place

Complex form

Beeld in Amsterdam-Centrum
2023 Complex form, Markenplein, Asd (2)
2023 Complex form, Markenplein, Asd (2)

Complex form is een driedelig artistiek kunstwerk in Amsterdam-Centrum.

Fragment uit het Wikipedia-artikel Complex form (Licentie: CC BY-SA 3.0, Auteurs, Beeldmateriaal).

Complex form
Markenplein, Amsterdam Centrum

Geografische coördinaten (GPS) Adres Nabijgelegen plaatsen
placeToon op kaart

Wikipedia: Complex formLees verder op Wikipedia

Geografische coördinaten (GPS)

Breedte Lengte
N 52.368622222222 ° E 4.9053305555556 °
placeToon op kaart

Adres

Markenplein 3
1011 MV Amsterdam, Centrum
Noord-Holland, Nederland
mapOpenen op Google Maps

2023 Complex form, Markenplein, Asd (2)
2023 Complex form, Markenplein, Asd (2)
Ervaringen delen

Nabijgelegen plaatsen

Markusbrug

De Markusbrug (brug 284) is een voormalige brug in Amsterdam-Centrum. De verkeersbrug was gelegen in de Valkenburgerstraat en overspande de Houtkopersburgwal. De brug was vernoemd naar het Markenplein (dat sinds 2017 nog in kleinere vorm bestaat), de Markensteeg (gesloopt) en verwees naar het voormalige eilandje Marken ook wel Valkenburg genoemd. Er lag hier eeuwen een brug. Al op de kaart van Pieter Bast uit 1599 is de brug terug te vinden. Balthasar Florisz. van Berckenrode tekende niet veel later (1625) een dubbele ophaalbrug op de plek. Een eeuw later op de kaart van Gerard de Broen (1724) is er geen ophaalbrug meer te zien maar een vaste brug. Op de onderhoudslijst voor bruggen opgemaakt in 1913 staat dat brug 284 (Houtkoopersburgwal voor de Valkenburgerstraat) dateert uit 1843, een brug die van de hand kwam van Allard Cornelis Pierson, van het Stadsfabriekambt van de stad. Die brug moest in 1885 gerepareerd worden (watersloven). In 1925 is die dusdanig versleten dat er een nieuwe brug wordt ontworpen en neergelegd door de hoofdingenieur van de stad. Het gebied ging eind jaren zestig bij de aanleg (van de toevoer) van de IJtunnel geheel op de schop. Straten, pleinen en bruggen verdwenen, zeker ook toen de Houtkopersburgwal geheel gedempt werd voor de bouw van het Maupoleum. De sloop van Brug 284 werd begeleid door de Dienst der Publieke Werken (opvolger van Stadsfabriekambt), omdat niet alleen de brug gesloopt moest worden, maar dat ook walmuren (tot op de paalfundering) en pijlers en landhoofden verwijderd moesten worden. De Houtkopersburgwal werd na de oplevering van dat gebouw weer gedeeltelijk uitgegraven, maar een brug ter plaatse was niet meer nodig. De Valkenburgerstraat sluit dan al naadloos aan op de Jodenbreestraat. De brug zou een rol spelen in Altijd is Kortjakje ziek.

Nederlands Israëlitisch Meisjesweeshuis
Nederlands Israëlitisch Meisjesweeshuis

Het Nederlands Israëlitisch Meisjesweeshuis was een weeshuis gevestigd aan de Rapenburgerstraat 171 (en later ook nummer 169) in de voormalige Amsterdamse Jodenbuurt. Aanvankelijk werden de Joodse weesmeisjes in Amsterdam opgevangen in gezinnen, die financieel werden ondersteund door de Collegie; een in 1761 opgerichte organisatie die zich het lot van de weesmeisjes aantrok en voor opvang en onderwijs zorgde. In het tehuis werden de meisjes opgevangen tussen 1861 en 1943. Het weeshuis was een van acht Joodse weeshuizen in Nederland. Er waren Joodse weeshuizen in: Amsterdam, Utrecht, Leiden, Rotterdam en Den Haag. Tot 1930 leidde men de meisjes op tot dienstmeisje of naaister. Later kwamen daar opleidingen tot verpleegster, secretaresse en onderwijzeres bij. In de jaren dertig moest uitbreiding gerealiseerd worden vanwege de opvang van Joodse weesmeisjes (soms vooruit gezonden door hun ouders). Op 10 februari 1943, tijdens de Holocaust gedurende de Tweede Wereldoorlog, werd het weeshuis door de Duitse bezetter ontruimd. De bewoonsters zijn weggevoerd en ter dood gebracht. Sinds de restauratie zijn de monumentale 18e-eeuwse panden in gebruik als appartementen. De, in opdracht van de huidige bewoners en de Vereniging Vrienden van Amsterdamse Gevelstenen gerestaureerde gevelstenen en Hebreeuwse teksten in de daklijsten zijn in 2003 onthuld. Er staat te lezen: tot de goede werken behoort de opvoeding van weesmeisjes. Gebouw 169 heeft als gevelsteen Vergroot 5649-1889. De gebouwen zijn al sinds september 1970 een rijksmonument, de omschrijving in het monumentenregister is zeer summier: Pand onder dwars dak (vermoedelijk 18e eeuw) met de toevoegingen "Gevel onder klossenlijst" (169) en "rechte lijst" (171).

Brug 158
Brug 158

Brug 158 is een kunstwerk in Amsterdam-Centrum. Het bouwwerk is als zodanig niet meer in gebruik. Alhoewel genummerd als brug is het een tunnelsysteem voor voetgangers. Deze werd vanaf 1967 aangelegd om voetgangers in de gelegenheid te stellen ongestoord bij de tramhalte van tramlijn 9 op brug 85 te kunnen komen die midden op het Mr. Visserplein lag. Het systeem had toegangen op het plein voor de Portugees-Israëlietische Synagoge, in de Muiderstraat, in de Nieuwe Amstelstraat, naast de Mozes en Aäronkerk en nabij de Jodenbreestraat. De tunnel werd in oktober 1970 geopend. Het ontwerp is afkomstig van Dick Slebos toen architect bij de Dienst der Publieke Werken. De voetgangers zagen het echter anders en bleven bovengronds oversteken; de tunnel werd steeds meer een illegale plaats voor daklozen, drugsgebruikers en helers van de nabijgelegen Waterloopleinmarkt. Voor de veiligheid van de overstekende voetgangers werd de tramhalte verplaatst naar de Muiderstraat, waardoor er nog minder doorstroom kwam. De gemeente besloot de voetgangerstunnel in 1985 te sluiten; eerst met een hekwerk en daarna werd alles dichtgemetseld. Vervolgens begon een getouwtrek wat er moest gebeuren met het bovenliggende plein en de onderliggende tunnels, want ook lag brug 157, de onderdoorgang Wibautstraat naar IJtunnel, hier. De gemeente wilde herinrichten en bebouwen, maar zag er weer van af etc. In 2003 werd in het tunnelcomplex de kinderspeelplaats TunFun (tunnelplezier) geopend met klimrekken en een bioscoop. Dit bracht rust op dit gedeelte van het plein. TunFun is bereikbaar vanaf de ingang voor de synagoge; de andere ingangen verdwenen in de loop der jaren onder het zand. In 2018 kwam TunFun en ook de tunnel weer in het nieuws; het bedrijf zou niet voldoen aan de veiligheidseisen van de brandweer, hetgeen de eigenaar betwistte. Het bedrijf werd op last van het stadsdeel Centrum in april 2018 gesloten, maar later heropend.