Byzantium (gebouw)

De Koepelkerk was een kerk voor de Nederlandse Hervormde Kerk in Amsterdam. Ze was gesitueerd aan de Stadhouderskade. De naam werd na uitgebreid debatteren gekozen uit een rijtje o.a. Geuzenkerk, Oranjekerk, Willemskerk. De architect van A.J. Van Beek (geboren 1848) kwam uit Maarssen.

De Plaquette H.F. Westerveld is een plaquette ter nagedachtenis van verzetswerk door Heijmen Friedrich Westerveld (Amsterdam, 20 augustus 1896 – Soest, 23 juni 1980). De gedenkplaat werd op 7 mei 1947 onthuld door Prins Bernhard in aanwezigheid van minister L. Neher en generaal jhr. W. Roëll aan de Koepelkerk aan de Stadhouderskade in Amsterdam. De plaquette draagt de tekst: "De koster H.F. Westerveld huisvestte hier met voortdurend levensgevaar voor zich en zijn gezin van 25 maart 1943 tot 5 mei 1945 het algemene hoofdkwartier van de O.D". O.D. staat voor de Ordedienst, die O.D. had regelmatig contact met Prins Bernard. Pieter Jacob Six, leider van de O.D. hield een toespraak. De kerk werd in 1972 gesloopt en op de plaats van de kerk werd het Amsterdam Marriott Hotel gebouwd. In april 1975 toen het hotel afgebouwd was onthulde Pieter Jacob Six de plaquette opnieuw, maar dan in de voorgevel van het hotel. Westerveld combineerde het kosterschap met een baan als aannemer/timmerman. Hij woonde met zijn gezin aan de Tesselschadestraat, vlak bij de kerk. Westerveld werd voor zijn verzetsactiviteiten geëerd met het Kruis van Verdienste en de King's Medal for Courage in the Cause of Freedom. Postuum werden hem nog het Verzetsherdenkingskruis en de Amerikaanse Legion of Honor Award toegekend. Een dochter en een zoon verrichtten ook verzetswerk.

Het Amsterdam Marriott Hotel aan de Stadhouderskade in Amsterdam-West was een van de eerste hotels op het Europese continent van de Amerikaanse hotelketen Marriott International. Het gebouw ligt ingeklemd tussen de Stadhouderskade (hoofdingang), Vondelstraat en Tesselschadestraat. Het gebouw kwam er niet zonder slag of stoot. Op de plaats waar het hotel in de beginjaren zeventig van de 20e eeuw verrees, waren een aantal jaren eerder de Koepelkerk (Stadhouderskade 21) en het Persilhuis (Stadhouderskade 19-20) gesloopt. Met name de sloop van de Koepelkerk stuitte op weerstand. De mening was dat zo’n mooi gebouw moest plaatsmaken voor het “zoveelste” hotel. Die protesten namen snel af, toen het hotel in een ontwerp van architect Gerard de Klerk zijn gestalte kreeg. Hij was gespecialiseerd in het ontwerpen van hotels. Alhoewel destijds relatief groot van omvang (elf etages) voor Amsterdam bleek het goed te passen in de gevelwand van de lage huisnummers van de Stadhouderskade. Hillen & Roosen bouwde het hotelgebouw, dat plaats moest bieden aan 400 bedden. Het terrein én het gebouw kostte 50 miljoen gulden. Het hotel werd na de opening regelmatig verbouwd. In 1975 werd de Plaquette H.F. Westerveld bij de ingang van het hotel onthuld.

Het Persilhuis, Persilschool of Persilgebouw was een pand dat stond aan de Stadhouderskade in Amsterdam-West. De basis van het gebouw kwam tot stand in 1884, toen hier een blok winkel/woningen vlak naast de Koepelkerk verrees. Er werden een winkelverdieping, drie woonlagen en een zolder gebouwd. In 1911 werd het complex grondig verbouwd onder leiding van architect Alphonsus Maria Leonardus Aloysius Jacot (Hirschgebouw). De gehele voorgevel werd vernieuwd en er kwam ook een extra verdieping op. Duwaer & Naessens, een handelaar in phonola's en piano's, nam toen zijn intrek in het gebouw en liet een concertzaal voor 200 personen inrichten (Salle Duwaer & Naessens). Zij waren degenen die in 1916 glas-in-loodramen lieten plaatsen in de figuren van muziekinstrumenten naar een ontwerp van Guillaume Frédéric la Croix. In mei 1937 nam de Nederlandse Persil Maatschappij N.V. haar intrek in Stadhouderskade 19-20. Zij kwam vanaf het Kleine-Gartmanplantsoen (ongeveer waar het City staat). Samen met Chemphar, eveneens eigendom van E. Ostermann (& Co Handelmaatschappij) zouden zij het pand tot aan de sloop in gebruik houden. Persil was een merknaam van Henkel KGaA, dat het in 1932 ook in Nederland liet produceren. In het gebouw aan de Stadhouderskade konden huisvrouwen kennismaken met “het nieuwe wassen” (zelfwerkend wasmiddel in plaats van schrobben, wrijven, slingeren en boenen). In 1951 vond een grootscheepse verbouwing plaats, de glas-in-loodramen sneuvelden daarbij. In januari 1972 verhuisde Persil naar Amstelveen en in de daaropvolgende zomer werd het gebouw met de naastgelegen Koepelkerk gesloopt om plaats te maken voor het latere Amsterdam Marriott Hotel. Rotterdam kent ook een Persilhuis, het is een (niet meer gangbare) bijnaam van het Witte Huis.

