Haarlemmerdijk 140

Haarlemmerdijk 128 te Amsterdam is een gebouw aan de Haarlemmerdijk in Amsterdam-Centrum. Aan de Haarlemmerdijk staan allerlei gebouwen uit alle tijden en in allerlei bouwstijlen. Max Put constateerde voor zijn boek Art nouveau in Amsterdam (2022) dat er relatief veel gebouwen in die stijl zijn te vinden. Aan die voorwaarde voldoet ook Haarlemmerdijk 128 uit 1913, toen het hoogtepunt van die stijlperiode (1895-1910) al weer achter de rug was. Een deel van de kenmerkende versierselen ontbreekt dan ook, aan dit gebouw zijn bijvoorbeeld geen tegeltableaus te vinden. Wel te vinden zijn uitbundig houtsnijwerk op de winkeletage met toegangspartij, vooral de snijramen zijn met hun gebogen lijnen kenmerkend. Op de begane grond zijn dan nog twee sculpturen te zien in de penanten. Verder naar de eerste etage zijn er twee versierde natuurstenen sluitstenen, is er een ijzeren steunbalk met daarboven een lijst van groen geglazuurde stenen. Het verdere gebouw is opgetrokken uit geelbruine baksteen met hier en daar natuursteen met name in de boven- en onderlijsten (dorpels) van ramen. De genoemde stijl is dan weer te vinden in de asymmetrische plaatsing van raampartijen en balkons. De balustraden van de balkons hebben motieven terug te voeren op de zweepslag binnen de art nouveau. Sluitstuk van het geheel is het asymmetrische dak. Voor de kap bevinden zich links een daklijst met dakkapel en rechts een torentje met hijsbalk. Dat dak zorgt er mede voor dat het gebouw opvalt. Het gebouw steekt namelijk minstens 1,5 etage boven de omliggende gebouwen uit. Het is inclusief torentje en zolder vijf verdiepingen hoog. Het gebouw werd tot gemeentelijk monument verklaard. Aan de architect heeft dat niet gelegen; deze W.R. Dammers (Willem Richard Dammers) was van huis uit timmerman, aannemer en bouwkundige ineen, een samensmelting van functies die destijds gewoon was. Het gebouw betreft een (vermoedelijke) verbouwing van een bestaand pand, dat leek op het gebouw Haarlemmerdijk 130 (winkel, twee woonetage, puntdak). Er moest voordat begonnen kon worden een nieuwe paalfundering geslagen worden. Het bouwjaar is terug te lezen in de gevel (Anno 1913); de tekeningen dateren echter al uit 1911, maar de vergunning werd pas eind 1912 verstrekt. De verbouw begon op 25 november 1912; in september 1913 was het werk klaar. Ten tijde van oplevering konden er vier gezinnen wonen, aldus de keurend ambtenaar.

Jonas en de walvis is een artistiek kunstwerk in Amsterdam-Centrum. Beeldhouwer Nic Jonk maakte dit bronzen beeld op betonnen sokkel in 1968; het is gesigneerd en gedateerd. In 1976 werd het opgenomen in een beeldenroute van Stichting Beeldende Kunst lopend van Dam over het Damrak. Het stond destijds op het Beursplein. Het is een min of meer abstracte weergave van het Bijbelverhaal Jonas en de Walvis. In 1978 werd de gemeente Amsterdam eigenaar van het beeld. Het beeld werd bij een herprofilering verwijderd, maar dook ineens in 2011 weer op en kreeg zijn oorspronkelijke plaats, maar moest standhouden tegen oprukkende gestalde fietsen. De gemeente vond die plaats in 2015 niet meer passend. In het kader van de aanleg van de Rode Loper en de bouw van een ondergrondse fietsenstalling vond ze dat er te veel kunstuitingen waren op het Beursplein. Ook Charging Bull van Arturo di Modica zou verplaatst moeten worden (maar bleef staan). In 2016 werd Jonas en de walvis daarom opnieuw herplaatst, nu op een openbare binnenplaats in de Haarlemmer Houttuinen (Nieuwe Houttuinen). Het vormt daar met haar ronde en vloeiende lijnen een contrast met de strakke lijnen van de nieuwbouw. Ook Eindhoven (Tramstraat, ook diverse keren verhuisd), Tilburg, Heerlen, Bergen aan Zee (versie uit 1971, Van der Wijckplein), Steenwijk, Vlaardingen en Amsterdam-Osdorp (Koos Vorrinkweg) kregen een Jonas en de walvis.

