Stadhouderskade (Amsterdam)

Het Toegangshek Vondelpark (Stadhouderskade) is een artistiek kunstwerk in Amsterdam-Zuid. Het Vondelpark had aan de Stadhouderskade een relatief eenvoudige afsluitbare terreinafscheiding waarachter de opzichterwoning lag. In verband met de nadering van de Internationale Koloniale en Uitvoerhandel Tentoonstelling te houden in Amsterdam werd een nieuw hekwerk verlangd. De Duitse architect Alexander Linnemann kwam met een hekwerk in neorenaissancestijl, dat werd geplaatst over de volle breedte van het Vondelpark aan de Stadhouderskade. Het betreft een smeedijzeren hekwerk op een hardstenen plint en hangend aan hardstenen pijlers. De ingang zelf bestaat uit vier poorten (origineel twee voor voetgangers aan de zijkant en twee centraal voor rijtuigen) af te sluiten het hekken waarop bloemmotieven zijn te vinden. Centraal in de toegang staat de sokkel van en waarop de Stedemaagd (tot 2010 het origineel van Friedrich Schierholz, daarna een kopie). Boven de toegangen voor voetgangers zijn siersmeedijzeren bogen geplaatst in dezelfde motieven als de toegangshekken. Die toegangshekken vermelden in vergulde opdruk VONDEL PARK in onjuist spatiegebruik. Het totale hekwerk werd in 1996 tot rijksmonument verklaard vanwege de typologische waarde en als onderdeel van de historische bebouwing van het Vondelpark.

De Stedemaagd is een standbeeld in de Nederlandse hoofdstad Amsterdam. Het staat in de ingang van het Vondelpark aan de Stadhouderskade. Het standbeeld staat op de middelste pijler. Vanaf 1883 stond hier een beeld gemaakt door de beeldhouwer Friedrich Schierholz (1840-1894) op de middelste pijler van de toegang in een hekwerk van Alexander Linnemann uit dezelfde tijd. Het werd gemaakt in opdracht van het parkbestuur om het park meer aanzien te geven ten tijde van de Internationale Koloniale en Uitvoerhandel Tentoonstelling in 1883. De Stedemaagd is een verpersoonlijking van de stad Amsterdam. Zij zit op een zetel, in haar linkerhand houdt zij een schild vast met het wapen van Amsterdam, en met haar rechterhand nodigt zij wandelaars uit het park te betreden. Op 6 oktober 1953 werd het Vondelpark overgedragen aan de gemeente Amsterdam. De Vereniging tot aanleg van een rij- en wandelpark te Amsterdam schonk toen ook de Stedemaagd aan de gemeente. Op 12 november 2009 is het beeld weggehaald; het was vervallen en beschadigd. Het werd op 11 juni 2010 vervangen door een kopie door restauratieatelier Ton Mooy uit Amersfoort. De kopie is gehouwen uit de sterkere Bentheimer zandsteen en moet daarom de eeuwen kunnen trotseren. Het originele beeld uit 1883 is na een grondige opknapbeurt op 18 juni 2014 op een sokkel geplaatst aan de Koenenkade, onder de nieuwe naam Stedenmaagd Amsterdamse Bos.

Boom Hella S. Haasse is een paardenkastanjeboom in het Vondelpark, Amsterdam-Zuid; het deel dat de Slurf wordt genoemd. Een vijftienjarige paardenkastanjeboom werd op 21 maart 2008 geplant door wethouder Paul van Grieken ter ere van de negentigste verjaardag van de schrijfster Hella Haasse op 2 februari 2008. Deze jonge kastanje kwam te staan op de plaats waar een oude kastanje tijdens een storm in 2007 omgewaaid was. De Boom Hella S. Haasse staat in een rotstuin direct achter het toegangshek Vondelpark (Stadhouderskade). Omdat het die dag sneeuwde zag de schrijfster deze hommage aan vanuit haar appartement in gebouw Byzantium dat uitziet op die toegang. Ongeveer een jaar eerder werd ze geëerd met een vernoeming naar haar van planetoïde 10250 (Hellahaasse). Het Vondelpark kent nog een benoemde boom: een iep ter ere van Hans Houtman nabij de ingang P.C. Hooftstraat. Hans Houtman was oprichter van de vereniging Vrienden van het Vondelpark (overleden Amsterdam 7 juli 2012). Een aantal seringen werd benoemd in het gedicht "Ik heb in 't Vondelpark een klein prieeltje gehuurd" van Annie M.G. Schmidt.

