Voorhaven (Schiedam)

De Heilig Hart van Jezuskerk is een rooms-katholieke parochiekerk in de Nederlandse stad Schiedam. De kerk is ook bekend als de Gorzenkerk. De kerk is ontworpen door Han Groenewegen en werd gebouwd in 1925-'27. Ze heeft een paraboolvormige spits. In de kerk zijn apocalyptische muurschilderingen en voorstellingen rond het leven van Liduina van Schiedam te zien, die in de jaren 1930 werden geschilderd door Willem Adolfs.

De Noletmolen (ook wel De Nolet genoemd) aan de Hoofdstraat in de Nederlandse stad Schiedam is de hoogste molen ter wereld (42,5 meter, inclusief de aerodynamische wieken 55 meter) en daarmee de hoogste van de zeven Schiedamse molens. De molen is in 2005 gebouwd in opdracht van de Nolet jeneverstokerij. Hij is bedoeld als representatieve blikvanger waarin klanten ontvangen kunnen worden. Er wordt niet, zoals vroeger in de meeste Schiedamse molens het geval was, mout gemalen. De in de wind draaiende wieken wekken elektriciteit op ten behoeve van de distilleerderij. Het bouwwerk werd in mei 2006 in gebruik genomen. De molen ziet eruit als een traditionele stellingmolen met Dekkerwieken, maar de wieken zijn voorzien van een speciaal ontwikkeld stroomlijnsysteem, aangepast aan de ongewone functie. De molen werkt automatisch, de aanwezigheid van een molenaar is niet noodzakelijk. De stelling rond de molen, 25 meter boven de grond, hoeft niet betreden te worden en is hoofdzakelijk geplaatst om de molen er als een klassieke stellingmolen te doen uitzien. Ook de staart is niet functioneel: de molen is zo ingericht dat het kruien volautomatisch van binnenuit gebeurt.

Werf Gusto, voorheen A.F. Smulders, was een metaalbewerkingsbedrijf met een afdeling scheepsbouw naast een afdeling machinebouw en een constructieafdeling. De hoofdzetel was aan de Schiedamse kant van Nieuw-Mathenesse waar het bedrijf van 1905 tot 1978 was gevestigd. Verder was er van 1950 tot 1987 een zelfstandig nevenbedrijf Gusto Staal- en Mijnbouw, later Gusto Geleen te Geleen. Momenteel (24 januari 2024) vindt er een update plaats van de tekst van deze pagina op initiatief van een groep oud-werknemers van Werf Gusto, die zich beijveren de geschiedenis van deze werf vast te leggen en te behouden.

Quarantaine-Inrichting Beneden Heijplaat - ook wel Quarantaineterrein Heijplaat genoemd - was een inrichting voor zeelieden met besmettelijke ziekten op de zuidoever van de Nieuwe Maas, direct ten westen van Heijplaat. Ten zuidwesten ligt de Werkhaven en ten oosten de Heijsehaven. De quarantaine-inrichting werd in 1934 opgeleverd, maar heeft onder andere door de ontdekking van penicilline geen dienst gedaan voor zeelieden. In plaats daarvan werd het gebruikt voor de quarantaine van emigranten uit Oost-Europa, voor hun overtocht naar Amerika.

De wijk Schiedam-Zuid is een wijk tussen het centrum van Schiedam en de Nieuwe Maas. Schiedam Zuid wordt in het noorden begrensd door de Oranjestraat en de Gerrit Verboonstraat, in het oosten door de Buitenhaven en de Voorhaven, in het zuiden door de Nieuwe Maas en in het westen door de Spuihaven, de Willem de Zwijgerlaan en de Schoolstraat. Schiedam-Zuid omvat een drietal buurten: De Gorzen, een volksbuurt uit het begin van de twintigste eeuw. In de Gorzen woonden voornamelijk arbeiders van de Schiedamse scheepswerven Wilton Fijenoord, de Nieuwe Waterweg en Gusto. Voetbaltrainer John de Wolf is afkomstig uit de Gorzen. De Plantage, tussen de Nieuwe Haven en de Buitenhaven. Centraal in deze buurt ligt het oudste stadspark van Nederland (met de naam Plantage), dat in 1767 werd aangelegd naar een ontwerp van de stadsarchitect Arij van Bol'es. In 1826 vond een herindeling plaats naar ontwerp van de bekende landschapsarchitect J.D. Zocher jr. Het Nassaukwartier, tussen de Westerhaven en Schiedam West. Ook deze buurt stamt uit het begin van de twintigste eeuw.

De Spuihaven is een haven in Schiedam. De haven is 400 meter lang, 20 meter breed en de diepte is NAP -4 meter. De invaart ligt bij kilometerraai 1007,3 aan de rechteroever van de Nieuwe Maas. Er staat een groen vast licht aan de westzijde van de invaart. Aan het eind van de haven bevindt zich een spuisluis in de Havendijk. Rond 1900 lag er een drijvend zwembad in de haven waarvan de bouw destijds ƒ 1400,- kostte. In 1909 werd het vervangen door een nieuw zwembad elders in Schiedam. Sinds 1958 is de haven in gebruik als jachthaven, er is een viertal watersportverenigingen gevestigd. Net ten oosten van de haven ligt het Park Maasboulevard met aan de boulevard een karakteristiek restaurant, dat deels over de rivier is gebouwd.

