Lepelstraat (Amsterdam)

De Nieuwe Prinsengracht ligt in het verlengde van de Amsterdamse Prinsengracht in de oostelijke grachtengordel, tussen de Amstel en de Plantage Muidergracht in de Plantage. De Nieuwe Prinsengracht grenst aan de, achter theater Carré gelegen, Onbekendegracht en kruist de Weesperstraat en de Roetersstraat. Over de Nieuwe Prinsengracht liggen drie bruggen: brug nr. 250 (Weesperzijde), brug nr. 251 (Weesperstraat) en brug nr. 258 (Roetersstraat).

De Diamantbewerkersbrug is een voetgangersbrug in Amsterdam-Centrum. De brug ligt in het verlengde van de kade van de Onbekendegracht en overspant de Nieuwe Achtergracht.

De Diamantbeurs is een voormalige diamantbeurs, gelegen aan het Weesperplein, hoek Nieuwe Achtergracht, in Amsterdam.

Janny en Lien Brilleslijperbrug (brug 253) is een vaste brug in Amsterdam-Centrum. De brug ligt in de zuidelijke kade van de Nieuwe Prinsengracht en overspant de Onbekendegracht. De gemeente Amsterdam liet hier in de periode 1899/1900 twee nieuwe bruggen bouwen, deze en de diamantbewerkersbrug (brug 252). Het gehele terrein aan de achterzijde van waar nu Theater Carré staat, werd toen opnieuw ingericht met demping van stukken gracht aan toe. Dit was in verband met het vertrek van de stadstimmertuinen/houttuinen. De planning daartoe dateerde al vanaf 1892. Conform de mode in die tijd werd het een ijzeren liggerbrug, die in de jaren vijftig “lelijk” werd gevonden. De brug is in 1951 (aanbesteding 18 november 1951) grondig gerenoveerd, waarbij het brugdek en de gehele brug verbreed werden. Opvallend aan de brug zijn de getordeerde balusters, alsmede de aansluitingen tussen delen van de leuningen/balustraden. Op 21 juni 2022 besloot de gemeente Amsterdam te vernoemen naar zusters Janny en Lien Brilleslijper.

Het Joods Lyceum was een Joodse middelbare school in Amsterdam, die tijdens de Tweede Wereldoorlog van 1941 tot 1943 in gebruik was.

De Onbekendegracht is een gracht in het oostelijk deel van de Amsterdamse grachtengordel. Deze korte gracht, die de Nieuwe Prinsengracht en de Nieuwe Achtergracht verbindt, ligt pal achter theater Carré in de Weesperbuurt. De in 1899 gebouwde gietijzeren brug nr. 252 verbindt de Nieuwe Achtergracht met de Onbekendegracht. Deze voetgangersbrug is een van de 72 gemeentelijke monumenten in de vorm van een brug. De in 1906 gebouwde en door A.J. Tymensen ontworpen panden Onbekendegracht nrs. 1-5 zijn in 2006 tot monument verheven. Ook brug nr. 253 ligt over de Onbekendegracht. De Onbekendegracht gaf oorspronkelijk de Voormalige Stadstimmertuin toegang tot de Amstel. In een notariële akte, opgemaakt in 1800, werd de gracht "het Onbekende of Amstelgragtje" genoemd. Ook de benaming Korte Amstelgrachtje was in zwang. Bewoners van de Onbekendegracht verzochten de gemeente Amsterdam in 1948 om de naam van de gracht te veranderen, omdat ze deze te vreemd vonden. Het verzoek werd echter niet ingewilligd.

Dr. Dünnerbrug (brug 251) is een vaste brug in Amsterdam-Centrum. De verkeersbrug is gelegen in de Weesperstraat en overspant de Nieuwe Prinsengracht. De brug heeft ongeveer dezelfde geschiedenis als de Dr. Meijer de Hondbrug, al zal deze iets ouder zijn, vanwege de ontwikkeling van de stad vanuit het centrum. Oudere versies van de bruggen werden fotografisch vastgelegd door Jacob Olie (1891) en Gustaaf Oosterhuis (1904, een ophaalbrug). Zij moesten steeds vervangen/vernieuwd worden in verband met de ombouw van de Weesperstraat tot hypermoderne radiaalweg van Amsterdam. Piet Kramer ontwierp de versie van 1925. Daarvan is veel verloren gegaan door verdere verbredingen en aanleg van de Oostlijn. De bakstenen walkanten in een soort van Amsterdamse School en de brugpijlers zijn de enige zaken die nog aan Kramer doen denken. De brug kreeg, gelijk met de Dr. Meijer de Hondbrug, in 1966 haar naam, een vernoeming naar Joseph Hirsch Dünner, een opperrabijn.