Vondelpark 1 is een gebouw in Amsterdam-Zuid, Oud-Zuid. Het gebouwtje is een van de acht gebouwen in het Vondelpark, dat ook daadwerkelijk een adres heeft in dat park. Het betreft de voormalige opzichterwoning die stamt uit rond 1867. Het werd gebouwd in opdracht van de "Vereeniging tot aanleg van een rij- en wandelpark te Amsterdam". De architect Jan David Zocher is zeer vermoedelijk de ontwerper. Het gebouw is opgetrokken uit baksteen, maar geheel voorzien van een pleisterlaag. Het wordt ingedeeld bij de bouwstijl neoclassicisme. Het heeft een landelijke uitstraling. Het is gebouwd op een bijna vierkante plattegrond en heeft twee verdiepingen (begane grond en een etage). Het is opgezet in twee traveeen met een klein en laag enigszins teruggetrokken ingangsgedeelte en een groot en hoog hoofddeel. Het kleine travee staat deels onder het dak van het grote gebouw en heeft een rechthoekige toegangsdeur met een hoekig bovenlicht. Onder het (af-)dak is houtbeschot aangebracht met zaagtandmotief aan de onderzijde dat doorloopt tot onder het bovenlicht. Het grote gebouw heeft ramen met een flauwe kromming in de bovenzijde met daarboven een raam met romaanse boog en versiering. Het eerder genoemde zaagtandmotief is in het uitkragende dak terug te vinden, maar in veel kleinere uitvoering; er ontstaat zo een chaletachtig uiterlijk. Het gebouw heeft uitvouwen in de vorm van erkers (noordzijde) en serres (westzijde). De achterzijde aan de Vossiusstraat zier er ongeveer hetzelfde uit, maar heeft geen erker. In 1996 werd het als rijksmonument opgenomen in het Monumentenregister als onderdeel van het totale rijksmonument dat het Vondelpark al was. Het gebouw kreeg de benoeming dankzij de architectuurhistorische waarde en een architectonisch en functioneel onderdeel van het Vondelpark.

De Hein Donnerbrug (brugnummer 1922) is een bouwkundig kunstwerk op de grens van Amsterdam-Centrum en Amsterdam-Zuid. De brug is in 1991 vernoemd naar Jan Hein Donner in zijn hoedanigheid als schaker. De vaste betonnen brug overspant sinds omstreeks 1988 de Singelgracht. Zodoende verbindt ze het Max Euweplein (vernoemd naar schaker Max Euwe) en de Weteringschans (centrumzijde) met het Vondelpark en de Stadhouderskade (in Zuid). De brug is alleen toegankelijk voor voetgangers en fietsers, maar kan ook eventueel nooddiensten dragen; er is namelijk geen andere mogelijkheid om met zwaar vervoer het Max Euweplein op te komen. Zij is daarom acht meter breed. De brug is een ontwerp van Kees Spanjers, die samen met Pieter Zaanen voor de inrichting van het plein zorgden. Het Max Euweplein ligt hoger dan de Stadhouderskade; Spanjers koos voor een vrijwel platte brug met helling aan de zijde van de kade. Onder die helling geldt een doorvaarverbod; scheepvaart moet van de andere doorvaarten gebruik maken. Voor voetgangers en fietsers is het een stevige helling omdat de doorgaande voet- en fietsroute hier geregeld worden door verkeerslichten; fietsers moeten bijna vanuit stilstand de helling op of juist helling af remmen.

