Platz der Luftbrücke

Platz der Luftbrücke is een station van de metro van Berlijn, gelegen onder de Mehringdamm op de grens van de Berlijnse stadsdelen Kreuzberg en Tempelhof. Het metrostation werd op 14 februari 1926 geopend onder de naam Kreuzberg en was op dat moment het zuidelijke eindpunt van lijn CII, een van de takken van de Nord-Süd-Bahn. Tegenwoordig is station Platz der Luftbrücke, genoemd naar het nabijgelegen gelijknamige plein, onderdeel van lijn U6. Het Berlijnse stadsbestuur kampte bij de aanleg van de Nord-Süd-Bahn met een constant gebrek aan financiële middelen, waardoor de lijn na de opening in 1923 steeds in kleine etappes werd verlengd. Als eerste besloot men de oostelijke tak naar Neukölln (lijn CI, tegenwoordig deel van de U7) aan te leggen; de bouw van lijn CII, de westelijke tak van de Nord-Süd-Bahn, begon in 1924. Twee jaar later kwam het eerste deel van deze lijn gereed, met Kreuzberg als enige station. Verdere verlenging zou echter snel volgen: in september 1927 naar station Flughafen (nu Paradestraße) en in december 1929 naar het Ringbahnstation Tempelhof. Op lijn CII gingen zowel pendeltreinen tot aan Belle-Alliance-Straße (nu Mehringdamm geheten), het station waar de hoofdlijn zich splitste, als doorgaande treinen naar het centrum van de stad rijden. De naam van station Kreuzberg verwees niet naar het stadsdeel, aan de rand waarvan het gelegen is, maar naar de heuvel Kreuzberg, die zich ten westen van het metrostation bevindt. Het bij de vorming van Groot-Berlijn in 1920 ontstane stadsdeel heette aanvankelijk Hallesches Tor en zou pas later naar de Kreuzberg genoemd worden. Door een stijging in het landschap in de omgeving van de Kreuzberg kwam de tunnel dieper dan gebruikelijk te liggen. In station Kreuzberg bood deze omstandigheid de mogelijkheid een zeer ruime, hoge hal te creëren. Voor het ontwerp van het station tekende Alfred Grenander, indertijd huisarchitect van de Berlijnse metro. Het dak werd uitgevoerd als tongewelf, hetgeen de in Berlijnse metrostations gebruikelijke pilaren overbodig maakte. Berlijn kent slechts een ander metrostation met deze eigenschap: Märkisches Museum. Decoratief ingesneden betoncassettes, waarin de verlichting is aangebracht, geven het dak de aanblik van een gestuct plafond. De wanden werden bekleed met grijze tegels. Net als in de andere Nord-Süd-Bahnstations uit deze periode koos men voor koudglazuurtegels, die goedkoper zijn dan de gebrande variant. In de oudere stations van de Nord-Süd-Bahn (geopend in 1923) had men nog meer moeten bezuinigen en werden de wanden helemaal niet betegeld. In plaats daarvan is daar een eenvoudige bekleding van pleister te vinden. In de jaren dertig werd de nabijgelegen luchthaven Tempelhof volledig herbouwd; op loopafstand van station Kreuzberg verrees de nieuwe terminal. In 1937 werd het station daarom hernoemd tot Flughafen. Het metrostation dat eerder deze naam droeg en voor de oude hoofdingang van de luchthaven ligt, heet sindsdien Paradestraße. De Tweede Wereldoorlog zorgde voor grote verwoestingen in het Berlijnse metronet, maar het buiten het stadscentrum gelegen station Flughafen bleef ongeschonden. Desondanks moest het station eind april 1945 zijn deuren sluiten, aangezien het metroverkeer in de gehele stad vanwege de vele verwoestingen en gebrekkige stroomvoorziening gestaakt werd. De situatie verergerde nog in mei 1945, toen de Noord-zuidtunnel van de S-Bahn ter hoogte van het Landwehrkanaal werd opgeblazen en onder water kwam te staan. Via een voetgangerstunnel in station Friedrichstraße bereikte het water ook het metronetwerk. Ook lijn C overstroomde, maar het water bereikte het in een heuvel (en dus hoger) gelegen station Flughafen net niet. De dienst kon op dit deel van de lijn dan ook al snel hervat worden, op 11 juni reden de eerste pendeltreinen tussen Tempelhof en Belle-Alliance-Straße. Drie maanden later werd de dienst op lijn CII vanwege een tekort aan materieel echter weer gestaakt. In februari 1946 nam men de dienst weer op en werd station Flughafen definitief heropend. In 1975 onderging het station zijn tweede naamswijziging en ging het Platz der Luftbrücke heten. Het zwaartepunt van het vliegverkeer was inmiddels verschoven naar luchthaven Tegel, waardoor de naam Flughafen niet meer voldeed. Het voorplein van luchthaven Tempelhof was al in 1949 hernoemd tot Platz der Luftbrücke, ter herinnering aan de luchtbrug tijdens de Blokkade van Berlijn (1948-1949).In de jaren negentig werd het metrostation, dat de monumentenstatus geniet, gerestaureerd. Hierbij doken de oorspronkelijke stationsborden met de naam Kreuzberg weer op. Twee van deze borden werden behouden achter een glasplaat met een korte uitleg. Aan beide uiteinden van het eilandperron van het metrostation bevindt zich een tussenverdieping met diverse uitgangen naar de Mehringdamm, de Platz der Luftbrücke en de Tempelhofer Damm. Het station is momenteel alleen te bereiken via trappen en roltrappen. Het stadsbestuur en het vervoerbedrijf BVG bouwen volgens een meerjarenplan liften in alle Berlijnse metrostations. De verbouwing waarbij station Platz der Luftbrücke van twee liften voorzien wordt, is naar verwachting in 2016 voltooid.

