Kreuzberg (Berlijn)

Het Viktoriapark is een park in de Duitse hoofdstad Berlijn gelegen in het stadsdeel Berlin-Kreuzberg en het district Friedrichshain-Kreuzberg. Het park beslaat zo'n 12,8 hectare en is gelegen op de Kreuzberg, de hoogste verhoging in de Binnenstad van Berlijn.

Het Pruisisch Nationaal Monument voor de Bevrijdingsoorlogen (Duits: Nationaldenkmal für die Befreiungskriege) is een monument als aandenken aan de soldaten uit het Pruisische leger die ten tijde van de Duitse bevrijdingsoorlogen van 1813 tot 1815 sneuvelden. Koning Frederik Willem III van Pruisen liet vanaf 1818 tot 1821 het 18,83 meter hoge Nationaldenkmal bouwen op de Kreuzberg in Berlijn. Het neogotische bouwwerk dient ter herinnering aan de beduidende veldslagen; overwinningen maar ook aan nederlagen zoals de Slag bij Lützen.

Kreuzberg is een stadsdeel gelegen in het district Friedrichshain-Kreuzberg, net ten zuiden van de wijk Mitte in Berlijn. Tot 2001 vormde de wijk een zelfstandig district binnen Berlijn. Kreuzberg had in 2023 152.760 inwoners. De wijk is bekend vanwege het uitgaansleven en de politiek links-georiënteerde bevolking. Bovendien is Kreuzberg bekend door het grote aantal immigranten en de hoge criminaliteitscijfers.

