Bruggen 1136-1138

Brug 1022 was een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. Ze maakte vanaf 1966 deel uit van de infrastructuur van deze toen nog toekomstige woonwijk. Het viaduct stond er jarenlang ongebruikt bij. In de woonwijk werd een systeem van gescheiden verkeersstromen geïntegreerd. Snelverkeer werd afgewikkeld via dreven op een dijklichaam, langzaam verkeer werd afgewikkeld op straten en paden op maaiveld niveau. Om dit te kunnen realiseren was een groot pakket aan bruggen en viaducten nodig. Deze werden voor het merendeel ontworpen door architect Dirk Sterenberg voor of in samenwerking met de Dienst der Publieke Werken. Sterenberg ontwierp daarbij viaducten en bruggen in allerlei maten. Brug 1022 werd nog getekend als viaduct in de Bijlmerdreef toen deze nog oostelijk van flat Grunder was ingetekend. Echter kreeg de weg hier in 1971 de naam 's-Gravendijkdreef, alleen begaanbaar voor snelverkeer. Onder het viaduct liep een waterweg, voet- en fietspaden, alle drie komend en gaand naar de Bijlmerweide, dat hier gesitueerd is tussen de woonwijken Geerdinkhof en Kantershof. De viaducten van Sterenberg zijn te herkennen aan de afgeronde randplaten, de standaard leuningen, de betegeling van de taluds en betonblokken op het wegdek, zo ook hier. Vanwege de 72 meter lange overspanning moest de brug ondersteund worden door zowel brugpijlers op het land als één in het water. Ook de vorm van die brugpijlers zijn typisch in het werk van Sterenberg in Zuidoost. Deze verkeersbrug kreeg niet veel later assistentie van brug 1134 en brug 1135 aan weerszijde gebouwd voor voetgangers en fietsers. Bij nieuw inzicht in de jaren negentig zag de Gemeente Amsterdam liever dat het oostelijke stuk van de Bijlmerdreef vanaf de Gooiseweg geen weg voor snelverkeer meer bleef, maar een brede stadsstraat met middenberm. Al rond de eeuwwisseling werd er gebouwd aan een nieuwe laagbouwwijk waarbij de straten vernoemd werden naar palmsoorten. Het deel van de 's Gravendijkdreef ten zuiden en over het water werd afgegraven en kwam op maaiveldniveau te liggen, met in de plaats voor brug 1022 een nieuwe versie van brug 1135; een brug met twee rijdekken (beide richtingen) en voet- en fietspaden. Rond 2005 begon het afgraven van het noordelijk deel van de ’s Gravendijkdreef. Het betekende het einde van een serie bruggen van Sterenberg.

Brug 1135 is een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. Het brugnummer staat voor twee bruggen.

Vliegende schotels is een artistiek kunstwerk en toegepaste kunst in Amsterdam-Zuidoost. Het kunstwerk van Wim Winnubst kwam er in samenwerking met de basisschool Santenkraam (vanaf 2009 opgegaan in Samenspel). Het is dan 1985 en de leerlingen vroegen om een speelobject in de vorm van “iets om in te vliegen”. Winnubst kwam met een klimrek, glijbaan, plateaus en alles verbonden met trapjes, waarvan geen enkele sport/tree recht staat. Het is uitgevoerd in de kleuren rood, geel, blauw en wit. Gezien de vorm kreeg het werk al snel de naam drumstel. In verband met de herinrichting en sanering van wijk werd het rond 2017 verplaatst vanuit Geerdinkhof naar iets zuidelijker gelegen grasland aan de 's-Gravendijkdreef bij de Bijlmerweide, de kunstenaar was al in 2001 overleden. Het is het enige kunstwerk dat hij voor Amsterdam maakte.

Brug 1134 is een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. Bij de inrichting van de Bijlmermeer werd er een soort ringweg aangelegd, die de namen kreeg Bijlmerdreef, 's-Gravendijkdreef, Karspeldreef en Groesbeekdreef. Deze ringweg voor snelverkeer kwam op een dijklichaam te liggen, ter onderscheid van de infrastructuur voor voetgangers en fietsers, die op maaiveldniveau lag. Brug 1022 verzorgde in de 's-Gravendijkdreef de verbinding over een afwateringstocht annex siergracht, die dwars door het gehele gebied stroomt. Om voetgangers en fietsers de gelegenheid te geven dezelfde route te kunnen laten volgen kreeg die brug twee "assistenten" in de vorm van brug 1134 en brug 1135. Die kregen eenzelfde ontwerp, de zogenaamde maaiveldbruggen. De ontwerper Dirk Sterenberg met de Dienst der Publieke Werken, die deze bruggen ontwierp, kwam met een herkenbare brug waarvan er ook nog in de 21e eeuw talloze liggen, terwijl er ook een aantal zijn gesneuveld tijdens herinrichting van de wijk. De maaiveldbruggen van Sterenberg zijn te herkennen aan de borstweringen met ankergaten; de specifieke leuningen en het geïntegreerde nummerplaatje. Bij sanering van de omgeving van de 's-Gravendijkdreef sneuvelde de originele versie van brug 1135, brug 1134 van 25 meter lengte en 4 meter breedte bleef liggen, mede doordat ze verbinding maakt met het fietspad richting de Bijlmerweide.

