Brug 97

Brug 88 is een vaste brug in Amsterdam-Centrum. De brug ligt in de noordelijke kade van de Lijnbaansgracht en overspant de Spiegelgracht. Aan beide zijden van de Spiegelgracht staan rijksmonumenten. Hier ligt al eeuwen een brug. Daniël Stalpaert tekende hier al een brug in op zijn ontwerpkaart uit 1662. Er is dan ook al enige bebouwing aan de oostelijke kade van de Spiegelgracht, met zelfs een gesloten woonblok Spiegelgracht, Eerste Weteringdwarsstraat, Weteringstraat en Tweede Weteringdwarsstraat. Toen Frederik de Wit kwam met zijn kaart van 1688 zijn de Weteringdwarsstraten bijna alle volledig bebouwd, maar Lange en Korte Leidsedwarsstraat nog niet. De moderne geschiedenis begint met een foto van Pieter Oosterhuis uit 1872, waar toen al een vaste brug met drie doorvaarten op te zien was met op de achtergrond de molen De Spiering. Op de brug staan de typische 19e-eeuwse brugleuningen. In 1877 werd de brug verlaagd, vlak nadat brug 97 (over de Lijnbaansgracht) werd opgeleverd. De brug werd in 1890 opnieuw onder handen genomen, ze werd vernieuwd en verbreed, waarbij zowel weg- als scheepvaartverkeer enige tijd gestremd was. Als fotograaf Jacob Olie op 6 november 1894 langskomt, licht er een plaat/liggerbrug met maar een doorvaart. De bruggen 88 en 97 trokken ook in 1969 samen op; ze moesten vervangen worden en dat nam een tijdbestek van vijf a zes maanden in beslag. De bruggen ontsnapten toen aan het "terugrestaureren", waarbij bruggen uit de laat 19e eeuw vervangen werden door boogbruggen, die beter in het klassieke stadsbeeld zouden passen, iets dat in de jaren zeventig pas in praktijk werd gebracht.

De Spiegelgracht verbindt de Amsterdamse Prinsengracht met de Lijnbaansgracht / Zieseniskade. Aan de korte gracht, die deel uitmaakt van de grachtengordel staan veel kleine, smalle grachtenpandjes. De tegenover het Rijksmuseum gelegen Spiegelgracht vormt samen met de aangrenzende Nieuwe Spiegelstraat het hart van het Spiegelkwartier een buurt met veel antiekzaken en galerieën.

Weteringschans 93 is een gebouw in Amsterdam-Centrum. Het gebouw aan de Weteringschans werd gebouwd door of op initiatief van (dan) aannemer F.L. Janssen. Het gebouw, dat nog zonder huisnummer gebouwd werd, dateert van begin 1899, toen de Inspecteur van het Bouwtoezicht constateerde dat het conform de afgegeven richtlijnen gebouwd was (13 februari 1899). In maart 1898 werd het nog aangeduid als “het pand naast nr. 91"; in januari 1899 kreeg het haar nummer. De eigenaar werd toen ook verplicht het huisnummer te plaatsen op het gevelvlak, twee meter boven het maaiveld, bij de toegang. Janssen woonde toen aan de Stadhouderskade 82-83. Ernst Roest is de architect van dit geheel. Het gebouw diende in eerste instantie tot woning van gegoede burgers, later werd de begane grond in gebruik genomen door bedrijven. De gemeente bestempelde het in 2005 tot gemeentelijk monument vanwege haar ensemblewaarde samen met Weteringschans 91, Weteringschans 95-97 en Weteringschans 99, de enige originele bebouwing van het stuk Weteringschans tussen de ingang naar de Spiegelgracht en de ingang naar de Weteringstraat. In 2017 zag het gebouw er als volgt uit. De asymmetrische voorgevel is gebouwd in grove rode strengperssteen, waarbij de raam- en deuropeningen en de spaarvelden geaccentueerd zijn met donkergroene, geglazuurde stenen, die her en der ook in versieringen terugkomen. Het gebouw bestaat uit een souterrain, een bel-etage en twee bouwlagen, alle met ramen met ontlastingsbogen. Daarop staat een verdieping die gedekt is met een afgeknot zadeldak, waarvan aan de voorzijde een dakschild te zien is. De rechter raamgang bestaat uit een toegang met bovenlicht naar de trap naar de groene houten en bewerkte toegangsdeur. Boven die toegang ziet men een uitkragende constructie (consoles) voor de bovenliggende stenen erker voor de eerste etage. De raamgedeelte doet hier met haar kleine raampjes en grove houtconstructies enigszins aan de Amsterdamse School denken (Roest zou later meer gebouwen in die stijl ontwerpen). Boven de erker, gescheiden door een witte uitkragende lijst, ligt het balkon van de tweede etage, deze heeft een balustrade bestaande uit stenen kolommen waartussen ijzeren versieringen zijn aangebracht. De raamgang zet vervolgens door met een zolderetage (ook uitgevoerd in rood en grijs baksteen) met rechthoekige ramen en een torenachtige constructie. De middelste raamgang begint onderaan met de natuurstenen borstwering van het gebouw. Daarboven drie ramen met wederom de kleurwisseling rood en grijs. De dikke houtconstructies en relatief smalle ramen vertonen weer overeenkomst met de Amsterdamse School. De buitengevel wordt hier afgesloten met een zolderetage achter een gedeeltelijk trapgeveltje. Het raam is daarbij rechthoekig. De zolderetage inclusief trapgevel en toren wordt van het onderstuk visueel gescheiden door een plint met boogconstructies waaronder ook uitkragingen te zien zijn. De linker raamgang is gelijk aan de middelste raamgang, behalve dat de zolderetage hier direct achter het dakschild schuilgaat. In dat schild is nog wel een soort oeil de boeuf verwerkt.

