Alt-Tempelhof (metrostation)

Tempelhof is een stadsdeel in het zuiden van de Duitse hoofdstad Berlijn. Sinds de gebiedshervorming van 1 januari 2001, waarbij het aantal districten (Verwaltungsbezirke) van 23 naar 12 werd teruggebracht, maakt Tempelhof deel uit van het district Tempelhof-Schöneberg. Daarvoor bestond er een zelfstandig district Tempelhof, dat ook de stadsdelen Mariendorf, Marienfelde en Lichtenrade omvatte.

Tempelhof is een metrostation in de Duitse hoofdstad Berlijn dat in 1929 is geopend bij het gelijknamige station van de ringspoorlijn. Na een aantal tegenslagen kwam in 1923 de eerste gemeentelijke metrolijn van Berlijn, de Nord-Süd-Bahn, in gebruik. Ten zuiden van het eindpunt Belle-Alliance-Straße (tegenwoordig Mehringdamm) zou de lijn zich in twee takken splitsen, een naar Neukölln en een naar Tempelhof. De oostelijke tak naar Neukölln (lijn CI, tegenwoordig deel van de U7) legde men als eerste aan en kwam gereed in 1926; de bouw van lijn CII, de westelijke tak van de Nord-Süd-Bahn, begon in 1924. In 1927 bereikte de tak het naast luchthaven Tempelhof gelegen station Flughafen (nu Paradestraße), twee jaar later, op 22 december 1929, werd het eindpunt Tempelhof (Südring) bereikt en was het project voltooid. Lijn CII was de "mindere" tak van de Nord-Süd-Bahn, treinen van en naar Tempelhof eindigden meestal in het splitsingsstation Belle-Alliance-Straße, doorgaande diensten richting het noorden kwamen er pas later. Het metrostation werd ontworpen door Alfred Grenander, indertijd huisarchitect van de Berlijnse metro. Vanwege de kruising van de Ringbahn legde men het station wat dieper aan dan gebruikelijk, waardoor een ruime hoge hal ontstond. De wanden werden bekleed met gele vierkante tegels van hetzelfde type als Grenander eerder in de stations van de U8 had gebruikt. Een rij onbekleed gelaten stalen pilaren op het eilandperron zorgt voor de ondersteuning van het dak. Aan de noordzijde van het metrostation creëerde men een rechtstreekse verbinding met de S-Bahn. De overstapmogelijkheid werd onderstreept door de toevoeging Südring aan de naam van het station. De Tweede Wereldoorlog zorgde voor grote verwoestingen in het Berlijnse metronet. Station Tempelhof werd gedurende de oorlog driemaal door bommen getroffen, maar bleef desondanks in bedrijf tot 23 april 1945, de dag waarop alle grootprofiellijnen werden stilgelegd. Op 11 juni reden de eerste pendeltreinen weer tussen Tempelhof en Belle-Alliance-Straße. In dezelfde maand brak er echter brand uit op de opstelsporen van station Tempelhof, waarbij een groot aantal treinen verloren ging. Vanwege het ontstane materieeltekort werd de dienst op lijn CII vervolgens tot februari 1946 wederom geheel gestaakt. Al voor de oorlog was men begonnen aan de aanleg van een zuidelijke verlenging van de Tempelhofse lijn. Voorbij de keersporen van station Tempelhof ontstonden tot 1941 enkele honderden meters metrotunnel. In de jaren 1960 pakte men het project weer op, waardoor in 1966 het traject Tempelhof – Alt-Mariendorf geopend kon worden. Tegelijkertijd werd het metronet geherstructureerd: lijn CI werd als zelfstandige lijn van de Nord-Süd-Bahn afgesplitst en de westelijke tak werd onder het nieuwe lijnnummer 6 deel van de hoofdlijn. In de jaren tachtig onderging metrostation Tempelhof een renovatie, waarbij het dak werd verstevigd. De geometrische plafondschildering stamt eveneens uit deze tijd.

Tempelhof is een station van de S-Bahn van Berlijn, gelegen aan de Tempelhofer Damm in het gelijknamige Berlijnse stadsdeel Tempelhof. Het S-Bahnstation opende op 1 januari 1872, zij het op een iets andere locatie dan tegenwoordig, en ligt aan de Ringbahn. Het gelijknamige metrostation Tempelhof, onderdeel van lijn U6, is in gebruik sinds 22 december 1929.