Kreuzberg is een stadsdeel gelegen in het district Friedrichshain-Kreuzberg, net ten zuiden van de wijk Mitte in Berlijn. Tot 2001 vormde de wijk een zelfstandig district binnen Berlijn. Kreuzberg had in 2023 152.760 inwoners. De wijk is bekend vanwege het uitgaansleven en de politiek links-georiënteerde bevolking. Bovendien is Kreuzberg bekend door het grote aantal immigranten en de hoge criminaliteitscijfers.

Het Tempelhof Airport Street Circuit is een stratencircuit in Berlijn, Duitsland. Het circuit is ontworpen door Rodrigo Nunes, die eerder ook al het Beijing Olympic Green Circuit, de locatie voor de eerste Formule E-race, ontwierp. Het circuit loopt tegen de klok in over het voormalige vliegveld Flughafen Berlin-Tempelhof.

Paradestraße is een station van de metro van Berlijn, gelegen onder de Tempehofer Damm in het Berlijnse stadsdeel Tempelhof. Het metrostation werd op 10 september 1927 geopend onder de naam Flughafen en was op dat moment het zuidelijke eindpunt van lijn CII, een van de takken van de Nord-Süd-Bahn. Tegenwoordig is station Paradestraße, dat zijn naam dankt aan een zijstraat van de Tempelhofer Damm, onderdeel van lijn U6. Het Berlijnse stadsbestuur kampte bij de aanleg van de Nord-Süd-Bahn met een constant gebrek aan financiële middelen, waardoor de lijn na de opening in 1923 steeds in kleine etappes werd verlengd. Als eerste besloot men de oostelijke tak naar Neukölln (lijn CI, tegenwoordig deel van de U7) aan te leggen; de bouw van lijn CII, de westelijke tak van de Nord-Süd-Bahn, begon in 1924. In februari 1926 bereikte de lijn het station Kreuzberg (tegenwoordig Platz der Luftbrücke), anderhalf jaar later volgde de verlenging naar station Flughafen, dat over directe toegangen tot de luchthaven Tempelhof beschikte. Station Flughafen zou echter niet lang het eindpunt van lijn CII zijn; meteen na de opening begonnen de werkzaamheden aan de verlenging van de lijn naar het Ringbahnstation Tempelhof, die op 22 december 1929 in gebruik kwam. In de dertiger jaren werd luchthaven Tempelhof volledig herbouwd en kwam de terminal verder naar het noorden te liggen. In 1937 nam het voor de nieuwe hoofdingang van de luchthaven gelegen station Kreuzberg daarom de naam Flughafen over, het eerdere station Flughafen kreeg zijn huidige naam Paradestraße. De enorme verdeelhal op de tussenverdieping van station Paradestraße werd grotendeels afgesloten, de oostelijke, aanvankelijk naar de luchthaven leidende uitgangen vervielen. In 1992 onderging het station een renovatie en kreeg het een volledig nieuw uiterlijk. Sindsdien worden de wanden en pilaren gesierd door witte, verticaal geplaatste tegels, afgewisseld met kleurrijke motieven. Eenzelfde aankleding is te vinden in het station Spichernstraße op de U9. Tegelijkertijd werden de trappen aan de zuidzijde van het eilandperron afgesloten en vervangen door een lift, die rechtstreeks naar de oostzijde van de Tempelhofer Damm leidt. De verkleinde tussenverdieping, te bereiken via een trappenhuis in het midden van het perron, heeft twee uitgangen aan de westzijde van de Tempelhofer Damm, op de hoek van de Paradestraße.

