Sarphatistraat 8

Het pand Sarphatistraat 6 is een statig herenhuis aan de Sarphatistraat te Amsterdam-Centrum. Het gebouw diende door de jaren heen als woonhuis en kantoorruimte. Er was bijvoorbeeld een curator gevestigd, er vond administratie plaats voor Compagnie Internationale des Wagons-Lits en er was een reisbureau gespecialiseerd in reizen naar Israël (Isra-Tours) gevestigd. Kunstenaar Simon Maris heeft er enige tijd gewoond. De architect W.F. Draijer was beter bekend als makelaar, die werkte vanuit de Haarlemmer Houttuinen. Hij ontwierp een pand in de bouwstijl van de neorenaissance, dat met haar pilasters en natuurstenen begane grond aansluit bij Sarphatistraat 4. Boven het raam van de eerste verdieping is een beeldje te zien. Echter waar de ramen van nummer 4 rechthoekig zijn, zijn de ramen van nummer 6 voorzien van een boogconstructie. In 2015 heeft Humanitas een deel van het gebouw in gebruik.

Het pand Sarphatistraat 4 is een statig herenhuis aan de Sarphatistraat te Amsterdam-Centrum. Het woonhuis is ontworpen en gebouwd in opdracht van August Hendrichs, vooraanstaande Amsterdammer. De architect daarbij was Theo Asseler, neef van Theo Molkenboer. Hij ontwierp een gebouw in de neorenaissancestijl, dat deels vrijstaand is. Ten westen van het pand ligt de straat/steeg Achter Oosteinde, aan de achterzijde is er geen belending. Het gebouw staat ongeveer op de plaats waar tot 1868 De Hooge Steenen Molen stond. In 2015 is Humanitas er gevestigd; het vertrok in oktober 2023 naar de Baarsjesweg in Amsterdam-West.

Het pand Sarphatistraat 13 is een gebouw aan de Sarphatistraat in Amsterdam-Centrum. Het pand werd gebouwd volgens een ontwerp van architect J.C.Teunissen op het terrein waarop voorheen de privékliniek van vrouwenarts Arthur Maurits Mendes de Leon (Sarphatistraat 13-15) stond. Dat gebouw was voorzien van allerlei tierelantijnen. Het ontwerp van Teunissen was strak. Het symmetrische gebouw met loggias (interne balkons) past qua stijl tussen de weelderige bouw van de lagere nummers en de kantoorkolos op nummer 15.

De Amstelgracht is een voormalige gracht in Amsterdam-Centrum. Ze was gelegen tussen de noordelijker gelegen Achtergracht/Nieuwe Achtergracht en de zuidelijker gelegen Singelgracht. Ze is gegraven in het verlengde van de Lijnbaansgracht. De gracht kruiste de Amstel. De gracht komt voor het eerst voor op kaarten van rond 1661 van Nicolaes Visscher met als basis een kaart van Joan Blaeu. Het behelst dan nog een plan voor de inrichting van het gebied ten oosten van de Leidsegracht dat toen de stadsgrens vormde. In 1662 tekende stadsarchitect Daniël Stalpaert opnieuw de gracht in op zijn ontwerpgedeelte van zijn plattegrond. De gracht ligt dan nog in een bijna geheel onbebouwd gebied. De enige bebouwing is dan nog het bolwerk Wester Blockhuys en de infirmerie. De Amstelgracht sluit dan aan op de Veemarkt en Ossenmarkt. Frederik de Wit is explicieter met zijn aanduiding (1688). Jacob Cats (1741-1799) woonde enige tijd aan de gracht. Op het terrein van de Veemarkt/Ossenmarkt verrees tussen 1862 en 1865 het Paleis voor Volksvlijt. Bebouwing bestond onder andere uit een schoolwoning en paardenstal, die stonden tussen de Amstelgracht en de huidige Sarphatistraat en in 1865/1866 gesloopt ("gelegen aan het einde van de Amstelgracht, bij de Hooge Steenenbrug", aldus het Algemeen Handelsblad van 18 december 1865). Op die plaats werd vervolgens een stadsvilla gebouwd voor Anne Willem van Eeghen (1860-1938) naar een ontwerp van Gerlof Salm. Dit gebouw werd op haar beurt in de jaren vijftig weer gesloopt om plaats te maken voor nieuwbouw met dan adres Amstel 344/Sarphatistraat 15. In 1866 werd de gracht gedempt en heet dan voor een tijdje Gedempte Amstelgracht. In 1872 kreeg de voormalige gracht een nieuwe naam Maarten Jansz. Kosterstraat, die in 2017 elf rijksmonumenten kent. Over de Amstelgracht lag zowel in de oostelijke als de westelijke kade van de Amstel een brug. Beide bruggen verdwenen als gevolg van de demping.

