Brug 421

Langs de Fred. Roeskestraat, Amsterdam-Zuid staat een titelloos artistiek kunstwerk van Ben Guntenaar. Guntenaar, destijds docent aan wat binnenkort de Gerrit Rietveld Academie zou worden, werd door architect Gerrit Rietveld gevraagd een beeld te ontwerpen voor de bij de academie behorende tuin ontworpen door Mien Ruys. Guntenaar kwam met een zuil dan wel totem, die visueel samenwerkt en contrasteert met het door Rietveld ontworpen gebouw. Guntenaar ontwierp meestentijds beelden bestaande uit meerdere figuraties, maar dat lijkt hier niet het geval. Het is slechts een kolom. Nader bekeken schijnt het echter te bestaan uit drie op elkaar gezette dubbelfiguren. Het bestaat uit blokken die tezamen drie composities vormen van elk 210 centimeter hoog. De overeenkomst met het gebouw zit in de vlakverdeling; deze vertoont overeenkomsten met de glaspartij in de gevel van het oorspronkelijke gebouw. Het contrasteert juist met het gebouw (veel glas met af en toe een onderbreking van kozijn) in dat het toegepaste travertijn compleet ondoorzichtig is, maar dat er smalle openingen zijn waardoor men kan heenkijken. Guntenaar laat tevens verschil zien in het ruwe materiaal en gepolijst travertijn. Het beeld vormde begin 21e eeuw een van de redenen om de Gerrit Rietveld Academie op deze plaats te houden. Er kwamen snel nieuwe gebouwen bij, waardoor het beeld vanaf de Fred. Roeskestraat nog amper zichtbaar is.

De Wodanstraat is een straat in Amsterdam-Zuid. De amper vijftig meter lange straat kreeg zijn naam per raadsbesluit van 19 december 1929, een vernoeming naar de oppergod Wodan. De straat begint in het noorden als zijstraat van de Argonautenstraat en loopt zuidwaarts tot aan de Stadionkade, Zuider Amstelkanaal. De oneven zijde bestaat uit slechts drie huisnummers (1, 3 en 9); huisnummers 1 en 3 waarin ook een elektrahuisje maken deel uit van rijksmonument Stadionkade 113 (scholencomplex). Dan volgt een nieuwer deel van het scholencomplex uit rond 1955. Huisnummer 9 is ontworpen door Arend Jan Westerman, ze sluit aan op een rijtje huizen aan de Stadionkade (114-116). De even zijde kent een nummering van 4 tot met 24 en bestaat alleen uit woningen. Architect Justus Hendrik Scheerboom was verantwoordelijk is voor 4-16 met uitkijk over de bij de school horende speelplaats en Commert de Geus voor 18-24. Ook Almere en Rotterdam kennen een Wodanstraat.

De Gerrit Rietveld Academie is een Nederlandse hogeschool voor beeldende kunst en vormgeving gevestigd in Amsterdam. De instelling staat internationaal bekend om haar eigenzinnige en autonome karakter. Van 1924 tot 1968 was de naam van de school Instituut voor Kunstnijverheidsonderwijs.

Stadionkade 113 is een bouwwerk in Amsterdam-Zuid. Aan de Stadionkade bij een knik in het Zuider Amstelkanaal staat een relatief groot schoolgebouw, in 2019 in gebruik bij de Olympiaschool. De gemeente besteedde het werk op 29 juni 1931 aan en anderhalf jaar later werd de school officieel geopend, alhoewel nog niet alle ruimten in gebruik waren. Het betrof hier een combinatie van een centraal rondom het trappenhuis gelegen gemeentelijke openluchtschool (genaamd Spartaschool) geflankeerd door twee scholen voor Gewoon Lager Onderwijs (GLO) genaamd Apolloschool en Moriaschool, die laatste voor hervormde leerlingen. De openluchtschool is te herkennen aan de balkons, die aansloten op lesklokalen met schuiframen zodat kinderen min of meer in de open lucht les konden krijgen of ook wel in de open lucht konden rusten. Men koos ervoor de school een eind van de rooilijn van de Stadionkade op een rechthoekig terrein te zetten, zodat voor (en achter) de school ruimte ontstond voor relatief grote speelplaatsen. Op het terrein staan aan die rooilijn wel twee speelgebouwtjes, dat waren eerst overdekte speelplaatsen, maar in 1948 kwamen er toch gebouwen. Tussen die twee speelgebouwtjes bevindt zich een terreinafscheiding opgetrokken uit baksteen dat is afgewerkt met natuurstenen dekplaten. Op die dekplaten loopt vervolgens nog een metalen reling. In het midden van de terreinafscheiding bevindt zich een poort, af te sluiten met een ijzeren hekwerk. Links en rechts op die poort staan twee abstracte bronzen sculpturen in de vorm van wachters, die twee eivormige siereieren vasthouden. Deze staan er niet vanaf het begin maar dateren uit 1994 en zijn ontworpen door Peer Veneman. De school heeft nog twee vleugels aan de Donarstraat 2 en Wodanstraat 1. Het ontwerp van het complex is afkomstig van de Dienst der Publieke Werken uit 1929/1930 waarbij het werd toegewezen aan architect Gustaaf Adolf Roobol. Het geheel ademt de sfeer uit de van Amsterdamse School uit in de verstrakte variant, die Roobol vaker toepaste (zie de Floris Versterstraat 11). In september 2004 werd het complex tot rijksmonument verklaard (school, speelgebouwen en terreibafscheiding). De rooilijn van de Stadionkade werd hier in 1936 verder opgevuld met haast in uitvoering symmetrisch geplaatste woningen van Arend Jan Westerman, behalve dat er aan de rechter kant (108-112) meer staan dan de linker kant (114-116). In 1939 voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog verbleven er 800 soldaten in de school.