De Voormalige Stadstimmertuin is een straat in Amsterdam-Centrum en tegenwoordig een beschermd stadsgezicht. De straat ligt ten noorden van de Sarphatistraat, ten zuiden van de Korte Amstelstraat en Nieuwe Achtergracht, ten westen van het Weesperplein en ten oosten van de Amstel.

Koninklijk Theater Carré is een theater in de Nederlandse stad Amsterdam en is gelegen aan de Amstel. Het heette oorspronkelijk Circus Carré en is gebouwd in de classicistische stijl. Het werd eind 19e eeuw opgericht door Oscar Carré.

Voormalige Stadstimmertuin 4-6 te Amsterdam is een gebouw aan de straat Voormalige Stadstimmertuin te Amsterdam-Centrum.

Voormalige Stadstimmertuin 1 te Amsterdam is een gebouw aan de straat Voormalige Stadstimmertuin te Amsterdam-Centrum. Die genoemde stadstimmertuinen ook de schuitenmakerswerf vertrokken vanaf 1898 en 1899 naar een complex aan de Van Reigersbergenstraat in Amsterdam Oud-West. In nasleep daarvan werd er in 1900 opdracht gegeven enkele gebouwen (gebouwen 1-4) te slopen. Dit volgde op een aanbesteding in 1899 voor een noodschool op het terrein. Amsterdam had hier behoefte aan (veel) scholen en gaf daarom de Dienst der Publieke Werken opdracht twee scholen elk voor zeshonderd leerlingen te ontwerpen. Er werd toen nog gedacht aan adressen aan de Amstel 163 (A en K). De twee scholen zouden daarbij tegenover elkaar komen te staan (gebouw A ten zuiden van de straat; gebouw B ten noorden van de straat. De plattegronden zouden voor beide gebouwen grotendeels gelijk zijn. Daar waar gebouw A twee trapgevels zou krijgen, moest gebouw het doen met “slechts” één trapgevel (uiterst links). Deze trapgevels vormden de uiteinden van dat deel van het gebouw waarin het trappenhuis zich bevindt. Het gebouw dat uiteindelijke Voormalige Timmertuin 1 zou worden bestaat uit drie bouwlagen met daarboven de kap. Dat werd school no. 107; een openbare lagere school der 1e klasse. Het gebouw dat er staat ziet er overigens iets anders uit dan op de tekening. Vanaf de straat kijkend zit er nog een aanbouw aan de rechter kant. Aan de straatkant zijn twee geveltableaus te zien; één hoog in de gevel (anno 1900) en één boven de toegangsdeur. Origineel vermeldde wat voor een school het was (1e klasse). Twee scholen bleken te veel voor deze buurt, mede doordat mensen wegtrokken naar nieuw gebouwde wijken in Amsterdam-Oost. Deze lagere school werd rondom 1910 vervangen door een middelbare school (Uitgebreid Lager Onderwijs, ULO en MULO), genaamd Amstelschool. In de Tweede Wereldoorlog werd hier het Joods Lyceum gevestigd, Joden mochten niet naar een “gewone school” en werden hier centraal ondergebracht. Deze was hier in 1941 en 1942 gevestigd, Anne Frank en Margot Frank waren er leerlingen. In 1943 werd de school, nadat vrijwel alle Joodse gezinnen waren gedeporteerd en omgebracht, opgeheven. Een herdenkingstegeltableau met een driedimensionale davidster herinnert hier aan; ook is er naast de toegangsdeur een plaquette geplaatst. In 1965 had schilder Chris van Voorst in de school nog een vier bij vier meter metende muurschildering getiteld Bezetters in actie aangebracht ter nagedachtenis aan de slachtoffers. In 1988 kwam nadat het gebouw door Amsterdam was overgedragen aan het Rijk het bericht dat de schildering al dan niet bewust was overgeschilderd dan wel vernietigd. De toenmalige leerlingen vonden de schildering dermate schrikbarend (Duitse militairen die hakenkruizen droegen) dat het werd overgeschilderd, niet wetend dat het een oorlogsmonument was. Er werd nog gekeken of het hersteld kon worden, maar sindsdien is er niets meer over te vinden. Op 14 november 2006 werd het tot gemeentelijk monument verklaard. In 2023 is een Buitenschoolse opvang (BSO) gevestigd.