Boom Hella S. Haasse is een paardenkastanjeboom in het Vondelpark, Amsterdam-Zuid; het deel dat de Slurf wordt genoemd. Een vijftienjarige paardenkastanjeboom werd op 21 maart 2008 geplant door wethouder Paul van Grieken ter ere van de negentigste verjaardag van de schrijfster Hella Haasse op 2 februari 2008. Deze jonge kastanje kwam te staan op de plaats waar een oude kastanje tijdens een storm in 2007 omgewaaid was. De Boom Hella S. Haasse staat in een rotstuin direct achter het toegangshek Vondelpark (Stadhouderskade). Omdat het die dag sneeuwde zag de schrijfster deze hommage aan vanuit haar appartement in gebouw Byzantium dat uitziet op die toegang. Ongeveer een jaar eerder werd ze geëerd met een vernoeming naar haar van planetoïde 10250 (Hellahaasse). Het Vondelpark kent nog een benoemde boom: een iep ter ere van Hans Houtman nabij de ingang P.C. Hooftstraat. Hans Houtman was oprichter van de vereniging Vrienden van het Vondelpark (overleden Amsterdam 7 juli 2012). Een aantal seringen werd benoemd in het gedicht "Ik heb in 't Vondelpark een klein prieeltje gehuurd" van Annie M.G. Schmidt.

Arthur van Schendel is een artistiek kunstwerk in Amsterdam Oud-West. Op 5 maart 1952 werd de portretbuste van Arthur van Schendel onthuld dat gemaakt is door Jobs Wertheim. De onthulling vond plaats in het zuidelijke deel van het Leidsebosje. De weduwe, een zoon en een kleindochter van Van Schendel alsmede een wethouder waren daarbij aanwezig. Die plaats werd verkozen omdat Van Schendel hier regelmatig passeerde in de korte tijd dat hij aan de Leidsekade 89 woonde en naar het Park Hotel Amsterdam wandelde om aldaar de krant te lezen. In 1981 verdween het beeld, het was al een keer van de sokkel getrokken en verdween toen definitief. In 1982 werd het teruggevonden bij een schroothandelaar en in 1983 werd het teruggezet. De eerste jaren stond het in de open ruimte, doch begin 21e eeuw werd dit deel van het parkje bebouwd. Amsterdam kent ook een Arthur van Schendelstraat, deze ligt in de wijk Geuzenveld-Slotermeer.

De Stadhouderskade is een straat in Amsterdam-West (nummers 1 tot 23) en Amsterdam-Zuid, op de west- en zuidoever van de Singelgracht van de Overtoom tot aan de Amstel. De straat maakt deel uit van een reeks van drie straten die de buitenring om de Singelgracht vormen. De buitenring (de stadsroute 100) wordt van noord naar zuid gevormd door de Nassaukade tot aan de kruising met de Overtoom; de Stadhouderskade en vanaf de Torontobrug, de Mauritskade.

Het Leidsebosje is een plantsoen in Amsterdam-West.

Het Toegangshek Vondelpark (Stadhouderskade) is een artistiek kunstwerk in Amsterdam-Zuid. Het Vondelpark had aan de Stadhouderskade een relatief eenvoudige afsluitbare terreinafscheiding waarachter de opzichterwoning lag. In verband met de nadering van de Internationale Koloniale en Uitvoerhandel Tentoonstelling te houden in Amsterdam werd een nieuw hekwerk verlangd. De Duitse architect Alexander Linnemann kwam met een hekwerk in neorenaissancestijl, dat werd geplaatst over de volle breedte van het Vondelpark aan de Stadhouderskade. Het betreft een smeedijzeren hekwerk op een hardstenen plint en hangend aan hardstenen pijlers. De ingang zelf bestaat uit vier poorten (origineel twee voor voetgangers aan de zijkant en twee centraal voor rijtuigen) af te sluiten het hekken waarop bloemmotieven zijn te vinden. Centraal in de toegang staat de sokkel van en waarop de Stedemaagd (tot 2010 het origineel van Friedrich Schierholz, daarna een kopie). Boven de toegangen voor voetgangers zijn siersmeedijzeren bogen geplaatst in dezelfde motieven als de toegangshekken. Die toegangshekken vermelden in vergulde opdruk VONDEL PARK in onjuist spatiegebruik. Het totale hekwerk werd in 1996 tot rijksmonument verklaard vanwege de typologische waarde en als onderdeel van de historische bebouwing van het Vondelpark.