Het Nederlandsch Sportpark was een sportpark aan de oostzijde van de Amstelveenseweg in Amsterdam. Het lag in eerste instantie tussen de landerijen. Het sportpark, dat dwars op de weg was gesitueerd en dat meest werd aangeduid onder haar pars pro toto Het Stadion, lag er van 1914 tot 1929. Het Stadion is de naamgever aan de Stadionweg (kreeg haar naam in 1922 toen er van een Olympisch Stadion nog geen sprake was) en indirect dus aan de Stadionbuurt.

Het grafmonument van de familie Wiegman-Dobbelmann op de R.K. begraafplaats Buitenveldert in de Nederlandse stad Amsterdam is een rijksmonument.

11 Rue Simon-Crubellier is een kunstwerk in Amsterdam-Zuid.

Fred. Roeskestraat is een straat gelegen aan de Zuidas te Amsterdam-Zuid. Hij kreeg zijn naam op 27 april 1977 en werd vernoemd naar de musicus Fred. J. Roeske (1868-1961).

De Rooms-Katholieke Begraafplaats Buitenveldert is een begraafplaats in Amsterdam-Zuid en valt sinds 1836 onder de Augustinusparochie Buitenveldert. De begraafplaats ligt nu tussen de Fred. Roeskestraat en de Ringweg (A10), bij de Amstelveenseweg. Niettegenstaande de naam wordt dit gebied tegenwoordig officieel niet meer tot de wijk Buitenveldert gerekend.

De Donarstraat is een straat in Amsterdam-Zuid. De amper vijftig meter lange straat kreeg zijn naam per raadsbesluit van 19 december 1929, een vernoeming naar Thor, in het Nederlands aangeduid als Donar. De straat begint in het noorden als zijstraat van de Argonautenstraat en loopt zuidwaarts tot aan de Stadionkade, Zuider Amstelkanaal. De huisnummers lopen op van 1 tot en met 13 (oneven) en 2 tot met 10 (even). De oneven zijde naar een ontwerp van Th.J. Lammers kijkt daarbij uit over de speelvelden behorende bij het rijksmonument de Olympiaschool, staande aan Stadionkade 113. De even zijde, behalve nummer 2 een ontwerp van Arend Jan Westerman, kijkt uit op de vroegere balletschool met adres aan de Agamenmnonstraat/Stadionkade naar een ontwerp van de Dienst der Publieke Werken. Huisnummer 2 is een onderdeel van de eerder genoemde Olympiaschool.

De Dubbele Buurt is een vroegere buurt aan het begin van de Amstelveenseweg in Amsterdam-Zuid. Na de aanleg van de overtoom in de Schinkel in 1515 ontstond hier een levendige buurt met veel bedrijvigheid. Een van de bekendste gebouwen was de herberg het Leidse Veerhuis, gesloopt in 1915. De Schinkel was tot 1896 de grens tussen de gemeente Nieuwer-Amstel (aan de oostkant) en de gemeente Sloten (aan de westkant). Vanuit Amsterdam liep de Overtoomse Vaart tot aan de overhaal. Hier begon ook de weg naar Amstelveen, de Amstelveenseweg. Langs een groot deel van de weg was er slechts aan een kant bebouwing, alleen op het eerste stukje (tot aan de latere Zocherstraat bij het Vondelpark) stonden de huizen aan beide zijden van de weg. Zo ontstond de naam 'Dubbele Buurt'. Een veronderstelling dat deze naam te maken had met het feit dat aan de Slotense zijde ook een buurtschap lag is onjuist. De buurt aan de westkant van de Schinkel heette Overtoomse Buurt. Na de annexatie van dit deel van Nieuwer-Amstel door Amsterdam in 1896 en van de gehele gemeente Sloten in 1921 begon de verstedelijking in deze omgeving en daarmee de neergang van de oude buurtschappen. De overtoom werd in 1809 vervangen door een schutsluis. Een eeuw later was deze te smal geworden voor het groeiende scheepvaartverkeer. Nadat in 1942 de Nieuwe Meersluis in gebruik werd genomen kwam het einde voor de Dubbele Buurt. Een deel moest verdwijnen voor de verbreding van het vaarwater, een ander deel voor verbreding van de Amstelveenseweg. Ook de nabij liggende Overtoomse Buurt verdween voor het grootste deel voor de stedelijke bebouwing bij het Surinameplein. Van de bebouwing van voor 1933 resteren alleen nog de huizen Amstelveenseweg 54-56. De eerste tram door de Dubbele Buurt was in 1877 de paardentramlijn Leidseplein – Amstelveenseweg, die in 1904 werd vervangen door de elektrische tram, dit was sindsdien lijn 1. Omdat er in de Dubbele Buurt slechts ruimte voor enkelspoor was, werd in 1918 een spoor richting Leidseplein gelegd door de Zocherstraat. Dit bleef in gebruik tot de gedeeltelijke sloop van de Dubbele Buurt en verbreding van de Amstelveenseweg in 1933. Van 1913 tot 1923 reed ook lijn 17 hier langs, die in 1921 werd opgevolgd door lijn 23. Van 1918 tot 1922 reed ook lijn 19 hier langs, die in 1922 werd opgevolgd door lijn 6. Deze beide lijnen bleven hier tot 1942 respectievelijk 1944, en voor stadionverkeer tot 1958. Lijn 1 bleef de route over de Amstelveenseweg volgen tot 1971, toen deze naar Osdorp werd verlegd. Van 1977-2006 (met onderbreking van juni 2002 tot december 2004) was de opnieuw ingestelde lijn 6 weer op deze route te vinden, sindsdien is er uitsluitend tramverkeer van en naar de Remise Havenstraat.