Arthur van Schendel is een artistiek kunstwerk in Amsterdam Oud-West. Op 5 maart 1952 werd de portretbuste van Arthur van Schendel onthuld dat gemaakt is door Jobs Wertheim. De onthulling vond plaats in het zuidelijke deel van het Leidsebosje. De weduwe, een zoon en een kleindochter van Van Schendel alsmede een wethouder waren daarbij aanwezig. Die plaats werd verkozen omdat Van Schendel hier regelmatig passeerde in de korte tijd dat hij aan de Leidsekade 89 woonde en naar het Park Hotel Amsterdam wandelde om aldaar de krant te lezen. In 1981 verdween het beeld, het was al een keer van de sokkel getrokken en verdween toen definitief. In 1982 werd het teruggevonden bij een schroothandelaar en in 1983 werd het teruggezet. De eerste jaren stond het in de open ruimte, doch begin 21e eeuw werd dit deel van het parkje bebouwd. Amsterdam kent ook een Arthur van Schendelstraat, deze ligt in de wijk Geuzenveld-Slotermeer.

Park Centraal Amsterdam (tot 1930 bekend als café-restaurant Parkzicht, van 1930 tot 2019 als Park Hotel Amsterdam) is een hotel aan de Stadhouderskade, op de hoek met de Hobbemastraat, in het Amsterdam Museumkwartier. De geschiedenis van het hotel gaat terug tot de 19e eeuw.

Het Byzantium is een complex dat staat aan de Stadhouderskade in Amsterdam-West. Het gebouw staande in het Museumkwartier wordt ingesloten door het Vondelpark, de Stadhouderskade en de Tesselschadestraat. Het complex was tijdens de oplevering een van de grootste gebouwen in de stad, zeker in de buurt waar het werd gebouwd. Het was tevens de afsluiting van de vernieuwing van dit deel van de Stadhouderskade, er was na 1991 geen “oudbouw” meer in de lage huisnummers te vinden. Rem Koolhaas was de architect namens het Office for Metropolitan Architecture (OMA) die het ontwerp maakte en hij liet de verdere uitvoering aan collegae Kees Christiaanse en Ron Steiner. Zij wonnen daarmee een soort wedstrijd waarbij ook Cees Dam en Alexander Bodon aan meededen (1988). Het complex omvat woningen, kantoren, bedrijfsruimte en een ondergrondse parkeergarage. In de bouw werden allerlei uiterlijke kenmerken meegegeven. In het complex zit een blauwachtig hoog flatgebouw en kantoor, een goudkleurige schuin aflopende ingang van de parkeergarage en een winkelcentrum. Het gedeelte aan de Tesselschadestraat is laagbouw. Er zou nog een uitwendige lift geplaatst worden, deze kwam er uiteindelijk niet. Overblijfsel van dit onderdeel is het half zwevende ronde penthouse dat uitsteekt uit de gevel als een gezwel. Tegenstanders vonden het gebouw monstrueus, zeker gezien vanuit het Vondelpark. Een feestelijke opening werd achterwege gelaten, want er werd gevreesd voor krakersrellen. Bij de nieuwbouwplannen voor dit terrein was eerder gedacht aan sociale woningbouw. De flats met een koopprijs van 350.000 tot 1.200.000 gulden voldeden daaraan niet. Men zag het gebouw vooral als plaats voor de oude gegoede burger. De populariteit van de koopflats overtrof de stoutste verwachtingen. De prijzen waren na twee jaar verdubbeld. De makelaar Geytenbeek, toch al niet geliefd binnen de krakerswereld, vond de discussie niet erg. Hij vond het belangrijker dat erover gepraat werd, dan hoe er over gesproken werd. Zelfs een satirisch spotje van Keek op de Week op 17 maart 1991 kon hem niet deren.

Amsterdam is een grootstedelijke gemeente in de Nederlandse provincie Noord-Holland. De gemeente telt 934.927 inwoners en heeft een totale oppervlakte van 219,49 km², waarvan 165,50 km² land en 53,99 km² water (1 januari 2024, Bron: CBS), Groot-Amsterdam telt 1.459.402 inwoners. Het is de grootste gemeente van Nederland. Amsterdam vormt samen met 29 andere gemeenten de Metropoolregio Amsterdam. In de regio wonen meer dan 2.600.000 mensen. Amsterdam is samen met Den Haag de gemeente met het hoogste percentage inwoners met een migratieachtergrond, op 1 januari 2020 had 55,6% van de inwoners een migratieachtergrond. Het aantal verschillende nationaliteiten in de gemeente (in 2007: 177) behoort tot de hoogste ter wereld. Sinds 24 maart 2022 maakt ook Weesp deel uit van de gemeente Amsterdam, dat fungeert als stadsgebied binnen die gemeente.

