place

Monument voor de te jong gevallen boom

Beeld in Amsterdam-Centrum
Van der Linden aan het werk voor het gebouw van de Nederlandsche Bank, Bestanddeelnr 924 4411
Van der Linden aan het werk voor het gebouw van de Nederlandsche Bank, Bestanddeelnr 924 4411

Het Monument voor de te jong gevallen boom is een kunstwerk in Amsterdam-Centrum. Het ontwerp van het beeld is afkomstig van de kunstenaar André van der Linden (Amsterdam, 1945), die een jaar gestudeerd heeft aan de Rijksakademie van beeldende kunsten aan de Stadhouderskade, Amsterdam, maar verder autodidact is. Hij zag tijdens een tocht door de De Lairessestraat een deels afgezaagde dode boom en wilde de restanten weer 'tot leven' brengen door ze kunstig te bewerken, maar werd tegengehouden door de politie. De bedoelde boom werd onderzoeksmateriaal voor de Universiteit van Amsterdam. De politie kwam wel met een alternatief: benader burgemeester Ivo Samkalden. Van der Linden deed dat en kreeg toestemming een op sterven na dode boom, die net zo knoestig was en in het Frederikspleinplantsoen stond, te bewerken. Hij wilde met het beeld een daad stellen op de Dag van de Arbeid (1 mei 1971) tegen de geldmaatschappij van De Nederlandsche Bank (destijds gevestigd aan het Frederiksplein) en over de teloorgang van natuur in Nederland ("invalide positie van de bomenstand", aldus de kunstenaar in het NRC Handelsblad). Tijdens de schilder- en beitelwerkzaamheden, kwam de passerende Amsterdammer al met commentaar (werd het een paashaas en sta jij daar een boom te vernielen). Het beeld kwam om het aantal jaren in beeld; het zou beschadigd zijn dan wel verrot dan weer verwaarloosd. Iedere keer dreigde het te verdwijnen, maar ook in 2018 stond het nog op het Frederiksplein. Al snel na oplevering van het kunstwerk vertrok de kunstenaar naar Friesland, waar een aantal van zijn kunstwerken in de open ruimte te vinden zijn. Ze zijn dan van metaal. Een vergelijkbaar beeld, dat inmiddels verdwenen is, is de Appel-boom van Karel Appel, een beschilderde boomstam voor de festiviteiten rond 100 jaar Vondelpark in 1965. Op het Frederiksplein ligt ook een geknakte boom van brons in de gedaante van kunstwerk Monument Walraven van Hall.

Fragment uit het Wikipedia-artikel Monument voor de te jong gevallen boom (Licentie: CC BY-SA 3.0, Auteurs, Beeldmateriaal).

Monument voor de te jong gevallen boom
Frederiksplein, Amsterdam Centrum

Geografische coördinaten (GPS) Adres Nabijgelegen plaatsen
placeToon op kaart

Wikipedia: Monument voor de te jong gevallen boomLees verder op Wikipedia

Geografische coördinaten (GPS)

Breedte Lengte
N 52.360088888889 ° E 4.8986916666667 °
placeToon op kaart

Adres

Frederiksplein
1017 XM Amsterdam, Centrum
Noord-Holland, Nederland
mapOpenen op Google Maps

Van der Linden aan het werk voor het gebouw van de Nederlandsche Bank, Bestanddeelnr 924 4411
Van der Linden aan het werk voor het gebouw van de Nederlandsche Bank, Bestanddeelnr 924 4411
Ervaringen delen