Voormalige Stadstimmertuin 2 te Amsterdam is een gebouw aan de straat Voormalige Stadstimmertuin te Amsterdam-Centrum. Die genoemde stadstimmertuinen en ook de schuitenmakerswerf vertrokken vanaf 1898 en 1899 naar een complex aan de Van Reigersbergenstraat in Amsterdam Oud-West. In de nasleep daarvan werd er in 1900 opdracht gegeven enkele gebouwen (gebouwen 1-4) te slopen. Dit volgde op een aanbesteding in 1899 voor de bouw van een noodschool op het terrein. Amsterdam had hier behoefte aan (veel) scholen en gaf daarom opdracht aan de Dienst der Publieke Werken twee tegenover elkaar liggende scholen te ontwerpen; beide zouden onderdak geven aan 600 leerlingen. Het beoogde adres was toen nog Amstel/Binnen-Amstel 163 A en K. Gebouw A werd dit pand, gebouw B kwam aan de noordzijde van de straat te liggen. De plattegronden van beide scholen vertoonden daarom veel gelijkenissen, net als de gevelindeling. Boven een plint kwamen voor gebouw nr 2 twee bouwlagen met daarop nog een kap. Opvallend was dat de voorgevel gesierd werd door twee puntgevels met daartussen nog een dakkapel. In die voorgevel kwamen drie tegeltableaus, twee in de punten van de puntgevels met vermoedelijk "Anno 1901", zoals bij de tegenoverliggende school in 2023 nog steeds te zien is. Boven de entree bevond zich een tegeltableau met een omschrijving van de school. In de school werden ook schipperskinderen onderwezen. Voor het leerseizoen 1901/1902 kon gebruik gemaakt worden van de gebouwen. De noodschool werd daarop ingeschakeld voor het onderbrengen van andere leerlingen in de buurt. Al snel was er geen behoefte meer aan een lagere school; het moest in 1916 verbouwd worden om te kunnen dienen als een Electrotechnische School, die er slechts tot 1935 was gevestigd. De volgende gebruiker werd een Joodse vijfjarige HBS. Er moest opnieuw behoorlijke verbouwd worden; dit maal werd architect Jac. Baars ingeschakeld, die het gebouw liet voorzien van centrale verwarming. Minister van Onderwijs Jan Rudolph Slotemaker de Bruine kwam de school openen. De school kende in het begin een groeiend aantal leerlingen, de Duitse bezetting tijdens Nederland in de Tweede Wereldoorlog leverde in eerste instantie een toename van leerlingen zien, want Joodse kinderen mochten alleen nog naar Joodse scholen met Joodse onderwijzers. Deze groei werd een paar jaar later omgezet in een sterke afname van het aantal leerlingen in een periode waarin Joodse families grotendeels werden gedeporteerd en omgebracht. De Joodse school werd in 1943 gesloten bij gebrek aan leerlingen en leraren. Na de oorlog kwam de Joodse school in 1947 terug; maar het gebouw moest voor gebruik eerst gerestaureerd worden; architect Abraham Osnowicz, overigens een voormalig werknemer van Baars, begeleidde de verbouwingen. De school groeide vanaf toen weer en in 1960 moest een grote verbouwing plaatsvinden. De beide puntgevels en het dak verdwenen en maakte onder bewind van architect Osnowicz plaats voor extra verdieping. De school, die haar naam in 1959 had gewijzigd in Joods Lyceum Maimonides (het kreeg er een gymnasium bij), vertrok in fasen vanaf 1972 naar een complex aan de Noordbrabantstraat. In 2017 werd er opnieuw verbouwd met het gebouw geschikt te maken voor een appartementencomplex. Daarbij bleef de versiering boven de schoolingang behouden. De geschiedenis van het gebouw is deels na te lezen met een plaquette van de Gemeente Amsterdam.