The Movies is een bioscoop in Amsterdam. The Movies is de oudste nog in gebruik zijnde bioscoop in Amsterdam. Het complex is gevestigd aan de Haarlemmerdijk 161-163 aan de rand van de Jordaan. The Movies is opgericht in 1912 onder de naam Bioscoop Tavenu. Reeds twee jaar later werd de naam gewijzigd in Cinema Hollandia. Tot de Tweede Wereldoorlog fungeerde de bioscoop als buurtcinema. Grote films werden eerst vertoond in de grote bioscopen van de stad, waarna ze in de kleine zaaltjes in de vele buurtbioscopen bleven draaien. Na de oorlog concentreerde Cinema Hollandia zich vooral op actiefilms. In de jaren zestig, waar vele buurtbioscopen ten onder gingen, wist de bioscoop te overleven. The Movies neemt deel aan het samenwerkingsverband Cineville en is lid van Europa Cinemas.

De Haarlemmerdijk is een Amsterdamse winkelstraat in het verlengde van de Haarlemmerstraat, evenwijdig tussen de Haarlemmer Houttuinen en de Brouwersgracht, tussen de Korte Prinsengracht en de Singelgracht. De dijk is een bij de stadsuitbreiding van 1612 aangelegde waterkering. De dijk verving het meest oostelijke deel van de Spaarndammerdijk, dat iets zuidelijker lag. De Haarlemmerdijk is de kern van de Haarlemmerbuurt. De ten noorden hiervan gelegen Haarlemmer Houttuinen, waren vroeger houtopslagplaatsen. Ten westen van de Haarlemmerdijk, voorbij het Haarlemmerplein, wordt via de Haarlemmerweg de route naar Haarlem voortgezet. Bioscoop The Movies is gevestigd aan de Haarlemmerdijk, bij het Haarlemmerplein. De Haarlemmerdijk is een drukke winkelstraat. In 2012 werd de combinatie Haarlemmerstraat / Haarlemmerdijk verkozen tot 'leukste winkelstraat van Nederland'. Tussen 1902 en 1955 reed door deze straat een tram van het Centraal Station naar het Haarlemmerplein en verder naar de Spaarndammerbuurt. Tot 1944 was dit lijn 5, vanaf 1945 lijn 12. In 1955 werd de lijn omgezet in een buslijn die in 1974 werd verlegd naar de nieuw aangelegde straat door de Haarlemmer Houttuinen. Sinds 1975 is deze lijn onderdeel van buslijn 22. Er staan minstens vier gebouwen ontworpen door François Marie Joseph Caron aan de dijk: Haarlemmerdijk 37, Haarlemmerdijk 39, Haarlemmerdijk 43 en Haarlemmerdijk 99-101. Dat laatste gebouw werd in 1916/1917 gereed gemaakt voor het onderbrengen van een post- en telegraafkantoor. Curieus is het gebouw Haarlemmerdijk 140 in de stijl van de art nouveau maar komend uit circa 2010; art-nouveau-achtig is Haarlemmerdijk 128 uit 1913.

Duizend zonnen is een muurschildering in Amsterdam-Centrum. De kunstenaar Roland Schimmel is begin 21e eeuw bekend vanwege kleine en grote schilderijen, die voornamelijk uit een mistig wit vlak bestaan, waarin hij cirkels intekent in de kleuren van de regenboog, die scherp afsteken tegen de achtergrond. Voor dit huizenhoge schilderwerk koos de kunstenaar voor een vijftal zeer donker gekleurde cirkels van verschillende grootte in omringende pasteltinten. Die donkere cirkels zijn de blikvangers van het schilderij, maar lijken daarbij diepte te hebben in het omringende grijsblauwe vlak. Doordat er ook lichtere cirkels te zien zijn dwalen de ogen af, waardoor het nabeeldeffect ontstaat, wat door de wijze van kleurschakering nog verstrekt wordt. Door de randen meer blauwtinten mee te geven, lijkt het schilderij bij bepaalde weertypen op te gaan in de Hollandse luchten. De muurschildering is te zien op de linker zijgevel van Vinkenstraat 102, waarnaast door sloop een gat in de bebouwing is ontstaan, de nummering start pas weer bij 110, dat nieuwbouw is. Tussen beide gebouwen is een open terrein ontstaan waar twee kinderspeelplaatsen zijn aangelegd. De opdrachtgever is woningstichting De Key, die hier in de buurt grootscheeps renovatiewerk verrichtte.

Brug 148 is een ophaalbrug in Amsterdam-Centrum.

De Roode Bioscoop is een muziektheater aan het Haarlemmerplein in Amsterdam.

Haarlemmerplein 2 is een gebouw in Amsterdam-Centrum, op de hoek van het Haarlemmerplein met de Haarlemmerdijk. Het verving meerdere oudere panden en is eind jaren zestig ontworpen door Arthur Staal en heeft diverse bedrijven gehuisvest.