Brug 1021 was een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. Ze maakte vanaf 1966 deel uit van de infrastructuur van deze toen nog toekomstige woonwijk. Het viaduct stond er jarenlang ongebruikt bij. In de woonwijk werd een systeem van gescheiden verkeersstromen geïntegreerd. Snelverkeer werd afgewikkeld via dreven op een dijklichaam, langzaam verkeer werd afgewikkeld op straten en paden op maaiveld niveau. Om dit te kunnen realiseren was een groot pakket aan bruggen en viaducten nodig. Deze werden voor het merendeel ontworpen door architect Dirk Sterenberg voor of in samenwerking met de Dienst der Publieke Werken. Sterenberg ontwierp daarbij viaducten en bruggen in allerlei maten. Brug 1021 werd nog getekend als viaduct in de Bijlmerdreef toen deze nog oostelijk van flat Grunder was ingetekend. Echter kreeg de weg hier in 1971 de naam 's-Gravendijkdreef, alleen begaanbaar voor snelverkeer. Onder het viaduct liep het Gulden Kruispad voor voetgangers en fietsers dat van Grunder richting Bijlmerweide liep. De viaducten van Sterenberg zijn te herkennen aan de afgeronde randplaten, de standaard leuningen, de betegeling van de taluds en betonblokken op het wegdek, zo ook hier. Bij nieuw inzicht in de jaren negentig zag de Gemeente Amsterdam liever dat het oostelijke stuk van de Bijlmerdreef vanaf de Gooiseweg geen weg voor snelverkeer meer bleef, maar een brede stadsstraat met middenberm. In 2001 besloot de Gemeente Amsterdam ook het verkeerssysteem Bijlmerdreef en 's Gravendijkdreef af te graven en te verlagen. De buurten waren het hier deels mee eens, maar de definitieve herinrichting liet tot 2006 op zich wachten; de buurten wilden een meer groen karakter van de weg, passend bij hun wijken. Rond 2005 (werk begon eerder dan de uitspraak) betekende dat het eind voor brug 1019, brug 1020 en brug 1021. Waar op andere plekken een andere oplossing voor de kruising werd gevonden verdween deze geheel. Overigens verdween honingraatflat Grunder ook om in 2007-2008 plaats te maken voor laagbouw met hier en daar een hoogbouwaccent.

Brug 1132 is een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. Het voet- en fietsbrug werd aangelegd om de verbinding te maken tussen de Bijlmerweide en de 's-Gravendijkdreef. Rondom de dreef was er nauwelijks bewoning, maar even naar het westen begon de G-Buurt met haar honingraatflats. Voet- en fietspaden waren in de opzet van de Bijlermmeer gelegen op maaiveldniveau hetgeen leidde tot een type brug alhier dat maaiveldbrug heet. Dit ter onderscheiding van de “grote bruggen” in de dreven, alle gelegen over voet- en fietspaden. Voor de Bijlmermeer ontwierp Dirk Sterenberg van de Dienst der Publieke Werken een standaard type, waarvan in lengte en breedte gevarieerd kom worden. Ze zijn ook in de 21e eeuw nog talrijk aanwezig in de wijk; een aantal moest echter plaatsmaken voor sanering etc. De maaiveldbruggen zijn herkenbaar aan de borstweringen met ankergaten, de specifieke grijze leuningen met blauwe balusters en het nummerplaatje in die leuningen. Ook de “buiten de brug” staande lantaarn is een regelmatig terugkerend onderdeel van dat brugtype. De brug is een broer van de even verderop liggende brug 1134.

Boot is een artistiek kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. De Friese kunstenaar Jan Kuipers (1943-2014) kreeg in 1977 het verzoek een beeld te ontwerpen voor het dan net ingerichte en geopende park Bijlmerweide. Meerdere kunstenaars ontwierpen beelden voor dat park. Jan Kuipers kwam met een roestvaststalen bootje naar model van een bootje gevouwen van papier, dat vermoedelijk zonder titel in 1979 geplaatst werd. Deze boot kreeg in de vorm van een zwerfkei een dermate grote ballast mee, dat ze (bedoeld) kapseisde. Die zwerfkei bleek later te zwaar voor het idee, waardoor ze vervangen werd door een drietal gewone keien. Sindsdien bevindt de gekantelde boot zich bij een westtak van het park richting de 's-Gravendijkdreef en is zichtbaar vanaf brug 1132 en brug 1134. In de praktijk bleek het Scheepswrak een uitstekende landings-, rust- schuilplaats en uitkijkpost voor visetende vogels zoals de aalscholver. Jan Kuipers had iets met wrakken; hij maakte er wel tekeningen over. Suzanne Willems maakte in 2007 een Gevouwen bootje voor op het land, eveneens in Amsterdam.