Het Spiegelkwartier is een gebied in de Amsterdamse grachtengordel rond de Nieuwe Spiegelstraat en Spiegelgracht dat, evenals het gebied de Negen Straatjes, veel toeristen en dagjesmensen trekt. Alleen zijn de Negen Straatjes meer op consumenten gericht en is het Spiegelkwartier meer gericht op beeldende kunst en antiek. In dit kwartier hebben zich meerdere antiquairs en galeries gevestigd. De naam 'Spiegelkwartier' is bedacht door de in glas gespecialiseerde antiquair Frides Laméris, die ook een van de oprichters was van de nog altijd bestaande Vereniging Spiegelkwartier.

De Spiering (Eveneens bekend onder de namen Spring in 't Veld, de Oliepot en De Roo Oly molen) was een waarschijnlijk in 1737 gebouwde windmolen die op het Bolwerk Amstelveen, aan het einde van de Spiegelgracht en terzijde van de Boerenwetering te Amsterdam stond. De molen, een typische stellingmolen, was in gebruik als korenmolen. De molen is in 1874 afgebroken, en met het slechten van de stadsmuren en het rechttrekken van de Singelgracht is ook het bolwerk afgegraven. Op deze plek ligt vandaag de Museumbrug. De gevelsteen van de molen is bewaard gebleven, deze is tegenwoordig ingemetseld in de gevel van Singel 188.

De Museumbrug (brugnummer 82) is een vaste brug op de grens van Amsterdam-Centrum en Amsterdam-Zuid, het Museumkwartier. De brug verbindt de Weteringschans met de Stadhouderskade en overspant daarbij de Singelgracht. Voor voetgangers en fietsers is het de schakel tussen de Spiegelgracht en de Passage Rijksmuseum. De brug, zelf een gemeentelijk monument, wordt omringd door een aantal gemeentelijke monumenten en twee rijksmonumenten, te weten villa Weteringschans 24 en het Rijksmuseum Amsterdam tevens naamgever van de brug. Eind 1876 werd besproken waar het "Rijks-museum voor Schilderijen" kwam te staan: Het wordt opgetrokken op 60 meter afstand van de Singelgracht, die zal worden overbrugd. Er werd 34.500 gulden voor de brug vrijgemaakt, in januari 1878 werd vermeld, dat men nog druk doende was met "den nieuwen uitgang der stad voor de Spiegelgracht tegenover het in aanbouw zijnde Rijksmuseum". Het ontwerp kwam van de Dienst der Publieke Werken. In hoeverre de stadsarchitect Bastiaan de Greef en zijn assistent Willem Springer bij dat ontwerp betrokken waren is niet duidelijk, de tekening vermeldt geen handtekening (de projecten werden als door een gehele afdeling opgeleverd). Kenmerkend voor de brug zijn de hardstenen halfronde brugpijlers, ijzeren balusters en balustrades. Voorts heeft de brug net als de Blauwbrug boogvormige ijzeren spanten. Die ijzeren spanten werden tijdens de bouw als mooie versieringen beschouwd, maar daarna wisselde het inzicht over dergelijke versieringen. Bij een aantal bruggen in de stad verdwenen ze, of de brug werd in haar totaal vervangen door een historiserende welfbrug. Dat bleef deze brug bespaard. De brug werd wel diverse malen gerenoveerd (1913: bovenbouw en 1990: liggers en betondek). Sinds 1913 lagen er tramsporen op de brug die aanvankelijk werden bereden door tramlijn 15 en vanaf 1922 door tramlijn 6, tot de opheffing in 1942. Daarna was deze route alleen in gebruik voor omleidingen. Door de komst van een extra verbindingsboog langs het Hirschgebouw op het Leidseplein in 1977 waren de sporen niet meer noodzakelijk en werden vanaf het Leidsebosje afgesloten. Bij de aanleg van de Binnenring werd de aansluiting vanaf de Weteringschans ook afgesloten. De buiten gebruik gestelde sporen hebben nog geruime tijd op de brug gelegen. Van 1967-1981 reden staduitwaarts de buslijnen naar Buitenveldert en Amstelveen over de brug. In 1980 kwam de brug terecht in het strijdtoneel behorende bij de ontruiming van krakersbolwerk Grote Wetering, de brug stond vol met politieauto’s en busjes van de Mobiele Eenheid. In 2023 wordt de brug heringericht, met eenrichtingsverkeer voor auto's en meer ruimte voor de fiets.