Kaiserin-Augusta-Straße is een station van de metro van Berlijn, gelegen onder de Tempelhofer Damm in het stadsdeel Tempelhof. Station Kaiserin-Augusta-Straße werd geopend op 28 februari 1966 en maakt deel uit van lijn U6. Het station dankt zijn naam aan een zijstraat van de Tempelhofer Damm die genoemd is naar Augusta van Saksen-Weimar-Eisenach, vrouw van de eerste Duitse keizer, Wilhelm I.De bouw van het zuidelijke deel van de U6 (Tempelhof - Alt-Mariendorf) begon in 1961. Vijf jaar later kwam het volledig onder de Tempelhofer en Mariendorfer Damm gelegen traject waarvan station Kaiserin-Augusta-Straße deel uitmaakt in gebruik. Senatsbaudirektor Rainer Rümmler was verantwoordelijk voor het ontwerp van de stations op dit deel van de lijn, die een standaarduiterlijk kregen. Station Kaiserin-Augusta-Straße was oorspronkelijk vrijwel identiek aan het naburige metrostation Alt-Tempelhof, maar in de loop der jaren lieten de betegeling van de wanden langs de sporen steeds meer los. Uiteindelijk besloot men de tegels geheel te verwijderen en het achterliggende beton donkergroen te verven. De vierkante zuilen op het perron behielden wel hun bekleding en zijn gehuld in het wit. Aan beide uiteinden van het eilandperron leiden trappen en roltrappen naar de Tempelhofer Damm, ter hoogte van de Albrechtstraße (noord) en de Kaiserin-Augusta-Straße (zuid). Uiteindelijk moeten alle Berlijnse metrostations volledig toegankelijk zijn voor mindervaliden; station Kaiserin-Augusta-Straße zal volgens de prioriteitenlijst van de Berlijnse Senaat echter pas na 2010 van een lift voorzien worden.

Ullsteinstraße is een station van de metro van Berlijn, gelegen op de grens van de stadsdelen Tempelhof en Mariendorf. Het metrostation bevindt zich in de constructie van een brug over het Teltowkanaal, onder het wegdek van de Tempelhofer Damm. Station Ullsteinstraße werd geopend op 28 februari 1966 en maakt deel uit van lijn U6. Het station dankt zijn naam aan de gelijknamige straat, genoemd naar de Duitse uitgever Leopold Ullstein. Nabij het metrostation bevindt zich het Ullsteinhaus, ooit het hoofdkantoor van uitgeverij Ullstein. Reeds voor de Tweede Wereldoorlog bestonden er plannen voor een verlenging van lijn C (de huidige U6) door het centrum van Tempelhof naar Mariendorf. In de jaren 1930 maakte men een begin met deze verlenging en ontstonden tussen het toenmalige eindpunt Tempelhof en het huidige station Ullsteinstraße enkele tunnelfragmenten. De eigenlijke bouw van het traject Tempelhof - Alt-Mariendorf begon echter pas aan het begin van de jaren 1960. De kruising van het Teltowkanaal was het technisch meest ingewikkelde onderdeel van het project. Het meest voordelig bleek het te zijn de metrolijn bovengronds over het kanaal te leiden, waartoe een nieuwe brug gebouwd moest worden. De oude Stubenrauchbrücke werd afgebroken, hetgeen tevens het einde betekende voor twee tramlijnen naar Marienfelde en Lichtenrade. Vervolgens verrees op dezelfde locatie een nieuwe brug, die vanwege de toegenomen verkeersdrukte aanzienlijk breder en om ruimte voor de metro te maken enkele meters hoger dan de oude werd aangelegd. De metrotunnel stijgt aan weerszijden van het kanaal tot vlak onder het wegdek, om vervolgens via een doos onder de brug, waarin zich het station Ullsteinstraße bevindt, de overkant te bereiken.Voor het ontwerp van station Ullsteinstraße tekende Senatsbaudirektor Rainer Rümmler, die tot in de negentiger jaren van de twintigste eeuw voor vrijwel alle Berlijnse metrostations verantwoordelijk zou zijn. De wanden langs de sporen werden bekleed met verticaal geplaatste okergele tegels, de zuilen kregen een zwarte betegeling. Vanwege de bijzondere ligging van het station is er in aanvulling op de ook elders gebruikelijke zuilen een steunwand aanwezig, die het perron in tweeën deelt. Net als in station Alt-Tempelhof is de vloer geplaveid met vierkante tegels, terwijl de overige metrostations op dit deel van de lijn zoals gebruikelijk een asfalten vloer kregen. In verband met de ligging van het station vlak onder de straat zijn er geen tussenverdiepingen aanwezig. Aan beide uiteinden van het eilandperron leidt een uitgang rechtstreeks naar het straat-/brugniveau. Om de westzijde van de Tempelhofer Damm te bereiken moet men de sporen onderlangs kruisen in een voetgangerstunnel. Het station beschikt over trappen en roltrappen, maar niet over een lift. Volgens de prioriteitenlijst van de Berlijnse Senaat zal station Ullsteinstraße pas na 2010 van liften voorzien worden. Uiteindelijk moeten alle Berlijnse metrostations volledig toegankelijk zijn voor mindervaliden.