Op de kruising van de Geerdinkhofweg en 's-Gravendijkdreef in Amsterdam-Zuidoost staat een sculptuur zonder titel. Het kunstwerk bestaat uit twee schuin geplaatste naalden, die al snel in de volksmond als 'Kruisraketten' werden aangeduid. Het werk was het resultaat van overleg tussen buurtbewoners, Matthijs van Dam en Peter Jansen. De kunstenaars kregen het verzoek rechtstreeks van de bewoners, die een markeringspunt wilden voor genoemde kruising. Het beeld is specifiek voor die plek gemaakt, aldus Van Dam in 1991. Het materiaal is gelakt en verzinkt staal. Van Dam en Jansen vonden elkaar in de omgevingskunst. Hun gezamenlijkheid leidde tot wat Rotterdam noemt: “grote stalen abstracties met pastel- of regenboogkleuren”. In 1991 maakte het met foto’s, schaalmodellen en proefontwerpen deel uit van een tentoonstelling en presentatie gehouden door de Artotheek zuidoost. Het duo heeft ook een soortgelijk beeld aan Den Haag geleverd (twee staketsels, die uit de grond komen), aan Leeuwarden (een poort gebaseerd op een möbiusring) en Rotterdam bij een metrosplitsing, toepasselijk getiteld Scheidende wegen. De kunstobjecten zijn specifiek voor die plekken gemaakt. In 1998 scheidden zich hun wegen abrupt, Van Dam overleed. .

Aan het Gaasperparkpad in Amsterdam-Zuidoost staat een titelloos beeld van Pjotr Müller. Bij de inrichting van de Bijlmermeer werd geld vrijgemaakt voor artistieke kunstwerken. Müller werd in een vrije opdracht verzocht een beeld te leveren dat geplaatst zou worden tussen de honingraatflats Grubbehoeve en Grunder. Hij kwam met een beeld van “spierwit” marmer, waarbij het lijkt of twee gedraaide staven met elkaar verstrengeld zijn. Het beeld is echter uit één brok marmer gemaakt, aldus het bijbehorend infobordje. Het beeld inclusief een drietraps sokkel viel door haar witte kleur op naast de eerder genoemde grijze flats. Het doet enigszins denken aan de spaarlampen van decennia later. Het beeld maakt deel uit van een verzameling beelden, die vanwege de sanering van de wijk verplaatst moesten worden, al was hier de verplaatsing gering. De verplaatsing was nodig in verband met de sloop van flat Grunder en een nieuwe stadsplattegrond die dat tot gevolg had. Het beeld stond eerst midden in de bebouwing, vanaf omstreeks 2005 bijna aan het (nieuwe) water.

Brug 1020 was een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. Ze maakte vanaf 1968 deel uit van de infrastructuur van deze toen nog toekomstige woonwijk. In de woonwijk werd een systeem van gescheiden verkeersstromen geïntegreerd. Snelverkeer werd afgewikkeld via dreven op een dijklichaam, langzaam verkeer werd afgewikkeld op straten en paden op maaiveld niveau. Om dit te kunnen realiseren was een groot pakket aan bruggen en viaducten nodig. Deze werden voor het merendeel ontworpen door architect Dirk Sterenberg voor of in samenwerking met de Dienst der Publieke Werken. Sterenberg ontwierp daarbij viaducten en bruggen in allerlei maten. Brug 1020 werd gebouwd toen de Bijlmerdreef richting oosten werd doorgetrokken en aansluiting kreeg op de 's-Gravendijkdreef, maar nog geen verkeer had. Die dreef kreeg een afslag in de vorm van de Geerdinkhofweg, destijds op dijklichaam de hoofdverkeersader van wijk Geerdinkhof en de aansluiting naar Provincialeweg (Provinciale weg 236) langs Gaasp, Weespertrekvaart. Om, wanneer in gebruik, langzaam verkeer de gelegenheid te geven ongestoord tussen Garstkamp en Geerdinkhof te laten reizen werd vlak voor de kruising Geerdinkhofweg en Bijlmerdreef het viaduct 1020 in de Geerdinkhofweg gebouwd. De woonwijken waren toen overigens nog in opbouw. Na de openstelling van de Loosdrechtdreef in 1982 verdween het doorgaande verkeer en werd de Geerdinkhofweg een woonstraat en eindigde op het Geerdinkhofpad. De viaducten van Sterenberg zijn te herkennen aan de afgeronde randplaten, de standaard leuningen, de betegeling van de taluds en betonblokken op het wegdek, zo ook hier. Bij nieuw inzicht in de jaren negentig zag de Gemeente Amsterdam liever dat het oostelijke stuk van de Bijlmerdreef vanaf de Gooiseweg geen weg voor snelverkeer meer bleef, maar een brede stadsstraat met middenberm. In 2001 besloot de Gemeente Amsterdam ook het verkeerssysteem Bijlmerdreef, Geerdinkhofweg en 's Gravendijkdreef af te graven en te verlagen. De buurten waren het hier deels mee eens, maar de definitieve herinrichting liet tot 2006 op zich wachten; de buurten wilden een meer groen karakter van de weg, passend bij hun wijken. Het dijklichaam werd afgegraven en de kruising kwam gelijkvloers op maaiveldniveau te liggen; de sterk ingekorte Geerdinkhofweg werd een wijkstraat. Rond 2005 (werk begon eerder dan de uitspraak) betekende dat het eind voor brug 1020. Diezelfde afgraving betekende het eind voor brug 1019.