Platz der Luftbrücke is een station van de metro van Berlijn, gelegen onder de Mehringdamm op de grens van de Berlijnse stadsdelen Kreuzberg en Tempelhof. Het metrostation werd op 14 februari 1926 geopend onder de naam Kreuzberg en was op dat moment het zuidelijke eindpunt van lijn CII, een van de takken van de Nord-Süd-Bahn. Tegenwoordig is station Platz der Luftbrücke, genoemd naar het nabijgelegen gelijknamige plein, onderdeel van lijn U6. Het Berlijnse stadsbestuur kampte bij de aanleg van de Nord-Süd-Bahn met een constant gebrek aan financiële middelen, waardoor de lijn na de opening in 1923 steeds in kleine etappes werd verlengd. Als eerste besloot men de oostelijke tak naar Neukölln (lijn CI, tegenwoordig deel van de U7) aan te leggen; de bouw van lijn CII, de westelijke tak van de Nord-Süd-Bahn, begon in 1924. Twee jaar later kwam het eerste deel van deze lijn gereed, met Kreuzberg als enige station. Verdere verlenging zou echter snel volgen: in september 1927 naar station Flughafen (nu Paradestraße) en in december 1929 naar het Ringbahnstation Tempelhof. Op lijn CII gingen zowel pendeltreinen tot aan Belle-Alliance-Straße (nu Mehringdamm geheten), het station waar de hoofdlijn zich splitste, als doorgaande treinen naar het centrum van de stad rijden. De naam van station Kreuzberg verwees niet naar het stadsdeel, aan de rand waarvan het gelegen is, maar naar de heuvel Kreuzberg, die zich ten westen van het metrostation bevindt. Het bij de vorming van Groot-Berlijn in 1920 ontstane stadsdeel heette aanvankelijk Hallesches Tor en zou pas later naar de Kreuzberg genoemd worden. Door een stijging in het landschap in de omgeving van de Kreuzberg kwam de tunnel dieper dan gebruikelijk te liggen. In station Kreuzberg bood deze omstandigheid de mogelijkheid een zeer ruime, hoge hal te creëren. Voor het ontwerp van het station tekende Alfred Grenander, indertijd huisarchitect van de Berlijnse metro. Het dak werd uitgevoerd als tongewelf, hetgeen de in Berlijnse metrostations gebruikelijke pilaren overbodig maakte. Berlijn kent slechts een ander metrostation met deze eigenschap: Märkisches Museum. Decoratief ingesneden betoncassettes, waarin de verlichting is aangebracht, geven het dak de aanblik van een gestuct plafond. De wanden werden bekleed met grijze tegels. Net als in de andere Nord-Süd-Bahnstations uit deze periode koos men voor koudglazuurtegels, die goedkoper zijn dan de gebrande variant. In de oudere stations van de Nord-Süd-Bahn (geopend in 1923) had men nog meer moeten bezuinigen en werden de wanden helemaal niet betegeld. In plaats daarvan is daar een eenvoudige bekleding van pleister te vinden. In de jaren dertig werd de nabijgelegen luchthaven Tempelhof volledig herbouwd; op loopafstand van station Kreuzberg verrees de nieuwe terminal. In 1937 werd het station daarom hernoemd tot Flughafen. Het metrostation dat eerder deze naam droeg en voor de oude hoofdingang van de luchthaven ligt, heet sindsdien Paradestraße. De Tweede Wereldoorlog zorgde voor grote verwoestingen in het Berlijnse metronet, maar het buiten het stadscentrum gelegen station Flughafen bleef ongeschonden. Desondanks moest het station eind april 1945 zijn deuren sluiten, aangezien het metroverkeer in de gehele stad vanwege de vele verwoestingen en gebrekkige stroomvoorziening gestaakt werd. De situatie verergerde nog in mei 1945, toen de Noord-zuidtunnel van de S-Bahn ter hoogte van het Landwehrkanaal werd opgeblazen en onder water kwam te staan. Via een voetgangerstunnel in station Friedrichstraße bereikte het water ook het metronetwerk. Ook lijn C overstroomde, maar het water bereikte het in een heuvel (en dus hoger) gelegen station Flughafen net niet. De dienst kon op dit deel van de lijn dan ook al snel hervat worden, op 11 juni reden de eerste pendeltreinen tussen Tempelhof en Belle-Alliance-Straße. Drie maanden later werd de dienst op lijn CII vanwege een tekort aan materieel echter weer gestaakt. In februari 1946 nam men de dienst weer op en werd station Flughafen definitief heropend. In 1975 onderging het station zijn tweede naamswijziging en ging het Platz der Luftbrücke heten. Het zwaartepunt van het vliegverkeer was inmiddels verschoven naar luchthaven Tegel, waardoor de naam Flughafen niet meer voldeed. Het voorplein van luchthaven Tempelhof was al in 1949 hernoemd tot Platz der Luftbrücke, ter herinnering aan de luchtbrug tijdens de Blokkade van Berlijn (1948-1949).In de jaren negentig werd het metrostation, dat de monumentenstatus geniet, gerestaureerd. Hierbij doken de oorspronkelijke stationsborden met de naam Kreuzberg weer op. Twee van deze borden werden behouden achter een glasplaat met een korte uitleg. Aan beide uiteinden van het eilandperron van het metrostation bevindt zich een tussenverdieping met diverse uitgangen naar de Mehringdamm, de Platz der Luftbrücke en de Tempelhofer Damm. Het station is momenteel alleen te bereiken via trappen en roltrappen. Het stadsbestuur en het vervoerbedrijf BVG bouwen volgens een meerjarenplan liften in alle Berlijnse metrostations. De verbouwing waarbij station Platz der Luftbrücke van twee liften voorzien wordt, is naar verwachting in 2016 voltooid.

De Sint-Bonifatiuskerk (Duits: Sankt Bonifatiuskirche) is een katholieke parochiekerk in het Berlijner stadsdeel Kreuzberg. De kerk werd in de jaren 1906-1907 naar het ontwerp van Max Hasak in neogotische stijl samen met woonhuizen gebouwd.