De Hooge Steenen Molen (Ook wel De Leeuw genoemd) was een in 1735 gebouwde windmolen die op het Bolwerk Westerblokhuis, ongeveer op de hoek van de Amstel en de Singelgracht te Amsterdam stond. De molen, een typische stellingmolen, was een korenmolen en de opvolger van een eerdere molen, De Groen. De molen was voorzien van een blauwe gevelsteen met daarop een leeuw afgebeeld, vanwaar de naam "De Leeuw". Dat de molen vooral bekendstond als "de hooge steenen molen" was te danken aan het feit dat hij zich bevond bij de ongeveer zes meter hoge stadsomwalling, die ook de daarnaast gelegen Hogesluis zijn naam gaf. De molen is in 1868, acht jaar nadat het naburige Paleis voor Volksvlijt werd gebouwd, afgebroken.

Oosteinde en Achter Oosteinde zijn twee straten in Amsterdam-Centrum.

Van Gendtbrug (brug 247) is een vaste brug op de grens van Amsterdam-Centrum en Amsterdam-Zuid. Ze overspant de Singelgracht en is de laatste brug voordat de gracht overgaat in de Amstel. Aan de noordzijde bevindt zich de straat Oosteinde en de Sarphatikade, de plaatselijke kade van de Singelgracht. Aan de zuidkant bevindt zich de Stadhouderskade (plaatselijke kade van de Singelgracht en de Hemonystraat. Ten noordwesten van de brug staat het gebouw van de De Nederlandsche Bank.

De Achtergracht is sinds 1870 een relatief korte gracht in Amsterdam-Centrum. Hij is gelegen tussen het Frederiksplein en de Amstel, evenwijdig aan de meer stadinwaarts gelegen Prinsengracht. De Achtergracht ligt in de nabijheid van het oostelijk deel van de grachtengordel. De originele Achtergracht werd rond 1660 gegraven en verbond de Reguliersgracht met de Amstel. De gracht is al te zien op de plattegrond van de stad, die stadsarchitect Daniël Stalpaert maakte in 1662 (Achter Graft). Over de gracht werd een drietal bruggen gelegd. De eerste lag in de oostelijke kade van de Reguliersgracht, een tweede in de Utrechtsestraat, een derde in de westelijke kade van de Amstel. In 1870 werd het grootste deel van de gracht gedempt, waarbij de eerste twee bruggen overbodig werden. Het gedempte deel vormt nu de Falckstraat en de noordzijde van het Frederiksplein. Bij de laatste uitbreiding van de grachtengordel ten oosten van de Amstel in de richting van het IJ, werd in het verlengde van de Achtergracht de Nieuwe Achtergracht aangelegd.

Stadhouderskade 149-150 betreft een tweetal (bijna) gelijke panden aan de Stadhouderskade/Singelgracht te Amsterdam-Zuid, de Pijp. De panden zijn symmetrisch ontworpen door de aannemers, architecten en makelaars Jan Willem Hartgerink en Hendrik Dirks Kramer, die hier veel panden hebben neergezet. In 1884 plaatsten ze advertentie voor twee eerste klasse herenhuizen met huurprijzen van 1800 tot 2000 gulden. De gebouwen vertonen gelijkenis met meerdere gebouwen aan de Stadhouderskade. Zo zijn er bakstenen versieringen onder de dakplinten, die ook te vinden zijn aan Stadhouderskade 137-139 en Hemonystraat 7. Deze twee gebouwen zijn echter luxueuzer met hun relatief grote erkers, de heren woonden hier namelijk in eerste instantie zelf (Hartgerink op 149, Kramer op 150). Andere details zijn de wit uitgevoerde pilasters In het gebouw Stadhouderskade 149 hebben twee gezinnen gewoond die het Naziregime uit de Tweede Wereldoorlog niet hebben overleefd: het gezin rond Alice Prins (zie daar) en dat van Mouritz de Vries. Mouritz en Griet de Vries-Polak werden op 16 april 1943 omgebracht in vernietigingskamp Sobibór. Ook Jacob Pieter Moltzer, bestuurslid van de Nieuw-Malthusiaanschen Bond en rechtsgeleerde, woonde hier enige tijd. In gebouw Stadhoudeerskade 150 voerde huisarts Rijk Kramer (zoon van de architect) enige tijd praktijk. Voor hem is een inscriptie in de gevel gemaakt. Hij volgde een van de eerdere huurders op belastingcontroleur Johannes Hermanus Simon.