De Stedemaagd is een standbeeld in de Nederlandse hoofdstad Amsterdam. Het staat in de ingang van het Vondelpark aan de Stadhouderskade. Het standbeeld staat op de middelste pijler. Vanaf 1883 stond hier een beeld gemaakt door de beeldhouwer Friedrich Schierholz (1840-1894) op de middelste pijler van de toegang in een hekwerk van Alexander Linnemann uit dezelfde tijd. Het werd gemaakt in opdracht van het parkbestuur om het park meer aanzien te geven ten tijde van de Internationale Koloniale en Uitvoerhandel Tentoonstelling in 1883. De Stedemaagd is een verpersoonlijking van de stad Amsterdam. Zij zit op een zetel, in haar linkerhand houdt zij een schild vast met het wapen van Amsterdam, en met haar rechterhand nodigt zij wandelaars uit het park te betreden. Op 6 oktober 1953 werd het Vondelpark overgedragen aan de gemeente Amsterdam. De Vereniging tot aanleg van een rij- en wandelpark te Amsterdam schonk toen ook de Stedemaagd aan de gemeente. Op 12 november 2009 is het beeld weggehaald; het was vervallen en beschadigd. Het werd op 11 juni 2010 vervangen door een kopie door restauratieatelier Ton Mooy uit Amersfoort. De kopie is gehouwen uit de sterkere Bentheimer zandsteen en moet daarom de eeuwen kunnen trotseren. Het originele beeld uit 1883 is na een grondige opknapbeurt op 18 juni 2014 op een sokkel geplaatst aan de Koenenkade, onder de nieuwe naam Stedenmaagd Amsterdamse Bos.

Vondelpark 1 is een gebouw in Amsterdam-Zuid, Oud-Zuid. Het gebouwtje is een van de acht gebouwen in het Vondelpark, dat ook daadwerkelijk een adres heeft in dat park. Het betreft de voormalige opzichterwoning die stamt uit rond 1867. Het werd gebouwd in opdracht van de "Vereeniging tot aanleg van een rij- en wandelpark te Amsterdam". De architect Jan David Zocher is zeer vermoedelijk de ontwerper. Het gebouw is opgetrokken uit baksteen, maar geheel voorzien van een pleisterlaag. Het wordt ingedeeld bij de bouwstijl neoclassicisme. Het heeft een landelijke uitstraling. Het is gebouwd op een bijna vierkante plattegrond en heeft twee verdiepingen (begane grond en een etage). Het is opgezet in twee traveeen met een klein en laag enigszins teruggetrokken ingangsgedeelte en een groot en hoog hoofddeel. Het kleine travee staat deels onder het dak van het grote gebouw en heeft een rechthoekige toegangsdeur met een hoekig bovenlicht. Onder het (af-)dak is houtbeschot aangebracht met zaagtandmotief aan de onderzijde dat doorloopt tot onder het bovenlicht. Het grote gebouw heeft ramen met een flauwe kromming in de bovenzijde met daarboven een raam met romaanse boog en versiering. Het eerder genoemde zaagtandmotief is in het uitkragende dak terug te vinden, maar in veel kleinere uitvoering; er ontstaat zo een chaletachtig uiterlijk. Het gebouw heeft uitvouwen in de vorm van erkers (noordzijde) en serres (westzijde). De achterzijde aan de Vossiusstraat zier er ongeveer hetzelfde uit, maar heeft geen erker. In 1996 werd het als rijksmonument opgenomen in het Monumentenregister als onderdeel van het totale rijksmonument dat het Vondelpark al was. Het gebouw kreeg de benoeming dankzij de architectuurhistorische waarde en een architectonisch en functioneel onderdeel van het Vondelpark.

Het Boomzagertje, Houtzagertje of Het zagertje, is een klein onopvallend beeld in het Leidsebosje in Amsterdam. Het beeld bestaat uit een mannetje dat staat te zagen in een dikke overhangende tak; tot oktober 2019 deed hij dat in de zuidelijkste plataan. Hij doet dat voorover bukkend, tussen zijn benen. Het beeld van ijzer is in de nacht van 30 januari 1989 geplaatst, rond dezelfde tijd als onder andere de uit de grond oprijzende violist in de Stopera. De maker is voor de buitenwereld onbekend. Er zijn in Amsterdam meer van deze anonieme beelden, die aan dezelfde artiest, De Onbekende Beeldhouwer, worden toegeschreven. De beelden van De Onbekende Beeldhouwer zijn in eigendom aan de gemeente overgedragen onder de voorwaarde dat de identiteit van de maker niet bekend wordt gemaakt. De man kan de tak niet afzagen zonder daar zelf van af te vallen. Hij draagt een alpinopet die ook al een keer vermist werd. Ook is de zaag een keer afgebroken. Herstelwerkzaamheden werden ook door onbekenden gedaan. Op de oude tak leek de boom de zaag ingekapseld te hebben. In oktober 2019 werd de tak, die tussen stam en beeld geknakt was en na een tijd lang vastgebonden te zijn geweest aan een erbovenhangende tak, bij de stam afgezaagd. Het zagertje is daarbij voor herstel teruggekeerd naar zijn anonieme maker. In mei 2020 werd het beeldje teruggeplaatst, maar op een tak van een andere boom.