Haarlemmerplein 4, Amsterdam is een gebouw aan het Haarlemmerplein in Amsterdam-Centrum.

Haarlemmerplein 1 te Amsterdam is een gebouw aan het Haarlemmerplein te Amsterdam, het langste deel van de staat aan de Haarlemmerdijk 177-179. Haarlemmerplein 1 geeft toegang tot de woningen, de adressen aan de Haarlemmerdijk tot het winkelgedeelte. De firma van Gerhardus Bernardus Nagel had hier een gebouw in eigendom verkregen en met het toenmalige pand kon hij zijn bedrijf in manufacturen niet uitoefenen. Het gebouw was een grotendeels wit bepleisterd gebouw van drie verdiepingen en kap. Het bedrijfsgedeelte was toen al in gebruik geweest als kappersbedrijf, rijwielhandel (met reclame "Unique & Unity") en café en damgelegenheid (damclub "Gezellig Samenzijn") "De Gouden Leeuw". Nagel gaf daarop architect Jan Kuijt, Paleisstraat 8, opdracht om een nieuw gebouw te ontwerpen met als bestemming winkelhuis en drie bovenwoningen. Overigens woonde die Nagel om de hoek, Korte Marnixkade 4. In juli 1920 was het ontwerpstadium afgerond en de Gemeente Amsterdam kreeg de vraag om toestemming op het complex te herbouwen. Kuijt kwam met een gebouw in de eclectische stijl dat boven de winkeletage drie woonetages kent en nog een kap heeft. Aan beide straatzijden is een moderne klokgevel geplaatst. Die mengstijl heeft op sommige plekken kenmerken van de Amsterdamse School met name in het rechter deel van de gevel aan het Haarlemmerplein en de raampjes, sculpturen en hijsbalken in de klokgevels. Het gebouw heeft ten opzichte van de omliggende gebouwen een groot bouwvolume; het stak bij oplevering ruim boven de aanpalende gebouwen aan het plein uit. Het gebouw werd na verloop van tijd tot gemeentelijk monument verklaard. Na het vertrek van de manufacturenwinkel kreeg het bedrijfsgedeelte diverse bestemmingen. Zo zat er in 1981 een Meubelhuis (de Wereld) en in 2012 een zonnecentrum (Sundays) in.

Evergreen is een grafisch artistiek kunstwerk in Amsterdam-Centrum. Het is een tweedelig kunstwerk in onderdoorgangen tussen de Haarlemmerdijk en de Nieuwe Houttuinen. Op die plek vond in de jaren tachtig een grote sanering plaats waarbij reeksen van gebouwen tegen de vlakte gingen om vervangen te worden door nieuwbouw of zoals bij nummer 80-86 en 164-168 onderdoorgangen naar de achterliggende woningen. In de daaropvolgende jaren werden deze onderdoorgangen plaatsen voor kleine criminaliteit, zoals wildplassen en dumping zwerfafval. Kortom voor de bewoners allerlei onprettigheden. Studio Vollaerszwart kwam voor beide onderdoorgangen met een oplossing die wat vriendelijkheid moest uitstralen. Het is 1996 als de dragende betonnen paalconstructies worden voorzien van plakfolie; een eenvoudige en werkende oplossing. Het plakfolie werd voorzien van een groen-zwart moirépatroon waar ogen maar moeilijk aan kunnen wennen. Bij het passeren lijken de pilaren ineens te golven. Daartegenover staan zwart-witte blokjes die op de vloer (80-86) of aan de muur (164-168) zijn bevestigd; zij hebben dat effect niet. Madje Vollaers en Pascal Zwart noemen deze vorm van kunst citydressing. Bij de onderdoorgang bij nummer 80-86 werd het kunstwerk op de aansluitende terreinafscheiding aangevuld met gekleurde vlakken in de stijl van Piet Mondriaan. Hun kunstwerken werden door het hele land ingezet om straatbeelden te veranderen of aangelegenheden te beïnvloeden. Ook in 2021 was het duo actief in het kader van het Eurovisiesongfestival 2021, waarbij de vlaggen van alle deelnemende landen werden omgezet tot een lang lint met daarop de teksten van winnende liedjes. In Amsterdam is voorts nog een deel van hun kunstwerk Full color (Amsterdam-Zuidoost) te vinden.

Tussen de Bogen is een straat in Amsterdam-Centrum. De straat is gelegen tussen de beide spoorwegviaducten van de spoorlijn tussen het Centraal station en station Sloterdijk. De straat bevindt zich tussen de Grote Bickersstraat en het Haarlemmerplein en loopt evenwijdig aan de Haarlemmer Houttuinen en de Eilandsgracht. Naast de Grote Bickersstraat loopt ook de Nieuwe Teertuinen onder het spoorwegviaduct.