bij het Binnenhof in Den Haag. Het staat in de Hofvijver, naast het Mauritshuis. In het Torentje bevindt zich de werkkamer van de minister-president van Nederland. Het wordt daarom vaak naar de huidige premier genoemd: Torentje van Rutte, Torentje van Balkenende enz. Ook de uitdrukking Torentjesoverleg komt ervandaan. Ten westen van het Torentje is de Maurits- of Grenadierspoort, die toegang geeft tot het Binnenhof. Recht tegenover het Torentje bevinden zich kantoorruimtes van de Tweede Kamer. Op de begane grond bevindt zich in het torentje een kleine vergaderruimte, de Thorbeckezaal. Op de eerste verdieping huist het kantoor van de minister-president.

Het Goudsmids Keurhuis (Ook: t' Goutsmits Keur Huys) is de naam van een zeventiende-eeuws gebouw op het Binnenhof in Den Haag. Het werd gebouwd voor het Haagse goud- en zilversmidsgilde, ofwel Sint-Andriesgilde, die het in gebruik had tot de opheffing van het gilde in 1796.

Het Huis van Pauw (ook Groen van Prinstererhuis) is een pand op de Korte Vijverberg in Den Haag. Het dateert uit 1635 en werd gebouwd voor Reinier Pauw en zijn tweede vrouw, de weduwe Stijntje van Ruytenburch. Tegenwoordig is hier het Kabinet van de Koning gehuisvest. In 1724 verbouwde Johan van Schuylenburgh het pand met architect Daniël Marot. Er kwam een verdieping op, de gevels werden verbouwd en het trappenhuis verplaatst. In de kamer naast de voordeur kwam beschilderd behang, dat nog steeds intact is. In 1881 werd het voor 70.000 gulden aan de Staat verkocht, die in het 'Huis Groen' in 1882 de arrondissementsrechtbank vestigde. In 1901 verhuisde de rechtbank naar het Korte Voorhout. In 1914, na uitgebreide restauraties en verbouwingen, betrok het, destijds, Kabinet der Koningin (van koningin Wilhelmina) het pand. In 1940 werden ijzeren rolluiken aangebracht om het pand tegen het oorlogsgeweld te beschermen. In 1941 werd het gebouw door de Wehrmacht gevorderd om er een casino te maken. Later werd dit het kantoor van Mussert, die op 7 mei 1945 op de Korte Vijverberg werd gearresteerd. Na de oorlog keerde het Kabinet terug in het pand.