Tweede Kamer der Staten-Generaal

Het gebouw van het Ministerie van Koloniën aan het Plein in Den Haag is ontworpen door rijksbouwmeester Willem Rose en gebouwd tussen 1859 en 1861. Het pand maakt nu deel uit van het complex van de Tweede Kamer. Het is het eerste als ministerie gebouwde gebouw in Nederland.

Het gebouw van de Hoge Raad aan het Plein in Den Haag was van 1860 tot 1988 de huisvesting van de Hoge Raad der Nederlanden. Het heeft daarna plaatsgemaakt voor de uitbreiding van de Tweede Kamer. Vanaf 1838 was de Hoge Raad gevestigd aan het Binnenhof. Het nieuwe gebouw werd gebouwd naast het Ministerie van Koloniën in de tuin van het voormalige Huygenshuis, dat in 1876 werd gesloopt om plaats te maken voor het Departement van Justitie. Het was ontworpen door rijksbouwmeester W.N. Rose. Door zijn aanzicht van pilaren met ronde bogen kreeg het de bijnaam het hondenhok.

De Statenpassage is de centrale hal van de uitbreiding van de Tweede Kamer in Den Haag. De Statenpassage is dikwijls het decor voor interviews met Kamerleden, petitie-aanbiedingen en tentoonstellingen. De passage tussen Plein en Hofplaats is 100 meter lang en 24 meter hoog met een glazen dak – met licht dat symbool staat voor de openheid van de democratie. De vloer is gemaakt van twee verschillende kleuren marmer die abstract eb en vloed weergeven. Het is ontworpen door architect Pi de Bruijn, die ook de overige moderne aanbouw van de Kamer heeft ontworpen. De Bruijn had oorspronkelijk een vrije doorgang door de passage in gedachten, maar dit idee werd om veiligheidsredenen losgelaten.

De beeldengalerij was een beeldengroep in de Statenpassage van de Tweede Kamer, geplaatst in 2000 en verwijderd in 2018. De beeldengroep bestaat uit achttien borststukken van wit marmer in bruikleen uit verschillende Nederlandse musea.

De Mauritspoort of Grenadierspoort is de oostelijke toegangspoort tot het Binnenhof in Den Haag. De poort is gebouwd in 1634 samen met de nabijgelegen Binnenpoort en had destijds een ophaalbrug over een binnengracht. De katrolgaten zijn nog zichtbaar aan de buitenzijde. Meester steenbeeldhouwer Jan Arentsz kreeg de opdracht voor het beeldhouwwerk. Hij kreeg de opdracht omdat hij enkele jaren daarvoor een nieuwe wapensteen voor de Gevangenpoort had vervaardigd, die bijzonder in de smaak was gevallen. De naam Mauritspoort is afkomstig van het naastgelegen Mauritshuis. De poort verving een eerdere poort die bij het torentje aan de hofvijver gelegen was. Deze poort verbond het Binnenhof met de kooltuin die op het tegenwoordige Plein lag en moest wijken voor de bouw van het Mauritshuis. In 1860 is de hofgracht onder de brug gedempt. Naast de poort zijn in latere jaren twee voetgangersdoorgangen gecreëerd.