Aldo van Eyckbrug (brug 413) is een vaste brug in Amsterdam-Zuid. De vierbaans verkeersbrug met aan weerszijden fiets- en voetpaden, waarover ook nog tramlijn 24 rijdt, is gelegen in de Amstelveenseweg. Zij overspant hier het Zuider Amstelkanaal, waar deze overgaat in de Stadiongracht. Aan de noordoostkant van de brug ligt het Stadionplein. Aan de zuidwestkant van de brug komt het IJsbaanpad op de Amstelveenseweg uit. In 1928 lag hier nog een dijk tussen de twee grachten. In 1934 werd aan Piet Kramer gevraagd een brug te ontwerpen voor deze plaats. De brug werd ingediend als project voor het Werkfonds ter bestrijding van werkloosheid. Kramer had zijn ontwerp in Amsterdamse Schoolstijl, dat hij met Hildo Krop had gemaakt pas in 1936, want hij wilde een “spectaculaire” nieuwe toegangspoort tot de stad. Let wel, toen de brug gebouwd werd lag aan de zuidzijde nog braakliggend terrein. De financiën waren echter ontoereikend voor het totaalontwerp en er werd aan met name Krop gevraagd om een alternatief. De granieten zuilen waarop de beelden geplaatst zouden moeten worden werden behoorlijk slanker. Zo kwam toch een brug tot stand die alle kenmerken had van de samenwerking van Kramer en Krop. Afwisseling tussen baksteen en graniet, sierlijke smeedijzeren balustrades en zitbanken zijn van Kramer, die ook de omgeving liet voorzien van bomen. Deze worden aangevuld door twee beelden op acht meter hoge sokkels van Krop aan de zuidkant. Aan de zuidwestkant staat een beeld van een moeder met kind op de schouder met een bloesemtak in de hand en vogels aan haar voeten, aan de zuidoostkant een man met fruit op zijn schouder, die een sluishendel bedient. Beide beelden stonden symbool tussen de verbinding (toen nog) platteland en de stad. Het beeld van de vrouw draagt een schild met het oude stadszegel van Amsterdam (met koggeschip), de man het stadswapen met de drie Andreaskruizen. De sokkels moeten de kijker herinneren aan de elders aan de rand van de stad geplaatste banpalen. Het geheel wordt gecompleteerd met een windroos, een geliefd onderwerp van Kramer, aan de noordzijde. De brug draagt het jaartal 1937 in zich, maar er trad vertraging op, de brug was pas een jaar later klaar voor gebruik. Aan weerszijden aan de zuidkant van de brug staan acht meter hoge sokkels met beelden van Hildo Krop, aan de zuidwestkant een beeld van een moeder met een kind, en aan de zuidoostkant een brugwachter. Tot 2016 stond de brug officieus te boek als 'Stadionbrug', vernoemd naar het ten noordwesten gelegen Olympisch Stadion, dat in 1938 al tien jaar klaar was. In juli 2016 wilde de gemeente af van officieuze benamingen en liet de bevolking kiezen tussen de officieuze naam officieel maken, een verzoek tot nieuwe vernoeming insturen dan wel de brug anoniem door het leven te laten gaan. Er werd toen voor de laatste optie gekozen. In april 2017 werd voorgesteld en in juli besloten de brug te vernoemen naar architect Aldo van Eyck, een vernoeming vanwege zijn grote verdiensten voor de architectonische schoonheid van de stad.