Weteringschans 26 en 28 te Amsterdam zijn twee kantoorgebouwen aan de Weteringschans in Amsterdam-Centrum. In Amsterdam zijn de gebouwen bekend onder de bijnaam Peper en Zout.

Brug 87 is een vaste brug in Amsterdam-Centrum. De brug is gelegen in de westelijke kade van de Prinsengracht en overspant de Spiegelgracht. Naast brug 87 ligt brug brug 69 over de Prinsengracht. Beide bruggen worden omringd door gemeentelijke en rijksmonumenten. Op de plattegrond uit 1675 van Jacobus de la Feuille is de brug al ingetekend. De recente geschiedenis begint rond 1886. Toen lag hier een houten vaste brug, die vernieuwd en/of verbreed werd. In 1937 moest de brug opnieuw bewerkt worden, de dekken waren versleten. Die brug stond op het punt rond 1940 vervangen te worden door een welfbrug (met één boog), ontworpen door de Dienst Publieke Werken waar architect Piet Kramer toen de bruggen ontwierp. Zijn naam ontbreekt echter op de tekeningen, zodat het toegewezen wordt aan “het bureau van”. Kramers handtekening is bij deze brug voornamelijk terug te vinden in de natuurstenen walkanten, de rest van de brug is eenvoudig gehouden. Door de Duitse inval liep de bouw van de brug vertraging op, ze kon pas in 1949 geopend worden. De brug had als bijnaam Spiegelbrug, naar de straat en gracht. In 2016 schrapte de gemeente Amsterdam alle officieuze benamingen van bruggen en sinds april van dat jaar gaat de brug anoniem door het leven (dat wil zeggen alleen met nummer).

De Weteringpoort was een van de acht Amsterdamse stadspoorten die bij de derde en vierde uitleg werden aangelegd. De Weteringpoort, die deel uitmaakte van de vestingwerken van Amsterdam, was samen met de Raampoort en Zaagmolenpoort een van de kleinere stadspoorten. Naast een doorgang met een houten brug had de poort ook een doorvaart die de Lijnbaansgracht verbond met de Singelgracht bij de Boerenwetering. In 1840-1841 werd de poort gesloopt en in 1842 vervangen door een barrière met een commiezenhuisje als tolhuis. Dit gebouwtje bestaat nog steeds. Onder het huisje bevinden zich tegenwoordig vier pompgemalen van Waternet voor de bemaling van de riolering. De doorvaart tussen Lijnbaansgracht en Singelgracht bleef behouden, met een sluis (Weteringwaterkering) en een brug (Weteringpoort) waarover de Weteringschans loopt. In 1875 werd iets oostelijk, bij het Weteringplantsoen, brug nr. 84 richting De Pijp aangelegd. Deze brug, die na een renovatie in 2005 werd omgedoopt tot Freddy Heinekenbrug, heeft een deel van de verkeersfunctie van de Weteringpoort overgenomen.

De Judith Leysterbrug (brug 176) is een vaste brug in Amsterdam-Zuid. Het is de enige brug gelegen in de Stadhouderskade en overspant de Boerenwetering.