De Platz der Luftbrücke is een plein in de Duitse hoofdstad Berlijn. Het schelpvormige plein ligt op de grens van de stadsdelen Tempelhof en Kreuzberg en vormt de kruising van de noord-zuidas Mehringdamm-Tempelhofer Damm (deel van Bundesstraße 96) en de van oost naar west verlopende Columbiadamm en Dudenstraße. De Platz der Luftbrücke kreeg zijn naam in 1949 ter nagedachtenis van de Berlijnse Luchtbrug. Ook een monument op het plein herinnert aan deze bevoorradingslijn. Het meest markante gebouw aan het plein is de terminal van luchthaven Tempelhof, gebouwd in de jaren 30 van de twintigste eeuw. Onder de noordzijde van het plein ligt het gelijknamige metrostation Platz der Luftbrücke, onderdeel van lijn U6. De Platz der Luftbrücke is een beschermd monument.

De Generalszug (Nederlands: Opvolging van generaals) is een as van straten en pleinen in Berlijn die genoemd zijn naar personen en plaatsen die een rol speelden in de Napoleontische Bevrijdingsoorlog (1813-1815). De as is gebaseerd op de oude plannen van Peter Joseph Lenné, Pruisisch landschaparchitect, (1841-1855) en het Hobrecht-Plan, het stadsplan van Berlijn uit 1862. Op 9 juli 1864 kregen de straten en pleinen officieel hun naam ter ere van de vijftigste herdenking van de oorlog. Tot ongeveer 1880 werd er nog gebouwd aan de Generalszug en de straten eromheen. De straten liggen in de stadsdelen Charlottenburg, Schöneberg en Kreuzberg.

Yorckstraße is een station van de S-Bahn, gelegen aan de gelijknamige straat, op de grens van de Berlijnse stadsdelen Schöneberg en Kreuzberg. Aangezien de S-Bahnlijn zich iets ten noorden van de Yorckstraße splitst, zijn er feitelijk twee S-Bahnstations, die ongeveer 250 meter uit elkaar liggen. Het westelijke station draagt ter onderscheiding de toevoeging Großgörschenstraße in zijn naam en wordt bediend door lijn S1; in het oostelijke S-Bahnstation stoppen de lijnen S2, S25 en S26. Het gelijknamige metrostation Yorckstraße ligt tussen beide stations in en is onderdeel van lijn U7.

Yorckstraße is een metrostation in de Duitse hoofdstad Berlijn aan lijn U7 en werd op 29 januari 1971 geopend als onderdeel van het traject Möckernbrücke - Fehrbelliner Platz. Het is gelegen tussen twee perrons van het gelijknamige S-Bahnstation Yorckstraße. In 1966 ontstond door het afsplitsen van de oostelijke tak van de Nord-Süd-Bahn de nieuwe lijn 7. Aanvankelijk had deze lijn station Möckernbrücke als westelijk eindpunt, maar al in 1964 waren de werkzaamheden aan een verdere verlenging naar westen begonnen. Bij het aanleggen van de tunnel bij de Yorckstraße gebruikte men - voor het eerst in Berlijn - over een lengte van 286 de boorschildtechniek, om het S-Bahnstation Großgörschenstraße in een S-bocht te kunnen kruisen. Tot 1967 werkte men aan de bouw van station Yorckstraße, dat voor een gunstige overstap tussen beide S-Bahnstations werd aangelegd. Directe verbindingen met de S-Bahn kreeg het metrostation niet, wel werden aan beide uiteinden uitgangen gecreëerd in de nabijheid van de stations. Voor het ontwerp van het station tekende architect Rainer Rümmler, die verantwoordelijk was voor vrijwel alle in deze periode geopende metrostations in Berlijn. Het sluit qua uiterlijk nog sterk aan bij het eerder geopende station Möckernbrücke en onderscheidt zich van het naburige station Kleistpark, dat een verandering in de stationsarchitectuur laat zien. De wanden van station Yorckstraße werden bekleed met kleine rood-oranje tegels, de zuilen op het eilandperron kregen een witte betegeling.