Het Pruisisch Nationaal Monument voor de Bevrijdingsoorlogen (Duits: Nationaldenkmal für die Befreiungskriege) is een monument als aandenken aan de soldaten uit het Pruisische leger die ten tijde van de Duitse bevrijdingsoorlogen van 1813 tot 1815 sneuvelden. Koning Frederik Willem III van Pruisen liet vanaf 1818 tot 1821 het 18,83 meter hoge Nationaldenkmal bouwen op de Kreuzberg in Berlijn. Het neogotische bouwwerk dient ter herinnering aan de beduidende veldslagen; overwinningen maar ook aan nederlagen zoals de Slag bij Lützen.

Het Viktoriapark is een park in de Duitse hoofdstad Berlijn gelegen in het stadsdeel Berlin-Kreuzberg en het district Friedrichshain-Kreuzberg. Het park beslaat zo'n 12,8 hectare en is gelegen op de Kreuzberg, de hoogste verhoging in de Binnenstad van Berlijn.

De Kreuzberg (Kruisberg) is een 66 meter hoge heuvel in de Duitse hoofdstad Berlijn. Het stadsdeel Berlin-Kreuzberg dankt zijn naam aan deze heuvel. Op de top van de Kreuzberg staat het Nationaldenkmal ("nationaal monument"), dat herinnert aan de napoleontische oorlogen. Op en rond de heuvel bevindt zich het Viktoriapark. De eerste schriftelijke vermelding van de Kreuzberg dateert uit 1290. In de loop der eeuwen werd de heuvel onder meer Sandberg, Runder Weinberg en Tempelhofer Berg Zijn huidige naam kreeg de Kreuzberg in de 19e eeuw, na de bouw van het nationale monument.

De Sint-Bonifatiuskerk (Duits: Sankt Bonifatiuskirche) is een katholieke parochiekerk in het Berlijner stadsdeel Kreuzberg. De kerk werd in de jaren 1906-1907 naar het ontwerp van Max Hasak in neogotische stijl samen met woonhuizen gebouwd.

Mehringdamm is een station van de metro van Berlijn, gelegen onder de gelijknamige straat in het Berlijnse stadsdeel Kreuzberg. Het metrostation werd geopend op 19 april 1924 als onderdeel van de Nord-Süd-Bahn en droeg oorspronkelijk de naam Belle-Alliance-Straße. Tegenwoordig is Mehringdamm een cross-platform-overstapstation voor de lijnen U6 en U7.

Gneisenaustraße is een station van de metro van Berlijn, gelegen onder de gelijknamige straat in het Berlijnse stadsdeel Kreuzberg. Het metrostation werd geopend op 19 april 1924 en was ruim een half jaar het zuidelijke eindpunt van de Nord-Süd-Bahn. Tegenwoordig is het station onderdeel van lijn U7. Het Berlijnse stadsbestuur kampte bij de aanleg van de Nord-Süd-Bahn met een constant gebrek aan financiële middelen, waardoor de lijn na de opening in 1923 steeds in kleine etappes werd verlengd. Als eerste besloot men de oostelijke tak naar Neukölln, de latere lijn CI en de huidige U7, aan te leggen. Het 1300 meter lange eerste deel van deze tak kwam in gebruik op 19 april 1924 en telde twee stations: het latere splitsingsstation Mehringdamm en Gneisenaustraße. Op 14 december 1924 volgde een verlenging met één station tot Hasenheide (nu Südstern). Station Gneisenaustraße kreeg een standaardontwerp van Alfred Grenander met de voor de Nord-Süd-Bahn karakteristieke gepleisterde wanden en had de kenkleur wit. Het eilandperron was oorspronkelijk 80 meter lang, zoals in alle andere stations aan de Nord-Süd-Bahn. In 1968 werd het perron verlengd tot 110 meter, om ruimte aan zesrijtuigtreinen te bieden. Tegelijkertijd werd het station gerenoveerd en werd de wandbepleistering vervangen door groene tegels. Ook de stalen pilaren kregen de kleur groen. Aan beide uiteinden van het station bevindt zich een uitgang naar de middenberm van de Gneisenaustraße.

