Zijlbrug (Haarlem)

De Zijlpoort was een stadspoort in de Nederlandse stad Haarlem.

De Zijlsingel is een straat en gedeeltelijk gedempte singel in de Noord-Hollandse stad Haarlem. De Zijlsingel begint ter hoogte van de Zijlstraat, Zijlweg en Zijlbrug, waar vroeger ook de Zijlpoort zich bevond. De singel liep vanaf de Kinderhuissingel tot aan de Raamsingel in het zuiden, maar het grootste gedeelte is sinds 1877 gedempt en ingericht als de Wilhelminastraat, een drukke stadsstraat met een drietal R-Netlijnen. Het gedempte deel staat ook wel bekend als de Oude Zijlsingel. Na de Vestestraat nabij het Boereplein gaat de Zijlvest over in de Wilhelminastraat, waarbij evenredig de Oude Zijlvest loopt. Tussen deze twee straten lag dan ook de Oude Zijlsingel, en later met het gereedkomen van de Westelijke stadsuitbreiding en de Leidsevaart, werd deze singel ook wel de Westelijke Singelgracht genoemd.

De Sociëteit Vereening is een sociëteit in de Noord-Hollandse stad Haarlem. De sociëteit werd in 1856 door 24 Haarlemse ondernemers opgericht als herensociëteit. In 1923 kreeg de club een eigen onderkomen, in een monumentaal nieuwbouw pand aan de Zijlweg. Het gebouw aan de Zijlweg is van de hand van de architect Jacob van den Ban, die ook het rijksmonumentale gebouw van de Droste-branderij ontwierp in Haarlem. Het gebouw kreeg een markante voorgevel en veel klassieke elementen. Het werd in gebruik genomen op 2 mei 1923. Het gebouw betreft een gemeentelijk monument en is in 2011 gerestaureerd naar de moderne gemakken. De leden van de sociëteit organiseren vele culturele bijeenkomsten, ontmoetingen en ontspanningsmogelijkheden die grotendeels ook, tegen een vergoeding, toegankelijk zijn voor niet-leden. In 2023 viert de Sociëteit Vereeniging het honderdjarig bestaan van het gebouw en dit is tevens een moment waarop meer leden geworven worden om nog meer activiteiten te kunnen organiseren.

De Raakstorens, soms ook wel de Raakspoort genoemd, was een waterpoort over de Haarlemse Beek. De waterpoort en zijn torens zijn in 1420 of 1425 gebouwd om de toegang tot de stad Haarlem via de beek te kunnen controleren. De torens waren met elkaar verbonden middels een stenen brug. Via deze poort werd water in schuiten naar de brouwerijen vervoerd. Het water werd in de Brouwerskolk ingeladen en via de Brouwersvaart en de Raakspoort kwamen de schuiten de stad in. Door de stadsuitbreidingen in de 15e eeuw was deze beek deels binnen de stadsmuren komen te liggen. 's Nachts kon de doorvaartopening in de poort worden afgesloten door een ketting - een zogenaamde raaks - over het water te spannen. Gonnet spreekt zelfs van meer kettingen 'raaksen' die onder de waterspiegel werden gehangen. Tijdens het Beleg van Haarlem (1572-1573) werden de torens zwaar beschadigd. In 1589 werd gestart met het herstel van diverse beschadigde verdedigingswerken, waaronder de Raakstorens. De torens die wij kennen en zoals afgebeeld op het prentje van 1860, zijn de herbouwde versies van eind 16e eeuw. Na het beleg van Haarlem kreeg de stad genoeg middelen om de vestingwerken weer te herbouwen. Op 6 december 1866 werd de Raakspoort voor sloop voor de som van ƒ 585,- aan Jan Kuyper te Spaarndam verkocht. De sloop paste in het beleid van het Haarlemse bestuur, om van Haarlem een meer open stad te maken. Bovendien drukte het onderhoud van de stadspoorten zwaar op de stadsbegroting. In de 19e eeuw zijn alle Haarlemse vestingwerken op de Amsterdamse Poort na, verdwenen.

Patronaat is een van de tien grote poppodia in het clubcircuit van Nederland. Het is gevestigd aan de Zijlsingel, vlak bij het Raakskwartier in Haarlem. Het pand is ontworpen door architect Paul Diederen van het bureau Diederen Dirrix Architecten uit Eindhoven. Het poppodium heeft een grote zaal voor circa 1000 bezoekers, een kleinere zaal voor circa 300 bezoekers, de kleinste zaal voor circa 100 bezoekers en een muziekcafé.