Mehringdamm is een station van de metro van Berlijn, gelegen onder de gelijknamige straat in het Berlijnse stadsdeel Kreuzberg. Het metrostation werd geopend op 19 april 1924 als onderdeel van de Nord-Süd-Bahn en droeg oorspronkelijk de naam Belle-Alliance-Straße. Tegenwoordig is Mehringdamm een cross-platform-overstapstation voor de lijnen U6 en U7.

Het Deutsches Technikmuseum Berlin werd in 1982, onder de naam Museum für Verkehr und Technik in Berlijn geopend. Het is een van de grootste techniekmusea ter wereld, met een tentoonstellingsoppervlak van ongeveer 50.000 m². Het museum is ingericht op het opstelterrein van het voormalige Anhalter Bahnhof, waarvan twee locomotiefloodsen en draaischijven zijn bewaard gebleven. De tentoonstelling heeft onder meer betrekking op: oldtimers, vliegtuigen, treinen, schepen, spoelen, koffers, juwelen, machines, computers, radio’s, camera’s, dieselmotoren, stoommotoren, wetenschappelijke instrumenten, papiermachines en de drukpers. Sinds de lente van 2005 is er een nieuwe collectie van de lucht- en ruimtevaart geopend. Naast het museum zijn er verschillende demonstraties en activiteiten zoals papier maken, graan zeven, printen of de kofferproductielijn te volgen. Daarnaast is er ook een park verbonden aan het het museum met een zeldzame flora en fauna.

Paradestraße is een station van de metro van Berlijn, gelegen onder de Tempehofer Damm in het Berlijnse stadsdeel Tempelhof. Het metrostation werd op 10 september 1927 geopend onder de naam Flughafen en was op dat moment het zuidelijke eindpunt van lijn CII, een van de takken van de Nord-Süd-Bahn. Tegenwoordig is station Paradestraße, dat zijn naam dankt aan een zijstraat van de Tempelhofer Damm, onderdeel van lijn U6. Het Berlijnse stadsbestuur kampte bij de aanleg van de Nord-Süd-Bahn met een constant gebrek aan financiële middelen, waardoor de lijn na de opening in 1923 steeds in kleine etappes werd verlengd. Als eerste besloot men de oostelijke tak naar Neukölln (lijn CI, tegenwoordig deel van de U7) aan te leggen; de bouw van lijn CII, de westelijke tak van de Nord-Süd-Bahn, begon in 1924. In februari 1926 bereikte de lijn het station Kreuzberg (tegenwoordig Platz der Luftbrücke), anderhalf jaar later volgde de verlenging naar station Flughafen, dat over directe toegangen tot de luchthaven Tempelhof beschikte. Station Flughafen zou echter niet lang het eindpunt van lijn CII zijn; meteen na de opening begonnen de werkzaamheden aan de verlenging van de lijn naar het Ringbahnstation Tempelhof, die op 22 december 1929 in gebruik kwam. In de dertiger jaren werd luchthaven Tempelhof volledig herbouwd en kwam de terminal verder naar het noorden te liggen. In 1937 nam het voor de nieuwe hoofdingang van de luchthaven gelegen station Kreuzberg daarom de naam Flughafen over, het eerdere station Flughafen kreeg zijn huidige naam Paradestraße. De enorme verdeelhal op de tussenverdieping van station Paradestraße werd grotendeels afgesloten, de oostelijke, aanvankelijk naar de luchthaven leidende uitgangen vervielen. In 1992 onderging het station een renovatie en kreeg het een volledig nieuw uiterlijk. Sindsdien worden de wanden en pilaren gesierd door witte, verticaal geplaatste tegels, afgewisseld met kleurrijke motieven. Eenzelfde aankleding is te vinden in het station Spichernstraße op de U9. Tegelijkertijd werden de trappen aan de zuidzijde van het eilandperron afgesloten en vervangen door een lift, die rechtstreeks naar de oostzijde van de Tempelhofer Damm leidt. De verkleinde tussenverdieping, te bereiken via een trappenhuis in het midden van het perron, heeft twee uitgangen aan de westzijde van de Tempelhofer Damm, op de hoek van de Paradestraße.