Nabijgelegen plaatsen

Monument Walraven van Hall
Monument Walraven van Hall

Het Monument Walraven van Hall is een kunstwerk en oorlogsmonument in Amsterdam-Centrum. Initiatiefnemer voor dit plastiek was gepensioneerd huisarts Hans Weijers en gepensioneerd medicus Loek van Buchem die een stichting in het leven riepen om een monument voor verzetsman Walraven van Hall op te richten. Zij deden dat in een periode dat de Nederlandse economie zich in een crisis bevond, waardoor sommige donateurs onder staatstoezicht kwamen te staan en niet aan de beloofde financiële verplichtingen konden voldoen. Weijers zag zich genoodzaakt een oorlogsmonument te initiëren toen hij in 2005 een documentaire over Walraven van Hall zag. De stichting collecteerde 250.000 euro en schakelde kunstenaar Fernando Sánchez Castillo in. De kunstenaar kwam met een bronzen geknakte boom. De boom lijkt door midden geschoten te zijn op het muurtje dat de scheiding vormt tussen de resterende stronk aan de ene kant en de takkenbos aan de andere. De door midden geschoten boom staat voor de gefusilleerde held, de boom viel door natuurgeweld, Van Hall door menselijk geweld. Het brons is zo gegoten zodat het een houtachtig uiterlijk heeft meegekregen. De liggende takkenbos, die verwijst naar het grote geheime netwerk van Van Hall, kan gebruikt worden als zitje, zodat een ontmoetingsplaats is geschapen. Het kunstwerk werd op 3 september 2010 onthuld op het Frederiksplein tegenover De Nederlandsche Bank, op het moment dat in het Verzetsmuseum aan de Plantage Kerklaan een tentoonstelling over hem te zien was. Voor de boom ligt een plaquette met de tekst WALRAVEN VAN HALL, BANKIER VAN HET VERZET, 1906-1945. Op het Beursplein is vanaf 1949 al de Plaquette Wally van Hall te zien.

Ter herinnering aan Anthony Winkler Prins
Ter herinnering aan Anthony Winkler Prins

Ter herinnering aan Anthony Winkler Prins is een kunstwerk in Amsterdam-Centrum. Het kunstwerk is ontworpen door André Volten, die het in opdracht van de Uitgeverij N.V. Elsevier heeft gemaakt. Die schonk het in 1970 aan de stad Amsterdam ter gelegenheid van honderd jaar Winkler Prins Encyclopedie. De werken van Volten zijn bijna altijd abstract en er is vaak ook geen duidelijke aanwijzing wat de titel zou moeten zijn. Het beeld ter nagedachtenis aan Anthony Winkler Prins moet het ook zonder titel doen, maar werd in de volksmond al snel de naam knakenpilaar. Het is een verwijzing naar het uiterlijk en wellicht ook naar de plaats waar het staat; het Frederiksplein in de buurt van De Nederlandsche Bank. Volten noemde het zelf "het ding" (een ding tussen andere dingen op het plein), hij vond een titel met monument daarin te zwaar klinken. Hetzelfde gold voor de plaats; wel op het plein, maar niet centraal, maar een beetje aan de buitenzijde bij de Achtergracht. Hij vond dat er geen boom of deel van de nabijgelegen speelplaats aan opgeofferd moest worden. Een plek voor het gebouw van de bank vond hij architectonisch niet passen; het gebouw was te overheersend. Hij wilde met het beeld de omgeving van het Frederiksplein aantrekkelijker maakte. Als dat niet gebeurde mocht het wat hem betreft verwijderd worden, desnoods eerder dan dat het gebouw van De Nederlandsche Bank, dat hij ook liever zag verdwijnen. Het monument bestaat uit 54 grote en 54 kleine roestvrijstalen schijven met een gezamenlijk gewicht van 6000 kilo, volgens de kunstenaar "eenheid in veelheid". Die afwisseling zorgt ervoor dat het geheel het idee van een spiraal krijgt. De keus voor het gebruikte materiaal lichtte de kunstenaar toe met zijn idee dat het materiaal snel van uiterlijk verandert als de lichtval wijzigt. Voor het beeld ligt een plaquette in de grond. Het in Dordrecht gemaakte beeld werd per vrachtauto naar Amsterdam gebracht en vervolgens op 2 oktober 1970 met behulp van hijskranen geplaatst. Het werd op 9 oktober onthuld. Al eerder had er een proefexemplaar gestaan. Voltens kunstwerken worden ook wel door jeugd gebruikt als klimrek, reden waarom in overleg met de kunstenaar de ruimten tussen aantal schijven is gedicht zodat beklimmen niet meer mogelijk is. Het origineel stond tussen rubbertegels, maar die waren toen niet meer nodig. Van het kunstwerk is ook een kleiner model gemaakt. In Veendam staan twee monumenten ter ere van Winkler Prins.