De Raaksbrug is een dubbele vaste brug in de Noord-Hollandse stad Haarlem, door deze uitvoering komt de benaming Raaksbruggen ook voor. De brug overspant de plek waar de Zijlsingel en de Leidsevaart in elkaar overlopen en ligt in het verlengde van de Raaks, een voormalige gracht waarnaar de brug is vernoemd. De brug ligt in het verkeersknooppunt Zijlvest/Zijlsingel. Dit knooppunt leidt naar de belangrijke doorgaande verkeerroutes via de Wilhelminastraat, Leidsevaart, Zijlweg en de Kinderhuissingel. Ter hoogte van de brug stroomde de Brouwersvaart, een beek vanuit de binnenduinrand, richting de stad Haarlem. Deze beek vervolgde zijn weg als de Haarlemse Beek via de Raaks naar het Spaarne. Aan het begin van deze beek bij de Raaks stonden de Raakstorens. Deze torens vormden een waterpoort, met daartussen een ketting gespannen, een raaks. Deze raaks diende om ongewenste schepen buiten de stad te houden.

De Brouwersbrug is een vaste brug in de Nederlandse stad Haarlem. De brug overspant de Brouwersvaart. De brug ligt bij de monding op de Stadsbuitensingel, plaatselijk de Zijlsingel geheten. De brug verbindt de Zijlsingel met de Leidsevaart en is vernoemd naar de vaart die door deze brug wordt overspant. Deze vaart is op zijn beurt vernoemd naar de vele bierbrouwerijen die ten tijde van de middeleeuwen zich in de stad bevonden, waarmee onder andere via deze vaart werden voorzien van schoon water vanuit de duinen. De recentste brug dateert uit 1967.

De Hoeksteen is een voormalig kerkgebouw in de binnenstad van de Noord-Hollandse stad Haarlem. De kerk stond aan de Raaks en moest wijken voor de bouw van het Raakskwartier. De zaalkerk was sinds 1913 in gebruik bij de Christelijke Gereformeerde Kerk in Haarlem-Centrum, nadat in 1910 met de bouw was begonnen. De kerk vormde een ensemble met de dichtbijgelegen Vestekerk een ensemble, ontworpen door Johannes Jacobus van Noppen (1876-1947) met een neoromaanse architectuur. De Hoeksteen had een kleine aangebouwde klokkentoren. Het eerste orgel, dat gebouwd was door de Schiedamse orgelbouwer Standaart, werd te klein bevonden voor de ruimte van de kerk. Daarom werd het verkocht aan een kerk in Biezelinge. Ter vervanging kocht de kerk in 1948 het orgel van de Vredekerk te Bussum, dat in 1917 was vervaardigd door Karel Pieter van Ingen te Haarlem met pijpwerk van het orgel uit 1863 dat in de Oude Kerk te Bussum stond. Het orgel werd op 24 maart 1949 in De Hoeksteen in gebruik genomen. Het had twee manualen en vrij pedaal en twaalf registers waarvan sommige waren toegevoegd in 1954 of bij de restauratie in 1980. Bij de sluiting en sloop van de kerk is het orgel verloren gegaan. De laatste dienst vond plaats op 27 april 2003. De Stichting De Hoeksteen poogde vergeefs het gebouw te redden, waarna de kerk en een aantal schoolgebouwen in 2005 werden gesloopt.

De Jacobstraat is een straat in de Noord-Hollandse stad Haarlem. De vrij korte straat loopt vanaf de Raaks naar het Hortusplein. Het ligt in het stadsdeel Centrum, in de wijk Oude Stad en in de buurt de Vijfhoek. Binnen de Vijfhoek ligt de straat in het begin 21e eeuw herontwikkelde Raakskwartier. De straat begint bij de Raaks en ligt in het verlengde van de Bakkumstraat, die naar de Zijlstraat loopt. De straat loopt richting het zuiden en eindigt op het Hortusplein.

De Raaks is een straat en voormalige waterloop in de Noord-Hollandse stad Haarlem. De straat ligt in het Centrum. De voormalige waterloop is in 1868 gedempt. De Raaks verbindt de Gedempte Oude Gracht met de Zijlvest. Aan de noordzijde van de Raaks staan het voormalig Hoofdpostkantoor uit 1920 en enkele panden van eind 19e eeuw. Van oost naar west verbinden de Korte Zijlstraat en de Bakkumstraat de noordzijde van de Raaks met de evenwijdig lopende Zijlstraat. De bebouwing aan de zuidzijde van de Raaks wordt bepaald door winkels, appartementen en kantoren van het vernieuwde Raakskwartier. Van oost naar west komen de zijstraten Achterlangs en de Jacobstraat uit op de zuidzijde van de Raaks.

Het Zijlklooster, officieel Klooster van Maria op de Zijl en ook wel het Mariaklooster en Klooster op de Zijl genoemd, was een klooster in de binnenstad van de Noord-Hollandse stad Haarlem. Het begijnenklooster, dat van voor 1372 dateerde, was gelegen tussen de Zijlstraat en de Raaks in het verlengde van de Witte Herenstraat. Het was gewijd aan de Heilige Maria Moeder van God. Het gebouw werd in 1818 afgebroken.

De Lutherse Kerk is een lutherse kerk uit 1615 in de Witte Herenstraat in Haarlem. De kerk ligt tussen het Luthers Hofje en het Frans Loenenhofje. De kerk is op 27 november 1969 ingeschreven als rijksmonument.