De Plantage, een park in de Zuid-Hollandse plaats Schiedam, is gelegen tussen de Lange Nieuwstraat en de Tuinlaan. Het is aangelegd in 1767 door stadsarchitect Arij van Bol'es. Het gebied was destijds de groene zone aan de rand van Schiedam. In 1826 werd de Plantage opnieuw ingericht onder leiding van tuinarchitect Jan David Zocher. Omstreeks 1954 werd de Plantage heringericht door Jan Bijhouwer, die veel negentiende-eeuwse elementen verwijderde en desgevraagd een speelplek en een muziekpodium toevoegde. Bijhouwer werkte hierbij samen met het hoofd van de plantsoenendienst Schiedam, Jan Jacob Schipper. Van augustus 2011 tot april 2012 is het noordwestelijk deel van de Plantage opgeknapt. Door verwijderen van een doorsnijdende verbindingsweg is het bevrijdingsmonument van Jan van Luijn weer onderdeel van het park. Ook zijn een deel van de parkeerplaatsen en het uit de jaren 1950 daterende muziekpodium uit de Plantage verwijderd. Het park telt een groot aantal kunstuitingen.

Pakhuis De Nederlanden is een pakhuizencomplex dat onderdeel uitmaakt van het distilleerderij-handelsentrepot "De Nederlanden" in Schiedam. De pakhuizen werden gebouwd in 1851 in een utilitaire en eclectische stijl. De pakhuizen zijn opgetrokken op een U-vormige plattegrond, en bestaan uit een dubbele rij van vier pakhuizen van elk drie bouwlagen onder met pannen gedekte zadeldaken. Een smalle binnenstraat vormt de scheiding tussen de twee rijen. Aan de zijde van de Nieuwe Haven zijn de twee rijen pakhuizen met elkaar verbonden door een haaks gesitueerd pakhuis. Aan de zijde van de Lange Nieuwstraat bevindt zich een poortgebouw.

Het Schiegemaal is een gemaal in Schiedam, dat als boezemgemaal wordt gebruikt. Het ligt tussen de Westerhaven en de Spuihaven. nabij de kruising van de Havendijk met de Havenstraat. Het gemaal werd in 1969 in opdracht van het Hoogheemraadschap van Delfland gebouwd. De capaciteit bedraagt 480 m3/min. Het boezemwater wordt geloosd op de Nieuwe Maas. Het Schiegemaal heeft voldoende capaciteit en hoeft niet te worden aangepast om te kunnen voldoen aan het plan ABCDelfland.

De Buitenhaven is een haven met een lengte van ongeveer een kilometer ten zuiden van het centrum van de Zuid-Hollandse plaats Schiedam. De Buitenhaven vormt de verbinding tussen de Lange Haven ter hoogte van de Koemarktbrug en de Buitenhavensluis, die toegang geeft tot de Voorhaven en de Nieuwe Maas. Ten westen van de Buitenhaven ligt sinds 1767 de Plantage, die aan de oostkant wordt begrensd door de Tuinlaan. De tuinen van de woningen van de Tuinlaan grenzen deels aan de Buitenhaven, maar in de loop van de jaren werden ook pakhuizen ten behoeve van de jeneverindustrie gebouwd. Aan de oostelijke oever van de Buitenhaven ligt de Buitenhavenweg. Dit gebied maakt deel uit van het oude bedrijventerrein Nieuw-Mathenesse. Hier waren onder meer de distilleerderij van De Kuyper en de Schiedamse glasfabriek gevestigd. Aan de zuidkant van de Buitenhaven staat sinds 2006 de Noletmolen.

Het gebouw van de HAV Bank aan de Gerrit Verboonstraat in Schiedam werd in 1933-1935 in opdracht van de Hollandse Algemeene Verzekeringsbank ontworpen door architect Willem Marinus Dudok. Deze bank was in 1903 opgericht. Het gebouw van de HAV Bank is ontworpen in een zakelijk expressionistische stijl. In 1953 werd het gebouw in dezelfde stijl uitgebreid, eveneens naar een ontwerp van Dudok. In 1970 ging de verzekeringsportefeuille van de HAV Bank over naar de N.V. Verzekering Maatschappij Holland, die in 1985 haar naam wijzigde in AMEV Schadeverzekering. In 1996-1997 werd het gebouw van de HAV Bank verbouwd tot appartementencomplex.

De Koemarktbrug is een basculebrug in het centrum van Schiedam over de Lange Haven tussen de Koemarkt en de Gerrit Verboonstraat. In 2005 werd de bestaande brug uit 1926 vervangen. Tijdens de renovatie werd een tijdelijke brug geplaatst.