Sonnenborgh (Utrecht)

Het Hiëronymushuis of Huize Sint Hiëronymus is een rijksmonument in de stad Utrecht. Het bouwwerk is oorspronkelijk ontworpen als weeshuis of ook bejaardentehuis door de architect Alfred Tepe in neogotische stijl. Hij kreeg daarbij hulp van zijn vakgenoot A.G. Tollenaar. Het is in 1874 gebouwd in opdracht van het Rooms Katholiek Parochiaal Armbestuur. De naam Wees- en Oudeliedengesticht is na 1945 veranderd in Huize Sint Hiëronymus. Het aan de Maliesingel gelegen gebouw verwierf in 2001 de status van rijksmonument, met complexnummer 514276. In 2007 is het door architectenbureau Op ten Noort-Blijdenstein verbouwd tot appartementencomplex.

De Sint-Servaasabdij is een verdwenen vrouwenklooster in de Nederlandse stad Utrecht.

De Abstederbrug is een rijksmonumentale brug in de Nederlandse stad Utrecht. De stenen boogbrug is gelegen aan de zuidoostzijde van de Utrechtse binnenstad en overspant de Tolsteeg-/Maliesingel. De uit 1901 daterende brug heeft twee overspanningen en is ontworpen door de Dienst Gemeentewerken onder directie van F.J. Nieuwenhuis. In jugendstil vormgegeven staan op de brug smeedijzeren lantaarns en hekwerken met leuningen. De naam van de brug verwijst naar het buitengrachtse Abstede. In de directe omgeving van de brug bevinden zich het Hiëronymushuis en een bronzen beeld getiteld Biru van Joop Hekman. Grenzend aan deze brug ligt over de Nieuwegracht de Servaasbrug.

De Abstederdijk is een lange straat in de Nederlandse stad Utrecht. Hij loopt van de Adriaen van Ostadelaan tot aan de Venuslaan; en passeert daarbij de opgebroken Oosterspoorweg nabij Station Maliebaan.

De Servaasbrug is een brug in de Nederlandse stad Utrecht. De vaste brug is uitgevoerd in steen en is gelegen in de zuidoosthoek van het Museumkwartier in de Utrechtse binnenstad. Daar vormt het de zuidelijkste brug over de Nieuwegracht die onder de brug uitmondt in de Stadsbuitengracht. De naam van de Servaasbrug houdt verband met de verdwenen Sint-Servaasabdij die er vanaf de middeleeuwen direct oostelijk van lag. De Servaasbrug is een gemeentelijk monument. Aan deze brug grenst vandaag de dag de Abstederbrug, die de Stadsbuitengracht overspant. Vanuit westelijke richting loopt de Agnietenstraat op de Servaasbrug aan. In de tijd dat Utrecht nog verdedigingswerken met onder meer stadsmuren direct om de stad had, stond boven de uitmonding een waltoren die de Sint-Servaastoren, de Toren op het Servaashek of ook wel Klotenburg werd of wordt genoemd. Onder in de toren was een hek aangebracht waarmee de toegang tot de Nieuwegracht kon worden versperd. Met de afbraak van de verdedigingswerken en de aanleg van het Zocherpark is de toren omstreeks 1840 gesloopt.

Abstede is een buurt in de wijk Oost in de stad Utrecht. De buurt verbindt zuidelijk Oudwijk met de Sterrenwijk, en is gelegen nabij het Wilhelminapark. In vroegere eeuwen was Abstede een buitengerecht in de stadsvrijheid met een groter grondgebied. Op 1 januari 1818 werd de gemeente Abstede afgesplitst van de gemeente Utrecht. De gemeente bestond uit het gebied van de voormalige gerechten Abstede, Soestbergen en Bleijenburg. Op 1 augustus 1823 werd de gemeente weer bij Utrecht gevoegd.

Servaasbolwerk is een straat in de Nederlandse stad Utrecht. De straat heeft zijn naam te danken aan het middeleeuwse cisterciënzerklooster van Sint Servaas, hetgeen gedurende bijna vier eeuwen door de kloosterzusters bewoond werd. Kloosters, kerken en andere christelijke bouwwerken bepaalden in de stad Utrecht net zoals elders in belangrijke mate de indeling van de stad -- vanwege hun sociale en fysieke geslotenheid (sociale isolatie, zelfvoorzienendheid, en ommuring), de onttrekking aan wereldlijk gezag (de zogenaamde immuniteit), en vanwege het feit dat bij krijgshandelingen godshuizen gespaard dienden te worden en daardoor een bestendig deel van de stad vormden. Het cisterciënzerklooster van St. Servaas en de naastgelegen abdij bevonden zich direct aan de stadswal. Rond 1390 werd de Nieuwegracht aangelegd, waardoor het klooster tussen de wal en de gracht kwam te liggen, aan de noordzijde begrensd door de Magdalenastraat. Achter de omheining lagen een simpele eenbeukige kloosterkerk met een bescheiden torentje, een kerkhof, een aantal woon- en bedrijfsgebouwen en grote tuinen (aan de noordzijde). In 1567 werd uit de nalatenschap van Agnes van Leeuwenberch aan het noordelijk einde van het Servaasbolwerk het pesthuis Leeuwenbergh gebouwd. Het pesthuis is in de loop der jaren onder andere gebruikt als kazerne, gasthuis universiteitsgebouw, apothekerslaboratorium (en als huisvesting van de bijbehorende farmaciestudenten), kerk en (tegenwoordig als) concertzaal. Tussen het Servaasbolwerk en het Lepelenburg werd in 1621 het Bruntenhof aangelegd, en in 1862 werd er de villa Lievendaal gebouwd. In het zuidelijk deel, bij Sonnenborgh, werd in 1944 door de Duitse bezetters op een grondplan van 30 bij 35 meter een communicatiebunker gebouwd, gecamoufleerd door een bakstenen muur met houten vensters en een pannendak. Ondanks een positief advies van de Raad voor Cultuur tot plaatsing op de rijksmonumentenlijst werd de twee verdiepingen tellende bunker in 2004 gesloopt. Tegenover de bunker werd na de oorlog een hekwerk geplaatst bij de Bevrijdingsboom.