Paradestraße is een station van de metro van Berlijn, gelegen onder de Tempehofer Damm in het Berlijnse stadsdeel Tempelhof. Het metrostation werd op 10 september 1927 geopend onder de naam Flughafen en was op dat moment het zuidelijke eindpunt van lijn CII, een van de takken van de Nord-Süd-Bahn. Tegenwoordig is station Paradestraße, dat zijn naam dankt aan een zijstraat van de Tempelhofer Damm, onderdeel van lijn U6. Het Berlijnse stadsbestuur kampte bij de aanleg van de Nord-Süd-Bahn met een constant gebrek aan financiële middelen, waardoor de lijn na de opening in 1923 steeds in kleine etappes werd verlengd. Als eerste besloot men de oostelijke tak naar Neukölln (lijn CI, tegenwoordig deel van de U7) aan te leggen; de bouw van lijn CII, de westelijke tak van de Nord-Süd-Bahn, begon in 1924. In februari 1926 bereikte de lijn het station Kreuzberg (tegenwoordig Platz der Luftbrücke), anderhalf jaar later volgde de verlenging naar station Flughafen, dat over directe toegangen tot de luchthaven Tempelhof beschikte. Station Flughafen zou echter niet lang het eindpunt van lijn CII zijn; meteen na de opening begonnen de werkzaamheden aan de verlenging van de lijn naar het Ringbahnstation Tempelhof, die op 22 december 1929 in gebruik kwam. In de dertiger jaren werd luchthaven Tempelhof volledig herbouwd en kwam de terminal verder naar het noorden te liggen. In 1937 nam het voor de nieuwe hoofdingang van de luchthaven gelegen station Kreuzberg daarom de naam Flughafen over, het eerdere station Flughafen kreeg zijn huidige naam Paradestraße. De enorme verdeelhal op de tussenverdieping van station Paradestraße werd grotendeels afgesloten, de oostelijke, aanvankelijk naar de luchthaven leidende uitgangen vervielen. In 1992 onderging het station een renovatie en kreeg het een volledig nieuw uiterlijk. Sindsdien worden de wanden en pilaren gesierd door witte, verticaal geplaatste tegels, afgewisseld met kleurrijke motieven. Eenzelfde aankleding is te vinden in het station Spichernstraße op de U9. Tegelijkertijd werden de trappen aan de zuidzijde van het eilandperron afgesloten en vervangen door een lift, die rechtstreeks naar de oostzijde van de Tempelhofer Damm leidt. De verkleinde tussenverdieping, te bereiken via een trappenhuis in het midden van het perron, heeft twee uitgangen aan de westzijde van de Tempelhofer Damm, op de hoek van de Paradestraße.

Het Tempelhof Airport Street Circuit is een stratencircuit in Berlijn, Duitsland. Het circuit is ontworpen door Rodrigo Nunes, die eerder ook al het Beijing Olympic Green Circuit, de locatie voor de eerste Formule E-race, ontwierp. Het circuit loopt tegen de klok in over het voormalige vliegveld Flughafen Berlin-Tempelhof.

Het Tempelhofer Feld was een militair terrein in Berlin-Tempelhof. Met uitzondering van het Tempelhofer-Park op de terreinen van de voormalige luchthaven Berlin-Tempelhof is het terrein na 1911 bebouwd (de wijk Neu-Tempelhof). Na de sluiting van de luchthaven wordt de naam Tempelhofer Feld opnieuw vaker gebruikt. Plannen voor bebouwing daarvan stuitten op verzet van de bevolking.

Kreuzberg is een stadsdeel gelegen in het district Friedrichshain-Kreuzberg, net ten zuiden van de wijk Mitte in Berlijn. Tot 2001 vormde de wijk een zelfstandig district binnen Berlijn. Kreuzberg had in 2023 152.760 inwoners. De wijk is bekend vanwege het uitgaansleven en de politiek links-georiënteerde bevolking. Bovendien is Kreuzberg bekend door het grote aantal immigranten en de hoge criminaliteitscijfers.

SpVg Blau-Weiß 90 Berlin is een Duitse voetbalclub, spelend in Berlijn.

De Platz der Luftbrücke is een plein in de Duitse hoofdstad Berlijn. Het schelpvormige plein ligt op de grens van de stadsdelen Tempelhof en Kreuzberg en vormt de kruising van de noord-zuidas Mehringdamm-Tempelhofer Damm (deel van Bundesstraße 96) en de van oost naar west verlopende Columbiadamm en Dudenstraße. De Platz der Luftbrücke kreeg zijn naam in 1949 ter nagedachtenis van de Berlijnse Luchtbrug. Ook een monument op het plein herinnert aan deze bevoorradingslijn. Het meest markante gebouw aan het plein is de terminal van luchthaven Tempelhof, gebouwd in de jaren 30 van de twintigste eeuw. Onder de noordzijde van het plein ligt het gelijknamige metrostation Platz der Luftbrücke, onderdeel van lijn U6. De Platz der Luftbrücke is een beschermd monument.

Westphalweg is een station van de metro van Berlijn, gelegen onder de Mariendorfer Damm in het stadsdeel Mariendorf. Station Westphalweg werd geopend op 28 februari 1966 en maakt deel uit van lijn U6. Het station dankt zijn naam aan een zijstraat van de Mariendorfer Damm die genoemd is naar Wilhelm Hugo Westphal, de eerste burgemeester van de gemeente Mariendorf.