Plein 26 is een gebouw aan het Plein in Den Haag op de hoek van de Korte Vijverberg. Het pand ontworpen door Jo Limburg is in 1930 gebouwd als uitbreiding van Sociëteit de Witte. Sinds 2014 maakt het deel uit van het aan de overzijde gelegen museum Mauritshuis. Het gebouw loopt niet haaks en daardoor heeft de architect ervoor gekozen de hoek uit te voeren met een ronde kamer en een stomp lopende buitenmuur. Vanwege door het Mauritshuis geuite bezwaren in 1927 over inperking van lichtval voor hun tentoonstellingeszalen is de gevel aan deze kant lager uitgevoerd dan de rest van het gebouw. Aan de zijde van het Plein is de gevel van de sociëteit een deel doorgetrokken in de uitbreiding om tot een volledige symmetrie van het oorspronkelijke sociëteitsgebouw te komen. Na de oorlog was de sociëteit te ruim bemeten en van 1964 tot 1984 werd het gebouw verhuurd aan een onderdeel van het ministerie van Defensie. Van 1989 tot 2007 werd het verhuurd aan uitgeverij Kluwer. Daarna huurde het Rijksmuseum Amsterdam het gebouw om er een dependance met aandacht voor de parlementaire democratie in te richten. Het was het eigen antwoord van het Rijksmuseum voor een Huis van de Democratie of een Nationaal Historisch Museum Door gebrek aan financiële partners werd dit later dat jaar stopgezet. Het Mauritshuis dat voor verschillende grote tentoonstellingen al genoodzaakt was bezoekers op te vangen op pontons in de hofvijver ging een samenwerking aan en vond Shell als sponsor. In 2014 werd het hoekpand verbonden met het Mauritshuis via een tunnel onder de Korte Vijverberg. Het in 1987 aangelegde depot onder het voorplein werd hierbij uitgebroken in een ruim licht foyer dat doorloopt tot onder de sociëteit, naar ontwerp van architect Hans van Heeswijk. Begin 2012 startten de werkzaamheden en sloot het museum. Het hoekpand is in langdurige bruik gegeven door de sociëteit die daarbij zorgdraagt voor diners en de ontvangsten. Het dient als tentoonstellingsvleugel voor wisseltentoonstellingen, kantoorruimte, bibliotheek en workshopruimte.

De uitbreiding van de Tweede Kamer is een gebouwencomplex uit 1992 ontworpen door Pi de Bruijn waarmee de verschillende bestaande monumentale gebouwen van de Tweede Kamer in en rond het Binnenhof in Den Haag aan elkaar verbonden zijn. In de uitbreiding zijn tevens de commissiezalen, de perstoren en de plenaire vergaderzaal gevestigd. De centrale entree is de Statenpassage. De Statenpassage heeft twee aparte ingangen: een publieksingang aan Lange Poten en een ingang aan het Plein voor geregistreerde bezoekers. Via de passage zijn de plenaire vergaderzaal en commissiezalen te bereiken. Op de eerste verdieping liggen de grote plenaire vergaderzaal en diverse kleinere vergaderruimtes voor bijvoorbeeld commissievergaderingen. In de Statenpassage bevinden zich diverse toegangen tot het beveiligde deel van de Kamer, waar zich de fractieruimtes bevinden. De grote commissievergaderzalen zijn vernoemd naar Thorbecke, Groen van Prinsterer en Troelstra, die de verschillende politieke stromingen uit de 19e eeuw vertegenwoordigen. De zalen op de begane grond zijn vernoemd naar vrouwelijke politici, zoals Marga Klompé, Aletta Jacobs en Christine Wttewaall van Stoetwegen. Op de eerste etage bevinden zich diverse vergaderzalen vernoemd naar toonaangevende partijleiders, zoals Marcus Bakker, Pieter Zandt en Herman Schaepman.

De kunstbunker in het Mauritshuis is een versterkte kelder in het Mauritshuis in Den Haag waar tijdens de Tweede Wereldoorlog Nederlandse kunst lag opgeslagen. Een dag nadat op 24 augustus 1939 in Nederland de voormobilisatie werd afgekondigd sloot het Rijksmuseum Amsterdam uit voorzorg. Er werden maatregelen bedacht om het nationaal kunstbezit te beschermen. Besloten werd tot het construeren van vochtvrije en bomvrije bergplaatsen. Er werden daartoe speciale opslagplaatsen gebouwd in het duingebied voor de Nederlandse kunst. In afwachting van de oplevering van deze onderkomens werden verschillende andere onderkomens geschikt gemaakt voor de opslag van de Nederlandse kunst. In het Mauritshuis bevond zich al een ondergrondse kelder. Hiervan werden de muren verzwaard tussen augustus en oktober 1939. Tijdens de bouw werden bijna 200 kisten met schilderijen op veilige plekken in Den Haag verborgen. In de bomvrije kelder van het Mauritshuis werden vooral schatten uit de Hofstad opgeslagen. Veel schilderijen uit de collectie waren toen al in veiligheid gebracht in Kunstbunker Sint-Pietersberg bij Maastricht.