De Agnietenstraat is een straat in het Museumkwartier in Utrecht. De straat begint in het westen op de hoek van de Nicolaasstraat en Nicolaasdwarsstraat, loopt naast het Nicolaaskerkhof, waaraan de Nicolaïkerk staat, en eindigt in het oosten bij de Servaasbrug over de Nieuwegracht bij de Stadsbuitengracht en het Zocherpark. Zijstraat van de Agnietenstraat is de Lange Nieuwstraat. In 1420 werd hier het Sint-Agnietenklooster gevestigd dat minstens twee eeuwen bleef bestaan. Later werd het gebouw gebruikt als fabriek en vanaf 1764 diende het klooster als Ambachtskinderhuis voor driehonderd wezen en vondelingen. Later werd een deel en nog later het gehele klooster in gebruik genomen als kazerne. Sinds 1920 is het Centraal Museum in het gebouw gevestigd. Als gevolg van de reformatie kreeg het terrein van het klooster een andere bestemming. In 1650 werden de Beyerskameren uitgebreid naar de Agnietenstraat. In 1651 werden de Kameren Maria van Pallaes gebouwd en een jaar later de Gronsveltkameren, waardoor een straat ontstond die aansloot op de Nieuwegracht. In 1756 moesten de Gronsveltkameren plaatsmaken voor de Fundatie van Renswoude. In de volksmond was de Agnietenstraat synoniem met het dolhuis van Willem Arntsz dat hier gevestigd was. Later zetten het Willem Arntsz Huis en Altrecht de geestelijke gezondheidszorg op deze locatie voort, met ingang en nieuwbouw aan de Lange Nieuwstraat.

De Kameren Maria van Pallaes is een rijtje van twaalf vrijwoningen in de Agnietenstraat in Utrecht die in 1651 werden gebouwd in opdracht van Maria van Pallaes. De kameren zijn sinds 1979 in bezit van het Utrechts Monumentenfonds. De patriciër Maria van Pallaes (1587–1664) had in 1649 geen erfgenamen meer en om te voorkomen dat het grote familiekapitaal zou vervallen aan de gemeenschap, besloot van Pallaes het geld te besteden aan armenzorg. Ze kocht een stuk land aan de Agnietenstraat en liet daarop de cameren met een refectiehuis bouwen voor onbetaalde bewoning door arme mensen die geen andere inkomsten hadden. Tevens kregen zij preuves in de vorm van voedsel en brandstof. De eenkamerwoningen waren voor die tijd vrij ruim en hadden een gezamenlijke tuin. Het beheer van de huisjes werd in handen gegeven van de Fundatie Maria van Pallaes die ook na haar dood huisjes voor armen bouwde. Het beheer werd in 1910 overgedragen aan de gemeente die uiteindelijk de zwaar verouderde en in de jaren 60 gekraakte panden voor een symbolisch bedrag overdroeg aan het Utrechts Monumentenfonds onder voorwaarde ze op te knappen. Boven iedere voordeur van de kameren zijn de familiewapens van Van Pallaes en haar man en het jaartal van bouw (1651) aangebracht. De huisjes sluiten aan de westzijde aan op de Beyerskameren door middel van een poort die toegang geeft tot de tuinen. Het refectiehuis staat op de hoek aan de oostzijde van de straat met de ingang aan de Nieuwegracht. Boven de monumentale classicistische toegang bevindt zich een gevelsteen met de volgende tekst: Maria van Pallaes door liefde Goodts gedrevenHeeft doen sy weduw’ was van d’Heere SchroyesteynDees Cameren gesticht eenich onderhout gegevenNiet achtend swerels gonst maer Plaets in chemels Pleyn De Fundatie bouwde later nog woningen in de Pallaesstraat, Minstraat en Wulpstraat.

Zonstraat 23 is het adres van een rijksmonumentale boerderij in de Nederlandse stad Utrecht. De boerderij is gebouwd in de 18e eeuw aan de Minstroom. Hoewel verbouwd is het qua structuur in hoofdlijnen bewaard gebleven. Inwendig bevat het pand onder meer een kelder en een opkamer. Het heeft een zeer hoog wolfsdak met grenen spanten en dakpannen. De voor- en achtergevel zijn van baksteen met boerenvlechtingen. Een 17e-eeuwse, eveneens rijksmonumentale, boerderij in de Zonstraat bevindt zich op nummer 44.

De Tolsteegsingel en omgeving is een buurt in de wijk Oost in Utrecht, de hoofdstad van de Nederlandse provincie Utrecht.

Het Spoorwegmuseum, tot 2005 Nederlands Spoorwegmuseum (NSM), is sinds 1954 gevestigd in het in 1874 gebouwde Maliebaanstation aan de Oosterspoorweg in de stad Utrecht.