Brug 1023 was een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. Ze maakte vanaf 1966 deel uit van de infrastructuur van deze toen nog toekomstige woonwijk. Het viaduct stond er jarenlang ongebruikt bij. In de woonwijk werd een systeem van gescheiden verkeersstromen geïntegreerd. Snelverkeer werd afgewikkeld via dreven op een dijklichaam, langzaam verkeer werd afgewikkeld op straten en paden op maaiveld niveau. Om dit te kunnen realiseren was een groot pakket aan bruggen en viaducten nodig. Deze werden voor het merendeel ontworpen door architect Dirk Sterenberg voor of in samenwerking met de Dienst der Publieke Werken. Sterenberg ontwierp daarbij viaducten en bruggen in allerlei maten. Brug 1023 werd nog getekend als viaduct in de Bijlmerdreef toen deze nog oostelijk van flat Grunder was ingetekend. Echter kreeg de weg hier in 1971 de naam 's-Gravendijkdreef, alleen begaanbaar voor snelverkeer. Onder het viaduct liep het Kraaiennestpad, een kilometerslang voet- en fietspad dat van oost naar west loopt. De viaducten van Sterenberg zijn te herkennen aan de afgeronde randplaten, de standaard leuningen, de betegeling van de taluds en betonblokken op het wegdek, zo ook hier. In vergelijking met de meer dan 70 meter lange brug 1022 is brug 1023 met circa zeventien meter overspanning veel kleiner. Bij nieuw inzicht in de jaren negentig zag de Gemeente Amsterdam liever dat het oostelijke stuk van de Bijlmerdreef vanaf de Gooiseweg geen weg voor snelverkeer meer bleef, maar een brede stadsstraat met middenberm. Al rond de eeuwwisseling werd er gebouwd aan een nieuwe laagbouwwijk waarbij de straten vernoemd werden naar palmsoorten, bij de bouw daarvan verdween een deel van genoemd voet- en fietspad. Het zuidelijk deel van de 's-Gravendijkdreef werd afgegraven en kwam op maaiveldniveau te liggen, zo ook de nieuw ontstane T-kruising. Van brug 1023 is niets meer in het landschap te zien.

Brug 1139 is een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. Het voet- en fietsbrug werd aangelegd om de verbinding te maken tussen de de G-buurt en K-buurt. Aan de noordkant waren er de honingraatflats Grubbehoeve en Grunder. Aan de zuidkant Kleiburg en Koningshoef. Daartussendoor slingert het kilometerslange Gaasperparkpad, een hoofdverkeersader voor voetgangers en fietsers. Om water over te steken ontwierp Dirk Sterenberg met de Dienst der Publieke Werken de zogenaamde maaiveldbruggen. Bijna alle voet- en fietspaden in de Bijlmermeer liggen op maaiveldniveau, daar waar het autoverkeer op verhoogde dreven is geplaatst. Het type brug is ook in de 21e eeuw nog talrijk aanwezig in de wijk; een aantal moest echter plaatsmaken voor sanering etc. De maaiveldbruggen zijn herkenbaar aan de borstweringen met ankergaten, de specifieke grijze leuningen met blauwe balusters en het nummerplaatje in die leuningen. Ook de “buiten de brug” staande lantaarn is een regelmatig terugkerend onderdeel van dat brugtype. De brug is een broer van de even verderop liggende brug 1134. De brug kijkt uit op de blinde zijgevel van flat Kleiburg. De brug overleefde de sanering van de buurt, waarbij de flats Grunder en Koningshoef werden gesloopt.