Brug 69 is een vaste brug in Amsterdam-Centrum. De brug verbindt de Spiegelgracht met de Nieuwe Spiegelstraat en voert over de Prinsengracht. Op de kaart van Jacob Bosch met daarop de Vierde uitleg uit circa 1679 staat de brug al ingetekend. In 1866 was er een aanbesteding tot plaatsing van een nieuwe brug, de aannemers konden de brug voor 20.000 gulden bouwen. In 1890 moest de brug verlaagd worden alsmede verbreed. De huidige brug (gegevens 2017) dateert van 1951. Men plaatste toen een brug ontworpen door de Dienst der Publieke Werken. Het ontwerp dateert al van meer dan tien jaar eerder, de Duitse inval zorgde voor uitstel van plaatsing van deze brug. De brug heeft een aantal kenmerken van Piet Kramers hand, de Amsterdamse Schoolstijl, vooral terug te vinden in de brugpijlers. De siersmeedijzeren balustrades in eenvoudige opzet. Opvallend aan de brug zijn de extra steunen/dragers van het brugdek, die buiten de brugpijlers om zijn gemonteerd. De brug lijdt een anoniem leven, zelfs de beide boeken over de Amsterdamse bruggen vermelden alleen de hand van Kramer. Die anonimiteit wordt nog versterkt door dat de gemeente in april 2016 de officieuze naam Antiquairsbrug (aan de Spiegelgracht en in het verlengde daarvan de Nieuwe Spiegelstraat waren veel antiquairs gevestigd) als vervallen verklaarde. Ze wordt officieel alleen nog aangeduid met haar nummer.

De Weteringpoort is een vaste brug in Amsterdam-Centrum. De naam verwijst naar het watertje de Wetering, dat hier liep, waaraan de Weteringpoort stond, het was een van de kleinste toegangspoortjes tot de stad. De verkeersbrug is gelegen in de Weteringschans en overspant zowel het watertje als de Weteringwaterkering (sluis 209 in Amsterdam). Blikvangers in de buurt zijn het grachtenpand in gebruik bij Carl Denig aan de noordoostzijde van de brug, aan de zuidoostzijde staat het voormalige commiezenhuis aan Weteringschans 30, een rijksmonument. Aan de westzijde van de brug staat nieuwbouw, waarvan Peper en Zout gevierd en vervloekt werd. Een eerste brug kwam hier omstreeks 1866 te liggen, aldus Frank V. Smit. Het was van ijzer met houten balken. De Wetering Schans kreeg toen langzamerhand vorm met enkele bebouwing, zoals bijvoorbeeld het gebouw van Carl Denig. Op de plattegrond uit 1875 is nog wel te zien de dam in de Singelgracht. Bij een tekening van de schutsluis in 1878 is de brug te zien en is ook al de tramweg vermeld. Deze brug kon in de jaren tien van de 20e eeuw het verkeer niet meer aan, er kwam een nieuwe brug van ijzeren balken en een betonnen overspanning. Ongeveer tegelijkertijd werd het stuk Leidseplein tot en met Frederiksplein geasfalteerd. Vanaf juli 1958 vond er uitgebreide renovatie van de brug plaats, de Weteringschans werd gezien als ringweg en zou dus een drukke verkeersroute worden met als hoogtepunt het verderop gelegen Weteringcircuit. Dat de straat al druk was, bewees de aanpak; er werd in vier fasen gebouwd, waarbij de brug gedeeltelijk permanent in dienst bleef. Buizen die bij de brug uit 1910 aan de buitenzijde hingen, werden onder het wegdek verstopt. Gedurende de werkzaamheden werden de tramrails heen en weer geschoven zodat ook dat verkeer doorgang kon vinden, maar dat zorgde er wel voor dat ook het wegdek steeds aangepast moest worden. Er werd geschat dat er negen maanden aan de brug gewerkt moest worden. De brug werd daarbij zo ingericht dat er eventueel nog verbreding van de rijweg kon plaatsvinden, dan wel ten koste van de breedte van de voetpaden. Er moest een drijvende bok aan te pas komen om de brugdelen neer te leggen. In de jaren zeventig veranderde het beeld voor het gebruik van de Weteringschans (weer). Er werd gekozen voor eenrichtingsverkeer per huizenblok, hetgeen ervoor zorgde dat het verkeersaanbod op de brug sterk afnam. De indeling is sindsdien (van noord naar zuid) voetpad, ongescheiden fietspad en rijweg naar het westen, tram/taxibaan, fietspad en voetpad naar het oosten. Over de brug rijden sinds 22 juli 2018 tramlijnen 1, 7 en 19. De krappe bocht in de Lijnbaansgracht zorgt ervoor dat deze brug niet in veel rondvaartroutes zit.