Tempelhof is een metrostation in de Duitse hoofdstad Berlijn dat in 1929 is geopend bij het gelijknamige station van de ringspoorlijn. Na een aantal tegenslagen kwam in 1923 de eerste gemeentelijke metrolijn van Berlijn, de Nord-Süd-Bahn, in gebruik. Ten zuiden van het eindpunt Belle-Alliance-Straße (tegenwoordig Mehringdamm) zou de lijn zich in twee takken splitsen, een naar Neukölln en een naar Tempelhof. De oostelijke tak naar Neukölln (lijn CI, tegenwoordig deel van de U7) legde men als eerste aan en kwam gereed in 1926; de bouw van lijn CII, de westelijke tak van de Nord-Süd-Bahn, begon in 1924. In 1927 bereikte de tak het naast luchthaven Tempelhof gelegen station Flughafen (nu Paradestraße), twee jaar later, op 22 december 1929, werd het eindpunt Tempelhof (Südring) bereikt en was het project voltooid. Lijn CII was de "mindere" tak van de Nord-Süd-Bahn, treinen van en naar Tempelhof eindigden meestal in het splitsingsstation Belle-Alliance-Straße, doorgaande diensten richting het noorden kwamen er pas later. Het metrostation werd ontworpen door Alfred Grenander, indertijd huisarchitect van de Berlijnse metro. Vanwege de kruising van de Ringbahn legde men het station wat dieper aan dan gebruikelijk, waardoor een ruime hoge hal ontstond. De wanden werden bekleed met gele vierkante tegels van hetzelfde type als Grenander eerder in de stations van de U8 had gebruikt. Een rij onbekleed gelaten stalen pilaren op het eilandperron zorgt voor de ondersteuning van het dak. Aan de noordzijde van het metrostation creëerde men een rechtstreekse verbinding met de S-Bahn. De overstapmogelijkheid werd onderstreept door de toevoeging Südring aan de naam van het station. De Tweede Wereldoorlog zorgde voor grote verwoestingen in het Berlijnse metronet. Station Tempelhof werd gedurende de oorlog driemaal door bommen getroffen, maar bleef desondanks in bedrijf tot 23 april 1945, de dag waarop alle grootprofiellijnen werden stilgelegd. Op 11 juni reden de eerste pendeltreinen weer tussen Tempelhof en Belle-Alliance-Straße. In dezelfde maand brak er echter brand uit op de opstelsporen van station Tempelhof, waarbij een groot aantal treinen verloren ging. Vanwege het ontstane materieeltekort werd de dienst op lijn CII vervolgens tot februari 1946 wederom geheel gestaakt. Al voor de oorlog was men begonnen aan de aanleg van een zuidelijke verlenging van de Tempelhofse lijn. Voorbij de keersporen van station Tempelhof ontstonden tot 1941 enkele honderden meters metrotunnel. In de jaren 1960 pakte men het project weer op, waardoor in 1966 het traject Tempelhof – Alt-Mariendorf geopend kon worden. Tegelijkertijd werd het metronet geherstructureerd: lijn CI werd als zelfstandige lijn van de Nord-Süd-Bahn afgesplitst en de westelijke tak werd onder het nieuwe lijnnummer 6 deel van de hoofdlijn. In de jaren tachtig onderging metrostation Tempelhof een renovatie, waarbij het dak werd verstevigd. De geometrische plafondschildering stamt eveneens uit deze tijd.

Tempelhof is een station van de S-Bahn van Berlijn, gelegen aan de Tempelhofer Damm in het gelijknamige Berlijnse stadsdeel Tempelhof. Het S-Bahnstation opende op 1 januari 1872, zij het op een iets andere locatie dan tegenwoordig, en ligt aan de Ringbahn. Het gelijknamige metrostation Tempelhof, onderdeel van lijn U6, is in gebruik sinds 22 december 1929.