Het Willy Alberti-museum was een museum in Amsterdam dat was gewijd aan de Amsterdamse zanger Willy Alberti, geboren Carel Verbrugge (1926-1985). Het was gevestigd in Nieuw-West en later heropend aan de rand van de Jordaan. Er werden stukken getoond over het leven van de Jordaanse zanger, zoals foto's, schilderijen, cadeautjes, krantenknipsels, kostuums en platenhoezen. Ook waren er allerlei onderscheidingen te zien, zoals gouden platen, een oorkonde bij een koninklijke onderscheiding en een plaquette met het opschrift "Neêrlandsch jongste tenor" die hij in oktober 1940 op zijn veertiende kreeg van het Asta-theater in Amsterdam. Ook toonde het museum de pijp die Cliff Richard aan Willeke Alberti schonk voor haar vader en een aansteker die Frank Sinatra in het Concertgebouw liet vallen en door Alberti werd opgevangen. Verder waren souvenirs te zien uit zijn Amerikaanse tournee in 1959, toen hij daar met Marina een nummer 6-notering in de hitlijsten had behaald. Veel stukken zijn afkomstig uit zijn nalatenschap die zijn weduwe, Ria Kuiper, ter beschikking stelde. Zij was ook betrokken bij het geven van rondleidingen en de initiatiefneemster van het museum, samen met de zanger en danser Hans van Oort die destijds voorzitter was van de Stichting Vriendenclub Willy Alberti. Verder waren er verwante memorabilia te zien, zoals foto's van de Willy Albertistraat in Hengelo. Ria Alberti-Kuiper overleed in maart 2011. Het museum werd aanvankelijk op 5 maart 1997 geopend in het souterrain van het Hem-Hotel aan de Voorburgstraat in Nieuw-West. Op dit adres kende het museum een kort bestaan en werd het vanwege een tegenvallend bezoekersaantal in april 1998 gesloten. In 2001 werd het heropend in het centrum van Amsterdam, in het Grand Café Peter Batenburg aan het Max Euweplein. Het museum werd tot circa 2011/2014 voortgezet en is inmiddels opgeheven.

De Leidsebrug of Leidsepleinbrug, brug nr. 174, is een vaste plaatbrug in Amsterdam-Centrum en voert over de Singelgracht. De brug verbindt het Leidseplein en de Marnixstraat met het Leidsebosje en de Stadhouderkade. De brug is vernoemd naar de vroegere Leidsepoort. De landhoofden en pijlers werden gemaakt van natuursteen. De brug werd verfraaid met een aantal beeldhouwwerken van Johan Polet op de hoeken van de landhoofden en stelde twee nijlpaarden en twee leeuwenkoppen voor. Daarnaast gaat nog wat kleiner beeldhouwwerk over in de borstweringen langs de walkant. In het ontwerp werd voor het eerst een aantal houten zitelementen opgenomen in de borstweringen. Aan de noordwestzijde van de brug staat Hotel Americain met daarvoor de Hans Snoekfontein en daar tegenover staat het Hirschgebouw. Naast de brug bevindt zich, van de brug af gezien, aan de rechterkant van het Leidsebosje een steiger voor de Canal Bus. Tramlijn 1, 2, 5 en 12 rijden over de brug en hebben er staduitwaarts een halte.

De Koepelkerk was een kerk voor de Nederlandse Hervormde Kerk in Amsterdam. Ze was gesitueerd aan de Stadhouderskade. De naam werd na uitgebreid debatteren gekozen uit een rijtje o.a. Geuzenkerk, Oranjekerk, Willemskerk. De architect van A.J. Van Beek (geboren 1848) kwam uit Maarssen.