Stadhouderskade 151-154 betreft een viertal (bijna) gelijke panden aan de Stadhouderskade/Singelgracht te Amsterdam-Zuid, de Pijp.

De Sarphatikade is sinds 1878 een straat in Amsterdam-Centrum. De straat ligt in het begin op de noordelijke oever van de Singelgracht en verderop op de westoever van de Amstel. Zij begint bij Oosteinde tegenover De Nederlandsche Bank, volgt de Singelgracht tot aan de Amstel en gaat vervolgens "de hoek om", langs de Amstel tot aan het talud van de Hogesluis in de Sarphatistraat. Dat laatste stuk ligt recht tegenover het Amstelhotel. Aan beide delen van de kade zijn ligplaatsen voor woonschepen en -arken. Naamgever van de kade was Samuel Sarphati, tevens naamgever van de nabijgelegen straat en het verder weg gelegen Sarphatipark. In 1942 (tijdens de bezetting in de tweede wereldoorlog) werd de straatnaam gewijzigd in Vening Meineszkade. Ook veel andere namen van Amsterdamse straten en parken die naar joden of toen nog levende leden van het koninklijk huis verwezen werden toen aangepast. Deze naamsverandering werd vlak na de bevrijding teruggedraaid, op 18 mei 1945. Aan de kade staat een gemeentelijk monument: Sarphatikade 13, alwaar architect Constantijn Muysken aan het eind van de jaren tachtig van de negentiende eeuw enige tijd gewoond en gewerkt heeft. Dit huis is niet door Muysken ontworpen, maar door J.P. Wolff. Van september 1897 tot oktober 1900 heeft ook de componist Julius Röntgen met zijn gezin op de Sarphatikade 13 gewoond en daar onder anderen zijn Noorse collega Edvard Grieg en diens vrouw Nina als logés gehad .

Het pand Stadhouderskade 155 is een gebouw aan de Stadhouderskade/Singelgracht in De Pijp te Amsterdam-Zuid. Het voormalige herenhuis is opgetrokken naar een ontwerp van Jan Willem Hartgerink, en Hendrik Dirks Kramer, die bijna dit gehele gedeelte van de Stadhouderskade volbouwden. De bouwstijl is eclectisch, Hartgerink en Kramer waren van huis uit geen echte architecten. Het gebouw heeft dezelfde uiterlijke kenmerken als Stadhouderskade 154 en Stadhouderskade 156. In 2016 is de begane grond al enige tijd tussen de nummer 154 en 155 doorgebroken om huis te bieden aan een sportschool, daarvoor waren er ook al bedrijven gevestigd. De eerste huurder van het pand was ambtenaar Frederik Rudolf Seelig (geboren Batavia 20 mei 1853) en Henriëtte Catharina Geertruida Pluijgers (1842-1908). Zij kregen hier zoon Johan Carl Louis Jules. F.R. Seelig werkte bij Wijnhandelaars De Vos en Ter Meulen aan het Rokin. Seelig ging in 1889 failliet en tevens onvindbaar. In 1892 was er een kleine binnenbrand in het gebouw. Rond 1930 was hier woonachtig de familie Hartog Joël van Frank en Francina (Fransje) Davidson. Van Frank was ook de makelaar die de bovenwoning in 1931 te huur zette voor 1400 gulden per jaar. Zij stierven beiden voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog. Hun kinderen Josina van Frank (1910-1943) en Irene van Frank (1916-1945) werden omgebracht door Nazi-Duitsland. Ook de directie familie Fransje Davidson werd daar omgebracht.