Het Mauritshuis (officieel Koninklijk Kabinet van Schilderijen Mauritshuis) in Den Haag is sinds 1822 een museum met voornamelijk schilderijen uit de Gouden Eeuw. Tot de vaste collectie behoren Meisje met de parel en Gezicht op Delft van Johannes Vermeer, 'Soo voer gesongen, soo na gepepen' van Jan Steen, De stier van Paulus Potter en De anatomische les van Dr. Nicolaes Tulp van Rembrandt van Rijn. Het Mauritshuis is oorspronkelijk een stadspaleis, gebouwd voor Johan Maurits prins van Nassau-Siegen in de 17e eeuw. De architectuur van het gebouw, ontworpen door de schilder-architect Jacob van Campen, is vele malen nagevolgd. Het gebouw aan de Hofvijver is eigendom van de Nederlandse staat en behoort tot de 'Top 100 van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg' uit 1990.

Het Departement van Justitie (ook Justitiegebouw) is een voormalig gebouw van het ministerie van Justitie aan het Plein 2a in Den Haag. Vanaf 1815 was Justitie gevestigd in het 17e-eeuwse huis van Brunswijk aan de Lange Poten, en vanaf 1862 ook in het naastliggende Huygenshuis. Beide werden voor het nieuwe ministeriegebouw in 1876 gesloopt, waarbij enkele interieurdelen hergebruikt zijn. Het gebouw werd tussen 1876 en 1883 in neorenaissancestijl gebouwd door architect Cornelis Peters die toen net benoemd was tot Rijksbouwkundige voor de Gebouwen van Financiën. Het gebouw is aan de binnenkant en de buitenkant rijk gedecoreerd met werken van beeldhouwers Bart van Hove en Emil Bourgonjon. Het gebouw heeft een kelderverdieping, parterre en twee verdiepingen en is samengesteld uit vier vleugels om een binnenplaats. De noordelijke en zuidelijke vleugel zetten zich in westelijke richting voort en omsluiten daar een tweede binnenplaats. Het gebouw kreeg naast kantoorruimten ook verschillende vergaderzalen voor de ministerraad en de Hoge Raad van Adel en een bibliotheek met glas-in-looddak. In de gevel van het Departement van Justitie bevinden zich zes medaillons met portretten van Nederlandse rechtsgeleerden, te weten: Philippus van Leyden (ca. 1320 — 1382), rechtsgeleerde; Elbertus Leoninus (1519/20 — 1598), rechtsgeleerde; Hugo de Groot (1583 — 1645), Nederlands rechtsgeleerde; Cornelis van Bijnkershoek (1673 — 1743), advocaat, president van de Hoge Raad; Joan Melchior Kemper (1776 — 1824), staatsrechtgeleerde en staatsman; Johan Rudolph Thorbecke (1798 — 1872), liberaal staatsman, voorzitter van de Grondwetscommissie van 1848. Het gebouw heeft de status rijksmonument en is onder nummer 17881 ingeschreven in het monumentenregister. Tegenwoordig is het gebouw onderdeel van het gebouwencomplex van de Tweede Kamer. Diverse fracties hebben hier hun werk- en vergaderkamers. De voormalige bibliotheek van het gebouw is tegenwoordig bekend als de Handelingenkamer.

Het Huygenshuis was de woning van Constantijn Huygens aan het Plein in Den Haag. Het gebouw heeft bestaan van 1637 tot 1876 waarna het is vervangen door het Departement van Justitie. Het huis was in dezelfde tijd, stijl en in onderling overleg gebouwd als het destijds naastgelegen Mauritshuis. Het was een gebouw in classicistische stijl, ontworpen door Huygens zelf, met hulp van Jacob van Campen en de hofarchitect Pieter Post. Huygens schreef er de verhandeling Domus (‘Het huis’, 1639) over zodat het als voorbeeld kon dienen voor andere architecten. De beelden die oorspronkelijk boven de gevel stonden vertegenwoordigden Firmitas (stevigheid), Utilitas (functionaliteit) en Venustas (schoonheid), architectonische basiswaarden volgens de Romeinse architect Vitruvius. Ze werden vervaardigd door meesterbeeldhouwer Pieter Adriaensz. 't Hooft. De woning huisvestte vanaf 1829 het Ministerie van Koloniën. Na het gereedkomen van een nieuw gebouw voor dit ministerie op het terrein van het koetshuis en tuin in 1860, werd in 1866 het Huygenshuis afgebroken om plaats te maken voor het Departement van Justitie.

Grand Hotel Central aan de Lange Poten in Den Haag is een voormalig hotel uit 1920 en is tegenwoordig deel van het Tweedekamergebouw.